رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه تعیین نفقه زوجه

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۷۲۰۱۰۱۶
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۸/۲۷
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۱۲ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	نحوه تعیین نفقه زوجه
قاضی	قدرت اللهطیبی مهدی اسلامی

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه تعیین نفقه زوجه: تعیین میزان نفقه امری تخصصی و کارشناسی است و ضرورت دارد دادگاه با ارجاع امر به کارشناس نفقه زوجه را معین کند.

رأی خلاصه جریان پرونده

آقای س. خ. با وکالت خانم آ. ب. و آقای ح. ف. دادخواستی بطرفیت خانم ف. ل. فرزند ب. و به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج تقدیم کرده و با استناد به مدارک پزشکی ، کارت محل کار ، سند ازدواج و شناسنامه و کارت ملی و وکالتنامه توضیح داده اند موکل به موجب رونوشت سند رسمی به شماره ترتیب ... مورخ ۱۳۹۲/۶/۷ دفتر ثبت رسمی ازدواج به شماره ... حوزه ثبت تهران خوانده را به عقد ازدواج دائمی خود درآورده است مهریه ۳۱۳ سکه بهار آزادی تعیین شده که تاکنون پرداخت نشده است زوجه حسب اقرار موکل باکره میباشد بلحاظ عدم حسن معاشرت از جانب زوجه که منتهی به فحاشی به زوج و مادر زوج و ضرب وجرح وارده از سوی برادر زوجه به موکل که منتهی به شکستن دندانها و بینی وی شده که نهایتا پزشکی قانونی ضمیمه مدارک میباشد و شکایت کیفری موکل در دادسرای محلاتی مطرح میباشد لذا ادامه زندگی مشترک امکان پذیر نمیباشد درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش را داریم شعبه ۲۴۰ دادگاه عمومی حقوقی تهران با تعیین وقت رسیدگی دروقت مقرر با حضور وکلای خواهان و خوانده تشکیل شده است وکیل خواهان اظهار داشته خواسته بشرح دادخواست میباشد با توجه به گواهی پزشکی قانونی ادامه زندگی برای موکل میسرنمیباشد و اختلاف عمیق و ریشه دار است . موکل درمجموع اداری قوه قضائیه شاغل میباشد و فردی صبور و منطقی و آرام است که با این ازدواج این امر دست نیافتنی و امکان پذیرنمیباشد لذا درخواست معرفی زوجه به پزشکی قانونی بمنظور تشخیص باکره بودن وی و پرداخت مهریه و صدور گواهی عدم امکان سازش را دارم .خوانده اظهار داشته با طلاق موافق نیستم همسرم بیماری روحی دارد تحت نظر پزشک روانشناس بوده به من نگفته بودند من شوهرم را دوست دارم وطلاق نمیخواهم . دادگاه قرار ارجاع امربه داوری را صادر کرده است داور زوج به شرح لایحه شماره ۸۰ - ۹۴/۱/۱۷ و داور زوجه بشرح صفحه ۴۳ پرونده نظر یه خود را درمورد عدم توفیق درصلح و سازش زوجین اعلام کرده اند .شعبه ۲۴۰ دادگاه عمومی حقوقی تهران بموجب رأی شماره ۱۳۰ - ۱۳۹۴/۲/۷ در خصوص دعوی آقای س. خ. فرزند س. با وکالت خانم آ. ب. و آقای ح. ف. و بطرفیت خانم ف. ل. فرزند ب. با وکالت آقای م. چ. و به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش بمنظور طلاق به علت عدم امکان سازش و عدم حسن معاشرت از سوی زوجه و بشرح فوق الذکر ... که خوانده با حضور درجلسه دادرسی مخالف خود را با طلاق اعلام کرده است لذا با احراز رابطه زوجیت دائمی فیما بین طرفین دعوی به موجب سند رسمی ازدواج و اینکه مساعی دادگاه در انصراف خواهان موثر وافع نشده و داوران نیز موفق به ا یجاد صلح و سازش بین زوجین نشده اند دادگاه دعوی خواهان را ثابت تشخیص داده و با ا ستناد به ماده ۱۱۳۳ و ۱۱۴۳ و ۱۱۴۵ قانون مدنی و مواد ۲۴ - تا ۳۹ قانون حمایت خانواده گواهی عدم امکان سازش زوجین را به منظور اجرای صیغه طلاق بائن صادر و اعلام میدارد بر این اساس زوج میتواند با حضور درمحل دفتر رسمی طلاق و با پرداخت مناصفه ی مهریه مندرج در سند نکاح به زوجه به جهت اینکه زوجه به موجب گواهی پزشکی قانونی شماره ... - مورخه ۱۳۹۳/۱۲/۲۵ دوشیزه و غیرمدخوله است و مستحق نصف مهریه میباشد نسبت به مطلقه کردن خوانده به طلاق بائن اقدام کند ضمنا با توجه به دوشیزه بودن خوانده اجرت المثل منتفی است در خصوص ادعای خوانده مبنی بر عدم پرداخت نفقه گذشته خوانده میبایست ادعای خود را جداگانه مطرح نماید بدینوسیله به سردفتر طلاق نمایندگی در اجرای صیغه طلاق اعطا میگردد . و لازم است نسبت به اخذ گواهی عدم بارداری از زوجه اقدام نماید .خانم ف. ل. با وکالت آقای م. چ. نسبت به دادنامه یاد شده تجدید نظرخواهی بعمل آورده است که پس از پاسخ وکلای تجدید نظرخوانده شعبه ۴۷ دادگاه تجدید نظراستان تهران با تعیین وقت رسیدگی طرفین را جهت رسیدگی و عندالاقتضاء جلب نظر کارشناس دعوت کرده است و دروقت مقرر دادگاه با حضور وکلای طرفین دعوی تشکیل شده است وکیل زوج اظهار داشت نفقه معوقه مطابق فیش های پرداختی که تقدیم کرده ام پرداخت شده است زوج حاضر است بابت اجرت المثل یکسال زندگی مشترک جمعا سیصد هزار تومان به زوجه پرداخت نماید .وکیل زوجه اظهار داشته نفقه موکله طبق قانون بایستی توسط کارشناس رسمی تعیین شود در مورد جهیزیه و نفقه ایام گذشته و اجرت المثل دادگاه باید تعیین تکلیف مینمود و وفق ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده میباشد .وکیل زوج اظهار داشته موکل بابت نفقه ایام عده یک میلیون تومان پرداخت مینماید زوجه باکره بوده ونصف مهریه به او تعلق میگیرد .شعبه ۴۷ دادگاه تجدید نظراستان تهران به موجب رأی شماره ۸۵۶ - ۱۳۹۴/۶/۸ در خصوص تجدید نظرخواهی خانم ف. ل. با وکالت آقای م. چ. و بطرفیت آقای س. خ. ونسبت به دادنامه شماره ۱۳۰ - ۱۳۹۴/۲/۷ شعبه ۲۴۰ دادگاه عمومی حقوقی تهران که بموجب آن گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج صادر شده است و دادگاه تجدید نظر با تعیین وقت رسیدگی و استماع اظهارات طرفین اعتراض زوجه را وارد ندانسته زیرا رأی تجدید نظرخواسته موافق موازین قانونی صاتدر شده و ایراد اساسی متوجه آن نمی باشد تجدید نظرخواه دراین مرحله مطلب قابل توجهی عنوان نکرده النهایه زوج حاضر شده بابت نفقه ایام عده مبلغ یک میلیون تومان و بابت اجرت المثل یکسال زندگی مشترک مبلغ سیصد هزار تومان به زوجه پرداخت نماید لذا این دادگاه زوج را مکلف مینماید هنگام اجرای صیغه طلاق بابت نفقه ایام مبلغ یک میلیون تومان و بابت اجرت المثل سنوات زندگی مشترک مبلغ سیصد هزارتومان به زوجه پرداخت و مهریه زوجه را نیز مسترد دارد نفقه معوقه زوجه نیز بموجب فیشهای تقدیمی پرداخت شده است و موجبی برای اظهار نظرنمیباشد لذا دادگاه رأی تجدید نظرخواسته را نتیجتا تأیید کرده است .خانم ف. ل. با وکالت آقای م. چ. نسبت به دادنامه یاد شده فرجامخواهی نموده که پس از پاسخ فرجامخوانده پرونده به دیوانعالی کشورارسال و به این شعبه ا رجاع شده است . لایحه اعتراضیه بهنگام شور قرائت میشود .هیأت شعبه درتاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای مهدی اسلامی عضو ممیزو ملاحظه اوراق پرونده درخصوص دادنامه شماره ۸۵۶ - ۱۳۹۴/۶/۸ شعبه ۴۷ دادگاه تجدید نظراستان تهران مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

