رای دادگاه درباره جمع مسئولیت قراردادی و غیرقراردادی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۷۰۰۴۴۷)

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۷۰۰۴۴۷
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۰۴/۳۱
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	دادگاه تجدیدنظر استان
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	جمع مسئولیت قراردادی و غیرقراردادی
قاضی	بهزاد ابراهیمی کوهکن شریعت

چکیده دادنامه و رای دادگاه درباره جمع مسئولیت قراردادی و غیرقراردادی: با وجود مسئولیت قراردادی، موجبی جهت تمسّک به مسئولیت غیرقراردادی وجود ندارد. بنابراین نمی توان برای یک خسارت، به دو جهت مطالبه خسارت نمود؛ یکی وجه التزام به استناد قرارداد و دیگری وضع ید و استیفاء منفعت به عنوان الزامات غیرقراردادی.

رأی دادگاه بدوی

در خصوص الف - دعوی آقای م.م. وکیل دادگستری به وکالت از آقایان م.ج. و ح.ح. به طرفیت ۱- آقای ع.الف. ۲- آقای ع.الف.و غیره به خواسته الزام خوانده ردیف اول به تخلیه و تحویل پلاک ثبتی ۲۷۱۱/۱۸۶۳ بخش ده تهران با احتساب خسارت تأخیر تحویل از تاریخ ۱۰/۹/۱۳۹۱ لغایت تحویل مبیع موقتا مقوم به ۰۰۰/۰۰۰/۱۴۱ ریال ۲- الزام خواندگان ردیف دوم به بعد و هر متصرف دیگر به خلع ید از پلاک ثبتی مذکور با احتساب اجرت المثل ایام تصرف از تاریخ ۲۱/۸/۱۳۹۱ تا خلع ید و تحویل مقوم به ۰۰۰/۰۰۰/۵۱ ریال با جلب نظر کارشناسی با احتساب کلیه خسارات دادرسی. توضیح اینکه به شرح دادخواست اعلام شد. ((موکلین در مورخ ۲۱/۸/۱۳۹۱ یک باب منزل مسکونی به پلاک (مذکور) شهرک راه آهن، را از خوانده ردیف اول به عقد بیع قطعی خریداری نموده. علی رغم اینکه مشارالیه در سطر دوم به بعد از پاراگراف ششم برگ معاملات یک برگی به شماره ۱۴۹۴۱۴ - ۲۱/۸/۱۳۹۱ دفترخانه . . . تهران متعهد به تخلیه و تحویل مبیع لغایت ۱۰/۰۱/۱۳۹۱ و پرداخت روزانه سه میلیون ریال بابت وجه التزام تأخیر در ایفای تعهد می باشد. تا این لحظه به تعهد خویش عمل ننموده و مبیع را به موکلین تحویل نداده است. ضمن اینکه پلاک ثبتی موصوف را به تصرف خواندگان ردیف دوم به بعد که مادر و برادر و خواهر وی می باشند داده و مشارالیه علی رغم درخواست و مراجعات موکلین همچنان به تصرفات خود در ملک موکلین ادامه می دهند.)) ب - دعوی تقابل ۱- آقای ع.