رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح در دعاوی ناشی از قراردادها

شماره دادنامه	۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۱۳۸۰۳۹
تاریخ دادنامه	۱۴۰۱/۰۲/۳۱
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	دوازدهم دیوان عالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	دادگاه صالح در دعاوی ناشی از قراردادها

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح در دعاوی ناشی از قراردادها: در دعاوی بازرگانی و دعاوی راجع به اموال منقول که از عقد و قراردادها ناشی شده باشد خواهان می تواند به دادگاهی رجوع کند که عقد یا قرارداد در حوزه ان واقع شده است یا تعهد می بایست در آنجا انجام شود اما این ماده قانونی مانع مراجعه خواهان به دادگاه محل اقامت خوانده نمی باشد.

رأی خلاصه جریان پرونده

خلاصه جریان پرونده:

شعبه دوم دادگاه عمومی بخش روم *به موجب قرار شماره ۱۴۰۰۳۶۳۹۰۰۰۳۷۵۸۹۸۶ - ۱۴. ۱۰٫۱۴۰۰ چنین اظهار نظر نموده است:

" در خصوص دادخواست خواهان اقای ا. ب. د. فرزند م. با وکالت اقای ن. گ. بطرفیت خواندگان اقایان ۱- ا. ب. با وکالت اقای س. غ. ا. -۲- م. م. فرزند ع. با وکالت پ. ف. -۳- ع. ب. فرزند م. -۴- م. ر. ب. به خواسته مطالبه مبلغ ۳۴۱/۵۰۰/۰۰۰ ریال به انضمام سایر خسارات قانونی وارده وخسارت تاخیر تادیه و تا اجرای کامل حکم بدین شرح که وکیل خواهان در دادخواست تقدیمی بیان داشته که خواندگان با توجه به دلایل و ابرازی ( بارنامه ) مبلغ خواسته را بابت کرایه کامیون کشنده fh به شماره *۳۱ به موکل اینجانب مدیون بوده ( خوانده ردیف اول فرستنده دوم ضامن و تحویل گیرنده و سوم راننده که از پرداخت ان خودداری می نمایند و تقاضای محکومیت خواندگان به پرداخت مبلغ مذکور است. حال دادگاه نظر به جامع اوراق و محتویات پرونده توجها نظر به اینکه قبل از ورود به ماهیت از لحاظ شلکی با توجه به اینکه دعوا خواهان مطالبه مال منقول ( وجه نقد ) ناشی از قرار داد می باشد. که حسب مواد ۱۱ -۱۳ قانون ایین دادرسی مدنی دادگاه صلاحیت رسیدگی به موضوع را دارند ۱- دادگاه محل اقامت خوانده یا خواندگان -۲- دادگاه محل انعقاد قرار داد -۳- دادگاه محل اجرای قرار داد که مانحن فیه سه دادگاه مذکور که صلاحیبت دارند در *می باشند که صرفا محل اقامتگاه دو نفر از خواندگان در *می باشد. و صرف نظر از اینکه با توجه به اینکه حسب ماده ۱۶ قانون ایین دادرسی مدنی در صورت تعدد خواندگان و متفاوت بودن محل اقامتگاه انان خواهان می تواند در محل اقامتگاه هر کدام از خواندگان که بخواهد طرح دعوا کند و با توجه به اینکه وکیل خواهان اقرار نموده که بار توسط راننده تحویل مقصد شده و خواندگان پول کرایه را پرداخت ننموده اند. فلذا دعوا اصلا متوجه راننده نبوده و صرفا مشارالیه را بدین جهت طرف دعوا قرار داده که بتواند در اصل اقامتگاه خواهان طرح دعوا نماید. و این موضوع مورد ایراد وکیل احدی از خواندگان نیز قرار گرفته ، لذا از لحاظ شکلی ایراد مذکور وارد دانسته نسبت به خوانده ردیف سوم با توجه به عدم توجه دعوا مستندا به بند ۴ ماده ۸۴ ناظر به ماده ۸۹ قانون اییین دادرسی مدنی قرار رد دعوا صادر واعلام می نماید. و نسبت به سایر خواندگان با توجه به اینکه این دادگاه صلاحیت ندارد. و دادگاه کرمان و قصر شیرین صلاحیت رسیدگی به موضوع را دارند لذا با نفی صلاحیت از خود مستندا به بند ۴ ماده ۸۴ ناظر به ماده ۸۹ قانون ایین دادرسی مدنی وهمچنین مواد ۱۱-۱۳-۲۶-۹۷ قانون مذکور قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادگاه عمومی حقوقی شهرستان قصر شیرین صادرو اعلام می نماید. قرار صادره حضوری و در خصوص قرار رد دعوا ظرف بیست روز قابل اعتراض در دادگاه تجدید نظر *می باشد. قرار عدم صلاحیت قطعی می باشد. "

متعاقبا شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی شهرستان قصرشیرین استان کرمانشاه به موجب قرار شماره ۱۴۰۰۵۰۳۹۰۰۰۴۹۵۷۱۹۷ - ۱۵. ۱۲٫۱۴۰۰ چنین اظهار نظر نموده است:

" در خصوص دعوی اقای ا. ب. خ. فرزند م. با وکالت اقای ن. گ. بطرفیت اقایان ۱. ا. ب. با وکالت غ. ا. ۲. م. م. با وکالت پ. ف. ۳. ع. ب. خ. فرزند م. ۴. م. ر. ب. فرزند مزار ، بخواسته مطالبه مبلغ ۳۴۱٫۵۰۰٫۰۰۰ ریال به انضمام خسارات دادرسی و خسارت تاخیر تادیه به شرح مندرج و منعکس در دادخواست تقدیمی مضبوط در صفحه ۱۸ پرونده ، با بررسی اوراق و محتویات پرونده ملاحظه می گردد. ، اولا- موضوع خواسته خواهان مطالبه وجه بابت کرایه کامیون کشنده اف اچ به شماره انتظامی ۳۱ *۵۱۹ع۱۶ و مستندا به بارنامه پیوست دادخواست می باشد. ثانیا- حسب تصریح ماده ۱۳ قانون ایین دادرسی مدنی در دعاوی بازرگانی و دعاوی راجع به اموال منقول که از عقد و قراردادها ناشی شده باشد. خواهان می تواند به دادگاهی رجوع کند که عقد یا قرارداد در حوزه ان واقع شده است.یا تعهد می بایست در انجا انجام شود. این ماده قانونی مانع مراجعه خواهان به دادگاه محل اقامت خوانده یا خواندگان نمی باشد. ثالثا- حسب تصریح ماده ۱۶ قانون فوق الذکر هرگاه یک ادعا راجع به خواندگان متعدد باشد. که در حوزه های قضایی مختلف اقامت دارند … خواهان می تواند به هر یک از دادگاههای حوزه های یاد شده مراجعه نماید. در پرونده حاضر محل اقامت خوانده ردیف سوم در حوزه قضایی بخش *می باشد. که بنا بر مراتب خواهان اختیار قانونی طرح دعوی در حوزه قضایی مذکور را خواهد داشت. رابعا- دادرس محترم شعبه دوم بخش *شکان بعد از صدور قرار تامین خواسته و متعاقبا ورود در ماهیت دعوی که علی القاعده خود را ص. به رسیدگی دانسته ، متعاقبا و با این استدلال که چون دعوای مطروحه متوجه خوانده ردیف سوم نمی باشد. اقدام به صدور قرار عدم صلاحیت به شرح مضبوط در صفحه ۷۱ پرونده ، به صلاحیت رسیدگی دادگاه عمومی حقوقی شهرستان قصرشیرین نموده است.که این استدلال مخالف صریح ماده ۱۶ قانون ایین دادرسی مدنی می باشد. مضافا حسب تصریح ماده ۲۶ قانون مذکور مناط صلاحیت دادگاه تاریخ تقدیم دادخواست است.مگر در مواردی که خلاف ان مقرر شده باشد. که در مانحن فیه در زمان تقدیم دادخواست صلاحیت دادگاه عمومی بخش رومشکان با توجه به اقامتگاه خوانده ردیف سوم احراز گردیده است. بنای علی هذا این دادگاه در رسیدگی به موضوع خود را صالح نمی داند و مستندا به مواد ۱۱٫۱۳٫۱۶٫۲۶ و تبصره ماده ۲۷ جملگی از قانون ایین دادرسی مدنی قرار عدم صلاحیت به شایستگی شعبه دوم دادگاه عمومی بخش *شکان صادر و اعلام می نماید. رای صادره قطعی است. دفتر محترم با توجه به اختلاف در صلاحیت ، پرونده بعد از برگ شماری و تشکیل بدل مفید ، از امار کسر و جهت حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال گردد. "

با وصول پرونده به دیوان عالی کشور و ارجاع به این شعبه ، هیات قضایی شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرایت گزارش اقای ح. ح. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده ، مشاوره نموده و چنین رای صادر می نماید.:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

رای

با توجه به مراتب فوق ، نظر به اینکه استدلال شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی شهرستان قصرشیرین *صحیح و منطبق با موازین قانونی می باشد. ، توجها به ماده ۲۸/ تبصره ذیل ماده ۲۷ قانون ایین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی ، ضمن تایید استدلال مذکور ، با اعلام صلاحیت شعبه دوم دادگاه عمومی بخش روم *حل اختلاف می گردد.

شعبه دوازدهم دیوان عالی کشور

رییس: ح. ح. عضو معاون: ع. ط.