رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نظر مشورتی دیوان عالی کشور

شماره دادنامه	۹۲۰۹۹۷۰۹۰۸۹۰۰۵۸۲
تاریخ دادنامه	۱۳۹۲/۰۹/۲۵
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۵ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	نظر مشورتی دیوان عالی کشور
قاضی	جلیلی مهدی رضایی

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نظر مشورتی دیوان عالی کشور: دیوان عالی کشور جایگاهی در ارائه ی نظریه مشورتی ندارد و تنها در خصوص موضوعاتی که قابل فرجام باشد می تواند اظهارنظر کند.

رأی خلاصه جریان پرونده

آقایان س.ق. و ف.ق. به طرفیت آقایان الف.ق. ح.غ.- الف.م الف.م س.ب. م.ج خ.ش ک.ت م.غ الف.م. م.م. ن.الف. دادخواستی به خواسته الزام خواندگان به انتقال رسمی پلاک ثبتی ۱ ۲۲۸ (سه دانگ مشاع) و پلاک ثبتی ۱۲۵۵ ۱۳۴۰ دو دانگ مشاع و سپس صدور حکم بر ابطال معاملات فضولی صورت گرفته بر روی این پلاک و همین طور صدور حکم بر ابطال تفکیک صورت گرفته در خصوص پلاک ۱۲۵۵ ۱۳۴۰ که هرکدام از خواسته ها مقوم به پنجاه میلیون و یک ریال جمعا مبلغ خواسته پانزده میلیون و نه تومان ازنظر صلاحیت و ازنظر هزینه دادرسی مبلغ طبق تقویم اداره دارایی تقدیم داشته که رسیدگی به آن به شعبه چهارم حقوقی شهرکرد ارجاع شده دادگاه وقت رسیدگی برای ۱۳/۷/۸۹ تعیین و با ارسال نسخه ثانی دادخواست و ضمایم برای خواندگان طرفین را به دادرسی دعوت نموده و از اداره ثبت اسناد و املاک شهرکرد و وضعیت ثبتی پلاک ۲۲۸/۱ و۰ ۱۳۴/۱۲۵۵ را استعلام نموده است طی نامه ۸۹۰۲۵۰ ۲۷/۵/۸۹ که پاسخ آن از ثبت اسناد و املاک مرقوم واصل و به شماره ۶۹۴ ۲۵/۶/۸۹ ثبت اندیکاتور گردیده است و خواندگان مجهول المکان وسیله درج آگهی در روزنامه حمایت شماره ۲۰۴۷۹/۶/۸۹ به دادرسی دعوت شده اند دادگاه در روز رسیدگی با حضور وکیل خواهان ها و خوانده ردیف اول و در غیاب سایرین تشکیل شده و پس از استماع اظهارات آنان دستور وقت نظارت داده و به رئیس شورای حل اختلاف نوشته است که رونوشت دادخواست و ضمایم در خصوص دعوی آقایان س. و ف.ق. به طرفیت الف.ق. و غیره به حضور ارسال می گردد مقرر می گردد ظرف بیست روز نسبت به سازش بین طرفین اقدام و نتیجه را کتبا به دادگاه اعلام دارند در تاریخ ۱۷/۷/۸۹ آقایان ف. و س.ق. به طرفیت پانزده نفر مجلوب ثالث (که نفر پانزدهم اداره ثبت اسناد و املاک شهرستان شهرکرد است) دادخواست جلب ثالث در پرونده کلاسه ۸۹۰۲۵۰ مطروحه در شعبه چهارم شهرکرد مبنی بر صدور حکم بر انتقال اسناد رسمی پلاک های ثبتی ۱/۲۲۸ (سه دانگ مشاع) و پلاک ۱۲۵۵/ ۱۳۴ دو دانگ مشاع سپس صدور حکم به ابطال معاملات فضولی صورت گرفته بر روی این پلاک و همین طور صدور حکم بر ابطال تفکیک صورت گرفته در خصوص پلاک ۱۲۵۵/۱۳۴ هر سه خواسته ازنظر صلاحیت به پنجاه میلیون و یک ریال ازنظر هزینه دادرسی طبق قیمت منطقه ای تقدیم داشته که به شعبه چهارم حقوقی شهرکرد ارجاع شده و لف پرونده اصلی گردیده است در وقت رسیدگی سوم آذرماه هشتادونه دادگاه با حضور وکیل خواهان ها و آقایان ج.