رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست الزام به تمکین بعد از صدور حکم طلاق

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۸۳۰۰۰۷۶
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۱/۳۱
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۳ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	درخواست الزام به تمکین بعد از صدور حکم طلاق
قاضی	ذکر اله احمدی یعقوب انصاری

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست الزام به تمکین بعد از صدور حکم طلاق: تمکین با طلاق در تعارض است ؛ بنابراین درصورت صدور حکم مبنی بر اعمال وکالت درطلاق توسط زوجه، موجبی برای الزام وی به تمکین وجود ندارد.

رأی خلاصه جریان پرونده

آقای ب. س. در تاریخ ۱۳۹۰/۱۱/۲۵ دادخواستی بطرفیت خانم م. ی.ر. بخواسته الزام خوانده به تمکین عام و خاص تقدیم دادگستری شهرستان اصفهان نموده خواهان در شرح دادخواست بیان داشته که خوانده همسر اینجانب است که متأسفانه از تاریخ ۱۳۹۰/۱۱/۰۵ منزل را ترک کرده و علی رغم ارسال اظهارنامه مراجعت ننموده لذا تقاضای محکومیت وی را دارم رسیدگی به شعبه هفدهم دادگاه عمومی محول گردیده است در تاریخ ۱۳۹۱/۰۲/۲۶ خانم م. ی.ر. با وکالت خانم ص. م. دادخواستی بخواسته صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق) بعنوان دعوی تقابل در پرونده کلاسه ۹۰۷۲۹ تقدیم شعبه ۱۷ دادگاه عمومی نموده است وکیل خواهان تقابل توضیح داده که خوانده همسر موکل است حسب اظهار و تقریرات موکل خوانده سوء رفتار داشته و از شروع زندگی مشترک به طور مداوم اولا مورد ضرب و شتم و توهین و فحاشی قرار داده، وی عصبی و تندخوست و هنگام ضرب و شتم با گریه و التماس زوجه به شدت ضربات اضافه می نماید موکل در طول زندگی مشترک فقط دو بار به پزشکی قانونی مراجعه کرده که گواهی مربوطه ضمیمه است همچنین با طرح شکایت کیفری و با صدور کیفر خواست پرونده به شعبه ۱۰۳ دادگاه جزایی ارسال و در نوبت رسیدگی است نظر باینکه سوء رفتار زوج و ایراد ضرب و شتم مکرر موجب عسر و حرج موکل است با تقدیم این دادخواست صدور حکم جهت اجرای صیغه طلاق مورد تقاضا می باشد اولین جلسه دادگاه در تاریخ ۱۳۹۱/۰۲/۲۶ با حضور زوج و وکیل زوجه پرونده تقابل با موضوع طلاق تحت نظر است خوانده تقابل اظهار داشته تقاضای تجدید جلسه را دارم که دادگاه اجابت کرده است در جلسه مورخ ۱۳۹۱/۰۵/۲۳ زوجه و وکیل وی حاضر شده و وکیل زوج نیز حضور یافته است وکیل زوجه اظهار داشته خواسته بشرح دادخواست تقدیمی است ضمنا دادنامه ۴۶۶ شعبه ۱۰۳ دادگاه جزایی مبنی بر محکومیت زوج به پرداخت دیه در حق زوجه تقدیم می گردد و بند ۲ شرایط ضمن العقدطبق سند نکاحیه محرز است به علاوه با توجه به صفحه ۶ نوشته های موکل که عین آن جهت ضبط در پرونده تقدیم می شود بنظر می رسد که سوء رفتار مکرر زوج، بدبینی و سخت گیری در مسایل جزیی ناشی از مشکلات شخصی زوج باشد که تقاضا دارد زوجین در معیت به مرکز روان پزشکی قانونی معرفی شوند، خوانده محترم در خصوص مشکل اصلی موکل که تداوم ضرب و شتم و بدرفتاری و سخت گیری بوده دفاعی نکرده اند وکیل زوج اظهار داشته دفاعیات بشرح لایحه تقدیمی است دادنامه استنادی وکیل محترم زوجه آشکارا دلالت بر برائت موکل از اتهام ادعایی (ضرب و شتم) دارد گواهی پزشکی قانونی ضمیمه دادخواست زوجه به هیچ وجه دلالت بر ضرب و شتم از ناحیه موکل ندارد، موکل به زندگی مشترک با زوجه علاقه مند است و با طلاق و جدایی موافقت ندارد موکل بر خواسته تمکین زوجه مصر است که