رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مفهوم عرفی وکالت فروش بلاعزل

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۸۵۰۰۰۰۸
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۱/۱۹
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۵ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	مفهوم عرفی وکالت فروش بلاعزل
قاضی	رحمت الله سعیدی علی خوشوقتی

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مفهوم عرفی وکالت فروش بلاعزل: تنظیم وکالت بلاعزل عرفا در مفهوم بیع است، بنابراین موکل به موجب این وکالتنامه حق مطالبه ارایه صورتحساب و یا قیمت و یا متعلق وکالت را از خویش سلب نموده است.

رأی خلاصه جریان پرونده

در تاریخ ۱۳۹۲/۶/۵ آقای ن. ش.ت. وکیل دادگستری به وکالت از بانو ز. م. دادخواستی به طرفیت آقایان الف. م. و الف. چ. و بانو س. ق. به خواسته الزام خواندگان به ارایه صورتحساب دوران تصدی ناشی از وکالتنامه های رسمی شماره .... و .... و ...... و استرداد متعلق وکالت وکالتنامه های مذکور و جبران خسارات وارده از عدم رعایت صلاح و غبطه موکل به انضمام خسارات دادرسی و صدور دستور موقت مبنی بر منع نقل و انتقال و منع ساخت و ساز متعلق وکالت به دادگاه عمومی قزوین تسلیم و توضیح داده: موکل به لحاظ رابطه خویشاوندی به موجب وکالتنامه مورخه ۱۳۸۸/۵/۱۹ به نحو عام و مطلق با حق انتقال به غیر به خوانده ردیف اول وکالت می دهد تا با مراجعه به سازمان مسکن و شهرسازی قزوین نسبت به اخذ حقوق مالکانه ایشان از سهم الارث مادری نسبت به پلاک ثبتی ...سهم مشاع از ۷۲ سهم مشاع از اراضی مزروعی از پنج دانگ مشاع از ششدانگ قریه ..... اصلی واقع در دهستان ... بخش ... قزوین و ۳۸/۳ سهم مشاع از ۲۲۸ سهم مشاع اراضی مزروعی از یک دانگ مشاع از شش دانگ قریه ... پلاک ... اصلی دهستان اقبال بخش ... قزوین موضوع سند شماره ... دفتر ... قزوین و سه سهم مشاع از ۳۷/۶۶ سهم مشاع اراضی مزروعی از دو دانگ مشاع از ۳۶ فرد شش دانگ قریه الف. آباد پلاک ... اصلی دهستان اقبال بخش ۵ موضوع سند شماره ... دفتر... قزوین اقدام نماید. متعاقب تنظیم وکالتنامه میان طرفین مقرر می شود که خوانده بر حسب عرف با رعایت صلاح و غبطه موکله ضمن دادن صورتحساب دوران تصدی و تشریح روند اقدامات انجام شده، متعلق وکالت ( قطعه زمین مأخوذه از سازمان مسکن و شهرسازی قزوین ) را عینا یا قیمتا به موکله مسترد نماید. لکن خوانده ردیف اول که اختیار توکیل داشته به خوانده ردیف دوم و ایشان نیز به خوانده ردیف سوم متعلق وکالت را تفویض می نماید. ظاهرا خوانده ردیف سوم به وکالت از موکله طی توافق هایی که با سازمان مسکن و شهرسازی داشته یک قطعه زمینی به مساحت ۲۱۲/۵ متر مربع به نام و حساب ایشان دریافت می نماید لکن خواندگان تاکنون از رد متعلق وکالت به موکله امتناع کرده اند لذا تقاضای صدور حکم به شرح خواسته دارد وکیل دیگر خواهان در جلسه دادرسی اضافه می کند در تاریخ ۱۳۸۹/۳/۲۰ اقرار نامه ای در دفترخانه ... قزوین تنظیم گردیده و آقای الف. چ. وکالتا اقرار نموده که با توجه به تبصره ۲ ماده ۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی