راهکارهای حقوقی افزایش میزان اعمال حاکمیت ایران بر منابع نفت و گاز دریای خزر

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
راهکارهای حقوقی افزایش میزان اعمال حاکمیت ایران بر منابع نفت و گاز دریای خزر
عنوانراهکارهای حقوقی افزایش میزان اعمال حاکمیت ایران بر منابع نفت و گاز دریای خزر
رشتهحقوق بین الملل
دانشجوسهیل اصغرزاده
استاد راهنمامرتضی نجفی اسفاد
استاد مشاوررضا سیمبر
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهدانشگاه پیام نور استان تهران



راهکارهای حقوقی افزایش میزان اعمال حاکمیت ایران بر منابع نفت و گاز دریای خزر عنوان پایان نامه ای است که توسط سهیل اصغرزاده، با راهنمایی مرتضی نجفی اسفاد و با مشاوره رضا سیمبر در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان تهران دفاع گردید.

چکیده

بحث چگونگی بهره برداری از منابع زیر بستر دریای خزر، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بین کشورهای ساحلی این دریا آغاز شد و همچنان یکی از پیچیده ترین مباحث منطقه است که بدون راه حلی مشخص باقی مانده و هر یک از کشورهای حاشیه دریای خزر به دنبال اعمال راه حل مورد نظر خود در مورد نحوه استفاده از این منابع سرشار میباشند و هر یک ادعایی مختص به خود در مورد مالکیت منابع دارند .در این نوشتار سعی بر این است که با بهره گیری از اصول مستخرج از منابع پذیرفته شده در حقوق بین الملل اولا تا جای ممکن، سهم ایران را در مالکیت منابع نفت و گاز دریای خزر افزایش دهیم، ثانیا به معیار و مبنایی حقوقی برای سهم مورد ادعای ایران از این منابع دست یابیم تا بتوانیم با ارایه این معیارها در مذاکراتی که ممکن است بین دول ساحلی انجام شود طرف های مقابل را با منطق و استدلال حقوقی برای قبول مواضع خود مجاب کنیم و نیز چنانچه حل مشکل پیش روی دولتهای حاشیه خزر به مراجع حل اختلاف بین المللی کشیده شد دلایل محکمه پسندی برای احقاق حق کشورمان در اختیار داشته باشیم .بنا بر این در بخش اول به بررسی اجمالی سیر تاریخی حاکمیت دولتها بر دریای خزر ، همچنین مطالعه میزان منابع معدنی موجود در کف دریا و سهم هریک از کشورهای حاشیه در تولیدات نفت و گاز آن خواهیم پرداخت تا زمینه شناخت یکی از متغیرهای پژوهش حاصل گردد؛ در بخش دوم و در پی یافتن مبنایی حقوقی برای سهم ادعایی ایران ابتدا به مهمترین منبع حقوق بین الملل یعنی معاهدات مراجعه میکنیم و سپس به ترتیب دکترین حقوقی، رویه قضایی، عرف های مرتبط با موضوع و در نهایت اقدامات انجام شده در کمسیون حقوق بین الملل را از نظر میگذرانیم.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان شماره صفحه