تقاضای صدور حکم مبنی بر تمکین زوجه و رد دعوی تقابل دارم دادگاه موضوع را به داوری ارجاع نموده و نیز زوج را به پزشکی قانونی معرفی که وضعیت روحی روانی وی را بررسی نماید در نهایت تلاش داوران منتخب در جهت صلح و سازش فیمابین زوجین مؤثر واقع نشده است و در گواهی پزشکی قانونی چنین آمده است در خصوص ب. س معاینه روانی پزشکی به عمل آمده سوابق پزشکی موجود بررسی شد و سخنان همسرش نیز استماع گردید نامبرده مبتلاء به اختلال شخصیت که با علایمی از قبیل سوء ظن و بدبینی، بی اعتمادی ، سختگیری ، کم تحملی ، تمایل شدید به کنترل اقرار و محیط و عصبانیت همراه است ، اختلال فوق در روابط دو جانبه از جمله روابط زناشویی ایجاد اشکال می نماید)) دادگاه با توجه باینکه وکیل زوجه به شهادت شهود استناد نموده است قرار استماع شهادت شهود را صادر نموده است و جلسه مورخ ۱۳۹۱/۰۹/۱۹ جهت تحقیق از شهود تعرفه شده تشکیل گردیده وکیل زوج اظهار داشته شهود یکی پدر موکله آقای م. ی.ر. و م و ز ی.ر. که دو نفر اخیر خواهران که بدادگاه معرفی می نمایم تقاضای تحقیق ایشان را دارم وکیل زوج اظهار داشته شهود از بستگان نزدیک زوجه هستند و ایراد ضرب و شتم زوجه در حضور بستگانش بعید است و نباید از این شهود استماع شهادت شود وکیل زوجه اظهار داشته موارد جرح شهود در قانون مشخص شده رابطه خویشاوندی از موارد جرح نمی باشد دادگاه پذیرفته است که خویشاوند بودن شهود مانع شهادت نبوده و از شهود در برگ جداگانه تحقیق کرده است که اجمالا به سوء رفتار زوج گواهی داده اند وکیل زوج اظهار داشته اظهارات شهود دلالت بر صحت ادعای خواهان ندارد و کتک کاری توسط زوج مورد تکذیب است موکل در سالهای مختلف خواهان و فرزندش را به مسافرت خارج از اصفهان در شهرهای شمال، تبریز و سرعین و ... برده است و از طرفی برای رضایت کامل همسرش منزل ملکی خود را در فردین شهر فروخته ودر اصفهان نزدیک منزل والدینش خواهان ، یک آپارتمان خریده موکل با ارائه استشهادیه ای که به امضاء کثیری از فرهنگیان زرین شهر رسیده که اعلام می نماید که وی فردی ملایم و متعادل در رفتارهای اجتماعی بوده و حتی تاکنون بعد از ۲۳ سال خدمت در آموزش و پرورش حتی یک مورد شکایت از والدین نداشته است پس چگونه می تواند نسبت به همسرش رفتار خشن داشته باشد بهرحال موکل سخت نسبت به همسرش علاقه مند بوده و به هیچ وجه راضی به طلاق نمی باشد دادگاه زوجین را جهت اصلاح به مرکز مشاوره معرفی کرده است که زوجه طی لایحه ای اعلام کرده که چون معرفی اینجانب به کیلینیک مشاوره مستلزم هزینه است و قادر به پرداخت آن نیستم تقاضای معرفی به مراکز دولتی و بدون هزینه خواستار شده است که پس از معرفی زوجین به مرکز مشاوره بهزیستی اعلام گردیده مهمترین مشکلات زوجین عدم هماهنگی در مسایل مختلف زندگی عدم حمایت عاطفی از یکدیگر و لجبازی و نداشتن مهارتهای اساسی زندگی مشترک و عدم پذیرش مشکلات از جانب یکدیگر می باشد، دادگاه زوجه را جهت تست حاملگی به پزشکی قانونی معرفی نموده که طی شماره ... مورخ ۱۳۹۲/۰۵/۱۶ منفی اعلام گردیده است دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و بشرح دادنامه ۱۵۳۵ – ۱۳۹۲/۰۹/۱۰ ضمن احراز علقه زوجیت فیمابین با توجه به محتویات پرونده و استماع دفاعیات طرفین و وکلای آنان و ملاحظه لوایح تقدیمی و مستندات خواهان از جمله دادنامه ۴۶۶ – مورخ ۱۳۹۱/۰۴/۲۱ صادره از شعبه ۱۰۳ جزایی اصفهان مبنی بر ایراد ضرب عمدی از سوی زوج که قطعیت یافته و نظریه های پزشکی قانونی ارائه شده و مفاد نامه پزشکی که عنوان نموده زوج مبتلا