رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره اماره کراهت زوجه از زوج

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۸۶۰۰۱۴۸
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۵/۲۸
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۳۰ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای کیفری
موضوع	اماره کراهت زوجه از زوج
قاضی	غلامرضاشاکری محمد علی کریم پور

رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره اماره کراهت زوجه از زوج: گذشت زوجه از کلیه حقوق قانونی خود درقبال طلاق اماره ای بر کراهت وی نسبت به زندگی مشترک است.

رأی خلاصه جریان پرونده

خانم ب. الف. در تاریخ ۱۳۹۳/۸/۲۵ دادخواستی به طرفیت همسرش آقای ف. ح.خ. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش به منظور جاری شدن صیغه طلاق به علت عسر و حرج تقدیم نموده و در متن دادخواست توضیح داده حسب سند ازدواج شماره ... در تاریخ ۱۳۹۰/۴/۱۶ به عقد دائمی و شرعی آقای ف. ح.خ. درآمده ام و فرزند مشترکی نداریم چون در این مدت توافق و تفاهم اخلاقی با هم نداشته و با بداخلاقی مداوم مرا مورد کتک کاری و در عسر و حرج قرار می دهد و با این شرایط زندگی به سختی می گذرد. قادر به زندگی با ایشان نبوده صدور گواهی عدم امکان سازش به منظور جاری شدن صیغه طلاق به علت عسر و حرج می باشم . با وصول دادخواست مذکور به دادگستری شهرستان ... بدوا پرونده جهت ایجاد صلح و سازش به شورای حل اختلاف شهرستان مذکور ارسال شده و به لحاظ عدم حصول سازش پرونده به دادگستری اعاده و با کلاسه ۹۳۱۰۶۷ در شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ... در جریان رسیدگی قرار گرفته است . در جلسه دادرسی مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۶ خواهان بیان داشته در قبال طلاق مایل به گذشت از تمام مهریه خود و حق قانونی خود هستم در مدت ۱۴ ماه زندگی با همسرم از ایشان فرزندی ندارم . به دلیل اخلاق بد و به جا نیاوردن حق و حقوق زناشویی مایل به زندگی با ایشان نیستم . مدت ۱۵ ماه است که جدا از هم زندگی می کنیم . آقای ع.ن. با تقدیم وکالتنامه خود را به عنوان وکیل خوانده معرفی و در جلسه دادرسی مذکور دفاع نموده زوجه بدون مانع مشروع زندگی مشترک را ترک کرده و حکم به تمکین زوجه و بازگشت به منزل مشترک صادر گردیده و هیچگونه دلیل و مدرکی که حکایت از عسر و حرج زوجه نماید جهت اجرای صیغه طلاق موجود نیست. در خاتمه جلسه دادگاه قرار ارجاع امر به داوری صادر کرده و نظریه داوران که واصل شده حکایت از عدم توفیق آنان در حصول صلح و سازش دارد . زوجه جهت انجام تست حاملگی به پزشکی قانونی معرفی شده و حسب نظریه مرجع مذکور زوجه حامله نمی باشد (صفحه ۳۴) در جلسه رسیدگی مورخ ۱۳۹۳/۱۱/۵ خواهان مطالب خود را مطرح کرده و به طلاق اصرار ورزیده و توضیح داده در قبال طلاق مهریه باقی مانده را بذل می کند و آن قسمت از مهریه که از طریق اجرای احکام وصول کرده متعلق به خودش است . خوانده در قبال دعوی دفاع نموده حاضر به طلاق نیستم . تقاضای بازگشت خواهان به زندگی مشترک هستم . دارای شغل و مسکن با تمامی امکانات هستم . سرانجام دادگاه با اعلام ختم رسیدگی مبادرت به صدور رأی نموده که به شماره ۱۷۰۱ مورخ ۱۳۹۳/۱۲/۲۶ ثبت دادنامه شده و حسب مفاد آن با استدلال انجام شده و تصریح به اینکه مدت مدیدی است که زوجین جدا از همدیگر زندگی می کنند و نحوه اظهارات زوجه مبین نوعی کراهت ذاتی و عرضی از زوج می باشد و از مهریه و حقوق قانونی خویش گذشت نموده با احراز عسر و حرج زوجه و پذیرش دعوی مستندا به ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی حکم به الزام زوج به مطلقه نمودن زوجه صادر کرده است . آقای الف. گ. با تقدیم وکالتنامه خود را وکیل زوج آقای ف. ح.