الف. و غیر و اداره ثبت اسناد و املاک کن به خواسته ابطال سند مالکیت موضوع پرونده اصلی (سند مالکیت به شماره ثبت ...) توضیح اینکه به شرح دادخواست اعلام شد ((سند قطعی غیرمنقول شماره ...دفتر اسناد رسمی شماره . . . تهران که فروشنده (آقای م.ب. فرزند ح. وکیل رسمی آقای ع.الف. است باطل و از حیز انتفاع خارج است زیرا آقای م.ب. به استناد گواهی پیوست در تاریخ ۲۶/۸/۱۳۸۰ فوت نمود و تبعا سند وکالت شماره ۱۰۴۸۰۴ مورخ ۲۸/۸/۱۳۷۴ همان دفتر به نفع ع.الف. که مستند تنظیم مبایعه قطعی قرارگرفته است به تجویز بند ۳ ماده ۶۷۸ و به دلیل فوت موکل باطل و از آن تاریخ فاقد اعتبار قانونی شده است. مع الوصف، نظر به اینکه سند مالکیت پلاک ثبتی ۲۷۱۱/۱۸۶۳ بنام خواندگان ردیف یک و دو که به سبب بیع باطل و با وکالت زایل خوانده ردیف سوم تنظیم گردیده است. ابطال اسناد مالکیت دعوی خواهان اصلی مورد استدعاست.)) دادگاه با ردّ ایراد وکیل خواهان های دعوای اصلی (وکیل خواندگان ردیف اول و دوم در دعوای مرتبط) مبنی بر ذینفع نبودن خواهان های دعوای مرتبط در طرح دعوا به لحاظ اینکه با توجه به تصرف آنان در ملک موصوف و اینکه می توانند برای موجه نمودن تصرف خود در قالب ابطال سند اقدام نمایند، نظر به اینکه وکیل خواهان های دعوای اصلی در قبال ادعای بی اعتبار بودن سند رسمی شماره ۱۴۹۴۱۴ در تاریخ ۲۱/۸/۱۳۹۱ دفتر اسناد رسمی شماره . . . تهران به دلیل فوت موکل فروشنده آقای م.ب. در تاریخ ۲۶/۸/۱۳۸۰ یعنی قبل از تاریخ تنظیم سند رسمی موصوف به دلالت گواهی وفات شماره ۳۷۷۲۴/ف/۱۶ اداره ثبت احوال بهشت زهرا پیوست دادخواست تقابل پاسخی ارائه ننمودند و اینکه پاسخ شماره ۵۱۴۳۷ - ۲۶/۱۰/۱۳۹۱ اداره ثبت اسناد و املاک کن به دادگاه عمومی حقوقی تهران (برگه شماره ۹ پرونده اصلی) دلالت بر انتقال پلاک ثبتی موصوف به موجب سند رسمی مذکور از آقای م.ب. (متوفی) در تاریخ ۲۱/۸/۱۳۹۱ به آقایان م.ج. و ح.ح. دارد و توجها به اینکه مستندا به بند ۳ ماده ۶۷۸ از قانون مدنی وکالت با فوت موکل زایل می شود لذا با وارد و ثابت دانستن دعوای تقابل و حکم به ابطال سند رسمی شماره ۱۴۹۴۱۴ - ۲۱/۸/۱۳۹۱ دفتر اسناد رسمی شماره . . . تهران (مستندا به ۷۱ از قانون دفاتر اسناد رسمی و سردفتران و دفتر یاران مصوب ۲۵ تیر ۱۳۵۴) حکم به بطلان دعوای اصلی صادر و اعلام می گردد. این رأی ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد.

