رابطه حق بر زبان مادری با امنیت ملی و وحدت سرزمینی
 | |
| عنوان | رابطه حق بر زبان مادری با امنیت ملی و وحدت سرزمینی |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | مهرداد آقایی |
| استاد راهنما | محمد جلالی |
| استاد مشاور | محمد راسخ، مهناز بیات کمیت–کی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۰ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید بهشتی |
رابطه حق بر زبان مادری با امنیت ملی و وحدت سرزمینی عنوان پایان نامه ای است که توسط مهرداد آقایی، با راهنمایی محمد جلالی و با مشاوره محمد راسخ و مهناز بیات کمیت–کی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.
چکیده
تنوع و تکثر زبانی، از پدیده های همیشه حاضر و گسترده در سراسر پهنه زمین بوده است. حاصل این تنوع زبانی، برآمدن ترکیب های جمعیتی متکثر و ناهمگن در اغلب کشورهای جهان بوده است. بدین ترتیب، در بیش تر سرزمین ها با ملت هایی مواجهیم که تنوع زبانی خاص خود را دارند و در این میان برخی زبان های مادری، اقلیت واقع شده و زبان اقلیتی نام می گیرند. از طرفی، در بین اقلیت های گوناگون شناسایی شده در جهان، کم ترین اندیشه ورزی و نظریه پردازی درباره اقلیت های زبانی صورت گرفته است. اقلیت های مزبور که اغلب برای خود سبک زندگی، فرهنگ و سنن ویژه و مشخصی دارند، مطالبات متمایزی نیز بر اساس این فرهنگ در میان آنان شکل می گیرد که در یک کلام، این خواست مبتنی بر حق آنان بر استفاده از زبان مادریشان تعریف می شود و متفاوت از حق یکایک اعضای این گروه ها برای کاربست زبان مادری به شکل فردی است. اینان حق بر زبان مادری را در شکل جمعی آن و در قالب یک حق نسل سوم مطالبه می کنند و این حق – مطالبه عبارت است از حق گروه های اقلیت های زبانی بر استفاده از زبان مادری خویش. اما گاه مطالبه این حق پای در دایره منفعت و مصلحت عموم جامعه می نهد و بررسی ها برای سنجش موضع امنیت ملی و وحدت سرزمینی به عنوان مصادیق مصلحت عمومی را می طلبد. برخی دولت ها، مبتنی بر سیاست های امنیتی خویش، حق بر زبان مادری را تحدید می کنند؛ از سوی دیگر، نسبت حق بر زبان مادری با امنیت ملی و وحدت سرزمینی در یک نگاه کلان، نسبت دوگانه نام آشنای حق – مصلحت در نظام حکمرانی دولت هاست. دولت ها مبتنی بر نظریه حکمرانی خود، با توجه به این که بر مدار تمرکز بر حق ها و فرد باشد یا تمرکز بر منافع جمعی و جامعه و هم چنین بر اساس نظام حقوق عمومی خویش، در نقطه ای از طیف دوگانه حق – مصلحت ایستاده و درباره حق ها به طور کلی و حق بر زبان مادری به طور مشخص، موضع خود را روشن کرده و به کار می بندند. در همین راستا، سوال اصلی این پژوهش عبارت است از این که رابطه حق گویش وران زبان های مادری اقلیت با امنیت ملی و وحدت سرزمینی چیست؟ که در این چارچوب، پژوهش حاضر ضمن بازخوانی و واکاوی همه مفاهیم دخیل در موضوع، با اتخاذ رویکرد تقلیل گرایانه در قبال حق گروه های اقلیت، با تاکید بر ماهیت فردی حق ها و با توجه به مقتضیات تبعیض مثبت در تضمین حق های گروهی، به تبیین و دفاع از حق گروه های دارای زبان های مادری اقلیت و لزوم تضمین آن پرداخته و رابطه حق بر زبان مادری را با امنیت ملی و وحدت سرزمینی بررسی کرده و تحلیل نموده است هرچه گفتمان امنیتی یک دولت به برداشت سلبی و کالاانگار نزدیک تر باشد، امنیت ملی و وحدت سرزمینی بیش تر مورد تهدید واقع شده و در تقابل با حق بر زبان مادری قرار می گیرند. این پژوهش، سپس با تبیین رویکردهای نظری مختلف در دوگانه حق – مصلحت، وضعیت حق مزبور را در نظام حقوق عمومی و ساختار حکمرانی مربوط به هریک از این رویکردها، تجزیه وتحلیل نموده و در پایان نیز سوابق تاریخی و نمونه هایی از پرونده های قضایی مطروحه در دادگاه اروپایی حقوق بشر مرتبط با حق بر زبان مادری و چالش های اعمال آن را بررسی و تحلیل کرده است.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست تفصیلی مقدمه
بیان مساله
ضرورت پژوهش
سوالات پژوهش
پرسش اصلی
پرسش های فرعی
پیشینه و نوآوری پژوهش
روش پژوهش
سازمان دهی پژوهش
فصل نخست: آغازی دیگر
مبحث نخست– حق بر زبان مادری؛ مسلمِ پرهیاهو
گفتار نخست: اقلیت ها و اقلیت بودگی؛ زیبای سهل و ممتنع
گفتار دوم: زبان؛ فریبای جهان آشوب
گفتار سوم: چالش های راه مطالبه حق بر زبان مادری
بند اول: مفهوم حق بر استفاده از زبان مادری
بند دوم: چالش های اعمال حق بر استفاده از زبان مادری
بند سوم: حق– مطالبه های اقلیت های زبانی
مبحث دوم– ملت و ناسیونالیسم؛ باهمانِ تنهایان
گفتار نخست: ملت و هویت ملی؛ جمعِ متکثرِ ماضیِ مضارعِ حاضر
گفتار دوم: شمشیر دو دم ناسیونالیسم
بند اول: پارادایم مدرنیسم
بند دوم: پارادایم نمادپردازی قومی
بند سوم: ناسیونالیسم، زبان و ایران شهری
مبحث سوم– امنیت ملی و وحدت سرزمینی؛ الفت موج و کرانه
گفتار نخست: امنیت؛ زیبای ربوده شده
گفتار دوم: وحدت سرزمینی؛ مستحکم متزلزل
فصل دوم: در کشاکش حق و مصلحت
مبحث نخست– نظریه های تقدم گرا؛ مصاف دو جبهه حق و مصلحت
گفتار نخست: برتری حق؛ فردیتِ مستحکمِ بر فراز ایستاده
گفتار دوم: تقدم مصلحت؛ حکایت یک آنتی تز
بند اول: جامعه گرایی
بند دوم: اضطرارگرایی
مبحث دوم– نظریه تعادل؛ رقصی میانه میدان
گفتار نخست: کلیاتِ تعادل
گفتار دوم: آزمون های سه گانه
مبحث سوم– جستارهای تاریخی و مطالعات موردی
گفتار نخست: در گذشته های هنوز؛ ماجرای فرقه دموکرات آذربایجان
گفتار دوم: حق بر زبان مادری در دادگاه؛ پرونده دعوای خانم شکران آیدین و دیگران علیه دولت ترکیه
بند اول: شرایط و وقایع پرونده و دادخواست خواهان ها
بند دوم: ارزیابی و رای دادگاه
بند سوم: تحلیل و بررسی پرونده
فرجام سخن
منابع
کلیدواژه ها
- حق بر زبان مادری
- اقلیت های زبانی
- امنیت ملی
- وحدت سرزمینی