خ. معرفی نموده و با تقدیم دادخواست تجدیدنظر خواهی ضمن اعتراض به دادنامه صادر نقض آن را خواستار شده است . عمده موارد اعتراضی وکیل تجدیدنظر خواه این است که خواهان هیچگونه دلیلی بر اثبات حدوث عسر و حرج در زندگی مشترک ارائه نکرده است . پس از انجام تبادل لوایح پرونده به دادگاه تجدیدنظر ارسال شده و در شعبه هجدهم دادگاه تجدیدنظر استان کرمانشاه مطرح شده و به کلاسه ۹۴۰۰۹۹ ثبت گردیده است . سپس قضات دادگاه با اعلام ختم رسیدگی مبادرت به انشا رأی کرده اند که به شماره ۱۱۱ مورخ ۱۳۹۴/۲/۷ ثبت دادنامه شده و طی آن تجدیدنظرخواهی زوج را به دلایل آتی وارد دانسته اند . اولا زوجه دلیلی بر حدوث عسر و حرج اقامه نکرده و مورد استنادی وی صرفا در حد ادعا می باشد . ثانیا زوجه بازگشت به زندگی مشترک را منوط به پرداخت مهریه نموده است . ثالثا به موجب حکم دادگاه زوجه محکوم به تمکین و بازگشت به زندگی مشترک شده و اجراییه هم صادر گردیده و با این وصف از ادامه زندگی مشترک امتناع نموده است. بنابراین خواسته به استناد عسر و حرج قابل اجابت نبوده و دادنامه تجدیدنظر خواسته نقض و حکم به رد دعوی اولیه خانم ب. الف. صادر می گردد . دادنامه مذکور در تاریخ ۱۳۹۴/۲/۱۶ به خانم ب. الف. ابلاغ شده و مشارالیها در تاریخ ۱۳۹۴/۲/۳۰ با تقدیم دادخواست فرجام خواهی نقض حکم صادره را تقاضا کرده و در لایحه فرجامی خود عسر و حرج ادعایی را تبیین نموده است . فرجام خوانده هم در مقام تبادل لوایح تایید و ابرام رای فرجام خواسته راتقاضا کرده است . پس از تبادل لوایح پرونده جهت رسیدگی فرجام خواهی به دیوان عالی کشور ارسال شده که به این شعبه ارجاع گردیده است . اینک پرونده امر تحت نظر است . لوایح طرفین هنگام شور قرائت می گردد. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای غلام ر. شاکری عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد: رأی شعبه در خصوص فرجام خواهی خانم ب. الف. نسبت به دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۸۳۲۵۷۰۰۱۱۱ مورخ ۱۳۹۴/۲/۷ صادره از شعبه هجدهم دادگاه تجدیدنظر استان کرمانشاه که طی آن رأی دادگاه بدوی که متضمن صدور حکم طلاق به درخواست زوجه به لحاظ حدوث عسر و حرج می باشد نقض و حکم به رد دعوی خواهان بدوی صادر گردیده است. توجها به وجود نقص در تحقیقات دادنامه فرجام خواسته به وضعیت فعلی قابلیت ابرام نداشته و درخور نقض می باشد زیرا حسب اظهار زوجه سوء رفتار زوج به حدی بوده که منجر به سقط جنین وی گردیده و با این وصف هیچگونه تحقیقی در این خصوص به عمل نیامده و اقتضاء داشت با دعوت طرفین توضیحات آنان در این زمینه اخذ می گردید و با توجه به وجود پرونده بالینی در بیمارستان پیرامون چگونگی موضوع و علت سقط جنین از بیمارستان استعلام می شد و نیز راجع به علت مفارقت زوجین که زوجه در جلسه مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۶ با حضور زوج مدت آن را پانزده ماه ذکر کرده و زوج در این زمینه پاسخی نداده است . از زوجین در این خصوص تحقیق گردد. خصوصا با وصف اینکه زوجه از کلیه حقوق مانده خود در قبال طلاق گذشت کرده که بروز در کراهت در زندگی مشترک دارد فلذا مستندا به بند ۵ ماده ۳۷۱ و بند الف ماده ۴۰۱ قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی با نقض دادنامه فرجام خواسته پرونده جهت رسیدگی مجدد و تکمیل تحقیقات به نحو مذکور و صور رأی شایسته به دادگاه صادر کننده رأی منقوض ارجاع می گردد . این رأی قطعی است . رئیس شعبه سی ام دیوان عالی کشور : محمد علی کریم پور عضو معاون شعبه سی ام دیوان عالی کشور : غ. ر. شاکری شماره پرونده : ۹۳۰۹۹۸۸۴۷۰۳۰۱۰۳۸ شماره دادنامه : ۹۴۰۹۹۷۰۹۰۸۶۰۰۱۴۸ شعبه : شعبه سی ام دیوان عالی کشور تاریخ : ۱۳۹۴/۰۵/۲۸-۱۳:۵۸ قاضی : محمدعلی کریم پور قاضی : غلامرضا شاکری فرجام خواه : خانم ب. الف. فرجام خوانده : آقای ف. ح.