رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تشکیل دادگاه تجدیدنظر با حضور یک مستشار

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۹۱۰۰۲۶۴
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۶/۱۷
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۳ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	تشکیل دادگاه تجدیدنظر با حضور یک مستشار
قاضی	محمدرضاسلطانیان حسن غفار پور

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تشکیل دادگاه تجدیدنظر با حضور یک مستشار: به منظور رسمیت جلسه در دادگاه تجدیدنظر، حضور دو نفر از قضات ضروریست.

رأی خلاصه جریان پرونده

در تاریخ ۱۳۹۳/۲/۸ م. گ. از دایره سرپرستی دادگستری مشهد درخواست رسیدگی و تعیین سرپرست برای پدر خود م. گ. کرده است و توضیح داده پدرش در اثر کهولت سن و سکته مغزی دچار بیماری آلزایمر شده است و قادر به انجام امور خود و تصمیم گیری نیست پدرش متولد ۱۳۰۹ می باشد سرپرست ناحیه ۵ دادسرای عمومی مشهد م. گ. را برای اظهارنظر به پزشکی قانونی خراسان رضوی معرفی نموده است سازمان مزبور طی شماره ۰۲۹۵۵ ۱۳۹۳/۳/۱ مورخ ۱۳۹۳/۷/۱۲ گزارش کرده است که از م. گ.م. معاینه به عمل آمد نتیجه به شرح ذیل است : از نامبرده مصاحبه روانپزشکی و ارزیابی شناختی به عمل آمد وی در حال حاضر مبتلا به اختلال شناختی ناشی از کهولت سن می باشد در حدی که قادر به اداره اموال مالی خود نمی باشد تاریخ احراز این وضعیت معاینه توسط پزشک مرکز مورخ ۱۳۹۳/۷/۹ می باشد (برگ ۵ پرونده) آقای دادیار متصدی رسیدگی به کلانتری محل دستور تحقیقات درباره م. گ. داده است از دو نفر تحقیق شده بیان داشته اند از نظر روحی و روانی مشکلی ندارد دارای فراموشی است مریضی او چند سال است و مجنون و سفیه نیست. سپس پرونده برای رسیدگی و صدور حکم حجر به دادگاه ارسال شده است شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی مشهد طی دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۷۵۷۵۱۰۰۶۷۳ مورخ ۱۳۹۳/۷/۱۹ با استناد به نظریه پزشکی قانونی حکم به حجر او به علت سفاهت از تاریخ ۱۳۹۳/۷/۹ صادر کرده است پس از ابلاغ آقای س.الف. ح. به وکالت از م. گ. از رأی صادره تجدیدنظرخواهی نموده است او توضیح داده که موکل پدر دو شهید است به دنبال سانحه رانندگی دچار محدودیت حرکتی و کلامی شده ولی در سایر حواس او نقصانی بوجود نیامده است و ندارد و اطرافیان و مصالح خود را تشخیص می دهد بدون اخذ نظریه پزشکی قانونی مبادرت به صدور حکم گردیده است با استناد به نظریه پزشک معالج تقاضای ارجاع امر به کمیسیون پزشکی را کرده است تجدیدنظرخوانده در رد اظهارات وکیل مزبور بیان داشته وقتی که تجدیدنظرخواه قادر به حرکت و تکلم نیست چگونه می تواند امورات خود را انجام و اداره کند یا مصالح خود را تشخیص دهد اعتراض باید موجه و توأم با دلیل باشد مدارکی برای تصادف ادعایی هم ارائه نشده است لذا اعتراض بدون دلیل است درخواست تأیید رأی صادره را کرده است پرونده برای رسیدگی به شعبه ۲۱ دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی ارجاع گردیده است شعبه مزبور به اعتبار اینکه تجدیدنظرخواهی خارج از موعد قانونی است پرونده را برای اقدام قانونی به دادگاه بدوی اعاده داده است دادگاه آن را در مهلت تلقی و برای رسیدگی مجددا به دادگاه تجدیدنظر ارسال داشته است محکمه طرفین و بستگان را به دادرسی دعوت و در تاریخ ۱۳۹۴/۴/۲۰ با حضور طرفین و بستگان و وکیل تجدیدنظرخواه تشکیل جلسه داده است دادگاه با مشاهده وی م. گ. وضعیت او را چنین صورت جلسه کرده است که : با توجه به وضعیت جسمی و روحی و روانی وی کاملا مشهود است قادر به تکلم در حال حاضر نیست و سئوالی که به عمل آمد قادر به پاسخگویی نمی باشد محجوریت وی با توجه به شرایط موجود مشارالیه محرز و مسلم است نیازی به تحقیقات بیشتری به نظر نمی رسد وکیل منتخب وی اظهار می نماید من به حضور ایشان رسیدم با ایماء و اشاره مرا وکیل کرد قدرت شناخت دارد هر کس که قادر به تکلم نشود این علت نیست که محجور است و نظریه پزشکی قانونی هم به ایشان ابلاغ نگردیده است دادگاه سپس ختم رسیدگی را اعلام و طی دادنامه ی فرجام خواسته با استناد به نظریه پزشکی قانونی و تحقیقات انجام شده و اختبار در دادگاه تجدیدنظر تجدیدنظرخواهی را غیرموجه و بدون دلیل تشخیص و ضمن رد آن رأی بدوی را تأیید کرده است پس از ابلاغ از رأی صادره فرجام خواهی شده است حاصل اعتراضات فرجامی این است که دادگاه تجدیدنظر با حضور یک قاضی تشکیل شده موکل اساسا به پزشکی قانونی نرفته است یک نفر پزشک به منزل وی مراجعه و نظر داده است او قادر به شناخت اطرافیان است نظریه هم به وی ابلاغ نشده است درخواست جلب نظر کمیسیون پزشکی را دارد فرجام خوانده پاسخ داده علت حجر سکته مغزی و کهولت سن است وکیل فرجام خواه هم تأیید کرده است که او قادر به حرکت و تکلم نیست پزشکی که به منزل آمده نماینده پزشکی قانونی بوده است ایرادات و اعتراضات وی اتلاف وقت دادگاه است درخواست رد فرجام خواهی می شود پس از تبادل لوایح پرونده برای رسیدگی به دیوان کشور ارسال و رسیدگی به آن در دستور کار این شعبه قرار گرفته است لوایح طرفین در جلسه شور قرائت می شود. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