رییس شعبه ۲۱۹ دادگاه عمومی حقوقی تهران ابراهیمی

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای م.م. به وکالت از آقایان م.ج. و ح.ح. به طرفیت تجدیدنظر خواندگان آقایان ع. و ح. و خانم ها ح. م. و ف.الف. با وکالت آقای ک. ک. ی و همچنین آقایان ع. الف. و ج. ب. نسبت به دادنامه شماره ۱۹۸ مورخه ۸/۴/۹۲ شعبه ۲۱۹ دادگاه عمومی حقوقی تهران، که به موجب آن حکم به بطلان دعوی نخستین تجدیدنظرخواهان مبنی بر الزام تجدیدنظر خوانده (آقای ع. الف.) به تخلیه و تحویل یک باب منزل مسکونی قطعه ۲۰۴۸ تفکیکی از پلاک ثبتی ۲۷۱۱ فرعی از پلاک ۱۸۶۳ اصلی بخش ده ثبتی تهران و مطالبه خسارات ناشی از تأخیر در تحویل روزانه مبلغ سه میلیون ریال از تاریخ ۱۰/۹/۹۱ لغایت زمان تحویل و الزام دیگر تجدیدنظر خواندگان آقایان ع.الف.، ح. الف. و ج.ب. و خانم ها ح.م.، ف.الف. به خلع ید ازملک مذکور و مطالبه اجرت المثل ایام تصرف از تاریخ ۲۱/۸/۹۱ لغایت زمان خلع ید و خسارات دادرسی و همچنین با پذیرش دعوی تقابل تجدیدنظرخواندگان آقایان ع.، ح. و خانم ها ح.م. و ف. الف. حکم به ابطال سند رسمی انتقال شماره ۱۴۹۴۱۴ مورخه ۲۱/۸/۹۱ دفتر اسناد رسمی شماره . . . تهران صادر گردیده است، دادگاه قطع نظر از اینکه تجدیدنظرخواندگان و وکیل آنان، نسبت به مبایعه نامه عادی مورخه ۱۸/۵/۷۴ ،که در اجرا قسمت توضیحات آن، وکالت نامه رسمی شماره ۱۰۴۸۰۴ مورخه ۲۸/۴/۷۴ دفتر اسناد رسمی شماره . . . فی مابین آقای م.ب. به عنوان موکل و تجدیدنظرخوانده آقای ع.الف. تنظیم شده، ایراد و تردیدی نسبت به مبایعه نامه مذکور ننموده اند بلکه ضمن اقرار و اذعان به معامله موضوع مبایعه نامه مذکور ادعا داشته اند که تجدیدنظرخوانده آقای ع.الف. به نیابت از آن مبادرت به انجام معامله با آقای م.ب. نموده و با وصف مذکور و با وصف تنظیم مبایعه نامه مورخه ۱/۸/۹۱ فی مابین تجدیدنظرخواهان با تجدیدنظرخوانده آقای ع. الف.، معامله با استفاده از وکالت نامه مذکور به وکالت از آقای م.ب. بعد از فوت وی منعقد نشده بلکه تعهدات ناشی از معامله سابق (تنظیم سند رسمی انتقال) با استفاده از وکالت نامه مذکور صورت گرفته که آثار مترتب، صرفا،در محدوده اقدام می باشد و نه فراتر از آن، اساسا نفع مورد نظر در ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی و بند ۱۰ ماده ۸۴ همان قانون، نفع مستقیم نسبت به موضوع خواسته دعوی می باشد و نه آثار غیرمستقیم آن و در مانحن فیه که وکیل تجدیدنظر خواندگان دعوی ابطال سند مالکیت تجدیدنظرخواهان را به اعتبار مرتفع شدن وکالت موضوع وکالت نامه رسمی شماره ۱۰۴۸۴ مورخه ۲۸/۸/۷۴ به لحاظ فوت موکل آن (آقای م.ب.) را طرح نموده آثار مستقیم ناشی از تحصیل حکم در این خصوص اعاده وضعیت مندرج در دفتر املاک به قبل از زمان تنظیم سند مورد درخواست ابطال می باشد، که تجدیدنظرخواندگان به لحاظ نداشتن رابطه وراثت با مرحوم م.ب. منتفع از آثار مستقیم چنین حکمی محسوب نمی شوند تا دعوی آنان قابلیت استماع و رسیدگی را داشته باشد لهذا دادنامه تجدیدنظر خواسته در خصوص ابطال سند رسمی شماره ۱۴۹۴۱۴ مورخه ۲۱/۸/۹۱ و به تبع آن حکمی که در بطلان دعوی نخستین تجدیدنظرخواهان ها مبنی بر خلع ید و استرداد مبیع و مطالبه وجه التزام صادر گردیده درخور نقض می باشد لهذا بنا بر مراتب مذکور و مستندا به تبصره ماده ۳۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی و مواد ۳۵۸ و ۵۱۹ همان قانون و مواد ۳۰۸ و ۲۳۰ قانون مدنی ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم بر محکومیت تجدیدنظرخوانده آقای ع.الف. به تحویل مورد معامله (ملک موصوف) و به پرداخت مبلغ یک صد و چهل و یک میلیون ریال وجه التزام ناشی از عدم ایفاء تعهد در تحویل مورد معامله از تاریخ ۱۰/۹/۹۱ لغایت تاریخ تقدیم دادخواست (۲۷/۱۰/۹۱) و به پرداخت مبلغ سه میلیون و هشت صد و بیست هزار و شش ریال بابت هزینه دادرسی و دفتر و همچنین حکم بر محکومیت تجدیدنظرخواندگان آقایان ع.، ح.الف. و ج.ب. و خانم ها ح.الف. و ف.الف. به خلع ید از ملک موصوف و به پرداخت مبلغ یک میلیون و هشت صد ریال بابت هزینه دادرسی و دفتر و همچنین محکومیت تجدیدنظرخواندگان به پرداخت مبلغ هشت میلیون و نه صد هزار ریال بابت حق الوکاله وکیل به عنوان خسارات دادرسی در حق تجدیدنظرخواهان را صادر و اعلام می دارد و در خصوص مطالبه وجه التزام بعد از تاریخ تقدیم دادخواست تا زمان تحویل مبیع، نظر به اینکه در زمان تقدیم دادخواست موجبات استحقاق فراهم نبوده قرار ردّ دعوی نخستین تجدیدنظرخواهان ها را صادر و اعلام می دارد و در خصوص خواسته دیگر تجدیدنظر خواهان ها در دعوی نخستین مبنی بر مطالبه اجرت المثل با جلب نظر کارشناسی به طرفیت آقایان ع.الف.، ح.الف.، ج.ب. و خانم ها ف. و م.الف. نظر به اینکه اولا معامله فی مابین تجدیدنظرخواهان ها با تجدیدنظر خوانده آقای ع.الف. بوده که به تکلیف قرارداد مبنی بر تحویل اقدام نشده که ضمانت اجرا آن بین طرفین مقررشده و دیگر تجدیدنظرخواندگان سمتی در قرارداد نداشته اند و نظر به مراتب فوق و اینکه با وصف وجود مسئولیت قراردادی موجبی جهت تمسک به الزامات غیر قراردادی وجود نداشته ثانیا نمی توان برای یک خسارات به دو جهت دو خسارات مطالبه نمود یکی وجه التزام به استناد قرارداد و دیگر وضع ید و استیفاء منفعت به عنوان الزامات غیر قراردادی لهذا دعوی نخستین تجدیدنظر خواهان ها به جهت مذکور غیرثابت و حکم به بی حقی تجدیدنظر خواهان ها را صادر و اعلام می دارد و در خصوص دعوی نخستین تجدیدنظر خواندگان آقایان ع.، ح. الف. و خانم ها ف. و خانم م.الف. مبنی بر ابطال سند مالکیت شماره ۱۴۹۴۱۴ مورخه ۲۱/۸/۹۱ دفتر اسناد رسمی شماره . . . تهران دادگاه نظر به اینکه تجدیدنظرخواندگان مذکور، ذینفع مستقیم در حکم و آثار آن نمی باشند مستندا به ماده ۳۵۶ و بند ۱۰ ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی قرار ردّ دعوی نخستین تجدیدنظر خواندگان مذکور را صادر و اعلام می دارد حکم صادره نسبت به آقای ج.ب. غیابی و ظرف ده روز قابل واخواهی و رسیدگی در این دادگاه و نسبت به بقیه اصحاب دعوی قطعی می باشد.

رییس شعبه ۷ دادگاه تجدیدنظر استان تهران مستشار دادگاه

کوهکن شریعت