فرجامخواهی وارد و پرونده دارای نواقص تحقیقاتی است زیرا :بموجب ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده (دادگاه ضمن رأی خود با توجه به شروط ضمن عقد و مندرجات سند ازدواج تکلیف جهیزیه ، مهریه و نفقه زوجه و ... را تعیین و تصمیم مقتضی اخذ می کند.) نظربه اینکه تاریخ وقوع عقد ۱۳۹۲/۶/۷ میباشد و زوجه باکره و غیرمدخوله است و استحقاق مطالبه نفقه از تاریخ مذکور را دارد و حسب فتوکپی پیوست لایحه شماره ۳۴۱ - ۹۴/۶/۲ تجدیدنظرخوانده زوج فقط در تاریخ های ۹۳/۱۲/۲۷ و ۴/۶ و ۱/۳۰ و ۴/۳۰ و ۱۳۹۴/۳/۲ جمعا یک میلیون تومان مدعی است بحساب زوجه بابت نفقه پرداخته است و نفقه زوجه را از تاریخ وقوع عقد و طبق نظر کارشناس نپرداخته است همانگونه که دادگاه تجدید نظردرزمان تعیین وقت رسیدگی به ارجاع امر به کارشناس نیز اشاره کرده است و تعیین میزان نفقه امری تخصصی و کارشناسی است ضرورت داشته دادگاه تجدید نظر با ارجاع امر به کارشناس به منظور تعیین نفقه زوجه از تاریخ عقد ازدواج رسمی لغایت وقوع طلاق و اجرا و ثبت آن موضوع را به کارشناس ارجاع نظریه او را اخذ و بطرفین ابلاغ و با رعایت تشریفات قانونی نسبت به صدور گواهی عدم امکان سازش با رعایت حقوق زوجه و کسر مبالغی که بابت نفقه پرداخت شده اقدام نماید با توجه به مندرجات پرونده و عدم آغاز زندگی مشترک به زوجه اجرت المثل تعلق نمیگیرد و دروضعیت موجود زوجه بلحاظ باکره بودن وی عده طلاق ندارد و به او نفقه ایام تعلق نمیگیرد . لذا بنا به جهات فوق مستندا به بند الف ماده ۴۰۱ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب درامورمدنی رأی فرجام خواسته را بلحاظ نقص تحقیقات نقض و رسیدگی مجدد به پرونده به شعبه ۴۷ دادگاه محترم تجدید نظر استان تهران ارجاع میگردد.

شعبه ۱۲ دیوانعالی کشور- رئیس و مستشار

قدرت اله طیبی - مهدی اسلامی