راهکارهای حفاظت از محیط زیست در فعالیتهای اقتصادی در ایران
راهکارهای حفاظت از محیط زیست در فعالیتهای اقتصادی در ایران نام مقاله ای است از سید بهزاد لسانی و علی مشهدی و سید احمد حبیب نژاد و محمد حبیبی مجنده که در شماره سه دوره پنجاه (پاییز 1399) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
آثار نامطلوب فعالیتهای اقتصادی وارد بر محیط زیست بر کسی پوشیده نیست و سبب تخریب جبران‌ناپذیر منابع زیست‌محیطی می‌شود. محیط زیست کشور ما نیز از گزند آسیب‌ها و اقدامات زیان‌زنندۀ اقتصادی بخش‌های مختلف در امان نبوده و در معرض خطرها و صدمات جبران‌ناپذیر گوناگونی قرار دارد. هدف این پژوهش با توجه به آثار و زیان‌های ناصواب وارد بر فعالیتهای اقتصادی آلاینده بر محیط زیست، بررسی راهکارها و روش‌های اقتصادی حفاظت از محیط زیست و تأثیر رقابتی بودن یا انحصاری بودن فعالیتهای اقتصادی با تأکید بر نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است و نگارنده به روش کتابخانه‌ای و تهیۀ فیش و مراجعه به قوانین و مقررات و مقالات متعدد اقدام به پژوهش کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهد راهکارها و سازوکار‌های مالی و اقتصادی در جهت حفاظت از محیط زیست در بیشتر کشورها و از جمله کشور خودمان وجود دارد. در ایران با اینکه این راهکارها در قوانین برنامه‌ای توسعه و سایر قوانین و مقررات مقرر شده و دولت نیز در الزام بخش خصوصی به رعایت مصوبات مذکور از نوعی توفیق نسبی برخوردار بوده، لکن در الزام واحدهای دولتی به رعایت قوانین و مقررات زیست‌محیطی به دلایل متعدد موفق نبوده است، چراکه از یک سو بیشتر صنایع بزرگ و مادر آلاینده، دولتی یا تحت مدیریت دولتی‌اند و از سوی دیگر دولت همزمان مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست را نیز بر عهده دارد.
کلیدواژه‌ها
- انحصار
- حفاظت محیط زیست
- دولت
- رقابت
- ساز و کارهای اقتصادی