م. و ع.ق. (مجلوبین ثالث) و غیاب سایر اصحاب دعوی تشکیل و پس از استماع اظهارات حاضران از اداره ثبت اسناد و املاک طی نامه ۱۷۵ ۳/۹/۸۹ خواسته است که: رونوشتی از تصمیمات و صورت جلسات تفکیکی مابین آقایان م.م. ن.الف. الف.ق. راجع به پلاک ثبتی ۱۳۴۰/۱۲۵۵ و مستندات ارائه شده نامبردگان فوق الذکر را برابر با اصل شده تحویل وکیل آقای م.ط. نمایند وقت رسیدگی ۳/۹/۸۹ به خواندگان مجهول المکان طی درج آگهی در روزنامه شماره ۱۸۸۰/ یکشنبه ۲ آبان ۸۹ ابتکار ابلاغ گردیده آقای م.ط. طی لایحه مورخ ۶/۹/۸۹ اعلام داشته که در پاسخ استعلام قبلی مشخصات اسمی افراد اشتباه شده ۲ در خصوص خریدار و فروشنده فضولی نسبت به پلاک ثبتی ۱۲۵۵۲۰۴۳ مجزا شده از پلاک ثبتی۱۲۵۵۱۳۴۰ استعلام ثبتی به عمل نیامده و موکلین مدعی می باشند که هم اکنون از پلاک ثبتی ۱ ۲۲۸ رفع توقیف گردیده تقاضای استعلام در موارد فوق نموده که دادگاه طی نامه ۱۷۷۸/۹/۸۹ از اداره ثبت اسناد و املاک استان عین استعلام کرده است و پاسخ آن طی نامه رئیس ثبت اسناد و املاک شهرکرد که به شماره ۱۱۰۲۱۷/۹/۸۹ ثبت دفتر لوایح گردیده است واصل و ضمیمه شده است ضمنا ثبت اسناد و املاک شهرکرد طی نامه ۸۴۵۱/۱/۱۲۳ ۳/۹/۸۹ که به شماره ۱۱۰۳۱۷/۹/۸۹ دفتر لوایح دادگاه ثبت شده است بازگشت به نامه ۰۰۰۱۷۵۳/۹/۸۹ تصویر اوراق پرونده پلاک ثبتی ۱۳۴/۱۲۵۵ را در شصت برگ ارسال نموده است آقای م.ط. طی لایحه مورخ ۱۶/۹/۸۹ درخواست نموده که برای احراز فضولی بودن معامله که برابر سند انتقال ۴۲۶۰۹۱۲/۷/۸۹ دفتر ... شهرکرد انجام گرفته استعلام از دفترخانه مرقوم ضرورت دارد این استعلام طی نامه ۸۹۰۲۵۰ ۲۰/۹/۸۹ به عمل آمده آقای م.ط. طی لایحه ۱۱۴۷ ۲۸/۹/۸۹ دو برگ فتوکپی مصدق از وکالت نامه و فروش فضولی خواندگان موضوع جواب استعلام از دفتر ... شهرکرد را تقدیم داشته و مجددا لایحه دیگری جهت تشخیص ذهن دادگاه در ۴ صفحه تقدیم داشته که به شماره ۴۰۱۲۱۶ ۱۲/۱۰/۸۹ ثبت گردیده است و دو برگ فتوکپی نظر حاج الف.ب. کارشناس ثبت و ساختمان (برگ های ۱۷۹ و ۱۸۰) نیز ضمیمه گردیده دادگاه در ۲۶/۱۰/۸۹ قرار ارجاع امر به کارشناسی را صادر نموده تا احراز نماید که مطابق سوابق ثبتی پلاک ۱۲۵۵/۱۳۴۰ با ملک مندرج در بند ۵ تقسیم نامه مورخ ۳/۱/۸۲ یکی است یا خیر و آقای ح.الف. به عنوان کارشناس انتخاب گردیده م.ط.حسب لایحه ۲۷/۱۰/۸۹ اعلام کرده که هزینه کارشناس به مبلغ هشتاد هزار تومان را واریز نموده و فیش آن را تقدیم داشته دادگاه در ۲۷/۱۰/۸۹ دستور تعیین وقت رسیدگی و دعوت طرفین و کارشناس را داده سپس در ۲۸/۱۰/۸۹ با انصراف از دستور قبلی یعنی دستور تعیین وقت نظارت جهت مطالعه پرونده توسط کارشناس و سرانجام اظهارنظر وی به وی (کارشناس) اخطار نموده که ظرف مدت سه روز پس از ابلاغ احضار شود کارشناس در ۲۹/۱۰/۸۹ در دادگاه حاضر و پرونده را مطالعه نموده و آمادگی خود را پس از تهیه وسیله ایاب و ذهاب توسط اصحاب دعوی و معاینه محل جهت اظهارنظر اعلام کرده و سرانجام نظریه خود را تهیه و طی لایحه شماره ۱۵۲۹۱۰/۱۲/۸۹ تقدیم داشته است نظریه کارشناس به وسیله درج آگهی در روزنامه یکشنبه ۱۵ اسفند ۸۹ به شماره ۱۹۸۴ به خواندگان مجهول المکان ابلاغ قانونی شده و اداره ثبت اسناد و املاک استان و ج.