رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ماهیت حقوقی نظریه پزشکی قانونی

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۹۹۰۰۱۹۰
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۷/۰۷
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۶ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	ماهیت حقوقی نظریه پزشکی قانونی
قاضی	انصاری جعفرالهی

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ماهیت حقوقی نظریه پزشکی قانونی: نظریه پزشکی قانونی یک نظریه کارشناسی است و تشریفات مربوط به نظریه کارشناسی از جمله ابلاغ به طرفین و توجه به اعتراض آنها، در آن نیز لازم الرعایه است. بنابراین در صورت عدم توجه به تقاضای ارجاع امر به کمیسیون پزشکی، رای در مرحله فرجام خواهی در معرض نقض قرار می گیرد.

رأی خلاصه جریان پرونده

در تاریخ ۱۳۹۳/۲/۱۳ خانم م. ج. با وکالت آقای الف. غ.ن. دادخواستی مبنی بر تقاضای صدور حکم طلاق به طرفیت آقای س.م. ع. تسلیم دادگستری شیراز نموده که به شعبه بیستم دادگاه حقوقی خانواده ارجاع شده است. خلاصه توضیح وکیل خواهان این است که در تاریخ ۱۳۹۲/۲/۳۱ خواهان با خوانده ازدواج نموده است. از زمان وقوع عقد زوج نفقه نداده و به تکلیف زوجیت عمل نکرده است. پرونده جزایی ترک انفاق در شعبه۲۱ بازپرسی در حال رسیدگی است. زندگی غیرقابل تحمل موجب عسروحرج شده است. دادگاه طرفین را دعوت کرده است. در جلسه مورخ ۱۳۹۳/۴/۹ خواهان و وکیل وی حاضر شدند و خوانده با ابلاغ قانونی حاضر نشده است. وکیل خواهان مطالب دادخواست را تکرار نموده است. دادگاه قرار ارجاع استماع شهادت شهود صادر کرده است. آقای س.م. ع. با وکالت پ. ن. به طرفیت خانم م. ج. در تاریخ ۱۳۹۳/۵/۱ طی دادخواستی مبنی بر ترک تقاضای فسخ نکاح به علت عدم بکارت زوجه تسلیم دادگستری شیراز نموده که به شعبه۲۱ ارجاع شده است و در جلسه مذکور وکیل زوج تقاضای رسیدگی توأمان را نموده است. دادگاه قرار رسیدگی توأمان درباره هر دو پرونده صادر نموده و طرفین را دعوت نموده است در جلسه مورخ ۱۳۹۳/۶/۱۵ زوجه و وکیل وی و وکیل زوج حاضر شدند. وکیل زوجه خواسته را به شرح دادخواست و صورت جلسات قبلی می باشد وکیل زوج گفت دفاعیات به شرح مطالب گذشته است و موکل دادخواست فسخ نکاح داده است. تقاضای رسیدگی دارم. زوجه گفت من ادعای زوج مبنی بر مدخوله بودن را قبول ندارم. تقاضا دارم مرا به پزشکی قانونی معرفی کنید. دادگاه زوجه را به پزشکی قانونی معرفی نموده است. پاسخ پزشکی قانونی بر غیرمدخوله بودن زوجه است ص ۵۱. دادگاه با اعلام ختم رسیدگی طی دادنامه شماره ۱۰۳۳-۱۳۹۳/۷/۷ عسروحرج زوجه را محرز ندانسته و دعوی وی را رد کرده است. دعوی زوج را هم درباره فسخ نکاح بی دلیل دانسته و حکم به بطلان آن صادر کرده است. از این رأی وکیل زوج تجدیدنظرخواهی نموده و پرونده به شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان فارس ارجاع شده است. مطالب وی تکرار مطالب گذشته می باشد به اضافه اینکه به نظر پزشکی قانونی اعتراض دارم تقاضای ارجاع به کمیسیون را دارم. دادگاه تجدیدنظر با اعلام ختم رسیدگی طی دادنامه شماره ۱۲۷۵-۱۳۹۳/۱۰/۲۲ رأی بدوی را خالی از ایراد دانسته و تأیید کرده است. از این رأی هم وکیل زوج فرجام خواهی نموده و پرونده به این شعبه ارجاع شده است. خلاصه ایراد وکیل زوج این است: به نظریه کمیسیون پزشکی در مرحله تجدیدنظر ایراد شده است و خواسته شد زوجه به کمیسیون پزشکی معرفی گردد و زوجه هم اقرار دارد که بعد از عقد زوج با وی رابطه جنسی نداشته است. اگر کمیسیون بر عدم بکارت رأی دهد ادعای فسخ نکاح محرز می گردد. پاسخ زوجه دیده نشده است. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای جعفر الهی عضو ممیز و اوراق پرونده و دادنامه شماره ۱۲۷۵-۱۳۹۳/۱۰/۲۲ فرجام خواسته مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

با توجه به محتویات پرونده های بدوی و تجدیدنظر و مستندات ابرازی طرفین دادنامه فرجام خواسته از حیث نقص در تحقیقات مخدوش است زیرا: زوجه در دادخواست تقدیمی مبنی بر تقاضای طلاق اقرار نموده است زوج با وی رابطه زناشویی نداشته است و زوج نیز مدعی است با دوشیزه ازدواج نموده و زوجه دوشیزه نمی باشد و حق فسخ خواهد داشت و پزشکی قانونی گرچه زوجه را غیرمدخوله معرفی نموده است ولی نظریه پزشکی قانونی یک نظریه کارشناسی است که باید طبق ماده ۲۶۰ ق.آ.د.م به طرفین ابلاغ شود تا نظریه کارشناسی را ملاحظه نماید و چنانچه مطالبی دارند بیان دارند که دادگاه بدوی چنین ننموده و دادگاه تجدیدنظر هم به آن عنایت نکرده است و با توجه به اهمیت موضوع و تقاضای زوج به ارجاع امر به کمیسیون پزشکی دادگاه تجدیدنظر به آن توجه ننموده است. علی هذا با نقض رأی فرجام خواسته رسیدگی به همان شعبه به تجویز بند۵ ماده ۳۷۱ و شق الف ماده ۴۰۱ ق.آ.د.م محول می گردد.

رئیس و مستشار شعبه ۲۶ دیوان عالی کشور

رضا انصاری - جعفر الهی