رای دادگاه درباره نقش گواهی انحصار وراثت در احراز سمت (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۹۳۱)

شماره دادنامه	۹۱۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۹۳۱
تاریخ دادنامه	۱۳۹۱/۰۷/۱۰
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	دادگاه تجدیدنظر استان
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	نقش گواهی انحصار وراثت در احراز سمت
قاضی	امی محمدترابی کرمی

چکیده دادنامه و رای دادگاه درباره نقش گواهی انحصار وراثت در احراز سمت: در مورد دعاوی راجع به اموال موروثی خواهان، ارائه گواهی انحصار وراثت یکی از راه های ثبوت وراثت است؛اما مدعی می تواند توسط سایر ادله اثباتی نیز، وارثت خویش را ثابت کند؛ بنابراین صرف عدم ارائه گواهی انحصار وراثت صدور قرار عدم استماع دعوا به جهت عدم احراز سمت نخواهد بود.

رأی دادگاه بدوی

در خصوص دعوی آقایان و خانمها ۱- ن. ک. فرزند ل.الف. ۲- س. س.م. ۳- س. س.م. ۴- ف. س. م. ۵- پ. س.م. با وکالت آقای م. ت. و آقای ذ.الف. م.م. به طرفیت خانمها و آقایان ۱- ر. م. فرزند ح. ۲- ه. م. ۳- ه. م. ۴- الف. م. ۵- م. م. ۶- م. ص.م. ۷- ع.الف. ش.ن. ۸- م. ش.ن. ۹- ف.الف. ش.ن. ۱۰- الف.الف. ش.ن. ۱۱- ز. خ.ن. ۱۲- م. خ.ن. ۱۳- ف. الف.الف. ۱۴- س. الف.الف. ۱۵- ن. الف.الف. ۱۶- س. غ. ۱۷- ه. م. ۱۸- ث. م. ۱۹- ق. م. ۲۰- الف. م. ۲۱- ت. م. ۲۲-بنیاد مستضعفان با نمایندگی آقای م. الف. ۲۳-اداره ثبت اسناد و املاک تهران خواندگان ردیف ۴ و ۵ و ۶ و ۷ و ۸ و ۹ و ۱۰ با وکالت آقای م. ح. و آقای ع.الف. ف. به خواسته صدور حکم مبنی بر اعتراض به پذیرش ثبت ... شعیر از پلاک ۹۰ اصلی و همچنین تقاضای ابطال اسناد رسمی نسبت به ... شعیر پلاک ثبتی ... فرعی از ۹۰ اصلی بانضمام خسارات دادرسی مقوم به ۵۱ میلیون ریال بدین شرح که مورث خواهانها مالک شش دانگ پلاک ثبتی موضوع خواسته بوده است که م. مذکور از طریق وراثت به خواهانها به ارث رسیده و هر چند که مادر خواهانها بنام خانم ع. م. مذکور را به آقای ن. ک. انتقال داده و در هر زمان نیز به ایشان وکالت داده است مع الوصف مرحوم خانم ع. م. که تنها ورثه مرحوم غ. ک. می باشد موضوع دعوی را در سال ۱۲۸۹ توسط آقای ع. م. پ. با سند عادی به آقای م. م. انتقال داده که پس از فوت وی با ناقل قانونی از طریق توارث به تنها ورثه ایشان مرحوم غ. ک. منتقل گردیده و پس از فوت وی نیز به مرحوم ع. م. که مادر خواهانها می باشد منتقل می گردد یعنی نامبرده وارث ماترک مرحوم غ. ک. می شود و م. نیز در تصرف خواهانها بوده است که مورث خواهانهای ردیف ۲ الی ۵ م. را به خواهان ردیف اول انتقال داده است ولی آقای ه. ش. درخواست ثبت پلاک مذکور را نموده و پس از انتشار آگهی های نوبتی مورد اعتراض مرحوم ح. م. مورث مع الواسطه خواندگان واقع شده که بر اساس آن گزارش اصلاحی فیمابین آنها تنظیم می شود که قطعه اول واقع در سمت شرق به مساحت ۱۲۷۵ متر مربع در سهم آقای ح. م. و قطعه دوم به مساحت ۱۵۵۰ متر مربع واقع در سمت غرب در سهم آقای ه. ش. قرار گرفته است و قطعه اول پس از فوت آقای ح. م. بین فرزندان ایشان به اسامی آقایان ک. م. الف و خ. و خانمها م. و ه. رسیده که آنها درخواست ثبت می نماید و مورث خواهانها ضمن اعتراض به استناد دو فقره سند قدیمی بیان می دارند که کل پلاک ... متعلق به ایشان است و در خواست پذیرش ثبت نسبت به باقیمانده پلاک را نموده اند که موضوع به اداره کل ثبت تهران اعلام و از ... شعیر باقیمانده از پلاک مذکور به نسبت ... شعیر آن سند صادر شده و نسبت به ... شعیر دیگر تاکنون سندی صادر نشده است لذا خواهانها درخواست صدور رای به شرح خواسته را نموده اند این دادگاه با توجه به اینکه بر اساس حکم مصادره اموال به شماره ۲۱۴۴ مورخ ۱۳۵۹/۳/۵ دادگاه انقلاب اسلامی مشهد حکم به نفع مصادره اموال آقای ک. م. صادر شده است و بر اساس رای وحدت رویه شماره ۵۸۱ مورخ ۱۳۷۱/۱۲/۲ هیئت عمومی دیوانعالی کشور رسیدگی به موضوع در صلاحیت دادگاه صادر کننده حکم مصادره اموال می باشد لذا در خصوص آن قسمت از م. که جزء املاک آقای ک. م. بوده است این دادگاه بنا به مراتب مذکور و با توجه به ایراد بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی طی لایحه شماره ۲۱۷۵ مورخ ۱۳۹۰/۹/۵ و مستندا به مواد ۲۶ و بند یک ماده ۸۴ و ۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی این دادگاه قرار عدم صلاحیت خود را به صلاحیت دادگاه انقلاب اسلامی مشهد صادر و اعلام می نماید. و در خصوص مابقی نیز با توجه به اینکه خواهانها مدعی ذیحق و ذینفع بودن خویش به لحاظ وراثت می باشد و با توجه به اینکه بر اساس مواد ۳۶۰ و ۳۶۴ قانون امور حسبی هر کسی که مدعی وراثت باشد و یا خود را ذینفع بداند می بایست بر مبنای قانون مذکور مبادرت به اخذ گواهی انحصار وراثت نماید و تا زمانی که گواهی انحصار وراثت ارائه ننموده است دعوی وی قابلیت استماع نخواهد داشت و در مانحن فیه خواهانها گواهی حصر وراثتی از مرجع قضایی صالح اخذ ننموده اند تا بر مبنای آن سلسله مراتب ایادی که بر اساس وراثت بین آنها حقوق مورد ادعا به خواهان منتقل گردیده است را برای دادگاه محرز نمایند و دعوی به کیفیت مطروحه قابلیت استماع ندارد لذا این دادگاه با استناد به مواد ۳۶۰ و ۳۶۴ قانون امور حسبی و ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی قرار عدم استماع دعوی خواهانها را به کیفیت مطروحه صادر و اعلام می نماید.قرار صادره حضوری محسوب و ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدید نظر خواهی در دادگاههای تجدید نظر استان تهران می باشد.

