رای دادگاه درباره امکان مطالبه خسارت معنوی ناشی از لغو پرواز (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۷۰۰۷۶۸)

شماره دادنامه	۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۷۰۰۷۶۸
تاریخ دادنامه	۱۳۹۱/۰۸/۱۷
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	دادگاه تجدیدنظر استان
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	امکان مطالبه خسارت معنوی ناشی از لغو پرواز
قاضی	نامدار شامانی قربانی

چکیده دادنامه و رای دادگاه درباره امکان مطالبه خسارت معنوی ناشی از لغو پرواز: خسارت معنوی ناشی از لغو پرواز بر اساس پروتکل گواتمالا به مبلغ یک میلیون و پانصد هزار فرنک قابل مطالبه است.

رأی دادگاه بدوی

به تاریخ ۱۴/۵/۸۸ آقای ج.ی. اصالتا و ولایتا از طرف آ.ی. و خانم م.ب. دادخواستی به طرفیت شرکت هواپیمائی الف. با وکالت آقای م.ص. به خواسته مطالبه خسارت مادی ناشی از عدم انجام تعهد خوانده (شامل وجه بلیط هواپیما و ایاب و ذهاب و دو روز اقامت در مشهد و هزینه دادرسی با جلب نظر کارشناسی) و مطالبه خسارت روحی و معنوی را تقدیم نمودند و مدعی شدند به همراه فرزند خردسال خود در تاریخ ۳۰/۴/۸۸ پس از اقامت در شهر مشهد مقدس جهت بازگشت به تهران به فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد مراجعه نمودند تا با پرواز شماره ۱۲۰۵ شرکت هواپیمایی الف. در ساعت ۱۶ به مقصد عزیمت نمایم ولی با کمال تعجب متوجه شدند که پرواز بدون هیچ اطلاع قبلی لغو شده است. پس از ۲ روز سرگردانی در شهر مشهد و استرس حاکم بر آن و برخورد مسئولان دفتر شرکت و تمسخر ایشان، با وسیله دیگری به مقصد مراجعت نمودند. لذا به استناد مواد یک و دو قانون مسئولیت مدنی و اصل ۱۷۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و قاعده لاضرر و لاضرار فی الاسلام و رویه قضایی و تمسک به جمله ای از حقوقدان فرانسوی به نام استارک " جبران خسارت معنوی اگر چه مناسب و کامل نیست اما بهتر از عدم جبران است " تقاضای محکومیت خوانده را به پرداخت خسارت مادی به مبلغ ۸۰۰/۰۶۶/۱ ریال و خسارت معنوی با دو معیار از جمله ۱- معیار شخصی و ۲- استفاده از ماده ۸ پروتکل گواتمالا که مسئولیت تأخیر در حمل و نقل را یک میلیون و پانصد هزار فرنک تعیین کرده است و ایران نیز در سال ۱۳۵۴ به این کنوانسیون و پروتکل ها ملحق شده است، از دادگاه درخواست کردند. دادگاه توجها به محتویات پرونده و مدارک و مستندت ابرازی خواهان ها، از آنجائی که بنا به قواعد لزوم و صحت، علی الاصول هر شخص یا اشخاص حقوقی، تعهدی را قبول نموده اند، بایستی ایفاء و اجرا نمایند [و] در صورت عدم انجام تعهد، متضرر در صورت اثبات تقصیر شخص متعهد و رابطه علیت متعارف بین فعل زیان دیده و شخص مقصر حق مطالبه خسارت وارده را دارد. همچنین مطابق قوانین عمومات کشوری ضرر و زیان مشتمل بر ضرر زیان مادی و معنوی می باشد. با توجه به اینکه به موجب بند ۲ ماده ۹ قانون آیین دادرسی کیفری از جمله ضرر و زیان قابل مطالبه ضررهایی را دانسته که مستلزم کسر حیثیت و بی اعتباری اشخاص و صدمات روحی می باشد که این موضوع تأکیدا در ماده یک قانون مسئولیت مدنی مصوب ۷/۲/۱۳۳۹ به آن اشاره و مقرر داشته " هرکس بدون مجوز قانونی عمدا یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگری که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می باشد". و همچنین ماده ۲ قانون مذکور مقرر داشته " در موردی که عمل واردکننده زیان، موجب خسارت مادی یا معنوی زیان دیده شده باشد دادگاه پس از رسیدگی و ثبوت امر او را به جبران خسارات مزبور محکوم می نماید...." با عنایت به اینکه قوانین مذکور و اصل ۱۷۱ قانون اساسی از حیث مطالبه خسارت معنوی خلاف موازین و شرع اعلام نشده است و حتی پرداخت مبلغی برای خسارات مذکور اگر چه نمی تواند همواره این ضررها را تدارک نماید، ولی سبب تخفیف آلام روحی و جبران بخشی از خسارت متضرر و یا متضررین خواهد شد. با توجه به اینکه وکیل خوانده علی رغم درخواست استمهال جهت تقدیم لایحه دفاعیه، [دفاع] مؤثری در جهت ادعای خواهان ها مطرح ننمودند، لذا دادگاه با عنایت به اینکه خواهان ها شخصا خسارت مادی وارده را مبلغ ۸۰۰/۰۶۶/۱ ریال اعلام و خسارات معنوی را با لحاظ پروتکل گواتمالا هریک را مبلغ بیست و دو میلیون ریال و فرزندشان را مبلغ پنج میلیون ریال اعلام کردند، با توجه به وضعیت شغلی و اعتبار کاری خواهان ها و درآمد ماهانه ایشان ادعای مشارالیهم را محمول بر صحت تشخیص و مستندا به مواد یک و دو قانون مسئولیت مدنی و اصل ۱۷۱ قانون اساسی و قواعد لزوم و صحت و لاضرر و مواد ۱۹۸ و ۵۰۲ و ۵۰۳ و ۵۱۵ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی حکم بر محکومیت شرکت خوانده پرداخت مبلغ ۸۰۰/۰۶۶/۱ ریال بابت خسارت مادی و ۰۰۰/۰۰۰/۴۹ ریال از بابت خسارت معنوی و پرداخت خسارت دادرسی در حق خواهان ها به ترتیب اعلامی صادر و اعلام می دارد. رأی صادره حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم تجدیدنظر استان تهران می باشد در ضمن اجرای حکم منوط به ترمیم هزینه دادرسی می باشد.

