رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق توسط زوجه به دلیل عدم پرداخت نفقه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۹۰۷۵۰۰۰۸۴)

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۷۵۰۰۰۸۴
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۳/۳۰
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۱۵ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	درخواست طلاق توسط زوجه به دلیل عدم پرداخت نفقه
قاضی	جعفر قدیانی مرتضی شریفی سید احمدطباطبائی مزرعه نو

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق توسط زوجه به دلیل عدم پرداخت نفقه: در صورت استنکاف زوج از پرداخت نفقه به مدت ۶ ماه، تخلف وی از بند اول شرط ضمن عقد، محقق شده و اقدام زوج به پرداخت نفقه متعاقب تقدیم دادخواست طلاق توسط زوجه موجب رفع اثراز تخلف پیشین وی نیست.

رأی خلاصه جریان پرونده

آقای م.ر. ک.ز. به وکالت از خانم ف. د.ب. فرزند م. دادخواستی به طرفیت همسر موکل خود بنام ع. د.د. و به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش تقدیم دادگستری شهرستان یزد کرده و در توضیح مرقوم نموده موکل به موجب سند ازدواج شماره... دفترخانه شماره .... یزد در تاریخ ۱۳۸۵/۳/۴ به عقد دائمی خوانده درآمده و به دلیل تخلف زوج از مفاد بندهای ۱ و ۲و۷ عقدنامه و تحقق عسر و حرج تقاضای صدور گواهی عدم سازش دارم ضمنا تصویری از گزارش سند ازدواج از دفتر اخذ و ضمیمه دادخواست نموده است همچنین تصویر دادنامه شماره ۷۹-۹۰/۳/۱۸ حوزه ۱۱ شورای حل اختلاف که حاکی است زوج از بابت نفقه معوقه محکوم شده و تصویر دادنامه شماره ۸۸۰۳۸۷-۱۳۸۸/۴/۸ شعبه ۱۰۴ دادگاه جزائی یزد که حسب آن زوج از بابت ایراد ضرب عمدی به همسرش به پرداخت دیه و جزای نقدی محکوم شده است تقدیم شعبه ششم دادگاه عمومی یزد نموده است پس از اخطار رفع نقض وکیل خواهان بشرح برگ ۱۷ پرونده خواسته را فقط صدور گواهی عدم امکان سازش به دلیل تخلف از شروط ضمن العقد اعلام و در خصوص قسمت دیگر خواسته (به دلیل عسروحرج) مسترد نموده و در خصوص اعتیاد خوانده که مورد ادعای خواهان بوده درخواست مطالبه استعلام از مرجع قضائی نموده و در خصوص استماع اظهارات شهود بدلیل عدم دسترسی به شهود و بند ۲ از عداد دلائل خارج نموده است. مورخ ۱۳۹۱/۱۲/۲۷ دادگاه مرجوع الیه با حضور مشاور و رئیس و وکیل زوجه و بدون حضور زوج تشکیل شده وکیل خواهان به تشریح خواسته بدین شرح پرداخته و مرقوم داشته در خصوص تخلف زوج از بند ۱ سند نکاحیه اینکه زوج برابر رأی صادره از شورای حل اختلاف به پرداخت نفقه محکوم شده است (نفقه از ۱۳۸۷/۱۱/۳ الی ۱۳۸۸/۱۲/۲۹ و از ۱۳۸۹/۱/۱ الی ۱۳۹۰/۳/۱۸) و با وجود تشکیل پرونده و رسیدگی های متعدد خوانده از پرداخت نفقه خودداری کرده است و حاضر به پرداخت نیست و با توجه به بند ۱ سند نکاحیه که اشعار می دارد در صورت تخلف شوهر از پرداخت نفقه بمدت ۶ ماه زوجه می تواند به دادگاه مراجعه و تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش کنددر خصوص بند ۲ سند نکاحیه نظر دادگاه محترم را به پرونده کلاسه ۸۸۰۲۰۶ صادره (منظور مطرح در شعبه) از شعبه محترم ۱۰۴ دادگاه جزائی شهرستان یزد جلب می کنم که بموجب