به اختلال شخصیت است با علائمی از قبیل سوء ظن و بدبینی ، بی اعتمادی و سختگیری ، کم تحملی ،تمایل شدید به کنترل اقرار محیط و عصبانیت همراه است و اختلال فوق در روابط دو جانبه از جمله روابط زناشویی ایجاد اشکال می نماید و با توجه به اظهارات شهود که مؤید ادعای خواهان می باشد و اینکه تلاش دادگاه و داوران و کلینیک مشاوره جهت اصلاح مثمر ثمر واقع نگردیده و زوج علی رغم ابراز تمایل به زوجه و تداوم زندگی مشترک و مخالفت یا طلاق در قبال دعوی خواهان ایراد و دفاع موجهی ارائه ننموده و دفاع وکیل وی نیز مؤثر نیست لذا دعوی خواهان و تحقق بند ۲ شروط ضمن عقد نکاح محرز است مستندا به مواد ۱۱۱۹ و تبصره ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی و ماده ۲۶ قانون حمایت خانواده زوجه وکیل در توکیل است تا با مراجعه به یکی از دفاتر رسمی طلاق و با انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه نماید ضمنا زوجه مدخول بها و غیر حامل است و زوجین دارای یک فرزند مشترک بنام م.متولد ۱۳۷۷/۰۲/۰۶ می باشند که به سن بلوغ رسیده است و دادگاه در خصوص حضانت باتکلیفی مواجه نیست و در خصوص دعوی زوج به الزام زوجه بر تمکین عام و خاص با توجه به اینکه دلایل زوجه برای تحقق شروط ضمن عقد نکاح و طلاق بشرح فوق فراهم می باشد و حکم اعمال وکالت برای طلاق صادر شده و تمکین با طلاق در تعارض موجبی برای الزام زوجه به تمکین وجود ندارد لذا دعوی زوج را غیرثابت دانسته و حکم به رد دعوی تمکین صادر نموده است آقای ب. س از رأی صادره تجدیدنظر خواهی نموده است که رسیدگی به شعبه ششم دادگاه تجدیدنظر استان اصفهان محول گردیده است که ضمن پاره ای اقدامات و رسیدگی و اخذ اظهارات وکلای طرفین و دعوت زوجین به اصلاح و سازش ، زوجه طی لایحه ای اعلام داشته است در قبال زوج ۵۰ مثقال طلاق از مهریه اش به زوج می بخشد و بذل می کند ودر نهایت دادگاه طی دادنامه شماره ۱۳۰۱ – ۱۳۹۳/۰۸/۱۹ با توجه به استدلال مندرج در متن دادنامه که تکرار نحوه استدلال رأی بدوی است و با این قید که زوجه میزان پنجاه مثقال طلا از مهریه اش را در حق زوج بذل نموده است رأی صادره را صحیح و خالی از اشکال دانسته و ضمن رد تجدیدنظرخواهی و با تذکر و اصلاح فوق دادنامه موصوف را تأیید نموده است که در این مرحله آقای ب. س از رأی صادره فرجام خواهی نموده است و عنوان داشته که من در همه مراحل دادرسی اعلام نموده ام که همسرم را دوست دارم مبنای رأی صادره ادعای سوء رفتار بوده که تنها دلیل اثبات این ادعا شهادت پدروخواهر همسرم بوده است و این ادعا واقعیت ندارد بلکه شهادت ابرازی قانونا مؤثر در اثبات ادعای واهی همسرم نبوده و ... که پس از تبادل لوایح و ارسال پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه (۲۳) ارجاع گردیده است . هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای احمدی عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی میدهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

از ناحیه فرجام خواه اعتراض موجه و مستدلی نسبت به دادنامه فرجامخواسته به عمل نیامده است و با توجه به اوراق پرونده ایراد بر دادنامه از حیث رسیدگی و استدلال و استناد به قانون و نیز از لحاظ رعایت قواعد دادرسی در حدی نیست که نقض رأی را ایجاب نماید علیهذا دادنامه صادره به شماره ۱۳۰۱ – ۹۳/۰۸/۱۹ صادره از شعبه ششم دادگاه با تجدیدنظر استان اصفهان خالی از اشکال مؤثر تشخیص و ابرام می گردد.

شعبه ۲۳ دیوان عالی کشور- رئیس و مستشار

یعقوب انصاری - ذکرالله احمدی