رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تمایز طلاق قضایی و گواهی عدم امکان سازش

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۹۰۸۳۰۰۱۱۵
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۰۲/۳۱
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۳ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	تمایز طلاق قضایی و گواهی عدم امکان سازش
قاضی	جعفری انصاری

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تمایز طلاق قضایی و گواهی عدم امکان سازش: در صورتی که درخواست طلاق توسط زوجه به دلیل عسروحرج تقدیم شده باشد، صدور گواهی عدم امکان سازش به دلیل تحقق شرائط ضمن عقد توجیه قانونی ندارد؛ زیرا طلاق با موضوع عسرو حرج وطلاق با تحقق شرط ضمن عقد هریک دارای آثار جداگانه هستند.

رأی خلاصه جریان پرونده

شماره پرونده : ۹۲۰۹۹۸۰۲۴۳۱۰۰۵۰۶ شماره دادنامه : ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۸۳۰۰۱۱۵ تاریخ : ۱۳۹۳/۰۲/۳۱

خلاصه جریان پرونده

خانم ط. ابیانه درتاریخ ۲۶/۳/۹۲ دادخواستی به طرفیت ح. ص.الف. به خواسته صدور حکم برالزام زوج به طلاق به جهت عسروحرج تقدیم مجتمع خانواده تهران نموده و توضیح میدهد برابر مستندات باخوانده از تاریخ ۴/۲/۷۲ همسر دائمی هستیم مدتی ا ست با بروز اختلافات لاینحل ، عدم تفاهم اخلاقی وضعیتی حادث شده که ادامه زندگی قابل تحمل نمی باشد وعلیرغم سعی و تلاش فراوان درجهت اصلاح رویه ایشان متأسفانه موفقیتی حاصل نشده وخوانده معتاد بوده و بیکار می باشد و نفقه نمی دهد ودر قبال زندگی هیچ تعهدی ندارد لذا درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش به منظور اجرای صیغه طلاق نموده است رسیدگی به شعبه ۲۸۳دادگاه خانواده تهران ارجاع وجلسه دادگاه درتاریخ ۱۷/۴/۹۲ باحضور طرفین تشکیل وخواهان اعلامی دارد خواسته به شرح دادخواست تقدیمی است درسال ۷۲ ازدواج ، دارای دوفرزند مشترک هستیم اعتیاد به مواد مخدر داشته ومرتب مرا کتک میزد از ابتدا تریاک مصرف میکرد مدت شش سال است که شیشه مصرف می کند مرا کتک می زند حتی شکایت کیفری کردم که به دوسال حبس تعلیقی محکوم گردید فعلا هم مرتب تشنج دارد ودوماه در کمپ ترک اعتیاد بستری بوده و قبل از اتمام دوره درمان با پرداخت پول از آنجا خارج شده است که مدت یک سال ونیم است از همدیگر جدا زندگی می کنیم ومهریه ام ۲۵۰ سکه بهار آزادی است که حاضرم یک سوم آن را درقبال طلاق بذل نمایم باردار هم نمی باشم درخصوص نفقه جداگانه دادخواست داده ام وهمان راپیگیری می کنم درخصوص سایر حقوق مالی ادعائی ندارم و در ارتباط با وصول مهریه اقدام نموده ام که حکم به پرداخت مهریه صادر شده .....خوانده درمقام دفاع اظهار میدارد من مخالف با طلاق می باشم واو را دوست دارم من اعتیاد داشتم وشیشه مصرف می کردم و فکر کنم فروردین پارسال در کمپ بستری شدم به مدت ۴۵ روز وبعداز اتمام دوره بیرون آمدم و دیگر معتاد نیستم الآن فقط سیگار می کشم درحال حاضر سیگاری می باشم ودر کمپ کهریزک بستری شدم دیگر مواد مصرف نکردم بابت مهریه قبلا دودانگ خانه به نام وی زدم وبابت ضرب وجرح که محکوم شدم ایشان از نردبان افتاده است البته من او را کتک زدم نمی گویم نزدم امانه این که دست اورا بشکنم وبا طلاق مخالف می باشم ص ۱۸ خواهان اظهار میدارد دو دانگ خانه بابت مهریه نبوده چون اوائل زندگی بوده ما با هم اختلافی نداشتیم ضمن اینکه ایشان تریاک به همراه داشت گرفتند که مورد قبول خوانده است دادگاه قرارارجاع امر بداوری صادر و خواهان درخواست تعیین داور از سوی دادگاه نموده ص ۲۲ آقای ادیبی فربه عنوان داور زوجه تعیین وطی مشروطه ای نظر خود را به عدم امکان سازش اعلام نموده ص ۲۴ وبرای زوج هم بااجازه حاصله از تبصره ۲ ماده ۲۸ قانون حمایت خانواده رأسا مبادرت به تعیین داورنموده و آقای اقبال نوروزی داور زوج نیز اعلام داشته تلاش اینجانب جهت رفع اختلاف موجود وانصراف زوجه از طلاق به جائی نرسید و زوج هم اعلام داشته که من قصد طلاق ندارم وشدیدا وقویا با امر طلاق مخالفت دارم ص ۳۳ تست اعتیاد از زوج به علت خود داری از ارائه نمونه ادرار انجام نمی گیرد ص ۳۲ دادگاه با اعلام ختم رسیدگی برابر دادنامه شماره ۰۰۹۱۹ مورخ ۲۹/۵/۹۲ درخصوص دعوی خانم ط. س.الف. فرزند م. به طرفیت آقای ح. صادقی ابیانه فرزند ع.الف. به خواسته صدور حکم بر الزام زوج به طلاق دادگاه پس از ازدواج خلاصه اظهار زوجه وزوج باملاحظه محتویات پرونده واحراز رابطه زوجیت اصحاب دعوی و اصرارزوجه به طلاق وعدم توفیق دادگاه و داوران درجهت اصلاح ذات البین وسابقه محکومیت زوج در ارتباط با ضرب وجرح زوجه ، اقرار زوج مبنی براینکه به مواد مخدر از نوع شیشه وتریاک اعتیاد داشته ودو بار در کمپ ترک اعتیاد بستری شده وخودداری از دادن نمونه ادرار جهت آزمایش دادگاه با احراز تخلف زوج از شروط مندرج در عقد نامه درخصوص سوء معاشرت واعتیاد وتحقق بندهای ۲ و ۷شروط ضمن عقد دعوی خواهان راثابت تشخیص ومستندا به ماده ۱۱۱۹ ق .م که زوجه دراین گونه موارد می تواند با وکالت اعطائی زوج به زوجه خود را مطلقه نماید وهمچنین مواد ۳۳/۳۲/۳۱/۲۹/۲۷/۲۶ وتبصره آن و ماده ۳۴ و تبصره آن قانون حمایت خانواده مصوب ۱/۱۲/۹۱ مجلس شورای اسلامی حکم به الزام زوج به طلاق زوجه صادر و اعلام می نماید و درصورت امتناع زوج از حضور در دفتر رسمی طلاق خواهان می تواند بااستفاده از وکالت اعطائی زوج با اجرای صیغه طلاق خود را مطلقه نماید . سردفتر طلاق در این مورد به نمایندگی از زوج دراجرای صیغه طلاق اقدام می نماید زوجه یک سوم از کل مهریه مافی القباله رادر قبال طلاق بذل وقبول به وکالت از طرف زوج نموده لذا نوع طلاق راخلع محسوب و زوجه درخصوص نفقه و اجرت المثل جدا گانه اقدام ونسبت به جهیزیه درخواستی ندارد و حضانت فرزند مشترک را به زوجه محول و زوجه رامکلف نموده گواهی عدم بارداری را درزمان اجرای صیغه به دفتر رسمی مجری طلاق ارائه نماید ..... متعاقب تجدیدنظر خواهی آقای ح. ص.الف. شعبه ۴۷ دادگاه تجدیدنظر برابر دادنامه شماره ۰۱۳۰۹ - ۸/۸/۹۲ ضمن رد تجدیدنظر خواهی دادنامه تجدیدنظر خواسته را تأیید می نماید زوج در فرجه قانونی از رأی دادگاه تجدیدنظر به این علت که تضییع حق وی شده و۲ دانگ از خانه اش را از بابت مهریه به اسم همسرش نموده و دو دانگ نیز به نام دخترش نموده ...... و درحال حاضر زوجه منزل را ترک وتقاضای طلاق کرده است پرونده پس از طی تشریفات به دیوان عالی کشور ارسال و رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است .هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای جعفری عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی میدهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