م. و ع.ق. و الف.ق. ظرف ۷ روز پس از ابلاغ دعوت شده اند که با حضور در دادگاه و ملاحظه نظر کارشناس هر ایرادی دارند کتبا اعلام دارند آقای م.ط.طی لایحه ۶۷ مورخ ۲/۳/۹۰ تمبر لازم حق الوکاله را در ذیل همین لایحه الصاق نموده و سرانجام دادگاه مبادرت به صدور دادنامه شماره ۱۵۱ ۳۱/۲/۹۰ نموده و دعوی خواهان ها را مبنی بر الزام خوانده ردیف اول به انتقال سند رسمی پلاک ۱/۲۲۸ (سه دانگ مشاع) بنام خواهان ها و پرداخت مبلغ صد و نود هزار ریال هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل و چهارصد هزار ریال هزینه کارشناسی در حق خواهان ها صحیح و ثابت اعلام و هم چنین حکم به ابطال معاملات فضولی صورت گرفته بر این پلاک و هم چنین حکم بر ابطال تفکیک صورت گرفته در پلاک ثبتی موصوف صادر نموده و چون معامله فضولی مرقوم با انجام عمل تفکیک و تخصیص پلاک های ثبتی جداگانه جهت هر یک از مالکان و انتقال رسمی یکی از پلاک های ثبتی به خوانده ردیف ۸ عملا توسط مالکین رد شده و چون مالکیت خواندگان ردیف ۲ تا ۷ به خواهان ها منتقل نشده است و لازمه ورود اثبات دعوی خواهان ها مراتب اخیرالذکر می باشد و به نظر دادگاه محرز نگردیده این دعاوی غیرثابت تشخیص و حکم به بی حقی خواهان ها صادر می شود و رأی در هر دو قسمت حضوری و قابل تجدیدنظر در دادگاه های تجدیدنظر چهارمحال و بختیاری اعلام گردیده است. نسبت به دادنامه ۱۵۱ ۳۱/۲/۹۰ صادر و از شعبه چهارم حقوقی شهرکرد نسبت به پلاک ۲۲۸/۱ ثبتی مبنی بر نقض آن به استناد بند ۴ ماده ۴۲۶ آیین دادرسی مدنی آقایان ف.ق. و س.ق. به طرفیت آقایان الف. و ع.ق. و ح.غ. و الف.م. و الف.م. س.ب. م.ج. خ.ش. ک.ت م.غ. - الف.م. م.م. ن.الف. ج.م. خ.ف. اداره ثبت اسناد و املاک شهرکرد تقاضای اعاده دادرسی نموده اند که به شعبه چهارم حقوقی شهرکرد ارجاع شده شعبه مرقوم طی دادنامه شماره ۳۰۳ - ۱۰/۴/۹۲ به اعتبار اینکه دادنامه موضوع اعاده دادرسی (دادنامه ۱۵۱ ۳۱/ ۲/ ۹۰ شعبه ۴ حقوقی شهرکرد) به موجب دادنامه شماره ۱۳۹۲ صادره از شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر تأیید و قطعی شده است و دعوی اعاده دادرسی اصولا با دادگاه صادرکننده حکم قطعی است قرار عدم صلاحیت به صلاحیت شعبه ۴ دادگاه تجدیدنظر استان صادر نموده شعبه چهارم طی مشروحه مورخ ۲۷/۷/۱۳۹۲ پرونده را طی یک گزارش که در صدر آن به صورت دادنامه شماره ۷۱۵۲۷/۷/۹۰ (برگ ۳۲۷) عنوان نموده جهت ارشاد به دیوان عالی کشور ارسال داشته که طی نامه ۱۹۳۷۱۱/۸/۹۲ از دفتر شعبه چهارم تجدیدنظر استان چهارمحال و بختیاری به دفتر دیوان عالی کشور ارسال گردیده و نهایتا در تاریخ ۲۶/۸/۹۲ به شعبه پنجم دیوان کشور ارجاع شده پرونده مطلب دیگری ندارد.