خ. فرجام خواسته : دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۸۳۲۵۷۰۰۱۱۱ ۱۳۹۴/۲/۷ صادره از شعبه هجدهم دادگاه تجدیدنظر استان کرمانشاه تاریخ ابلاغ دادنامه به فرجام خواه : ۱۳۹۴/۲/۱۶تاریخ وصول دادخواست فرجامی : ۱۳۹۴/۲/۳۰ مرجع رسیدگی : شعبه سی ام دیوان عالی کشور هیئت شعبه : آقایان محمدعلی کریم پور (رئیس) غلام ر. شاکری (عضو معاون) خلاصه جریان پرونده : خانم ب. الف. در تاریخ ۱۳۹۳/۸/۲۵ دادخواستی به طرفیت همسرش آقای ف. ح.خ. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش به منظور جاری شدن صیغه طلاق به علت عسر و حرج تقدیم نموده و در متن دادخواست توضیح داده حسب سند ازدواج شماره ... در تاریخ ۱۳۹۰/۴/۱۶ به عقد دائمی و شرعی آقای ف. ح.خ. درآمده ام و فرزند مشترکی نداریم چون در این مدت توافق و تفاهم اخلاقی با هم نداشته و با بداخلاقی مداوم مرا مورد کتک کاری و در عسر و حرج قرار می دهد و با این شرایط زندگی به سختی می گذرد. قادر به زندگی با ایشان نبوده صدور گواهی عدم امکان سازش به منظور جاری شدن صیغه طلاق به علت عسر و حرج می باشم . با وصول دادخواست مذکور به دادگستری شهرستان ... بدوا پرونده جهت ایجاد صلح و سازش به شورای حل اختلاف شهرستان مذکور ارسال شده و به لحاظ عدم حصول سازش پرونده به دادگستری اعاده و با کلاسه ۹۳۱۰۶۷ در شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ... در جریان رسیدگی قرار گرفته است . در جلسه دادرسی مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۶ خواهان بیان داشته در قبال طلاق مایل به گذشت از تمام مهریه خود و حق قانونی خود هستم در مدت ۱۴ ماه زندگی با همسرم از ایشان فرزندی ندارم . به دلیل اخلاق بد و به جا نیاوردن حق و حقوق زناشویی مایل به زندگی با ایشان نیستم . مدت ۱۵ ماه است که جدا از هم زندگی می کنیم . آقای علی نادری جگرلویی با تقدیم وکالتنامه خود را به عنوان وکیل خوانده معرفی و در جلسه دادرسی مذکور دفاع نموده زوجه بدون مانع مشروع زندگی مشترک را ترک کرده و حکم به تمکین زوجه و بازگشت به منزل مشترک صادر گردیده و هیچگونه دلیل و مدرکی که حکایت از عسر و حرج زوجه نماید جهت اجرای صیغه طلاق موجود نیست .... در خاتمه جلسه دادگاه قرار ارجاع امر به داوری صادر کرده و نظریه داوران که واصل شده حکایت از عدم توفیق آنان در حصول صلح و سازش دارد . زوجه جهت انجام تست حاملگی به پزشکی قانونی معرفی شده و حسب نظریه مرجع مذکور زوجه حامله نمی باشد (صفحه ۳۴) در جلسه رسیدگی مورخ ۱۳۹۳/۱۱/۵ خواهان مطالب خود را مطرح کرده و به طلاق اصرار ورزیده و توضیح داده در قبال طلاق مهریه باقی مانده را بذل می کند و آن قسمت از مهریه که از طریق اجرای احکام وصول کرده متعلق به خودش است . خوانده در قبال دعوی دفاع نموده حاضر به طلاق نیستم . تقاضای بازگشت خواهان به زندگی مشترک هستم . دارای شغل و مسکن با تمامی امکانات هستم . سرانجام دادگاه با اعلام ختم رسیدگی مبادرت به صدور رأی نموده که به شماره ۱۷۰۱ مورخ ۱۳۹۳/۱۲/۲۶ ثبت دادنامه شده و حسب مفاد آن با استدلال انجام شده و تصریح به اینکه مدت مدیدی است که زوجین جدا از همدیگر زندگی می کنند و نحوه اظهارات زوجه مبین نوعی کراهت ذاتی و عرضی از زوج می باشد و از مهریه و حقوق قانونی خویش گذشت نموده با احراز عسر و حرج زوجه و پذیرش دعوی مستندا به ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی حکم به الزام زوج به مطلقه نمودن زوجه صادر کرده است . آقای الف. گ. با تقدیم وکالتنامه خود را وکیل زوج آقای ف. ح.