رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره احراز سوءرفتار زوج قبل از شروع زندگی مشترک

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۷۶۰۰۷۰۶
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۱۲/۲۴
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۱۶ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	احراز سوءرفتار زوج قبل از شروع زندگی مشترک
قاضی	دیوسالار سعیدعالم عبدالعلی ناصح عباسعلی علیزاده

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره احراز سوءرفتار زوج قبل از شروع زندگی مشترک: در صورتی که زوج به اتهام شرب خمر در دادگاه کیفری محکوم شود، اما این امر هیچ تأثیری بر سوءرفتار وی نسبت به زوجه نداشته باشد، شرط ضمن عقد نکاح مبنی بر سوءرفتار زوج محقق نمی شود.

رأی خلاصه جریان پرونده

خانم الف. و.پ. بطرفیت آقای د. و.پ. دادخواستی بخواسته طلاق در تاریخ ۱۳۹۳/۵/۴ در محاکم خانواده تهران مطرح نموده که به شعبه ۲۴۵ خانواده ارجاع شد در متن دادخواست خواهان با استناد به سند نکاحیه ۱۳۷۷/۱۲/۱۱ که با خوانده ازدواج دائم نموده است گفته است یک فرزند مشترک داریم قادر به ادامه زندگی مشترک نمی باشم با توجه به عسر و حرج درخواست صدور حکم شایسته را دارم دادگاه وقت جهت رسیدگی تعیین نموده است در جلسۀ مورخ ۱۳۹۳/۵/۲۶ که خوانده حاضر نبوده است خواهان گفته است خواسته به شرح دادخواست است با مهریه ۱۲۱ عدد سکه عقد زوجیت دائم با خوانده منعقد شده فرزند مشترک پسر ۱۱ ساله ایست من و خوانده دخترعمو و پسرعمو هستیم شوهرم بصورت مدام مشروب الکلی میخورد روابط نامشروع با زنان اجنبی دارد حتی زن هم بمنزل می آورد البته در حضور خودم هر کاری بخواهد میکند میگوید من نمیتوانم روی هوی و هوس خودم پا بگذارم برای اثبات حرفهایم شهود دارم حتی فیلم برداری های روابط نامشروع او را کرده است قادر به تحمل و ادامه چنین زندگی نیستم وقتی مشروب میخورد فرزند مشترک را کتک میزند و الآن یک ماه است بخاطر اینکه زیاد مشروب میخورد و بچه را میزند در منزل خواهرم زندگی مینمایم همراه فرزند مشترک حضانت او را بعهده میگیرم در این پرونده ادعای مالی دیگری ندارم دادگاه قرار ارجاع امر بداوری صادر نموده است داور زوجه معرفی شده است نظریۀ داور زوجه در برگ ۲۳ پرونده اعلام شده است زوجه از دادگاه خواسته است برای زوج که تاکنون داور معرفی نکرده است داور معرفی نماید دادگاه از بین داوران مستقر در مجتمع قضائی خانواده داور برای زوج نصب نموده است. در برگ ۳۱ پرونده داور زوج نظر خود را اعلام نموده است. دادگاه چون زوجه به شهادت شهود تمسک نموده است قرار استماع شهادت شهود را با تعیین وقت جهت استماع آن صادر نموده است و بطرفین ابلاغ کرده است در جلسه مورخ ۱۳۹۳/۹/۳ دو نفر گواه از دوستان و آشنایان پدر زوج و شخص پدر زوج بعنوان گواه زوجه در اوراق ۳۸ الی ۴۱ پرونده اطلاعات خود را بیان کرده اند اظهارات پدر زوجه تأیید همان اظهارات فرزندش که زوج را فردی عیاش و خوشگذران و خیانت نسبت به زنش معرفی کرده است و دو گواه دیگر به نقل از پدر زوجه گفته اند زوج پای بند اصول و اعتقاد و اخلاقیات نمی باشد ولی خودشان چیزی ندیده اند دادگاه پس از این تحقیقات که بدون حضور زوج صورت گرفته شرحی به واحد مددکاری برای انجام تحقیقات از همسایگان و مطلعین در محل سکونت خوانده از نظر خصوصیات روحی و اخلاقی و نوع برخورد وی با زوجه خواسته است تحقیق و نتیجه را اعلام دارند در برگ ۴۴ پرونده گزارش مددکار حاکی است از کسانی که تحقیق بعمل آمده حتی از خواهر زوجه مطلب خاصی را بیان نکرده اند حتی خواستار عدم تحقیق از همسایگان شده اند چون برای آنان ایجاد مشکل میشود سپس با وصول این گزارش دادگاه با بررسی اوراق پرونده و ختم دادرسی طی دادنامه ۹۳۰۶۷۶ مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۱۵ با توجه به مطالبی که زوجه در دادخواست