رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مطالبه سهم یارانه زوجه از زوج: یارانه نقدی به منظور جبران افزایش هزینه زندگی ناشی از حذف سوبسید کالاها برقرار شده و به تعداد اعضاء خانواده به سرپرست خانوار پرداخت می شود. بنابراین درصورت پرداخت نفقه توسط زوج یا الزام وی به پرداخت توسط دادگاه، دیگر زوجه استحقاق مطالبه یارانه نقدی که توسط زوج دریافت شده است را ندارد.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

شماره دادنامه	۹۵۰۹۹۷۰۹۰۶۸۰۰۳۱۶
تاریخ دادنامه	۱۳۹۵/۰۵/۳۱
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	انتقالی
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	مطالبه سهم یارانه زوجه از زوج
قاضی	مسعودکریم پور نطنزی; حسن عباسیان; سیروس کیقبادی
	ن; ب; و;

در تاریخ ۹۱/۳/۳ آقای ت. ه. بوکالت از طرف آقای سید ع. الف. بطرفیت خانم س. ر. دادخواستی بخواسته صدور حکم طلاق تقدیم نموده که در شعبه دوم دادگاه حقوقی شهرستان مرو دشت ثبت و مورد رسیدگی قرار میگیرد در جلسه اول دادرسی بتاریخ ۹۱/۵/۱۶ خوانده علیرغم ابلاغ اخطاریه حضور نیافته و لایحه ای تقدیم نکرده ولی وکیل خواهان حضور یافته و اظهار داشت خواسته بشرح دادخواست تقدیمی . مهریه پرداخت نشده و توان پرداخت ر ا ندارد و بصورت اقساط هر چه دادگاه تعیین کند پرداخت مینماید و در مورد نفقه حسب اظهار موکل به او پرداخت شده است و در مورد جهیزیه ظرف یک هفته اعلام خواهد شد زوجین یک فرزند مشترک دارند و بیش از ۶ ماه می باشد که جدا زندگی می کنند که خوانده قهر کرده و در خانه پدری اش زندگی می نماید سپس دادگاه قرار ارجاع امر بداوری صادر نموده و زوجه طی لایحه تقدیمی مورخ ۹۱/۵/۱۷ دفاعا اعلام نموده شوهرم مدت دو سال است مرا از منزل بیرون کرده که بافرزند پنج ساله ام در منزل پدر خود بسر میبرم و نامبرده در طول زندگی مشترک با اینجانبه ناسازگاری داشته و همیشه مرا مورد کتک کاری و ضرب و شتم قرار میداده و نفقه ای پرداخت نکرده که در خصوص این موارد دارای پرونده می باشد و هم اکنون بخاطر نفقه در زندان بسر میبرد و حاضربه قبول من در منزلش نبوده و وسایل منزل را به جای دیگری برده است اینجانبه حاضر به تمکین می باشم و زندگی را دوست دارم و در هیچ شرایطی حاضر به طلاق گرفتن نمی باشم و ایشان از نظر مالی دارای وضعیت خوبی می باشد و طی لایحه تقدیمی دیگری مهریه و جهیزیه و اجرت المثل ایام زندگی مشترک و نفقه معوقه خود را مطالبه نموده است . زوج و نیز زوجه هر یک داور خود را معرفی نموده اند و داوران منتخب نیز هر یک نظریه کتبی خود دال بر عدم سازش طرفین را تقدیم داشته اند .