رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی به دعوای مطالبه بهای اراضی تملک شده از سوی دولت

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی به دعوای مطالبه بهای اراضی تملک شده از سوی دولت: دعوای مطالبه بهای اراضی تملک شده توسط ادارات و سازمان های دولتی در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی است و دیوان عدالت اداری صالح به رسیدگی به این دعوی نیست.

شماره دادنامه	۹۲۰۹۹۷۰۹۰۷۰۰۰۲۹۹
تاریخ دادنامه	۱۳۹۲/۰۵/۱۶
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۱۰ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	مرجع صالح رسیدگی به دعوای مطالبه بهای اراضی تملک شده از سوی دولت
قاضی	قدرت اله صدوقی فر عبدالله پور

رأی خلاصه جریان پرونده

در پرونده کلاسه ۰۰۶۷۲ شعبه دوم دادگاه حقوقی تاکستان، خانم پ.ر. دادخواستی به طرفیت اداره راه و ترابری شهرستان تاکستان به خواسته صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت بهای عادله قطعه زمینی واقع در تاکستان با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری علی الحساب مقوم به /۰۰۰/۵۱۰ ریال تقدیم دادگاه عمومی نموده. ضمن دادخواست توضیح داده مالک چهار سهم مشاع از نه سهم شش دانگ یک قطعه باغ به مساحت ۱۲۱۲ مترمربع از پلاک ۱۰۳۲۹ فرعی از یک اصلی تاکستان می باشد. خوانده اقدام به احداث راه اصلی از قسمت سهام خواهان در مسیر تحت مالکیت وی نموده که به صورت کلی زمین خواهان از حیز انتفاع ساقط شده. لذا به شرح خواسته تقاضای رسیدگی دارم دادگاه پس از تعیین وقت و یک سلسه رسیدگی و صدور حکم بر اعسار موقت از پرداخت هزینه دادرسی سرانجام طی قرار شماره ۰۰۷۶۶ ۲۲/۹/۹۱ با استناد به ماده ۱۳ قانون دیوان عدالت اداری و اصل ۱۷۳ قانون اساسی و آراء ۹۳ ۲۷/۳/۸۰ و ۱۹۹ ۲۶/۳/۸۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری رسیدگی و صدور رأی در اساس استحقاق یا عدم استحقاق مالکین اراضی و املاک مذکور به دریافت معوض و یا بهای اراضی و املاک واقع در طرح های دولتی و شهرداری ها با دیوان عدالت اداری می باشد، با نفی صلاحیت از خود به صلاحیت دیوان عدالت قرار عدم صلاحیت صادر می نماید شعبه دیوان عدالت اداری، طی دادنامه شماره ۷۰۲۳۷۲ ۱۴/۱۲/۹۱ با این استدلال که مطالبه بهای عادله روز که همان خسارت است تعیین آن به عهده محاکم دادگستری است بعد از تصدیق خسارت در دیوان عدالت اداری مطابق تبصره ذیل ماده ۱۳ قابل طرح در محاکم دادگستری خواهد بود در حال حاضر شاکی صرفا بهای عادله را مورد مطالبه قرار داده است که قبل از تصدیق خسارت امکان رسیدگی در محاکم دادگستری نبوده النهایه شاکی تصدیق خسارت را هم مورد خواسته قرار نداده است. ولی شعبه دادگاه قرار عدم صلاحیت به صلاحیت دیوان صادر نموده لذا با حدوث اختلاف پس از جلب نظر مشاوران ماده ۴۶ قانون دیوان عدالت اداری پرونده جهت حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال شود پس از ارسال پرونده به دیوان عالی کشور و ارجاع به این شعبه و ثبت به کلاسه فوق در تاریخ بالا در دستور کار شعبه قرار گرفته است.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

در خصوص اختلاف در صلاحیت بین شعبه دیوان عدالت اداری با شعبه دوم دادگاه عمومی حقوقی تاکستان صرف نظر از این که دادگاه با رسیدگی به دعوی اعسار خواهان از پرداخت هزینه دادرسی مستندا به مواد ۲۴ و ۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی، ضمنا صلاحیت خود را قبول نموده بعد به دعوی اعسار رسیدگی نموده، به هر تقدیر خواسته خواهان تصدیق استحقاق یا عدم استحقاق عنوان نشده تا برای دیوان عدالت اداری ایجاد صلاحیت نماید در مانحن فیه خواسته خواهان مطالبه بهای عادله روز زمین در طرح قرار گرفته خواهان است رسیدگی به آن در صلاحیت محاکم قضایی دادگستری است بنا به مراتب رأی شماره ۷۰۲۲۷۲ ۱۴/۱۲/۹۱ شعبه هفتم دیوان عدالت اداری که متضمن معانی فوق و در حدود قانون صادر گردیده صحیح تشخیص با تأیید آن به اعتبار صلاحیت شعبه دوم دادگاه حقوقی شهرستان تاکستان حل اختلاف می نماید.

رئیس شعبه ۱۰ دیوان عالی کشور مستشار

عبداله پور صدوقی فر