رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فسخ نکاح به جهت کتمان ازدواج سابق

شماره دادنامه	۹۵۰۹۹۷۰۹۰۸۹۰۰۴۳۹
تاریخ دادنامه	۱۳۹۵/۰۵/۲۳
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	انتقالی
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	فسخ نکاح به جهت کتمان ازدواج سابق
قاضی	مهدی اسلامی محمدحسن جلیلی تقویان

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فسخ نکاح به جهت کتمان ازدواج سابق: درصورتی که زوجه ازدواج قبلی خود را از زوج مخفی کرده و به جرم تدلیس در ازدواج، در دادگاه کیفری محکوم شود، حتی در صورتی که باکره باشد، برای زوج حق فسخ نکاح به سبب تدلیس فراهم است.

رأی خلاصه جریان پرونده

آقای س. ب.خ. باوکالت آقای م. الف. وکیل مرکز مشاوران قوه قضائیه دادخواستی بطرفیت خانم الف. ز. بخواسته فسخ نکاح بلحاظ تدلیس تقدیم محاکم عمومی همدان نموده و توضیح داده است که موکل وی در تاریخ ۹۳/۸/۱ حسب سند نکاحیه ... الف ... تنظیمی در دفتر ازدواج ... شهرستان بهار با خوانده ازدواج کرده و سه ماه پس از تاریخ عقد متوجه شده است که خوانده قبلا در عقد فرد دیگری بوده است و با توجه به اینکه موکل از ازدواج اول خوانده مطلع نبوده و این امر از مصادیق تدلیس در ازدواج ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی می باشد درخواست صدور حکم بر فسخ نکاح را کرده است . تصویر دادنامه شماره ۳۰۰۸۶۳-۹۴/۷/۱۸ شعبه دادگاه عمومی بخش صالح آباد مبنی بر شکایت خواهان علیه خوانده تحت همین عنوان (تدلیس در ازدواج ) که در نهایت دادگاه بزه انتسابی به خانم الف. ز. را ثابت دانسته و وی را به ۶ ماه حبس تعلیقی محکوم نموده است به عنوان دلیل پیوست پرونده است . این پرونده در شعبه سوم دادگاه خانواده همدان مورد رسیدگی قرار گرفته در تاریخ ۹۴/۱۱/۱۸ در جلسه نخست دادگاه که با حضور طرفین تشکیل شده است خواهان مطالب مذکور در دادخواست را تکرار و با توجه به عدم اطلاع خود از ازدواج اول خوانده و نیز با استناد به رأی کیفری صادره تقاضای صدور حکم نموده است . وی اضافه کرده که تعداد ۱۱۴ عدد سکه مهریه زوجه است و هنوز زندگی مشترک را شروع نکرده اند و خوانده اظهار داشته علت عدم اعتراض به رأی کیفری این بوده که مجازات وی تعلیق شده است و من هم قصد فریب را بهیچ وجه نداشتم من باکره بودم. تصورم این بود که اینها از ازدواج اول من مطلع هستند و این حرفها بهانه است برای طلاق و من راضی به طلاق نیستم ، وکیل خواهان لایحه ای هم تقدیم دادگاه نموده که موضوع آن همان مطالب دادخواست و اظهارات در جلسه دادگاه است . پس از آن دادگاه حسب دادنامه ۳۰۱۷۸۳ با این استدلال که در مبحث فسخ نکاح در قانون مدنی فریب و تدلیس به عنوان فسخ نکاح به لحاظ تدلیس بطور مستقل اشاره نشده و لذا تسری آن در مبحث نکاح فاقد وجاهت قانونی است بعلاوه حسب مقررات ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی اگر وصف خاصی دریکی از طرفین شرط شده باشد و پس از عقد معلوم شود که طرف مقابل فاقد وصف مذکور بوده است برای طرف مقابل حق فسخ است و این صفت خاص غیرمدخوله و باکره بودن زوجه است که در عقد نامه به آن اشاره شده و بعلاوه باکره بودن در زوجه وجود دارد و خوانده فاقد آن صفت نمی باشد لذا دعوی را ثابت ندانسته و حکم به بطلان آن صادر نموده است . با تجدیدنظرخواهی آقای س. ب. نسبت به دادنامه موصوف شعبه دهم دادگاه تجدیدنظر استان همدان با نقض دادنامه بدوی توجها به مندرجات دادنامه کیفری در ارتباط با تدلیس در نکاح و قطعیت این رأی ، حکم به فسخ نکاح صادر کرده است که این رأی در این مرحله مورد فرجامخواهی خانم الف. ز. واقع شده و پرونده پس از ارسال به دیوان عالی کشور و ارجاع آن به این شعبه و ثبت و تکمیل پرونده توسط دفتر اینک تحت نظر است خلاصه مندرجات لایحه اعتراضیه فرجام خواه اینستکه وی به هیچ وجه قصد فریب خواهان را نداشته و اصلاح شناسنامه وی و حذف ازدواج اولیه در آن نیز قانونی انجام شده است و با تکرار این دفاع که شرط صفت موجود در سند نکاحیه در ارتباط با باکره بودن وی بوده است که وی واجد این صفت می باشد و نهایتا نقض دادنامه فرجامخواسته را درخواست نموده است . پرونده بیش از این حکایتی ندارد. بتاریخ فوق شعبه پنجم دیوان عالی کشور بتصدی امضاءکنندگان زیر تشکیل است . پرونده کلاسه فوق تحت نظر است . پس از بررسی محتویات پرونده و قرائت گزارش عضو ممیز و انجام مشاوره بشرح آتی مبادرت به صدور رأی می نماید:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

فرجامخواهی نسبت به دادنامه فرجامخواسته وارد و صائب نمی باشد و بر دادنامه فرجامخواسته ایراد و اشکال مؤثر قانونی که موجب نقض و گسیختن دادنامه معنونه شود وارد نیست و فرجامخواه نیز اعتراض موثری نکرده است لذا به تجویز ماده ۳۷۰ قانون آئین دادرسی مدنی دادنامه فرجامخواسته ابرام و پرونده به مرجع مربوطه اعاده می شود .

شعبه پنجم دیوانعالی کشور

رئیس شعبه : مهدی اسلامی

مستشار شعبه : جلیلی تقویان