وکیل خواهان در لایحه مورخ ۹۱/۵/۲۱ تقدیمی اعلام نموده که خوانده&; جهیزیه ای ندارد و از تاریخ ۹۰/۸/۲۵ منزل مشترک را ترک نموده&; است در این اثنا آقای م. م. وکیل پایه یک دادگستری با تقدیم ;وکالتنامه از جانب زوجه اعلام; نموده است در جلسه دادرسی مورخ ۹۱/۹/۱۲ که با حضور وکلای طرفین و نیز زوجه تشکیل گردیده; وکیل خواهان اظهار داشت موکل ;مهریه ;خوانده را در حد استطاعت مالی خویش به نحوه اقساط ;پرداخت خواهد نمود و در مورد نفقه خوانده نامبرده; حسب اقرار خودش دو سال است که در منزل پدرش زندگی می کند وحسب اظهار موکل نامبرده بدون اذن موکل;زندگی خانوادگی;را ترک نموده و علیرغم; وساطت افراد متعدد حاضر; به بازگشت;نشده ;است بنابراین;در این مدت;دو سال نفقه;و اجرت المثلی;به ایشان تعلق نمیگیرد و از طرفی هم خوانده جهیزیه ای بمنزل موکل نیاورده و تمام وسایل;منزل;توسط موکل تحصیل شده است و موکل در خصوص صحت اظهارات خود شهودی دارد که حضور دارند و در صورت; نیاز تقاضای; استماع گواهی آنان را دارم . زوجه خوانده اظهار داشت مهریه ام را نداده و آبان ۸۹ ایشان با کتک کاری; و فحاشی مرا از خانه بیرون کرد;و از تاریخ; عقد تا آبان ۸۹ با هم زیر یک سقف زندگی میکردیم; و از موقعی;که مرا از خانه;بیرون کرد;خرجی بمن نداده است و قبل از آن; خرجی داده است; و لیست جهیزیه; طبق برگه تقدیم; میدارم که کل جهیزیه من می باشد که تحویل;شوهرم می باشد و باید بمن بدهد یک پسر بچه پنج ساله دارم که میخواهم;پیش خودم باشد سپس وکیل;خوانده;هم همان;اظهارات; وجه را تکرار نموده که در صورتمجلس منعکس گردید و متعاقبا; دادگاه از گواهان; خواهان و خوانده; در اوراق ۴۸ الی ۴۶ پرونده استماع; گواهی بعمل آورده و سپس جهت تعیین میزان اجرت المثل ایام زندگی مشترک و نفقه معوقه و جاریه زوجه از تاریخ ۹۰/۸/۲۰ تا اجرای صیغه طلاق; و نفقه ایام عده; موضوع را بکارشناس ارجاع نموده که پس از طی تشریفات قانونی کارشناس منتخب دادگاه بشرح نظریه کتبی تقدیمی میزان نفقه زوجه; را از تاریخ ۹۰/۸/۲۰ لغایت پایان اسفند; ماه ۹۱ جمعا بمبلغ ۲۵/۲۰۰/۰۰۰ ریال و نفقه آینده زوجه را از اول سال ۹۲ لغایت اجرای حکم; طلاق ماهیانه; مبلغ ۱/۸۰۰/۰۰۰ ریال و نفقه ایام; عده را جمعا مبلغ شش میلیون ریال و اجرت المثل زندگی مشترک از تاریخ شروع زندگی مشترک (۸۴/۳/۱۸) تا تاریخ ۹۰/۸/۲۰ جمعا بمبلغ شصت و پنج میلیون ریال تعیین و اعلام نموده است . نظریه کارشناس بوکلای طرفین ابلاغ; شد و فقط وکیل زوجه نسبت به ارقام تعیین شده از جهت قلت آن اعتراض نموده که دادگاه بشرح تصمیم اتخاذی; بلحاظ اینکه; اعتراض مطروحه; خارج از مهلت بوده; آنرا موثر; در مقام ندانسته است و سر انجام با اعلام ختم دادرسی بموجب; دادنامه شماره ۹۲-۵۰ مورخ ۹۲/۱/۳۱ پس از ذکر مقدمه ای از چگونگی; اقامه دعوی با اعلام اینکه; مساعی; دادگاه و داوران منتخب در اصلاح ذات البین موثر واقع نگردیده لذا خواسته خواهان را وارد و ثابت تشخیص مستندا بماده ۱۱۳۳ قانون مدنی و ماده واحده قانون اصلاح