رئیس شعبه ۱۰۷ دادگاه عمومی حقوقی تهران - ابراهیم کرمی

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

تجدیدنظرخواهی آقای ذ.الف. م.م. به وکالت از ۱- ن. ک. ۲- س. س.م. ۳- س. س.م. ۴- ف. س.م. ۵- پ. س.م. نسبت به آن بخش از دادنامه شماره ۱۰۵۵-۹۰/۱۲/۰۹ صادره از شعبه ۱۰۷ دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب آن قرار عدم استماع دعوای خواهانها صادرگردیده وارد و محمول بر صحت بوده و بر استدلال و استنباط محکمه نخستین خدشه و اشکال قانونی وارد است. زیرا مدعی به هرصورتی که ذینفع بدون و صاحب سمت بودن خودش را برای محکمه ثابت نماید برای احراز سمت و نفع وی دردعوا کافی بوده و ارائه گواهی انحصار وراثت یکی از راههای ثبوت وراثت می باشد و الزامی برای ارائه این گواهی وجود ندارد و مدعی می تواند به واسطه سایر ادله اثباتی وارثت خویش را اثبات نماید و غیر قابل استماع تشخیص دادن دعوای خواهانها به دلیل عدم ارائه گواهی حصر وراثت صحیح نبوده و منطبق بر مقررات نمی باشد و دادگاه تکلیف دارد مطابق ماده ۳ قانون آئین دادرسی مدنی ، با ورود در ماهیت دعوا نسبت به فصل خصومت یا صدور حکم اقدام نماید. بنابراین ، دادگاه مستندا به ماده ۳۵۳ قانون آئین دادرسی مدنی ضمن نقض آن قسمت از دادنامه که بر عدم استماع دعوا اشعار دارد ، پرونده را برای ادامه رسیدگی عودت می دهد.رای صادره قطعی است.

رئیس و مستشار شعبه ۱۰ دادگاه تجدیدنظر استان تهران

محمد حسن امی - محمد ترابی