رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اختلاف در دایم و منقطع بودن نکاح

شماره دادنامه	۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۲۰۱۸۱۶
تاریخ دادنامه	۱۴۰۱/۰۳/۲۳
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	سی و هفتم دیوان عالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	اختلاف در دایم و منقطع بودن نکاح

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اختلاف در دایم و منقطع بودن نکاح: در صورت حدوث اختلاف در خصوص دایمی و غیردایمی بودن نکاح فی مابین زوجین اصل بر دایمی بودن است.

رأی خلاصه جریان پرونده

خلاصه جریان پرونده:

پیرو گزارش مورخ ۱۴۰۰/۶/۱۴ شعبه ۳۷ دیوان عالی کشور در ارتباط با فرجام خواهی خانم ا. گ. ن. ص. به طرفیت اقای م. م. ت. نسبت به دادنامه شماره ۶۱۹۰۹۶ مورخ ۱۴۰۰/۳/۲۲ صادره از شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر هرمزگان که دادنامه فرجام خواسته به لحاظ نقص تحقیقاتی بموجب دادنامه شماره ۴۱۷۶۸۹ مورخ ۱۴۰۰/۶/۱۴ به استناد بند الف ماده ۴۰۱ قانون ایین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی به شرح ذیل نقض و به شعبه صادرکننده رای بدوی پرونده اعاده شده است. درخصوص فرجام خواهی خانم ا. گ. ن. ص. به طرفیت اقای م. م. ز. ت. نسبت به دادنامه شماره ۶۱۹۰۹۶مورخ۱۴۰۰/۳/۲۲ صادره از شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظراستان هرمزگان بر دادنامه فرجام خواسته ایرادات ذیل وارد است: اولا وکلای فرجام خوانده به شرح فرم وکالتنامه ابرازی در پرونده هر دو نفر کاراموز وکالت بوده لذ بنا به تصریح امده در تبصره ۳ ماده۶ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت کاراموزان وکالت حق وکالت در دعاوی که مرجع تجدیدنظر از احکام انها دیوان عالی کشور می باشد. را ندارند. ثانیا دادگاه بدوی صرفنظر از ایرادات اساسی بر نحوه رسیدگی انجام شده به ویژه تشکیل جلسه دادرسی و تظیم صورتجلسه دادگاه ملاحظه می گردد. علیرغم تکلیف مقرر در ماده۸۸ قانون ایین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب درامور مدنی نسبت به ایرادات مطرح شده از سوی وکلای خوانده ( فرجام خوانده ) تصمیم اتخاذ ننموده اند. و اما از انجاییکه وکیل فرجام خوانده به شرح لوایح متعدد در محاکم بدوی و تجدیدنظر و نهایتا در لایحه تبادل لوایح فرجامی صریحا اذعان به سابقه ازدواج موکل خود ( فرجام خوانده ) با فرجام خواه نموده النهایه مدعی شده اند که عقد جاری شده فیمابین انان عقد موقت یکماه بوده لاجرم بنا به تصریح ماده۱۲۵۷ قانون مدنی مدعی علیه هرگاه دفاع مدعی امری شود. که محتاج به این باشد. اثبات امر بر عهده اوست لذا اثبات این امر که عقد جاری شده فی مابین اصحاب دعوا موقت بوده بر عهده فرجام خوانده مدعی است.۲-به شرح پاسخ پزشکی قانونی فرجام خواه باردار بوده لاجرم ضرورت دارد. تا پس از اتمام دوره بارداری و وضع حمل نسبت به معرفی فرجام خواه و طفل متولد شده به پزشکی قانونی معرفی و با انجام ازمایش dna انتساب با عدم انتساب ان به فرجام خوانده مشخص گردد. ۳-با صدور قرار استماع شهادت شهود در اجرای مواد ۲۲۹ به بعد قانون ایین دادرسی در جلسه دادرسی که با حضور طرفین از شهود تعرفه شده تحقیق و گواهی انان استماع گردد. لذا بنابر مراتب فوق به استناد بند الف ماده۴۰۱ قانون ایین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی دادنامه فرجام خواسته نقض و پرونده به شعبه صادر کننده رای فرجامی اعاده می گردد. دادگاه محترم تجدیدنظر استان در راستای تصمیم شعبه دیوان عالی کشور از طرفین دعوت و جلسه دادرسی در تاریخ ۱۴۰۰/۸/۱۵ با حضور اصحاب دعوی و وکیل تجدیدنظرخوانده تشکیل بدوا تجدیدنظرخواه اظهار نموده ( عقد ما شفاهی بوده و مهریه ام ۷۴ سکه بوده و در زمان عقد فقط من و تجدیدنظرخوانده بودیم کسی حضور نداشتند گواهان خودم را که در جلسه حضور ندارند در جلسه بعدی در دادگاه معرفی می نمایم ) وکیل تجدیدنظرخوانده در مقام پاسخ اظهار نموده موکل به جهت جدایی از همسر خود و داشتن یک دختر نوجوان از کارمندان تالار خود تقاضا نمودند که شخصی را برای عقد موقت به ایشان معرفی نمایند خواهر خانم گ. نسب وی را به ایشان معرفی می نماید. و بنا بر این می شود. که یکماه عقد موقت نمایند در صورت داشتن تفاهم و رضایت از یکدیگر مدت را تمدید نمایند طرفین در اتاق اقای م. در تالار با یکدیگر عقد نموده و مهریه خانم هم پنجاه هزار تومان بوده به ایشان پرداخت نمودند شهود موکل سابقا بر این موضوع شهادت داده اند … ) ص۱۲۱-۱۲۰ دادگاه فرزند متولد از تجدیدنظرخوانده به پزشکی قانونی جهت انجام ازمایش dna معرفی می گردد. که بموجب پاسخ واصله اعلام گردیده ( … در مورد اقای م. م. ت. ( پدر فرضی ) و خانم ا. گ. ن. ص. ( مادر ) و فرزند پسر نتیجه بر اساس گزارش پزشکی قانونی *و با عنایت به مجموع ازمایشات انجام شده و محاسبه های اماری صورت پذیرفته رابطه پدر-فرزندی بین اقای م. م. ت. و فرزند پسر منسوب به وی تایید می گردد. ) ص۱۳۲ دادگاه در تاریخ ۱۴۰۰/۱۱/۲۵ در جلسه دادرسی با حضور اصحاب دعوی وکیل تجدیدنظرخوانده تشکیل گردیده اقای م. م. اظهار نموده ( قبول دارم. که خانم ا. گ. همسر بنده است.عقد کرده ایم اما دایمی نبوده است.و قبول دارم. این بچه که از وی متولد شده است.نیز فرزند خودم می باشد. قبلا تردید داشتم اما الان تردید ندارم. فرزند خودم می باشد. مهریه نیز یک میلیون تومان تعیین شده بود که انرا پرداخت کرده ام ) تجدیدنظرخواه اظهار می دارد. ( عقد ما دایم بود مهریه ام نیز ۷۴ قطعه سکه تمام بهار ازادی تعیین شده بود شاهدی ندارم. که این امر را اثبات نمایم ) در ادامه وکیل تجدیدنظرخوانده نیز اظهار نموده ( مطلبی ندارم. ) ص۱۳۳ دادگاه با اعلام ختم دادرسی بموجب دادنامه شماره ۲۹۸۹۵۵۹ مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۲۷ با این استدلال ( با توجه به اقرار خوانده مبنی بر وجود رابطه زوجیت و نظر به اینکه صرفا اختلاف در خصوص دایمی و منقطع بودن نکاح مزبور است.به نحویکه زوج به عقد موقت و زوجه به عقد دایم اقرار دارند و با توجه به اینکه در صورت حدوث اختلاف در خصوص دایمی و غیردایمی بودن نکاح فی مابین زوجین اصل بر دایمی بودن است ) ضمن نقض دادنامه بدوی حکم به اثبات رابطه زوجیت دایم فی مابین خواهان و خوانده بدوی صادر می نماید. ص۱۳۹ دادنامه در تاریخ ۱۴۰۰/۱۱/۲۷ ابلاغ و خانم پ. ه. ن. به وکالت از اقای م. م. ت. نسبت به دادنامه صادره از شعبه دادگاه تجدیدنظر استان در مقام فرجام خواهی اعتراض و اجمالا بیان نموده اند ( زوجه برای اثبات ادعای خود مبنی بر نکاح دایم هیچ دلیلی ارایه ننموده و تمامی اظهارات وی صرفا ادعا می باشد. ) مشروح لایحه وکیل فرجام خواه و پاسخ فرجام خوانده در جلسه شور قرایت می گردد.

هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرایت گزارش اقای م. ا. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده در خصوص دادنامه شماره ۲۹۸۹۵۵۹ مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۲۷ فرجام خواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

رای شعبه

در خصوص فرجام خواهی خانم پ. ه. ن. به وکالت از اقای م. م. به طرفیت خانم ا. گ. ن. نسبت به دادنامه شماره ۲۹۸۹۵۵۹ مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۲۷ صادره از شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان هرمزگان متضمن اثبات زوجیت از توجه به جمیع اوراق و مندرجات پرونده و تحقیقات و اقدامات معموله از ناحیه فرجام خواه ایراد و اعتراض خاص و موجهی که موجبات فسخ رای فرجامی را ایجاب نماید. بعمل نیامده است.و رای صادره از توجه به جهات و مبانی مندرج در ان با هیچیک از جهات و شقوق ماده ۳۷۱ قانون ایین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی قابل انطباق بنظر نرسیده و از حیث رعایت تشریفات و اصول دادرسی نیز فاقد ایراد و اشکال موثر قانونی است.لذا ضمن رد فرجام خواهی فرجام خواه به استناد ماده ۳۷۰ قانون فوق الاشعار دادنامه فرجام خواسته ابرام می گردد.

شعبه سی و هفتم دیوان عالی کشور

رییس: س. ب. مستشار: م. ا. مستشار: ح. م.