مقدمه ۱

بخش اول : مبانی بنیادی تحقیق ۴

فصل اول : چشم اندازی بر ابعاد تاریخی و جغرافیایی دریای خزر ۵

مبحث اول : ویژگی های تاریخی و واژه شناسی ۶

گفتار نخست : پیشینه تاریخی دریای خزر ۶

گفتار دوم : نام های دریای خزر ۱۱

بند نخست : نام های برگرفته از ملل اطراف خزر ۱۱

بند دوم : نام های برگرفته از سرزمین ها ۱۳

بند سوم : نام های برگرفته ازشهرها ۱۴

بند چهارم : نام های برگرفته ازتلفظ دریا در زبان های مختلف ۱۵

گفتار سوم : اقوام اصلی دریای خزر ۱۷

بند نخست : کاسی ها ۱۷

بند دوم : خزران ۱۸

مبحث دوم : ویژگی جغرافیایی دریای خزر ۲۱

گفتار نخست : پیدایش و موقعیت جغرافیایی دریای خزر ۲۱

گفتار دوم : آب و هوا و سایر ویژگی های اقلیمی ۲۴

گفتار سوم : حوضه آبریز خلیج ها و جزایر ۲۶

بند نخست : رودها ۲۶

بند دوم : خلیج ها ۲۸

بند سوم : جزایر و شبه جزایر ۲۸

گفتار چهارم : کشورهای حاشیه و بنادر مهم ۳۳ بند نخست : روسیه ۳۰

بند دوم : آذربایجان ۳۳

بند سوم : ترکمنستان ۳۴

بند چهارم : قزاقستان ۳۴

بند پنجم ایران ۳۵

فصل دوم : منابع زیر بستر دریای خزر ۳۸

مبحث اول : منابع نفت و گاز خزر ۳۹

گفتار اول : برآوردهای متفاوت از ذخایر انرژی خزر ۳۹

گفتار دوم : ذخایر نفت و گاز منطقه و چشم انداز آتی ۴۳

گفتار سوم : تولیدات نفت و گاز در منطقه خزر ۴۷

بند نخست : میادین آذربایجان ۴۸

بند دوم : میادین قزاقستان ۴۹

بند سوم : میادین ترکمنستان ۴۹

بند چهارم : روسیه ۵۰

مبحث دوم : بازارهای مصرف و مشکلات توسعه ۵۲

گفتار اول : نقش نفت و گاز خزر در بازار جهانی و چشم انداز آینده ۵۲

بند نخست : بازار اروپا ۵۳

بند دوم : بازار آسیا ۵۴

گفتار دوم : خطوط انتقال انرژی ۵۷

بند نخست : مسیر شمالی ۵۷

بند دوم : مسیر شرقی ۵۸

بند سوم : مسیر جنوب شرقی ۵۹

بند چهارم : مسیر غربی ۵۹

بند پنجم مسیر جنوبی ۶۰

گفتار سوم : مشکلات توسعه نفت و گاز خزر ۶۴

بخش دوم : افزایش حاکمیت ایران بر منابع نفت و گاز خزر با بهره گیری از اصول و قواعد

حقوق بین الملل ۶۷

فصل اول : وضعیت حقوقی موجود در دریای خزر ۶۸

مبحث اول : پهنه آبی خزر از دیدگاه حقوق بین الملل دریاها ۶۹

گفتار نخست : تعاریف موجود در حقوق بین الملل دریاها ۶۹

گفتار دوم : اثرات حقوقی دریا یا دریاچه بودن خزر ۷۳

گفتار سوم : شمول یا عدم شمول کنوانسیون

حقوق دریاها نسبت به خزر ۷۶

مبحث دوم : عهدنامه های موجود در مورد دریای خزر ۸۰

گفتار نخست : عهدنامه های قبل از برپایی اتحاد جماهیر شوروی ۸۱

گفتار دوم : معاهدات پس از برپایی اتحاد جماهیر شوروی ۸۴

گفتار سوم : اعتبار معاهدات پس از فروپاشی اتحاد شوروی ۹۲

گفتار چهارم : مواضع عملی کشورهای حاشیه خزر در رابطه با ذخایر نفت و گاز پس

از فروپاشی شوروی ۹۹

بند نخست : روسیه ۱۰۰

بند دوم : آذربایجان ۱۰۲

بند سوم : قزاقستان ۱۰۳

بند چهارم : ترکمنستان ۱۰۴

بند پنجم : ایران ۱۰۵

فصل دوم : ارایه پیشنهادی برای افزایش حاکمیت ایران ۱۰۹

مبحث اول : گزینه های منعکس شده در دکترین مفهوم و شرایط آنها ۱۱۰

گفتار نخست : استفاده مشترک یا رژیم کاندومینیوم ۱۱۰

گفتار دوم : تقسیم دریای خزر ۱۱۳

مبحث دوم : رویه قضایی بین الملل ۱۱۷

گفتار اول : رای دیوان بین المللی دادگستری در قضیه خلیج فونسکا ۱۱۷

گفتار دوم : رای دیوان بین المملی دادگستری در قضیه فلات قاره دریای شمال ۱۲۰

گفتار سوم : رای داوری در قضیه یمن و اریتره ۱۲۳

مبحث سوم : رویه دولتها در تعیین تکلیف مناطق مشترک از دیگاه حقوق بین الملل ۱۲۵

گفتار اول : رویه های منتج به استفاده مشاع ۱۲۵

گفتار دوم: رویه های منتج به افراز ۱۲۸

مبحث چهارم : راهکارهای در دست مطالعه کمیسیون حقوق بین الملل ۱۳۱

نتیجه گیری و ارایه پیشنهاد ۱۳۴

فهرست منابع ۱۴۱

کلیدواژه ها

  • منابع نفت و گاز
  • رژیم حقوقی
  • نفت
  • گاز
  • حاکمیت
  • دریای خزر
  • ایران
  • حقوق بین المللی
  • مالکیت
  • اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
  • منابع معدنی
  • رویه قضایی