مقررات; مربوطه به طلاق; گواهی عدم امکان سازش ; بین زوجین صادر و به زوج; اجازه داده با مراجعه به یکی از دفاتر رسمی طلاق و پس از پرداخت مهریه زوجه و اجرت المثل ایام زندگی مشترک بملغ شصت و پنج میلیون ریال و نفقه زوجه از تاریخ; ۹۰/۸/۲۰ تا پایان سال۹۱ بمبلغ بیست وچهار میلیون و هشتصد و سی ریال ;که کارشناس ;اشتباها در محاسبه ;آن را بیست و پنج میلیون ;و دویست;هزار ریال ذکر نموده و نیز نفقه زوجه از تاریخ ۹۲/۱/۱ تا زمان اجرای صیغه طلاق ماهیانه ;مبلغ;یک میلیون و هشتصد; هزار ریال و نفقه ایام عده جمعا شش میلیون ریال نسبت به مطلقه نمودن زوجه اقدام نماید.;نوع طلاق رجعی است و حضانت فرزند مشترک بنام سید م. متولد ۸۶/۵/۱۵ را ;تا سن هفت سالگی بعهده مادر محول و برای پدر بنحو مقرر حق ملاقات;با فرزند ;تعیین نموده است و در خصوص جهیزیه ;با توجه به اظهارات شهود معارض ; طرفین و بی اعتبار بودن آن ;چنانچه ;زوجه دلائل یا شهود دیگری داشته باشد می تواند جداگانه اقدام نماید و در مورد نصف اموال چون وکیل زوجه مشخصات اموال زوج ;را اعلام ننموده و دلیلی هم بر وجود اموال کسب شده بعد از عقد نکاح اقامه نکرده است لذا مفادا ادعای وکیل زوجه در خصوص مورد را مردود اعلام داشته است . پس از ابلاغ رأی ; صادره وکیل زوج نسبت به آن تجدید نظر خواهی نموده و عمده اعتراض وی راجع به یارانه زوجه که توسط زوج دریافت گردیده و جهیزیه ;و نصف اموال و دارائی زوج می باشد ;که پس از طی تشریفات ;قانونی شعبه ۲۲ دادگاه تجدید نظر ;استان ;فارس وارد رسیدگی ; شده ; و بشرح ; تصمیم مورخ ۹۲/۹/۱۰ پرونده را به دادگاه بدوی ارسال نموده ;تا اولا:از مرجع ;مربوطه استعلام نماید که یارانه تجدید نظر خواه از تاریخ۹۰/۸/۲۰ به بعد به حساب چه کسی واریز شده و ثانیا: با دعوت مجدد از شهود تجدید نظر خواه و تفهیم موارد جهیزیه ; ادعائی وی از شهود ; با اتیان سوگند در خصوص ; تعلق اقلام مزبور ; به عنوان جهیزیه ای که تجدید نظر خواه به منزل همسرش برده استماع شهادت نماید . دادگاه بدوی در مقام انجام نیابت اقدامات لازم ; را معمول ; و در جلسه ; دادرسی مورخ ۹۲/۱۲/۳ که با حضور وکلای طرفین و نیز تجدید نظر خواه تشکیل گردیده بدوا از دو نفر شهود تعرفه شده از ناحیه تجدید نظر خواه باسامی ج. ر. و خانم س. ر. که والدین نامبرده می باشند در اوراق ۱۰۰ الی ۱۰۳ پرونده استماع گواهی بعمل آورده که شهود هر یک مشخصات اقلام جهیزیه تجدید نظر خواه را که در صورتمجلس منعکس گردیده بیان داشته اند و سپس اظهارات وکلای طرفین را در ارتباط با اقلام جهیزیه که مورد تایید و تصدیق گواهان قرار گرفته در صورتجلسه دادرسی منعکس کرده و بانک کشاورزی شعبه مرودشت در پاسخ به استعلام دادگاه بشرح اوراق ۱۱۵ و ۱۱۷ پرونده اعلام نموده که خانم س. ر. دارای شماره حساب... در این شعبه بوده و از مورخ ۹۲/۸/۲۱ یارانه بمبلغ نهصد و ده هزار ریال دریافت و از طریق عابر بانک برداشت نموده است و از تاریخ مذکور ببعد یارانه دو نفر را از بانک کشاورزی دریافت نموده و قبل از تاریخ مذکور بعنوان سرپرست هیچگونه یارانه ای دریافت نکرده است دادگاه در مقام انجام نیابت قضائی مجدد تفویضی از طرف دادگاه تجدید نظر بمنظور اتیان سوگند از ناحیه تجدید نظر خواه جهت تکمیل ادله خود راجع به تعلق تعداد اقلام جهیزیه با تعیین وقت از طریق دعوت بعمل آورده و در جلسه دادرسی مورخ ۹۳/۵/۱۴ که با حضور تجدید نظر خواه و وکیل تجدید نظر خوانده تشکیل گردیده تجدید نظر خواه آمادگی خود را برای اتیان سوگند اعلام نموده و سپس دادگاه قرار اتیان سوگند از تجدید نظر خواه را صادر و متعاقبا تجدید نظر خواه (زوجه) در مقام اجرای قرار صادره به خداوند متعال سوگند یاد نموده که اقلام جهیزیه ای که توسط دو شاهد وی شهادت داده اند متعلق به من می باشد و آنها را بمن تحویل نداده است سپس دادگاه اظهارات وکیل تجدید نظر خوانده را که عمدتا در تکذیب ادعای تجدید نظر خواه نسبت به ۱۵۰ گرم طلا بعنوان جهیزیه بوده در صورتمجلس منعکس و با انجام این نیابت پرونده را بمرجع تجدید نظر اعاده و پس از وصول دادگاه تجدید نظر با اعلام ختم دادرسی بموجب دادنامه شماره ۶۴۵- ۹۳- مورخ ۹۳/۵/۲۷ اعتراض تجدید نظر خواه را غیر وارد و دادنامه تجدید نظرخواسته را خالی از ایراد و اشکال اساسی تشخیص و با اصلاحاتی بشرح زیر تایید نموده است : ۱- قبل از اجرای صیغه طلاق یارانه متعلق به خوانده که توسط خواهان اخذ گردیده از تاریخ آبانماه ۸۹ تا پایان مهر سال ۹۲ به مشارالیها تادیه میگردد. ۲- قبل از اجرای صیغه طلاق جهیزیه متعلق به خوانده بشرح زیر نامبرده تحویل میگردد ۱- یکدستگاه تلویزیون ال جی ۲۱- ۲- یکدستگاه فریزر ۳- پیرکس و سرویس چینی ۷۲ تکه . ۴- آبمیوه گیری .۵- چرخ گوشت . ۶- فرگاز ۷- سشوار برقی ۸- کمد سه تکه ۹- چهار دست قاشق و چنگال . ۱۰- چهار دست رختخواب .۱۱- ده عدد پتو . ۱۲- تختخواب دو نفره. ۱۳- جاروبرقی .۱۴- کمد بچه یک تکه . ۱۵- یکعدد چاقوی میوه خوری . ۱۶- اتو بخار برقی . ۱۷ - دو عدد قالی ۱۲ متری .۱۸- ظروف آشپزخانه ۱۹- حلقه ازدواج و ۱۵۰ گرم طلا به خوانده مسترد میگردد. ۳- اعتبار گواهی صادره سه ماه پس از قطعیت حکم و یا ابلاغ حکم قطعی است . پس از ابلاغ رای اخیرالذکر وکیل زوج در مهلت قانونی نسبت به آن در قسمت مربوط به یارانه و جهیزیه که فرجامخواه به پرداخت و تحویل آن ملزم گردیده فرجامخواهی نموده که پس از تبادل لوایح و وصول پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است . دادخواست فرجامی و لایحه جوابیه بهنگام شور قرائت میگردد.هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای حسن عباسیان عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد