رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه مطالبه خسارات وارده ناشی از اقدامات شهرداری

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۸۳۰۰۲۱۱
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۳/۱۷
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۳ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	نحوه مطالبه خسارات وارده ناشی از اقدامات شهرداری
قاضی	اکبر رضوانی ذکر اله احمدی یعقوب انصاری

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه مطالبه خسارات وارده ناشی از اقدامات شهرداری: جهت مطالبه خسارات وارده ناشی از اقدامات و تخلفات شهرداری می بایست ابتداء شکایت علیه شهرداری در دیوان عدالت اداری مطرح شود وپس از صدور رأی در مرجع مذکور به وقوع تخلف، از طریق دادگاه عمومی اقدام شود.

رأی خلاصه جریان پرونده

آقای ص.ع. م. دادخواستی به طرفیت شهرداری شهرستان ...... بخواسته صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت خسارات وارده ناشی از نم و رطوبت وخسارات دادرسی تقدیم دادگستری شهرستان اراک نموده است خواهان درشرح دادخواست توضیح داده براساس مدارک مستند مالک ملک مسکونی واقع درنشانی خواهان می باشم شهرداری منطقه ... دراثر برداشتن جدول که پشت خانه بوده و کانال را هم حذف کرده اند که دراثر نفوذ آب به داخل دیوارهای قدیم باعث خساراتی شده که پرونده تأمین دلیل موجود در شعبه ۱۰ شورای حل اختلاف ونظریه کارشناس هم پیوست است لذا تقاضای صدور حکم بشرح خواسته بالا مورد استدعاء است رسیدگی به شعبه اول دادگاه عمومی ( حقوقی ) اراک محول گردیده است آقای ع. ک. به وکالت از سوی شهرداری اراک وارد پرونده شده است اولین جلسه دادگاه درتاریخ ۱۳۹۳/۰۳/۱۹باحضور خواهان و وکیل خوانده تشکیل گردیده است خواهان اظهارداشته خواسته بشرح دادخواست تقدیمی است در خانه ای می نشینم که دوسال است شهرداری جدول وفاضلاب رابرداشته وخانه ما شده جوب فاضلاب وتا باران می آید آب از خانه مابالا می آید واز این حیث خسارات وارد شده است وکیل خوانده اظهار داشته گرچه خواهان اساس دعوی و خواسته خود را بیان ننموده است لیکن بنظر میرسد ضمان قهری والزامات خارج از قرارداد حاضر سبب ورود خسارتی اساس این دعوی است وهمانطور که مسلم است برای اینگونه دعاوی اثبات سه رکن لازم است اولا وجود ورود ضرر ثانیا فعل زیان بار وثالثا واسطه سبب بین فعل زیان بار و ورود ضرر اثبات این ارکان باخواهان دعوی ومدعی میباشد که دراین خصوص دلیلی جز یک فقره نظریه کارشناس تأمین دلیل ارائه داده است که باعنایت باینکه گزارش های تأمین دلیل بدون حضور خوانده دعوی صورت گرفته ومورد تأیید شهرداری نیست وباید به کارشناسانی دیگر که از طرف مراجع قضایی صورت میگرد انجام شود وبااستناد به ماده ۱۰ قانون تشکیلات آئین دادرسی دیوان عدالت اداری و آراء وحدت رویه موجود صادره از دیوان عدالت اداری دردعاوی مطالبه خسارت خواسته می یابد دعوی دردیوان بطرفیت شهرداری مطرح می گردید وخواهان باید به دیوان مراجعه نماید واخذ گواهی تصدیق ورود خسارت بدادگاه مراجعه می نماید که این مهم محقق نشده است ولذا دعوی مطروحه قابلیت استماع راندارد دادگاه موضومع را به کارشناسی ارجاع نموده و کارشناس منتخب آقای م. س. چنین گزارش داده است که با توجه به گزارش تأمین دلیل و بازدید انجام شده ازمحل و اظهارات مطلعین محلی و هم چنین شیب هیدرو لیکی منطقه واقدامات شهرداری قسمتی از خسارت وارده به ساختمان خواهان متوجه خوانده می باشد که مبلغ شصت وپنج میلیون ریال برآورد واعلام نموده است که وکیل شهرداری به نظریه کارشناس اعتراض نموده و تقاضای ارجاع به هیأت کارشناسان را کرده است شهرداری هزینه کارشناسان راتأدیه نکرده است دادگاه از کارشناس توضیح بیشتر خواسته است که کارشناس درنظریه تکمیلی خسارت وارده را در دو بخش اعلام نموده است ۱- هزینه رفع عوامل خسارت وجلوگیری از نفوذ آب به ملک خواهان جمعا ازقرار چهل ونه میلیون ( ۴۹/۰۰۰/۰۰۰ ) ریال بر آوردنموده است ۲- خسارت وارده به ساختمان خواهان از قبیل نم زدگی دیوارها وسقف وکف ونم زدگی دیوارهای طبقه اول و نم زدگی کامل دیوارهای راه پله جمعا شانزده میلیون ( ۱۶/۰۰۰/۰۰۰) ریال بر آورد نموده است دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و بشرح دادنامه ۸۹۶ – ۱۳۹۳/۱۰/۱۸ باتوجه به اوضاع و احوال محقق قضیه مغایرتی ندارد واینکه خوانده دلیلی معتبر جهت برائت ذمه خود را ارائه نکرده است ونظریه کارشناس که باوصف ابلاغ اعتراضی به آن نشده است خواسته خواهان را موجه تشخیص وبه استناد مواد ۱۹۸ و ۵۱۵ و ۵۱۹ قانون آد م ومواد ۱ و ۲ قانون مسئولیت مدنی به عنوان خسارات وارده وملاک ماده ۱۳۲ قانون مدنی رأی به محکومیت خوانده به پرداخت ۶۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال مطابق نظر کارشناس به عنوان خسارت وارده واصل خواسته وپرداخت ۱۵۶۰۰ ریال به عنوان هزینه دادرسی درحق خواهان صادرنموده است رأی صادره درتاریخ ۱۳۹۳/۱۰/۲۱ به شهرداری ابلاغ گردیده است ودرتاریخ ۱۳۹۳/۱۱/۲۸ از رأی صادره فرجامخواهی نموده است و نقض رأی صادره را خواستار شده است که پس از تبادل لوایح وارسال پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه ( ۲۳) ارجاع گردیده است. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزار ش آقای احمدی عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی میدهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

دادنامه فرجامخواسته مألا مخدوش وواجدایراداست زیرا خواهان بدوی ( فرجامخوانده ) مدعی است که شهرداری ... در اثر برداشتن جدول پشت خانه وی وحذف کانال موجب نفوذ آب به داخل دیوارهای خانه وی وباعث خساراتی شده است که انگار رابط بین فعل شهرداری باخسارت وضرر وارده بخواهان ، به چگونگی طرح دعوی نیز ایراد نموده که چنانچه خواهان خسارت وارده را ناشی از اقدامات و تخلفات شهرداری می داند باید ابتداء علیه شهرداری به دیوان عدالت شکایت وپس از صدور رأی در دیوان عدالت به وقوع تخلف ، مبادرت به مطالبه خسارت از طریق دادگاه عمومی نماید وعلی رغم اینکه ایراد وکیل شهرداری حسب تبصره یک ماده ۱۰ قانون تشکیلات وآئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ دارای وجاهت بوده است ، دادگاه درخصوص این ایراد رسیدگی و اظهار نظری بعمل نیاورده است بنابراین دروضعیت حاضر رأی صادره قابلیت تأیید را نداشته و نقض می گردد ورسیدگی مجدد به همان دادگاه صادر کننده رأی منقوض محول تا با رسیدگی همه جانبه رأی مقتضی صادر فرمایند.

رئیس و مستشار شعبه ۲۳ دیوان عالی کشور

یعقوب انصاری - ذکرالله احمدی