دادنامه مضبوط پرونده خوانده محکوم بعلت ایراد ضرب و جرح عمدی علیه موکل شده و رأی قطعی شده است و در خصوص بند ۷ باستحضار می رسانم حسب استعلام به عمل آمده از قاضی اداره سجل کیفری خوانده به دلیل استعمال و خرید و نگهداری تریاک به موجب دادنامه شماره ۸۸۱۴۶۲ -۱۳۸۸/۱۲/۳ دادگاه انقلاب یزد محکوم شده است و حسب اظهارات موکله خوانده اکنون دارای همسر با عقد موقت در جای دیگری است و دوام این زوجیت موجب عسروحرج شدید موکله است و در پایان تقاضای صدور رأی دارد خوانده با ارسال لایحه ای به دادگاه پس از ابلاغ وقت رسیدگی اعلام نموده من اهل زندگی هستم و از نظریه داوران مطلع شدم و متوجه شدم داوران موفق نشده اند همسرم را برای زندگی راضی کنند ولی همسرم توقعات خارج از وسع مالی من دارد و از حضور دردادگاه اعتذار آورده است داوران بشرح برگ ۴۲ پرونده اعلام نموده اند موفق به سازش نشده اند دادگاه پس از رسیدگی و استماع اظهارات خواهان و وکیل وی و ملاحظه لایحه تقدیمی خوانده و نظریه داوران بموجب دادنامه شماره ۰۰۹۶۵-۱۳۹۳/۷/۱۸ اینچنین رأی داده است: در خصوص دعوای خانم ف. د.ب. فرزند م. با وکالت آقای م.ر. ک.ز. بطرفیت آقای ع. د.د. فرزند غ. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش بمنظور اجرای صیغه طلاق بلحاظ تحقق شرائط ضمن العقد مندرج در سند نکاحیه با توجه به محتویات پرونده و مفاد دادخواست تقدیمی و ملاحظه فتوکپی مصدق سند نکاحیه بشماره ترتیب ۹۷۳۲-۱۳۸۵/۳/۴ صادره از دفتر ازدواج رسمی شماره ...یزد وجود علقه زوجیت میان نامبردگان به سبب عقد نکاح دائم محرز و مسلم است و از طرفی دادگاه و داوران طرفین تلاش خویش را جهت ایجاد صلح و سازش و اصلاح ذات البین بکار گرفته ولکن اقدامات موثر واقع نشده و زوجه همچنان اصرار بر طلاق دارد و جهت اثبات ادعای خود و اعمال شرائط ضمن العقد (بندهای ۱ و ۲ و ۷ سند نکاحیه) مبنی بر ترک انفاق و سوء رفتار و اعتیاد مضر به گواهی صادره از اجرای احکام شوراهای حل اختلاف یزد بشرح صفحه ۱۴ و ۵۶ و دادنامه شماره ۸۸۰۳۸۷ شعبه ۱۰۴ جزائی یزد و گواهی صفحه ۱۹ استناد نموده و مستندات ابرازی و تحقیقات بعمل آمده و سایر قرائن و امارات حکایت از اثبات ادعای خواهان دارد و زوج نیز علیرغم ابلاغ قانونی در جلسات دادگاه حاضر نشده و هیچ دفاعی بعمل نیاورده و شرایط ضمن العقد مندرج در سند نکاحیه نیز به امضای زوجین رسیده که در قسمت ب از شرائط ضمن عقد زوج و زوجه وکالت بلا عزل با حق توکیل غیر داده که در موارد مشروحه تحقق شرائط ضمن العقد با رجوع به دادگاه و اخذ مجوز خود را مطلقه نماید و زوجه برای اینکه طلاق خلعی واقع شود یک عدد سکه از سکه های موضوع مهریه خود را به شوهرش بذل نموده و بر اساس وکالت اعطائی ضمن العقد قبول بذل نموده است علیهذا دادگاه با توجه به مراتب فوق و نظر مشاور قضائی با احراز تحقق شرائط ضمن العقد بند ۱ و ۲ و عدم احراز بند ۷ سند نکاحیه خواسته خواهان را ثابت تشخیص و مستندا به مواد ۲۴ و ۳۴ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ و مواد ۱۱۴۳ و ۱۱۱۹ و ۱۱۴۵ و ۱۱۴۶ و ۱۲۵۷ قانون مدنی گواهی عدم امکان سازش فی ما بین زوجین مترافعین صادر و اعلام می نماید مدت اعتبار گواهی ظرف سه ماه پس از ابلاغ دادنامه قطعی