رای دادگاه درباره وضعیت تعهدات قراردادی در فرض بیمه بودن موضوع آن (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۱۰۷۲)

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۱۰۷۲
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۰۸/۲۸
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	دادگاه تجدیدنظر استان
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	وضعیت تعهدات قراردادی در فرض بیمه بودن موضوع آن
قاضی	مسعود امرایی فرد صداقتی شعبانلو

چکیده دادنامه و رای دادگاه درباره وضعیت تعهدات قراردادی در فرض بیمه بودن موضوع آن: بیمه بودن کالاهای موضوع قرارداد حمل و نقل، نافی مسئولیت طرف قرارداد در قبال تعهدات قراردادی نخواهد بود.

رأی دادگاه بدوی

در خصوص دادخواست تقدیمی خواهان آقای ع.م. با وکالت آقای م.ر. به طرفیت خوانده شرکت الف. به خواسته مطالبه ۱- مبلغ ۷۴۷/۲۰۰/۰۰۰ ریال ارزش ۱۲۰ تخته فرش ۲- مبلغ ۳۳۵۸ یورو هزینه نمایشگاهی ۳- مطالبه مبلغ ۱۲۶۰ یورو کرایه هتل ۴- مطالبه مبلغ ۱۱/۵۰۰/۰۰۰ ریال بابت بلیط هواپیما و خسارت تأخیر تأدیه حق الوکاله وکیل و هزینه دادرسی به شرح دادخواست تقدیمی بدین توضیح که وکیل خواهان بیان نموده است موکل که در اصفهان شغل فرش فروشی اشتغال دارد با توجه به رکود داخلی فرش تصمیم به شرکت در نمایشگاه فرش میلان ایتالیا گرفته است و به همین منظور در حد استطاعت خود تعداد محدودی فرش و گلیم (۱۲۰ تخته) خریداری نموده و به قصد شرکت در نمایشگاه بین المللی میلان به گمرک تهران ارسال می نماید گمرک جمهوری اسلامی با انجام تشریفات رسمی پس از پلمپ کامیون مجوز صادرات کالای موکل را به مقصد کشور ایتالیا صادر می نماید شرکت خوانده به موجب یک فقره بارنامه شماره ۲۸۲۴۰ تعداد ۱۲۰ تخته فرش را برای حمل و ارسال داخل کامیون پلمپ شده تحویل گرفته است نظر به اینکه وفق ادعای شرکت خوانده محموله فرش و گلیم درب منزل راننده کامیون سرقت شده و به مقصد نرسیده است با توجه به اینکه گمرک ایران ضمن صورت جلسه مورخ ۱۳۹۰/۸/۲۹ مراتب سرقت فرش های موکل را تأیید نموده با مراجعه موکل به شرکت خوانده برای وصول خسارات وارده خوانده با وجود تقصیر حاضر به جبران خسارات وارده به موکل نمی باشد دادگاه توجها به اینکه اولا فرش های ارسالی خواهان بیمه بوده است که در صورت تلف مال در قراردادهای حمل ونقل ذی نفع می تواند صرفا به شرکت بیمه مربوطه جهت مطالبه خسارات وارده مراجعه نماید و از طرف دیگر چنانچه خسارتی مازاد بر آن به صاحب کالا وارد شود با توجه به ادعای خواهان منتسب به فعل سارق بوده است نه متصدی حمل و نقل (خوانده) لذا دادگاه دعوی مطروحه را به لحاظ عدم احراز سببیت بین ضررهای مورد ادعا و فعل یا ترک فعل خوانده را وارد ندانسته مستندا به ماده ۱۹۷ از قانون آیین دادرسی مدنی حکم به رد دعوی خواهان صادر و اعلام می نماید رأی صادره حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد.

