رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره بی اعتباری سند رسمی صلح نامه بذل مهریه به استناد اکراه

شماره دادنامه	۹۲۰۹۹۷۰۹۰۹۹۰۰۳۸۸
تاریخ دادنامه	۱۳۹۲/۱۱/۲۳
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۶ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	بی اعتباری سند رسمی صلح نامه بذل مهریه به استناد اکراه
قاضی	انصاری الهی

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره بی اعتباری سند رسمی صلح نامه بذل مهریه به استناد اکراه: صرف ادعای اکراه یا تطمیع نسبت به سند رسمی صلح بخشی از مهریه، موجب بی توجهی محکمه و بی اعتبار جلوه دادن سند رسمی بدون صدور رأی قطعی بطلان سند نخواهد بود.

رأی خلاصه جریان پرونده

در تاریخ ۳/۴/۹۱ آقای م.م. با وکالت خانم م.م. دادخواستی مبنی بر تقاضای صدور حکم طلاق به طرفیت خانم ط.ص. تسلیم دادگستری مشهد نموده که به شعبه ۳۸ دادگاه عمومی مشهد ارجاع شده است. خلاصه توضیح وکیل زوج این است که طرفین در تاریخ ۱۰/۱۰/۹۰ با هم ازدواج دائم نموده اند در فاصله کوتاهی اختلاف غیرقابل حل پیداکرده اند به استناد ماده ۱۱۳۳ ق.م. زوج تقاضای طلاق دارد. دادگاه طرفین را دعوت نموده است. جلسه دادگاه در تاریخ ۳/۷/۹۱ وکیل خواهان و خود خوانده حاضر شدند وکیل خواهان خواسته را تکرار کرد و اضافه نمود به دلیل رفتار ناشایست زوجه، زوج تقاضای طلاق دارد ضمنا زوجه طی سند رسمی شماره ۲۶۵۲۳ -۱۸/۲/۹۱ تمام مهریه جز ۱۴سکه را مصالحه کرده است و زوجه در پیامک ها بارها گفته بیشتر تمایل به عشق وحال با دیگران دارد و مایل نیست بدنش را در اختیار شوهرش قرار دهد متن پیامک ها به دادگاه تسلیم می گردد و در همین فاصله کوتاه چندین پرونده حقوقی و کیفری مطرح شده است. خوانده دعوی حاضر شد و بیان داشت: من وقتی که مهرم را بخشیدم می خواستم زندگی کنم حالا که مهرم را بخشیدم و شوهرم مرا بدون نفقه رها کرد، شکایت نمی کردم چه می کردم شوهرم مرا زده بود چشمانم را کبود کرده بود بعد با سه چهار نفر آمده بود ترسیدم. درب را باز نکردم تا مأمور آمد درب را باز کردم شوهرم گفت تو شکایت خود را پس بگیر مهریه را ببخش من هم شکایت را پس می گیرم سرم کلاه رفت. راضی به طلاق نیستم. دادگاه قرار ارجاع امر به داوری را صادر کرده است. زوجه لایحه ای بدون معرفی داور بیان داشت تمام حقوقم از مهریه نفقه گذشته و جاری را می خواهم و من در تمکین شوهرم هستم. داوران توفیق در سازش بین زوجین نداشته اند. دادگاه با اعلام ختم رسیدگی طی دادنامه شماره ۲۴۱۴-۷/۹/۹۱با پذیرش دعوی زوج رأی به طلاق زوجه با پرداخت ۱۴ سکه بهار آزادی و یک میلیون و پانصد هزار تومان نفقه ایام عده صادر کرده است. از این رأی زوجه تجدیدنظرخواهی نموده است پرونده به شعبه ۱۶ دادگاه تجدیدنظر استان ارجاع شده است. خلاصه ایراد زوجه مفادا این است: استناد زوج به پیامک کذب محض است و با آشنایی که در مخابرات دارد آن را تهیه کرده است. که به آن به شدت معترض هستم. من مهریه ام ۱۱۴ سکه بود ۱۰۰ سکه را بذل کردم که با وی زندگی کنم که وی سوءاستفاده نموده و مرا طلاق می دهد و بنده به مهریه ام رجوع می کنم و کل مهریه ام را می خواهم. خلاصه پاسخ وکیل زوج این است: ادعای ندادن نفقه کذب است و یک میلیون و پانصد هزار تومان نفقه ایام عده در توان زوج نمی باشد و از بابت ۱۴ سکه مهریه تقاضای تقسیط دارد. دادگاه تجدیدنظر در وقت فوق العاده با اعلام ختم رسیدگی طی دادنامه شماره ۲۷۷۴-۱۷/۱۱/۹۱ضمن تأیید اصل حکم طلاق به توجه به اظهارات زوجه در دادگاه درباره ندادن نفقه توسط زوج و مجبور شدن به شکایت بدون ابطال صلح نامه درباره مصالحه یک صد سکه توسط زوجه به زوج چنین بخشش و مصالحه را بدون انگیزه معقول و از باب اکراه یا تهدید یا تطمیع دانسته و زوج به پرداخت ۱۱۴ سکه هنگام اجرای صیغه طلاق الزام کرده است. از این رأی توسط وکیل زوج فرجام خواهی شد و پرونده به این شعبه ارجاع شده است. خلاصه ایراد وکیل زوج این است زوجه هیچ دلیل بر عدم پرداخت نفقه اقامه ننموده و نیز صلح نامه را یک سند رسمی دانسته و طبق ماده ۷۰ ق ثبت قضات را مکلف به اعتبار دادن آن اعلام کرده است و نقض رأی را خواستار شده است. خلاصه پاسخ زوجه این است رأی برابر مقررات صادرشده استوار نمودن آن را دارد.

هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای الهی عضو ممیز و اوراق پرونده و دادنامه شماره ۲۷۷۴-۱۷/۱۱/۹۱ فرجام خواسته مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

با توجه به محتویات پرونده های بدوی و تجدیدنظر و مستندات ابرازی طرفین دادنامه فرجام خواسته مخدوش است زیرا زوجه در جلسه اول و جلسات دیگر دادگاه نفقه های معوقه و جاری را مطالبه نموده و دادگاه ها به تبصره ۳ ماده واحده ق. طلاق توجه ننموده اند و به استحقاق و عدم استحقاق زوجه رسیدگی نکردند. ۲ بر اساس همین تبصره هم باید درباره مهریه اخذ تصمیم گردد که دادگاه بدوی با توجه به صلح نامه رسمی شماره ۲۶۵۲۲-۱۸/۲/۹۱ که زوجه یک صد عدد از مهریه را در قبال یک شاخه نبات و یک صد و ده میلیون ریال وجه به زوج مصالحه نموده و ۱۴ سکه باقی بوده است صدور حکم بر همین اساس نموده است. ولی دادگاه تجدیدنظر بدون رعایت ماده ۷۰ و ۷۳ ق. ثبت و بدون اعتبار دادن به سند رسمی مبادرت به اصلاح رأی بدوی در این خصوص نموده و حکم طلاق را منوط به پرداخت ۱۱۴ سکه مهریه نموده است عملا به سند رسمی اعتبار نداده و بدون اینکه دادخواستی بر ابطال سند تسلیم شود و بدون اینکه زوجه دلیلی اقامه نماید دادگاه تنظیم سند را مبتنی بر تهدید و تطمیع و اکراه اعلام نموده است. علی هذا رأی فرجام خواسته به دلیل نقص در رسیدگی به شرح مذکور نقض و رسیدگی به همان شعبه محول می شود.

رئیس شعبه ۲۶ دیوان عالی کشور مستشار

انصاری الهی