هیأت شعبه در تاریخ فوق تشکیل و پس از قرائت گزارش عضو ممیز و انجام مشاوره ختم رسیدگی را اعلام و به شرح آتی اتخاذ تصمیم می شود.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

پرونده کلاسه ۴۰۰۲۳۶ با موضوع اعاده دادرسی حسب تصمیم شماره ۷۱۵۲۷/۷/۹۲ از طریق دفتر شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان چهارمحال و بختیاری به عنوان ارشاد به دیوان کشور ارسال گردیده که چون دیوان عالی کشور به موجب قانون (ماده ۳۷۰ ق.آ.د.م. ) مرجع نقض و ابرام آرایی است که از محاکم بدوی حسب ماده ۳۶۷ و تجدیدنظر استان حسب بندهای الف و ب ماده ۳۶۸ قانون ق.آ.د.م. صادر گردیده اند می باشد و پرونده ۹۲/۵/۴۷۰ که طی اظهارنظر شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان چهارمحال و بختیاری به شماره دادنامه ۷۱۵۲۷/۷/۹۲ صادرشده (که عنوان قانونی آن نیز دادنامه نمی باشد) نه شکل و نه ماهیتا عنوان حکم و یا قرار ندارد تا دیوان کشور مکلف به اظهارنظر باشد لذا دیوان عالی کشور در خصوص دادنامه مرقوم هیچ تکلیفی ندارد و ارشادا اعلام می شود که چنانچه اعضاء محترم شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان در خصوص موضوع دعوی مطروحه سؤالی دارند مرجع سؤال اداره کل حقوقی وزارت دادگستری است اقتضاء دارد که از آن مرجع سؤال و سپس با توجه به پاسخ و مآلا آنچه را که به نظر اعضاء شعبه چهارم (پس از پاسخ اداره حقوقی) مطابق با قانون است اختیار نموده و مطابق نظر خود حسب مورد حکم یا قرار صادر نمایند لذا مقرر است دفتر پرونده از موجودی شعبه ۵ دیوان کشور کسر و به شعبه چهارم تجدیدنظر استان چهارمحال و بختیاری اعاده شود.

مستشاران شعبه ۵ دیوان عالی کشور

جلیلی رضایی