رئیس شعبه ۲۹ دادگاه عمومی حقوقی تهران - امرایی فرد

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

در این پرونده موضوعات مورد حکم شعبه محترم ۲۹ دادگاه عمومی حقوقی تهران ضمن دادنامه شماره ۱۴۸-۱۳۹۱/۲/۳۰ مربوط به خواسته های آقای ع.م. با وکالت آقای م.ر. در برابر شرکت الف. با عناوین ۱- مطالبه مبلغ ۷۴۷/۲۰۰/۰۰۰ ریال ارزش ۱۲۰ تخته فرش ۲-مبلغ ۳۳۵۸ یورو هزینه نمایشگاهی ۳- ۱۲۶۰ یورو کرایه هتل، ۴- مبلغ ۱۱/۵۰۰/۰۰۰ ریال هزینه بلیط هواپیما و ۵- خسارت تأخیر تأدیه و حق الوکاله و هزینه دادرسی بوده که در قبال آن ها دادگاه محترم نخستین به‬لحاظ عدم احراز سببیت بین ضررهای مورد ادعا و فعل و ترک فعل خوانده اصلی حکم به رد دعوی صادر نموده است قبل از اظهارنظر نهایی نسبت به قضیه ذکر چند نکته خالی از لطف نخواهد بود الف) خواسته های اعلامی از سوی خواهان اصلی با توجه به اینکه تا موعد رسیدگی جلسه اول مورخ ۱۳۹۱/۲/۲۳ تغییر و اصلاح نگردیده و اظهارنظر قضایی محکمه محترم بدوی نیز به تعاقب همان جلسه صورت گرفته همان است که قبلا و در ابتدا عنوان و مطرح شده است ب) تجدیدنظرخواهی اولیه وکیل محترم خواهان اصلی در این مرجع به اعتبار عدم تکمیل برگ وکالت وکیل مطابق دادنامه ۹۴۰- ۱۳۹۱/۷/۸ شعبه منتهی به قرار عدم استماع دعوی شده است ج) سبق ارجاع به شعبه ششم دادگاه تجدیدنظر و تصمیم مورخ ۱۳۹۲/۲/۲۵ این شعبه از حیث اعلام خارج از مهلت قانونی بودن تجدیدنظرخواهی به‬ عمل آمده (ص ۵۸) در نهایت به ‬خاطر ابلاغ مجدد دادنامه تجدیدنظرخواسته به وکیل در مورخ ۱۳۹۱/۹/۱۸ مورد پذیرش دادگاه بدوی قرارگرفته که این دادگاه نیز موعد رسیدگی را برای طرفین مقرر ساخته است بنابراین تجدیدنظرخواهی کنونی خواهان اصلی با همان وکیل اینک با دخالت آقای ش.ف. به وکالت از شرکت صدرالذکر مطرح رسیدگی در این مرجع می باشد ماحصل دعوی ازاین قرار است که محموله فرش های تجدیدنظرخواه به تعداد حدود یکصدوبیست تخته مشتمل بر فرش و گلیم از اصفهان به قصد شرکت در نمایشگاه فرش میلان ایتالیا به گمرک تهران ارسال و با انجام تشریفات و پلمپ آن داخل کامیون منسوب به شرکت تجدیدنظرخوانده بارگیری و جانمایی لکن این محموله حین انتقال و عزیمت راننده کامیون از جلوی درب منزل وی به سرقت رفته و بعدا در اقدام و موضوع جزایی منتهی به صدور قرار منع تعقیب راننده شده است همچنین با تعیین وقت رسیدگی در این مرجع و فراخوانی طرفین به جلسه دادرسی مورخ ۱۳۹۳/۳/۱۱ مقوله تغییر خواسته برابر بند ۱ ماده ۳۶۲ از قانون آیین دادرسی مطرح و وکیل محترم تجدیدنظرخواه صدور حکم به استرداد عین فرش ها و ارزیابی ارزش روز مثل آن ها را خواستار شده است به هرتقدیر این مرجع از توجه به محتویات پرونده و مستندات ابرازی از جهاتی دادنامه تجدیدنظرخواسته را درخور اشکال و نقض می داند چه:۱) مبنای رد خواسته از حیث بیمه بودن محموله تحویلی وسیله خواهان اصلی مخدوش است چون اولا دلیلی بر تحصیل وجه آن از طرف مالک در پرونده مشهود نبوده و