رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تصرفات مفروز در املاک مشاع

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۹۰۸۹۰۰۳۲۵
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۱۰/۲۰
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۵ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	تصرفات مفروز در املاک مشاع
قاضی	علی معینی کریم زاده

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تصرفات مفروز در املاک مشاع: در صورت تصرفات مفروزی طولانی مدت و با ثبات در ایادی متعدد ملک مشاع، درخواست ابطال سند مفروزی اخذ شده توسط متصرفین، پذیرفته نیست.

رأی خلاصه جریان پرونده

آقای م.ط. به وکالت از آقای م.الف. به طرفیت آقای ق.ر. و اداره ثبت اراک دادخواست ابطال رأی شماره ۳۶۸۸-۱۳۹۲/۵/۵ هیأت رسیدگی به اسناد عادی در مورد پلاک ... بخش ... اراک تقدیم نموده که در شعبه ۲ دادگاه عمومی اراک و پاسخ استعلام ثبتی حاکی است که شش دانگ پلاک مذکور به نام ش.ر. سند صادر شده که هنگام تحدید حدود قسمتی از پلاک های مجاور جزو محدوده مورد تقاضا معرفی شده و حدود ثبت شده با وضع محل مطابقت ندارد و جریان مورد اختلاف در دادگاه مورد رسیدگی است و نسبت به آن نقل و انتقالات متعددی صورت گرفته و دارای مالکین مشاعی متعددی است (ص ۱۵) دادگاه مجددا در پایان جلسه مورخ ۱۳۹۳/۲/۲۸ از اداره ثبت استعلام وضعیت ملک را نموده که پاسخ حاکی است که در اجرای ماده ۱۴۷ اصلاحی قانون ثبت مقادیری از پلاک مذکور به صورت شش دانگ مفروزی درآمده ضمنا پلاک مذکور فاقد مساحت و طول اضلاع می باشد. (ص ۳۶) متعاقبا دادگاه به موجب دادنامه شماره ۴۶۱- ۱۳۹۳/۵/۱ اجمالا چنین رأی داده است: ... اولا مالک اصلی پلاک مذکور مالکیت خود را در ده ها سال قبل هرچند به صورت مشاعی به دیگران انتقال داده ولی قسمت مفروز و معین از ملک را به خریداران تسلیم نموده و صدها خانه مسکونی احداث و در اختیار متصرفین آن است با خریداری بخش هایی از آن مالکین مشاعی که دارای تصرفات مفروز بوده اند اقدام به احداث ساختمان شده است و در طول قریب نیم قرن از این نقل وانتقالات هیچ گونه اعتراضی به عمل نیامده و مسلما متصرفات مورث خواهان نیز به صورت مفروز در بخش معین از این پلاک قرار داشته که اقدامات مالکانه چون دیگر مالکین نسبت به آن انجام داده اند و در غالب املاک مشاعی روستاهای ایران یا اطراف شهر نحوه واگذاری مشاعی ولی تصرفات مفروز بوده و به همین اعتبار قانون گذار در راستای مقررات مورد اشاره و دیگر قوانین ازجمله مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ اصلاحی قانون ثبت به منظور ساماندهی به تصرفات مفروز در املاک مشاع و ساختمان سازی در آن به وضع این قانون پرداخته و از آنجا که ید خوانده دعوی متصل به ید مالکانه مالک اولیه بوده و تصرفات بلامنازع ایشان و ایادی قبلی وی که قریب نیم قرن استمرار داشته حکایت از وارد نبودن ادعای خواهان می کند و مسلما چنانچه خواهان یا مورث وی و دیگر وراث در سنوات گذشته برای خود حقی به عنوان مالک مشاعی قائل بودند سکوت نمی کردند لذا دعوی را وارد ندانسته و به بی حقی محکوم می کند ... وکیل خواهان از این رأی فرجام خواهی نموده که پس از تبادل لوایح، پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و در تاریخ ۱۳۹۳/۸/۷ به این شعبه ارجاع شده است.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

با عنایت به استدلال دادگاه در رأی فرجام خواسته و با توجه به اوضاع واحوال منطقه و عرف محل و تصرفات مفروزی متعدد و ایادی سابقه خوانده قبل از سال ۴۳ تاکنون (ش.ر.، ج.ف.، ن.ف.، ر.ف.، ی.ع.، غ.م.، م.و، الف. ر.، ق.ر.) که قبل از سال ۶۱ نیز مسکونی بوده است، درمجموع رأی فرجام خواسته را مطابق مقررات قانونی و دلایل موجود در پرونده تشخیص و مستندا به مواد ۳۶۷ و ۳۷۰ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی ابرام می نماید.

رئیس و مستشارشعبه ۵ دیوان عالی کشور

معینی- کریم زاد