بر رسیدگی دادگاه تجدیدنظر و دادنامه ی صادره اشکال وارد است ۱- با لحاظ صورت جلسه ی دادرسی مورخ ۱۳۹۴/۴/۲۰ شعبه ۲۱ دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی که با حضور طرفین و فرزندان و همسر فرجام خواه تشکیل یافته است معلوم می شود که دادگاه با حضور یک عضو مستشار تشکیل یافته است و طبق ماده ۲۰ قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب دادگاه رسمیت نداشته است ۲- به علاوه چون ایراد شده که فرجام خواه به پزشکی قانونی اعزام نشده است و یک نفر پزشک به منزل مراجعه و بر اساس آن اظهارنظر گردیده است و این امر مورد تأیید فرجام خوانده هم قرار گرفته است اقتضاء داشته طبق درخواست فرجام خواه برای اظهارنظر قطعی نظر کمیسیون پزشکی جلب شود به علاوه چون درخواست حجر به تقاضای اداره سرپرستی مطرح شده است باید برای رسیدگی دعوت شود. علیهذا نظر به مراتب یاد شده و مستندا به بندهای ۳ و ۵ ماده ۳۷۱ و ماده ۳۹۶ قانون آئین دادرسی مدنی دادنامه فرجام خواسته به علت عدم رعایت تشریفات دادرسی و نقص رسیدگی نقض و رسیدگی بعدی وفق بندهای الف مواد۴۰۱ و ۴۰۵ قانون مرقوم به دادگاه صادرکننده رأی ارجاع می شود.

رئیس و عضو معاون شعبه ۳ دیوان عالی کشور

حسن غفارپور - محمدرضا سلطانیان