ثانیا این امر نافی مسئولیت شرکت تجدیدنظرخوانده در قبال تعهدات قراردادی از طریق بارنامه مربوطه نخواهد بود ثالثا حسب اظهار وکیل تجدیدنظرخواه بیمه گر (...) کالای خواهان را مشمول بیمه سرقت ندانسته است، ۲) ایراد به عدم احراز رابطه سببیت به نظر قرین توجیه نیست زیرا هم تجدیدنظرخوانده خود قبلا به دفعات ضمن لوایح تقدیمی به مسئولیت قانونی خویش دراین باره اذعان داشته و نیز تنظیم قرارداد حمل ونقل فی‬مابین از بدو تحویل بارگیری و تا حمل و انجام تشریفات گمرکی همگی مؤید این رابطه حقوقی می باشد افزون بر آن تغییر مسیر انتقال کالا، تأخیر در حمل‬ و مکان نگهداری، تحمیل خسارات حاصله در اثر سلب انتفاع مالک به منظور نمایش فرش ها در خارج و اقاریر نماینده شرکت حمل ونقل پیرامون چگونگی به سرقت رفتن محموله متعلق به تجدیدنظرخواه هم مشعر بر آن خواهد بود بنابراین دادگاه اولا فعل انجام شده در مورد از بین رفتن کالای خواهان اصلی در اثر سهل ‬انگاری راننده و متصدی حمل ونقل را بنا به مراتب مذکور مشمول توجه مسئولیت شرکت تجدیدنظرخوانده و در انطباق با مواد ۱ و ۲ قانون مسئولیت مدنی و نیز مواد ذیل باب هشتم قانون تجارت در راستای قرارداد حمل ونقل تشخیص داده و ثانیا چون ملاک در برآورد ارزش کالا ستون خواسته دادخواست اولیه و نیز صورت جلسه ارزیاب گمرک در مورخ ۱۳۹۰/۸/۲۹ دانسته مآلا برآورد آن به منظور پوشش بیمه ای ملاک عمل نخواهد بود و ثالثا درخواست مطالبه عین مال را از سوی وکیل تجدیدنظرخواه محترم به استناد بند ۱ ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی قرین پذیرش نمی داند چون هم با وصف فقدان عین و ربایش آن ها اساسا موضوع عین منتفی گردیده و الزام به استرداد آن خالی از وجه خواهد بود مضافا با تقویم خواسته و تعیین آن بر ارزش کالا از سوی مدعی و خواهان دعوی و عدم تغییر آن تا جلسه اول رسیدگی و فرض انصراف و اراده خواهان اولیه در مطالبه وجه و وصف فقدان عین دیگر مطالبه عین مال به ‬نظر ادعای جدید محسوب شده و موردقبول این مرجع نمی باشد بدین سان در راستای مواد ۳۴۸ و ۳۵۸ از قانون اخیرالذکر ضمن نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته حکم بر محکومیت تجدیدنظرخوانده (شرکت الف.) به پرداخت مبلغ خواسته اعلامی به ارزش ۷۴۷/۲۰۰/۰۰۰ ریال به عنوان قیمت یکصد و بیست تخته فرش به علاوه دیگر هزینه های تحمیل شده بابت هزینه نمایشگاهی، کرایه هتل، بلیط هواپیما به ترتیب به شرح مقرر در دادخواست و صدر این حکم (۳۳۵۸ یورو هزینه نمایشگاهی، ۱۲۶۰ یورو کرایه هتل و مبلغ ۱۱/۵۰۰/۰۰۰ ریال) به انضمام خسارات دادرسی اعم از هزینه، حق الوکاله وکیل و تأخیر تأدیه از زمان تقدیم دادخواست (۱۳۹۰/۱۱/۲۳) تا اجرای حکم و زمان وصول آن به عنوان موعد اراده خواهان در مطالبه وجه و ارزش کالا از بابت تسبیب در حق خواهان اصلی و تجدیدنظرخواه کنونی صادر اعلام می نماید این رأی قطعی است

رییس و مستشار شعبه ۴۹ دادگاه تجدیدنظر استان تهران

صداقتی – شعبانلو