رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق به استناد اعتیاد زوج
رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق به استناد اعتیاد زوج: صرف مراجعه و اقامت زوج در کمپ ترک اعتیاد، در شرایطی که وی مدعی سلامت فعلی خود بوده و گواهی در این خصوص ارائه کرده، شرط ضمن عقد نکاح و وکالت زوجه در طلاق را محقق نمی کند. زیرا اعتیادی محقق کننده شرط مذکور است که به تشخیص دادگاه مضر بوده و به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار کند.
رأی خلاصه جریان پرونده
خانم س. ش. دادخواستی به طرفیت آقای ف. ش. به خواسته طلاق به علت بیماری ام اس زوج و اعتیاد به مواد مخدر صنعتی شیشه و هروئین تقدیم دادگستری شهرستان خرم آباد نموده است و در شرح دادخواست توضیح داده است اینجانبه همسر شرعی و قانونی خوانده بوده که مطابق مدارک پزشکی موجود مشارالیه دچار بیماری خاص و صعب العلاج (ام اس) می باشد که در زمان عقد مطابق اقرارنامه موجود بیماری را از این جانب کتمان نموده است و از طرفی معتاد به مواد مخدر شیشه و هروئین می باشد و نامه کمپ ترک اعتیاد پیوست می باشد لذا تقاضای طلاق دارم رسیدگی به شعبه دوم دادگاه عمومی محول گردیده است در جلسه دادگاه که در تاریخ ۱۳۹۴/۰۵/۱۱ که با حضور خواهان و عدم حضور خوانده تشکیل شده است خواهان اظهار داشته خواسته بشرح دادخواست تقدیمی است و آدرس جدید خوانده را نیز اعلام کرده و افزوده است که خوانده معتاد به شیشه و هروئین است و چیز دیگر هم مصرف می کند که نمی دانم چیست چند بار هم رفت کمپ که ترک کند وترک نکرده و ادامه می دهد حتی می رود به خاطر مواد گدایی می کند بیماری MS هم دارد که به تازگی فهمیده ام دادگاه موضوع را به داوری ارجاع داده است در تاریخ ۱۳۹۴/۰۵/۲۴ خوانده در جلسه دادگاه اظهار داشته بنده زنم را طلاق نمی دهم زنم همه کسم است دوستش دارم بیماری MS بنده ضعیف است اعتیادرا هم قبول ندارم حاضرم به پزشکی قانونی بروم و آزمایش دهم ضمنا آقای ع. خ. ش. که برادرم است به عنوان داور معرفی می کنم و گواهی ارائه شده کمپ را قبول ندارم ساختگی است زوجه نیز آقای ظ. ش. را به عنوان داور معرفی کرده است دادگاه در خصوص اقامت خوانده در کمپ س. مرکز ترک اعتیاد از طریق نیروی انتظامی تحقیق به عمل آورده و گواهی مرکز س. در مورخ ۱۳۹۴/۰۵/۲۷ حاکی است که آقای ف. ش. به شماره ملی... بار اول از تاریخ ۱۳۹۳/۰۷/۰۶ تا ۱۳۹۳/۰۷/۲۷ به صورت خود معرف بیمار این مرکز بوده و بار دوم از تاریخ ۱۳۹۳/۱۱/۰۶ تا ۱۳۹۳/۱۱/۲۵ این بار به صورت دستگیر توسط مأمورین انتظامی در راستای جمع آوری طرح معتادان به این مرکز ارجاع داده شد که پس از گذراندن دوره درمان از این مرکز ترخیص گردیده است و مأمور تحقیق پاسگاه انتظامی بیرانشهر در گزارش خود آورده است که نامبرده دو بار در کمپ ترک اعتیاد الف. اعزام شده و نامبرده اعتیاد به مواد مخدر از نوع شیشه داشته و جزء افرادی است که تحت هیچ شرائطی امکان بازگشت وی به جامعه و خانواده ندارد و داوران نیز توفیقی در جهت اصلاح ذات البین فیمابین زوجین نداشته اند و در برگ داوری که به امضاء زوجین نیز رسیده است زوجه اظهار داشته نفقه و جهیزیه ام که نزد زوج می باشد با ۱۴ عدد سکه از یکصد و چهارده سکه مهریه ام را در قبال طلاق بذل می کنم اجرت المثل ایام زندگی مشترک را بذل می کنم تقاضای طلاق دارم زوجین فرزند مشترک ندارند زوج هم اظهار داشته بنده همسرم را دوست دارم حاضر به طلاق وی نیستم و زوجه خودش منزل را ترک کرده و در شعبه ۳۷ شورای حل اختلاف محکوم به تمکین شده است دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و بشرح دادنامه ۷۰۸ - ۱۳۹۴/۰۶/۰۵ ضمن احراز علقه زوجیت فیمابین زوجین تخلف زوج از بند ۷ شروط ضمن عقد با عنایت به دادخواست تقدیمی و گواهی مرکز بهبودی اقامتی مرکز س. مبنی بر مراجعه خوانده به آن کمپ جهت ترک اعتیاد و تحقیقات مرجع انتظامی از کمپ مذکور و اظهارنظر در خصوص اینکه وی جزء افرادی است که امید بازگشت آنان به محیط جامعه و خانواده وجود ندارد و این در حالی است که خوانده منکر اعتیاد و مراجعه به کمپ بوده ثالثا تلاش دادگاه و داوران جهت اصلاح ذات البین مؤثر واقع نشده، لذا دادگاه مستندا به مواد ۲۶ و ۲۷ و ۲۹ و ۳۳ و ۳۷ قانون حمایت خانواده و ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی ضمن احراز تخلف زوج از بند ۷ سند نکاحیه حکم به الزام زوج به طلاق زوجه صادر و اعلام داشته و در خصوص امور مالی و غیر مالی زوجه مدخوله است و در قبال طلاق نفقه خود از تاریخ ۱۳۹۴/۱۲/۱۴ تا پایان مدت عده را بذل می نماید و از مهریه خود که ۱۱۴ سکه بهار آزادی است ۱۴ سکه را بذل و یکصد سکه را مطالبه می نماید نسبت به جهیزیه ادعایی ندارد و آن را در قبال طلاق بذل می کند، اجرت المثل ایام زندگی مشترک را نیز در قبال طلاق بذل نموده، زوجین فرزند مشترک ندارند و زوجه باردار نمی باشد و نوع طلاق بائن خلعی توصیف گردیده است آقای ف. ش. از رأی صادره تجدیدنظرخواهی نموده است که به موجب دادنامه ۷۸۳ - ۱۳۹۴/۰۸/۱۲ صادره از شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان لرستان با استدلال مندرج در متن دادنامه و با اصلاح حکم الزام زوج به طلاق زوجه به شرح زیر در دادگاه به زوجه اجازه می دهد تا با استفاده از وکالت وی از طرف زوج در یکی از دفاتر طلاق خودش را به صورت یک طرفه با عنایت به تخلف زوج از بند ۷ عقدنامه مطلقه نماید و ضمن رد اعتراض دادنامه معترض عنه را با اصلاح فوق تأیید نموده است که در این مرحله آقای ف. ش. از رأی صادره فرجام خواهی نموده است و مدعی شده که گواهی کمپ مربوط به سال ۱۳۹۳می باشد در حالی که تقاضای طلاق در سال جاری و سال ۱۳۹۴می باشد و بنده در جلسه دادگاه اعلام کردم که معتاد نیستم و حاضر به هر گونه تست اعتیاد می باشم و نیز نامه سلامتی از مرکز بهبودی پ. را پیوست کرده ام که پس از تبادل لوایح و ارسال پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه (۲۳) ارجاع گردیده است. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای احمدی مستشار شعبه و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی میدهد:
رأی شعبه دیوان عالی کشور
دادنامه فرجام خواسته به نظر مخدوش است زیرا مستند حکم طلاق زوجه صرفا مراجعه و اقامت زوج در کمپ س. جهت ترک اعتیاد است لذا با فرض صحت نظر به اینکه زوج در حال حاضر مدعی عدم اعتیاد و ادعای پاک شدن خود دارد و گواهی تست اعتیاد پیشرفته خون مبنی بر سلامت خود از اعتیاد ارائه داده است و بند ۷ شروط ضمن عقد سند نکاحیه نیز اعتیادی محقق شرط مذکور می داند که به تشخیص دادگاه مضر و به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار نماید که در مانحن فیه با توجه به مراتب و اینکه خوانده (زوج) نیروی نظامی بوده بررسی نشده است که آیا اختلال در زندگی زوجین وارد شده یا خیر لذا بنا به مراتب تحقق بند ۷ شروط ضمن عقد احراز نمی گردد که ضمن نقض دادنامه صادره به شماره ۷۸۳ - ۱۳۹۴/۰۸/۱۲ رسیدگی مجدد را به همان دادگاه صادر کننده رأی منقوض محول می نماید.
شعبه ۲۳ دیوان عالی کشور- رئیس و مستشار
موسی جعفری - ذکرالله احمدی