خواهد بود نامبردگان می توانند مجتمعا یا زوجه طبق وکالت اعطائی با حق توکیل به غیر بشرح مندرج در سندنکاحیه منفردا به یکی از دفاتر رسمی نسبت طلاق مراجعه و پس از وقوع طلاق از نوع خلعی نسبت به ثبت رسمی آن اقدام نماید رعایت وجود شرائط صحت اجرای صیغه طلاق از جمله مراعات مواد ۱۱۳۴ و ۱۱۳۵ و ۱۱۳۸ و ۱۱۴۰ و ۱۱۴۱ قانون مدنی بر عهده مجری صیغه طلاق خواهد بود زوجه در مورد حق و حقوق در این پرونده ادعائی ندارد و جهیزیه اش نزد خودش می باشد زوجین فرزند مشترکی ندارند و طبق گواهی شماره .......– ۹۲/۷/۱۰ پزشکی قانونی یزد زوجه حامله نمی باشد. وکلای زوج خانمها س. د. و م. ک. از رأی صادره سابق الاشاره از شعبه ششم دادگاه حقوقی یزد تجدیدنظر خواهی کرده و در لایحه ای که تقدیم داشته اند عنوان نموده اند که زوجه مدتها است منزل مشترک را ترک کرده و علیرغم رأی الزام به تمکین باز بمنزل برنگشته است و دراین صورت حق نفقه ندارد و در خصوص بند ۱ سند نکاحیه که ادعا شده زوج نفقه نداده گواهی پرداخت نفقه زوجه تقدیم می گردد پس بند ۱ از دلائل زوجه خارج است. در خصوص بند ۲ سند نکاحیه لازم به ذکر است که زوجه محترم تنها یک فقره گواهی ضرب و جرح را تقدیم نموده و موکل اینجانبان محکوم به پرداخت دیه می باشد و یک فقره گواهی ضرب و جرح نمی تواند سوءرفتار و سوء معاشرت زوج را اثبات نماید و در پایان وکیل موصوف تقاضای نقض دادنامه را نموده است پرونده به شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان یزد ارجاع شده است شعبه مرجوع الیه بموجب دادنامه شماره ۰۱۰۲۳-۱۳۹۲/۱۱/۲۰ چنین رأی داده است در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای ع. د.د. فرزند غ. با وکالت خانمها ۱- س. د. ط. ۲- م. ک. نسبت به دادنامه شماره ۹۲/۹۶۵ شعبه ششم دادگاه عمومی حقوقی یزد مبنی بر صدور گواهی عدم امکان سازش و طلاق خلعی با توجه به اوراق و محتوای پرونده نظر به اینکه اولا صدور گواهی مذکور بلحاظ تخلف از شرائط ضمن العقد بندهای یک و دو صادر گردیده است که در مورد بند اول حسب گواهی ۳ / ۹۱۰۱۸۴ / ش مورخ ۱۳۹۲/۹/۶ کل محکوم به نفقه و اجرت المثل پرداخت گردیده است و عملا تخلف از بند یک منتفی است و در مورد بند ۲ بلحاظ اینکه صرفا یک دادنامه بشماره ۸۸/۳۸۷ شعبه ۱۰۴ دادگاه عمومی جزائی یزد صادر و قطعی گردیده است و صدمات وارده به نوبه خود جزئی محسوب می گردد. ثانیا تخلف از بند ۷ نیز در دادگاه محترم بدوی رد گردیده که موردتجدیدنظرخواهی خوانده و وکیل وی قرار نگرفته است لذا بنا به مراتب فوق به نظر این دادگاه تجدیدنظرخواهی تجدیدنظرخواه را وارد و ثابت تشخیص داده و به استناد ماده ۱۹۷ و ماده ۳۵۸ قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم به بطلان دعوی خواهان اولیه صادر و اعلام می گردد با فرجامخواهی وکیل خانم ف. د.ب. و تبادل لوایح پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و حسب الارجاع به این شعبه تحت نظر قرار دارد.هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای سید احمد طباطبائی عضوممیز و اوراق پرونده درخصوص دادنامه شماره ۰۱۰۲۳-۱۳۹۲/۱۱/۲۰ تجدیدنظر خواسته مشاوره نموده و با اکثریت چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