رئیس شعبه ۲۰۶ دادگاه عمومی حقوقی تهران - قربانی

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

تجدیدنظرخواهی شرکت هواپیمائی الف. با وکالت م.ص. نسبت به دادنامه شماره۰۰۶۱۷ مورخ ۱۴/۱۰/۸۸ صادره از شعبه۲۰۶ دادگاه عمومی تهران که به موجب آن حکم به محکومیت تجدیدنظرخواه (خوانده بدوی) به پرداخت مبلغ ۱۰۶۶۸۰۰ریال بابت خسارت مادی و پرداخت مبلغ۴۹۰۰۰۰۰۰ریال بابت خسارت معنوی با احتساب خسارت و هزینه دادرسی صادر گردیده انطباقی با جهات درخواست تجدیدنظر مندرج در ماده ۳۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی ندارد. دادنامه فوق الذکر با رعایت موازین و مقررات قانونی و اصول و قواعد دادرسی صادر گردیده و دلیل و مدرکی[که] مستلزم نقض آن باشد ارائه و اقامه نشده و نیز به استناد ماده یک قانون مسئولیت مدنی مصوب ۷/۲/۳۹ ورود خسارت از ناحیه تجدیدنظرخواه محرز و مسلم بوده و جبران ضرر از جهت ورود خسارات اعم از مادی و معنوی توسط تجدیدنظرخواه الزامی است و دفاعیات و اعتراض تجدیدنظرخواه فاقد ادله اثباتی است لذا ضمن رد اعتراض، دادنامه تجدیدنظرخواسته [را] به استناد ماده ۳۵۸ همان قانون تأیید و استوار می نماید این رأی قطعی است.

رئیس شعبه ۷ دادگاه تجدیدنظر استان تهران - مستشاردادگاه

شامانی - نامدار