و دادگاه اعلام داشته و اینکه زوج در هیچ یک از جلسات دادرسی حاضر نشده و دفاعی ننموده است دادگاه ضمن احراز علقه زوجیت و با عنایت به شهادت شهود که گواهی نموده اند زوج مشروبات الکلی مصرف میکند و سوء رفتار دارد و با توجه به اینکه زوجه اصرار بر طلاق دارد مستندا به ماده ۱۱۱۹ و ۱۱۳۰ قانون مدنی و قاعده فقهی لاضرر و لاضرار فی الاسلام و اینکه شارع مقدس تکلیف مالایطاق نمی فرماید خوانده را بمطلقه نمودن زوجه ملزم و محکوم مینماید خواهان میتواند به یکی از دفاتر رسمی طلاق مراجعه و با بذل یک ربع سکه از مهریه خود پس از اجرای صیغۀ طلاق نسبت به ثبت آن اقدام نماید در صورت عدم مراجعه خوانده سردفتر به نمایندگی از دادگاه از باب الحاکم ولی الممتنع اقدام خواهد کرد نوع طلاق خلعی است رعایت شرایط طلاق بعهده سردفتر مجری صیغۀ طلاق خواهد بود عده طلاق سه طهر است مدت اعتبار این رأی پس از قطعیت ۶ ماه خواهد بود حضانت فرزند مشترک ۱۱ ساله را که پسر است به خواهان واگذار و پدر حق ملاقات در هر هفته در روزهای جمعه با او دارد رأی صادره غیابی است آقای و. ض. به وکالت از زوج از این رأی واخواهی نموده است در متن دادخواست واخواهی وکیل واخواه گفته است موکلش در محل اشتهار به حسن رفتار و سرپرست نمونه خانواده دارد و هیچ دلیلی بر سوء رفتار او و استعمال مشروب الکلی در پرونده جز ادعای زوجه و پدرش وجود ندارد و اظهارات شاهد سراسر دروغ است موکل در سلامت کامل اخلاقی جسمی و عقلانی قرار دارد و نقض رأی را خواستار شده است دادگاه وقت جهت رسیدگی تعیین و طرفین را دعوت نموده است که پس از تشکیل جلسه دادرسی و مدافعات وکلای طرفین سرانجام دادگاه طی دادنامه ۹۳۰۶۷۶ مورخ ۱۳۹۴/۴/۳۰ واخواهی وکیل زوج را نسبت به دادنامه ۹۳۱۶۴۸ مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۱۶ وارد دانسته زیرا برخلاف ادعای خواهان (واخوانده) واخواه بلحاظ استعمال مشروبات الکلی که دارای یک فقره تصادف اعلام شده نبوده و سابقه ای در این مورد با استعلامی که از مجتمع قضائی قدس شده است بدست نیامده است لذا با وارد دانستن واخواهی دادنامه واخواسته را فسخ و به جهت فقد دلیل اثباتی حکم به رد دعوی خواهان بدوی صادر نموده است از این رأی آقای غ. ه. وکیل خانم الف. و.پ. تجدیدنظرخواهی نموده است و با تأکید به اینکه شهادت شهود اقامه شده و گزارش پلیس ۱۱۰ در صفحات ۲۸ و ۲۹ پرونده که زوجه به جهت سوء رفتار زوج از آنان تقاضای کمک کرده و عدم دفاع زوج در مراحل دادرسی دلیلی بر حقانیت موکلش در دعوی مطروحه بوده لذا نقض رأی و صدور حکم طلاق را به لحاظ سوء رفتار زوج و استعلام از مجتمع قضایی قدوسی که تصادف زوج در اثر استعمال الکل بوده است خواستار شده است پرونده به شعبه ۱۱ دادگاه تجدیدنظر استان تهران پس از انجام تبادل لوایح و ارسال به محاکم تجدیدنظر حسب الارجاع ارسال شده است شعبه ۱۱ تجدیدنظر استان تهران با بررسی اوراق پرونده در وقت فوق العاده و ختم دادرسی بشرح دادنامه ۱۶۳۰/۹۴ مورخ ۱۳۹۴/۹/۲۵ تجدیدنظرخواهی وکیل زوجه را وارد ندانسته و با توجه به اینکه رأی دادگاه بدوی که در مقام واخواهی صادر شده است با توجه بموازین قانونی اصدار یافته و منطبق با محتویات پرونده بوده است و موجبی جهت نقض آن نبوده است با رد تجدیدنظرخواهی بعمل آمده عینا آنرا تأیید نموده است اکنون از رأی مذکور آقای وکیل زوجه با تکرار مطالبی که در لایحۀ تجدیدنظر آورده است در لایحه فرجام خواهی نیز با توجه به مراتب مندرج در لایحه اعتراض نموده که هنگام شور لایحۀ وی با گزارش پرونده قرائت میشود. هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای عبدالعلی ناصح عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای محمد دیوسالار دادیار دیوانعالی کشور اجمالا مبنی بر رد دادخواست فرجامی درخصوص دادنامه شماره ۱۶۳۰/۹۴ فرجام خواسته مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

