رای دادگاه درباره وضعیت شرط انفساخ مبایعه نامه با تعویض چک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۰۷۹۲)

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۰۷۹۲
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۹/۳۰
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	دادگاه تجدیدنظر استان
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	وضعیت شرط انفساخ مبایعه نامه با تعویض چک
قاضی	قیصری میر حسینی فلاح ریحانی

چکیده دادنامه و رای دادگاه درباره وضعیت شرط انفساخ مبایعه نامه با تعویض چک: تعویض چک صادره بابت معامله با ۴۰ فقره چک، از مصادیق تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل تعهد اصلی به تعهد جدید است؛ با توجه به اینکه یکی از آثار تبدیل تعهد، عدم تعلق تضمینات تعهد سابق به تعهد جدید است که شرط فاسخ مقرر قرارداد از جمله آن تضمینات میباشد لذا شرط فاسخ قابل تسری به تعهد جدید نمی باشد.

رأی دادگاه بدوی

در خصوص آقای دعوای م. و خ. هردو م. با وکالت آقای ع. ن. به طرفیت آقای ح. ت. با وکالت بعدی آقایان ع.الف.ن. و س. ح.ص. به خواسته تقاضای الزام خوانده به حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی انتقال قسمتی از پلاک ۲۱۵۷ و ۲۱۶۶ فرعی از ... اصلی بخش ۴ تهران به شرح متن مقوم به ۵۱/۰۰۰/۰۰۰ ریال به انضمام خسارات دادرسی اعم از هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل و همچنین در خصوص دعوای مرتبط خواهان آقای ح. ت. با وکالت آقای س. ح. ی و ع.الف.ن. به طرفیت آقایان خ.و.م. هر دو م. به خواسته اعلام انفساخ قرارداد شماره .....مورخه ۸۲/۸/۱۸ و خلع ید از پلاک ثبتی ..... فرعی از ۲۱۵۷ و ۲۱۶۶ اصلی قطعه ۷۴ و پرداخت اجرت المثل ایام تصرف خواندگان مقوم به ۵۱/۰۰۰/۰۰۰ ریال با جلب نظر کارشناس با احتساب خسارات ناشی از دادرسی به شرح متن دادخواست با عنایت به جامع اوراق و محتویات پرونده از جمله مفاد صورتجلسات تنظیمی در دادگاه بتاریخ ۹۳/۶/۸ و ۹۳/۹/۱۶ مبنی بر اینکه خوانده دعوای اصلی مدعی شده در حضور شهود تعرفه شده یک فقره چک مندرج در قرارداد ابرازی خواهانهای دعوای اصلی با چهل فقره چک جایگزین شده است که ادای مودای شهود حکایت از صحت ادعای خوانده نداشته و احد از شهود اعلام داشته که از خود خوانده این مطلب را شنیده است و در جلسه مربوط به نقل و انتقال چکهای جایگزین حاضر نبوده و از طرفی با توجه به اینکه حسب مندرجات بند پنجم قرارداد متنازع فیه که صراحتا به وجود فقط یک فقره چک مربوط به مبایعه نامه دلالت دارد که لاشه آن نیز ظاهرا در ید خواهان ها بوده است و نظر به اینکه در خصوص چهل فقره چک مورد ادعای خوانده ، خواهانها طی یک فقره لایحه ای مدعی شده اند که مربوط به معاملات دیگری می باشد و ظاهرا سه واحد دیگر نیز خریداری کرده اند و از جانب خوانده نفیا یا اثباتا در این مورد مطلبی ارایه نشده است و این امر در حالی است که خوانده دعوی در جلسه دادرسی مورخه ۹۳/۹/۱۶ اعلام نموده است که خواهانها در واقع کمک کار وی و امین ایشان بوده اند و همچنین با توجه به مفاد پاسخ واصله از اداره ثبت اسناد و املاک مربوطه که دلالت بر مالکیت خوانده به رقبه مذکور در قرارداد ابرازی خواهانها دارد .دادگاه بنا به قاعده اصاله اللزوم عقود و مستندا به مواد ۱۰ و ۲۱۹ و ۲۲۰ و ۲۲۱ از قانون مدنی ومواد ۱۹۸ و ۵۱۵ و ۵۱۹ از قانون آیین دادرسی مدنی حکم به الزام خوانده دعوای اصلی به حضور در یکی از دفترخانه های نزدیک ملک مورد نظر و انتقال رسمی سند پلاک مورد معامله بنام خواهانها و پرداخت هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل صادر و اعلام می دارد ولکن در خصوص دعوای مرتبط بعدی وکلای خواهان ( آقای ح. ت. ) صرفنظر از اینکه تاسیس حقوقی انفساخ عقد نیازی به اعلام دارد یا ندارد، دادگاه با تلقی خواسته مزبور به تایید فسخ قرارداد به دلیل ادعای تحقق شرط مورد ادعای خواهان ، نظر به اینکه برای دادگاه تحقق شرط مورد نظر ( عدم پرداخت چک) محرز نشده و چکهای برگشتی اصولا مربوط به قرارداد مورد تنازع نمی باشد و دلیل محکمه پسندی که حکایت از بی اعتباری قرارداد ابرازی خواندگان این دعوی نماید در پرونده موجود نیست و از طرفی در دعوای خلع ید و مطالبه اجرت المثل ایام تصرف نیز نظر به اینکه مدرک دال بر عدوانی بودن تصرفات خواندگان وجود ندارد و حسب اعلام خود خواهان ( آقای ت. ) مبنی بر اینکه بعد از فسخ اجاره بها دریافت کرده است ولکن دلیل و مدرکی که حکایت از صحت ادعای وی باشد در پرونده موجود نیست .فلذا به استناد مواد ۱۹۴ و ۱۹۷ از قانون فوق الاشاره و مفهوم مواد ۳۰۸ و ۳۱۱ از قانون مدنی و بنا به استدلال به عمل آمده در خصوص دعوای اصلی خواهانها، حکم به بطلان دعوای مرتبط بعدی وکلای خواهان ( آقای ت. ) صادر و اعلام میگردد .رأی صادره حسب مورد ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در محاکم تجدیدنظر استان تهران است.