فرجامخواهی خانم ف. د.ب. با وکالت آقای م.ر. ک.ز. به طرفیت آقای ع. د.د. نسبت به دادنامه شماره ۰۱۰۲۳-۱۳۹۲/۱۱/۲۰ شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان یزد مبنی بر نقض دادنامه شماره ۰۰۹۶۵-۱۳۹۲/۷/۱۸ صادره از شعبه ششم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان یزد مشعر بر صدور گواهی عدم امکان سازش و اصدار حکم بطلان دعوی قابل پذیرش بوده و وارد میباشد زیرا برابر محتویات پرونده-اولا- مطابق نامه شماره ۳ / ۹۱۰۱۸۴ / ش – ۱۳۹۲/۷/۹ اجرای احکام شورای حل اختلاف یزد آقای ع. د.د. طبق مفاد اجرائیه به پرداخت مبلغ پانزده میلیون و هشتصد و سی هزار ریال از تاریخ ۱۳۸۷/۱۱/۳ لغایت ۱۳۸۸/۱۲/۲۹ و از تاریخ ۱۳۸۹/۱/۱ لغایت ۱۳۹۰/۳/۱۸ ماهانه مبلغ یک میلیون و سیصد و پنجاه هزار ریال بابت نفقه زوجه محکوم گردیده و اجرائیه در مورخ ۱۳۹۱/۷/۲۵ به محکوم علیه ابلاغ گردیده و تا یوم جاری (۱۳۹۲/۷/۹) در جهت پرداخت محکوم به در حق محکوم له (خانم ف. د.ب. ) اقدام ننموده . ثانیا- با توجه به مفاد نامه اجرای احکام شورای حل اختلاف (به شرح مذکور) بند اول از شروط ضمن العقد که اشعار می دارد استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت ۶ ماه بهر عنوان و ..... در ما نحن فیه محقق گردیده-ثالثا- متذکر میگردد تخلف زوج از بند اول شرط ضمن عقد به محض تخلف، شرط محقق شده و اقدام زوج به پرداخت نفقه متعاقب تقدیم دادخواست طلاق (که صرفا برای جلوگیری از اعمال حق ایجاد شده پرداخت گردیده) قادر به رفع اثراز تخلف پیشین زوج نخواهد بود علیهذا بنا بمراتب مرقوم باستناد به مواد ۳۷۱ (بند ۲) و ۴۰۱(بند ج) قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه فرجامخواسته نقض و رسیدگی مجدد به شعبه هم عرض ارجاع میگردد.

شعبه ۱۵ دیوان عالی کشور - رئیس و عضو معاون

جعفر قدیانی - مرتضی شریفی