دادنامه فرجامخواسته مألا مخدوش وواجد ایراد می باشد زیرا خواهان در دادخواست تقدیمی علت درخواست طلاق راعسروحرج ناشی از سوء رفتار زوج واعتیاد او به مواد مخدر اعلام کرده است وحسب اوراق پرونده در جلسات دادگاه هم خواسته را دراین باره تغییر نداده است بااین وصف استناد دادگاه در صدور گواهی عدم امکان سازش به تحقق شرائط ضمن عقد واعطاء اجازه به زوجه جهت اعمال وکالت تفویضی از سوی زوج ( بدون درخواست زوجه )توجیه قانونی ندارد وخلط بین طلاق با موضوع عسرو حرج وطلاق با تحقق شرط ضمن عقد که هریک دارای آثار جداگانه است می باشد ومقتضی بوده دادگاه بالحاظ ماده ۸ قانون حمایت خانواده راجع به عدم رعایت تشریفات آئین دادرسی در دعاوی مربوط به امور خانواده وتفهیم آثار طلاق بااعمال وکالت وطلاق ناشی از عسروحرج به زوجه واستماع اظهارات مشارالیها دراین باره ، باعنایت به اظهارات وی مبادرت به صدور رأی مقتضی فرمایند ،بنابراین در وضعیت حاضر رأی صادره به جهت اشعاری قابلیت تأیید را ندارد و نقض می گردد و رسیدگی مجدد به همان دادگاه صادر کننده رأی منقوض محول می شود.

شعبه ۲۳ دیوان عالی کشور - رئیس و مستشار

یعقوب انصاری - موسی جعفری