دادرس شعبه ۲۳ دادگاه حقوقی تهران -علی فلاح ریحانی

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

تجدیدنظرخواهی آقای ح. ت. با وکالت آقایان ع.ن. و س. ح.ص. بطرفیت آقایان خ.و.م. م. با وکالت آقای ع. ن. نسبت به دادنامه شماره ۱۱۳۶-۹۳/۱۰/۸ شعبه ۲۳ دادگاه عمومی حقوقی تهران مشعر بر محکومیت تجدیدنظرخواه به تنظیم سند رسمی انتقال قطعه .....از پلاک ۴۹۹ فرعی از ۲۱۵۷ و ۲۱۶۶ اصلی واقع در بخش ۴ تهران و پرداخت خسارت دادرسی و حکم به بطلان دعوی اعلام انفساخ قرارداد شماره .....مورخ ۸۲/۸/۱۸ و خلع ید از قطعه مذکور و مطالبه اجرت المثل ایام تصرف و خسارت دادرسی ، وارد نیست . بر فرض صحت ادعای تعویض چک صادره بابت معامله با ۴۰ فقره چک ، اگرچه مدلل و متکی به دلیل نمی باشد ، به دلالت بند ۱ ماده ۲۹۲ قانون مدنی چنین توافقی از مصادیق تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل تعهد اصلی (پرداخت وجه یک فقره چک) به تعهد جدیدی (پرداخت در اقساط طی چهل فقره چک) بوده که به موجب ماده ۲۹۳ آن قانون یکی از آثار تبدیل تعهد عدم تعلق تضمینات تعهد سابق به تعهد جدید است که شرط فاسخ مقرر در بند ۵ قرارداد از جمله آن تضمینات بوده که قابل تسری به تعهد جدید نمی باشد . در نتیجه انفساخ عقد بلاوجه و تصرفات تجدیدنظرخواندگان نیز فاقد وصف غاصبانه بوده و دادنامه از باب محکومیت به تنظیم سند رسمی انتقال نیز در جهت تعهدات تجدیدنظرخواه و تکلیف قانونی مقرر در مواد ۴۶ و ۴۷ قانون ثبت و مواد ۲۱۹ و ۲۲۰ قانون مدنی است . بنابراین تجدیدنظرخواهی دربردارنده جهتی منطبق با مقررات قانونی برای نقض و تخدیش نبوده و به استناد ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه ضمن رد تجدیدنظرخواهی دادنامه تجدیدنظرخواسته را با استدلال فوق تأیید می نماید . این رای قطعی است.

شعبه۱۵ دادگاه تجدیدنظر استان تهران - مستشار و مستشار

سیدعطا قیصری - سید سعید میر حسینی