اقرار قابل توکیل نیست و از اعتبار قانونی برخوردار نمی باشد و تقاضای الزام خواندگان را به ارایه صورتحساب دوران وکالت به اضافه استرداد متعلق وکالت عینا یا قیمتا دارد. دادگاه کفایت رسیدگی را اعلام و ضمن شرح جریان خلاصه به شرح زیر رأی صادر می نماید با توجه به محتویات پرونده اولا قرارداد واگذاری شماره ...... از جانب سازمان مسکن با خواهان در مورد واگذاری قطعه زمینی اخیر منعقد شده و خواهان با تنظیم وکالت بلاعزل که عرفا در مفهوم بیع تلقی می گردد اقدام به فروش متعلق وکالت با اسقاط کافه خیارات و انتقال و فروش مورد وکالت به هرقیمت و به هرکس و حتی صلح آن را به وکیل اعطا نموده بنابراین دیگر حق مطالبه ارایه صورتحساب و یا قیمت و یا متعلق وکالت را از خویش سلب نموده لذا دعوی خواهان را غیروارد تشخیص و حکم بر بی حقی صادر می نماید. آقایان ن. ش.ت. و ع.ر. الف. وکلای دادگستری به وکالت از بانو ز. م. به رأی دادگاه اعتراض و دادخواست فرجام خواهی تقدیم داشته اند و به شرح لایحه اعتراضیه ضمن شرح جریان ایرادهایی به رأی دادگاه وارد کرده از جمله: معلوم نیست بر چه اساسی دادگاه وکالتنامه را که اثر آن چیزی جز اذن در نیابت نیست افاده تملیک نموده است. درست است که اعطای اختیاراتی مانند اقدام به فروش با اسقاط کافه خیارات و غیره به وکیل داده شده می تواند به عنوان تسهیل انتقال رسمی تملیکی که در گذشته انجام گرفته به وکیل داده شود اما این امر در صورتی است که وکیل ( خواندگان در ما نحن فیه ) در پاسخ به ادعای مطروحه این امر را در محکمه با ارایه دلایل معتبر اثبات نماید و دادگاه از مجموع شرایط و اوضاع و احوال و مستندات و ادله طرفین قصد واقعی متخاصمین را احراز نماید ( مطلب فوق عینا نقل شده ) دادگاه هیچ یک از این موارد را رعایت ننموده و رابطه خواهر و برادری میان موکله با خوانده ردیف اول، کم سوادی و کهولت سن و عدم آگاهی از مفاهیم حقوقی از جمله قرائنی است بر تقویت انطباق وکالتنامه مستند دعوی بر معنی عرضی آن و عدم افاده تملیک از آن و نهایتا درخواست نقض رأی دادگاه را دارد وکیل فرجام خوانده نیز لایحه ای تقدیم داشته و به اعتراض های فرجام خواهان پاسخ گفته است. پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و رسیدگی به این شعبه محول شده است لوایح طرفین هنگام شور قرائت خواهد شد.هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای علی خوشوقتی عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

فرجام خواهی آقایان ن. ش.ت. و ع.ر. الف. وکلای دادگستری به وکالت از بانو ز. م. نسبت به دادنامه شماره ۲۰۰۸۷۵ – ۱۳۹۲/۹/۲۶ شعبه دوم دادگاه عمومی قزوین موجه به نظر نمی رسد و رأی دادگاه با توجه به محتویات پرونده و براساس موازین قانونی صادر شده و با توجه به بلاعزل و مبسوط الید بودن وکلای منتخب موجبی برای نقض آن به نظر نمی رسد لذا دادنامه فرجام خواسته مستندا به ماده ۳۷۰ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی ابرام و استوار و اعتراض های فرجامی مردود اعلام می گردد.

شعبه ۲۵ دیوان عالی کشور - رئیس و مستشار

رحمت الله سعیدی - دکتر علی خوشوقتی