رای دادگاه درباره مطالبه خسارت تأخیر تأدیه چک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۸۷۴)

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۸۷۴
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۰۷/۱۲
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	دادگاه تجدیدنظر استان
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	مطالبه خسارت تأخیر تأدیه چک
قاضی	حسینی کریمی امی

چکیده دادنامه و رای دادگاه درباره مطالبه خسارت تأخیر تأدیه چک: شرط تمکن مدیون در مطالبه خسارت تأخیر تأدیه مقرر در قانون آئین دادرسی مدنی، به خسارت تأخیر تأدیه ناشی از چک، تسری نمی یابد؛ زیرا قانون آئین دادرسی مدنی قانون عام و قانون صدور چک قانون خاص بوده و عام مؤخر نمی تواند ناسخ خاص مقدم باشد.

رأی دادگاه بدوی

در خصوص دعوی خانم ن.ه. با وکالت آقای ی.ج. به طرفیت آقای الف.ف. به خواسته محکومیت خوانده به پرداخت خسارت تأخیر تأدیه چک شماره ...- ۱۳۸۷/۰۵/۱۰ مجموعا به مبلغ ۴/۲۹۲/۲۹۲/۰۰۰ ریال با احتساب هزینه های دادرسی و قانونی و حق ‬الوکاله خواهان مدعی است، خوانده یک فقره چک به شماره ... به مبلغ /۵/۵۰۰/۰۰۰ ریال در تاریخ ۱۳۸۷/۵/۱۰ صادر کرده که پس از عدم تأدیه به موجب آرای شعب ۱۲ بدوی و دهم دادگاه تجدیدنظر استان تهران محکوم به تأدیه وجه چک و هزینه دادرسی و حق‬ الوکاله در حق خواهان شده است. چون برابر قانون خوانده مکلف به تأدیه خسارت تأخیر تأدیه بر مبنای نرخ تورم از تاریخ چک تا زمان وصول است برابر شاخص اعلامی از سوی بانک مرکزی باید مبلغ خواسته را بابت خسارت تأخیر تأدیه بپردازد. بر اساس شاخص میزان خسارت تأخیر تأدیه تا زمان تقسیط بدهی مبلغ ۴/۲۹۲/۰۰۰/۰۰۰ ریال می شود. با توجه به محتویات پرونده و مداقه در آراء استنادی ملاحظه محتویات پرونده استنادی مشخص می شود که دادگاه‬های بدوی و تجدیدنظر ضمن پذیرش ادعای اعسار خوانده (محکوم ‬علیه) حکم به تقسیط محکوم ‬به صادر کرده اند. این امر به معنای آن است که دادگاه‬ها خوانده را فردی معسر قلمداد کرده اند. شرط دریافت خسارت تأخیر تأدیه از ناحیه طلبکار برابر مقررات قانونی سه شرط مکمل یکدیگر است ۱- مطالبه دائن ۲- تمکن مدیون ۳- تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت با فقدان هر یک از شرایط مذکور صدور حکم به محکومیت مدیون به پرداخت خسارت تأخیر تأدیه خلاف قانون و موازین شرعی است. چرا که در خصوص خوانده دادگاه‬ها اعسار وی را پذیرفته و او را معسر شناخته اند و در نتیجه مشارالیه دارای تمکن مالی نمی باشد که بتواند خسارت تأخیر تأدیه را بپردازد چون حکم اعسار خوانده قبلا صادر شده و معسر از پرداخت محکوم‬ به به نحو دفعتا واحده تشخیص داده شده است و وضعیت ایشان به لحاظ اعسار روشن و مشخص شده است و در نهایت خوانده فردی متمکن نمی باشد که بتوان برابر قانون وی را ملزم به پرداخت خسارت تأخیر تأدیه نمود. با توجه به اینکه دعوی خواهان انطباقی با مقررات قانونی ندارد و به لحاظ اینکه دلائل و اثباتی و قانونی در خصوص آن وجود ندارد وارد نبوده و مستندا به مواد ۱۹۷ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاه‬های عمومی و انقلاب در امور مدنی و ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی حکم به بی‬ حقی خواهان صادر و اعلام می گردد. رأی صادر شده حضوری و ظرف مهلت بیست روز از تاریخ ابلاغ قابلیت تجدیدنظر‬خواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران را داراست.

قاضی مأمور به خدمت در شعبه ۱۲ دادگاه عمومی و حقوقی تهران

حسینی

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

تجدیدنظر‬خواهی ی.ج. به وکالت از ن.ه. نسبت به دادنامه شماره ۱۶۰ مورخ ۱۳۹۳/۰۲/۳۱ صادره از شعبه ۱۲ دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب آن دعوای تجدیدنظر‬خواه با خواسته مطالبه خسارت تأخیر تأدیه چک شماره ....-۱۳۸۷/۰۵/۱۰ مجموعا به مبلغ ۴/۲۹۲/۰۰۰/۰۰۰ ریال به همراه خسارت دادرسی مورد پذیرش دادگاه قرار نگرفته و به لحاظ پذیرش اعسار خوانده از پرداخت یک جا محکوم‬ به و عدم تمکن وی، حکم بر بی‬ حقی خواهان صادر نموده وارد و محمول بر صحت بوده و بر استدلال و استنباط محکمه نخستین خدشه و اشکال قانونی وارد است، زیرا مطالبه خسارت تأخیر تأدیه چک که بر مبنای ماده واحده قانون استفساریه تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مصوب ۱۳۷۷/۰۹/۰۲ مجمع تشخیص مصلحت نظام صورت می گیرد، قانون مذکور مطلق بوده و تمکن مدیون که در ماده ۵۲۲ قانون آئین دادرسی مدنی آمده در چک شرط نمی باشد، اداره حقوقی قوه قضاییه نیز به موجب نظریه شماره ۷/۷۷۵۵ مورخ ۱۳۸۱/۹/۱۸ همین نظر را مورد تأیید خود قرار داده است. به‬ علاوه قانون آئین دادرسی مدنی قانون عام بوده و قانون صدور چک قانون خاص می باشد که عام مؤخر نمی تواند ناسخ خاص مقدم قرار گیرد. در نتیجه دادگاه ادعای تجدیدنظر‬خواه را وارد می داند، مستندا به ماده ۳۵۸ قانون آئین دادرسی مدنی، ضمن نقض قسمتی از دادنامه تجدیدنظرخواسته تا مبلغ محکوم‬ به که خواهد آمد، حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ ۲۳۶/۸۹۴/۶۴۶/۲ ریال بابت خسارت تأخیر تأدیه یک فقره چک شماره ... از تاریخ سررسید ۱۳۸۷/۵/۱۰ لغایت خرداد ماه ۱۳۹۰ مطابق درخواست تجدیدنظر‬خواه در شرح لایحه اعتراضیه به همراه خسارت دادرسی مربوط به این مبلغ در حق خواهان صادر و اعلام می نماید. چون خواهان به‬ شرح لایحه تجدیدنظر‬خواهی، خواسته خودش را صرفا تا خرداد ماه ۹۰ اعلام و بر مبنای شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران اعلامی از سوی بانک مرکزی خسارت تأخیر تأدیه در مقطع زمانی تاریخ سررسید تا خرداد ماه ۹۰ معادل مبلغ ۲۳۶/۸۹۴/۶۴۶/۲ ریال می باشد، خواهان نسبت به مازاد خواسته استحقاقی ندارد. نسبت به مازاد مستندا به ماده ۳۵۸ قانون آئین دادرسی مدنی، رأی تجدیدنظرخواسته تأیید می شود. رأی صادره قطعی است.

رئیس و مستشار شعبه ۱۰ دادگاه تجدیدنظر استان تهران

امی – کریمی