فرجام خواهی وکیل زوجه نسبت به رأی ۱۶۳۰/۹۴ صادره از شعبه ۱۱ دادگاه محترم تجدیدنظر استان با توجه به مؤثر نبودن اعتراض بعمل آمده از سوی ایشان که دادگاه بدوی بجای استعلام از مجتمع قضائی شهید قدوسی از مجتمع قدس استعلام نموده است لذا موضوع تصادف زوج که ناشی از استعمال الکل به زعم ایشان بوده است چون برای دادگاه بدوی که اقدام به نقض رأی غیابی نموده است و دعوی موکلشان را در مورد سوء رفتار شوهرش مردود دانسته است یعنی تحقیق مذکور موجب مکتوم ماندن حقیقت گردیده است و خواستار تحقیق مجدد شده اند ;. وارد نیست، زیرا بر فرض که آقای د. و.پ. در پرونده کیفری باتهام شرب خمر محکوم شده باشد این قضیه هیچگونه توجهی و تأثیری به رفتار سوء زوج نسبت به زوجه نداشته است و تخلف بند ۲ موارد ۱۲ گانه مندرج در سند نکاحیه منصرف از این رفتار او محسوب میشود در پرونده هیچگونه دلیل متقن و قابل قبولی بر سوء رفتار زوج نسبت به فرجام خواه وجود ندارد و هیچ یک از بندهای ۱۲ گانه مندرج در سند نکاحیه نیز توسط وکیل زوجه ثابت نگردیده است بنابراین چون از حیث عدم رعایت اصول و قواعد دادرسی نیز رسیدگی های معموله در پرونده واجد ایراد بنظر نمیرسد و موجبی جهت نقض رأی نیست با رد فرجام خواهی وکیل محترم زوجه مستندا به ماده ۳۷ قانون آئین دادرسی مدنی رأی فرجام خواسته تأیید و ابرام میگردد.

شعبه ۱۶ دیوان عالی کشور- رئیس و مستشار و عضو معاون

عبدالعلی ناصح - عباسعلی علیزاده - سعیدعالم