خ. معرفی نموده و با تقدیم دادخواست تجدیدنظرخواهی ضمن اعتراض به دادنامه صادر نقض آن را خواستار شده است . عمده موارد اعتراضی وکیل تجدیدنظرخواه این است که خواهان هیچگونه دلیلی بر اثبات حدوث عسر و حرج در زندگی مشترک ارائه نکرده است . پس از انجام تبادل لوایح پرونده به دادگاه تجدیدنظر ارسال شده و در شعبه هجدهم دادگاه تجدیدنظر استان کرمانشاه مطرح شده و به کلاسه ۹۴۰۰۹۹ ثبت گردیده است . سپس قضات دادگاه با اعلام ختم رسیدگی مبادرت به انشا رأی کرده اند که به شماره ۱۱۱ مورخ ۱۳۹۴/۲/۷ ثبت دادنامه شده و طی آن تجدیدنظرخواهی زوج را به دلایل آتی وارد دانسته اند . اولا زوجه دلیلی بر حدوث عسر و حرج اقامه نکرده و مورد استنادی وی صرفا در حد ادعا می باشد . ثانیا زوجه بازگشت به زندگی مشترک را منوط به پرداخت مهریه نموده است . ثالثا به موجب حکم دادگاه زوجه محکوم به تمکین و بازگشت به زندگی مشترک شده و اجراییه هم صادر گردیده و با این وصف از ادامه زندگی مشترک امتناع نموده است . بنابراین خواسته به استناد عسر و حرج قابل اجابت نبوده و دادنامه تجدیدنظر خواسته نقض و حکم به رد دعوی اولیه خانم ب. الف. صادر می گردد . دادنامه مذکور در تاریخ ۱۳۹۴/۲/۱۶ به خانم ب. الف. ابلاغ شده و مشارالیها در تاریخ ۱۳۹۴/۲/۳۰ با تقدیم دادخواست فرجام خواهی نقض حکم صادره را تقاضا کرده و در لایحه فرجامی خود عسر و حرج ادعایی را تبیین نموده است . فرجام خوانده هم در مقام تبادل لوایح تایید و ابرام رای فرجام خواسته راتقاضا کرده است. پس از تبادل لوایح پرونده جهت رسیدگی فرجام خواهی به دیوان عالی کشور ارسال شده که به این شعبه ارجاع گردیده است . اینک پرونده امر تحت نظر است . لوایح طرفین هنگام شور قرائت می گردد. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای غلام ر. شاکری عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد: رأی شعبه در خصوص فرجام خواهی خانم ب. الف. نسبت به دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۸۳۲۵۷۰۰۱۱۱ مورخ ۱۳۹۴/۲/۷ صادره از شعبه هجدهم دادگاه تجدیدنظر استان کرمانشاه که طی آن رأی دادگاه بدوی که متضمن صدور حکم طلاق به درخواست زوجه به لحاظ حدوث عسر و حرج می باشد نقض و حکم به رد دعوی خواهان بدوی صادر گردیده است . توجها به وجود نقص در تحقیقات دادنامه فرجام خواسته به وضعیت فعلی قابلیت ابرام نداشته و درخور نقض می باشد زیرا حسب اظهار زوجه سوء رفتار زوج به حدی بوده که منجر به سقط جنین وی گردیده و با این وصف هیچگونه تحقیقی در این خصوص به عمل نیامده و اقتضاء داشت با دعوت طرفین توضیحات آنان در این زمینه اخذ می گردید و با توجه به وجود پرونده بالینی در بیمارستان پیرامون چگونگی موضوع و علت سقط جنین از بیمارستان استعلام می شد و نیز راجع به علت مفارقت زوجین که زوجه در جلسه مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۶ با حضور زوج مدت آن را پانزده ماه ذکر کرده و زوج در این زمینه پاسخی نداده است . از زوجین در این خصوص تحقیق گردد. خصوصا با وصف اینکه زوجه از کلیه حقوق مانده خود در قبال طلاق گذشت کرده که بروز در کراهت در زندگی مشترک دارد فلذا مستندا به بند ۵ ماده ۳۷۱ و بند الف ماده ۴۰۱ قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی با نقض دادنامه فرجام خواسته پرونده جهت رسیدگی مجدد و تکمیل تحقیقات به نحو مذکور و صور رأی شایسته به دادگاه صادرکننده رأی منقوض ارجاع می گردد . این رأی قطعی است . رئیس شعبه سی ام دیوان عالی کشور : محمد علی کریم پور عضو معاون شعبه سی ام دیوان عالی کشور : غلام ر. شاکری شماره پرونده : ۹۳۰۹۹۸۸۴۷۰۳۰۱۰۳۸ شماره دادنامه : ۹۴۰۹۹۷۰۹۰۸۶۰۰۱۴۸ شعبه : شعبه سی ام دیوان عالی کشور تاریخ : ۱۳۹۴/۰۵/۲۸-۱۳:۵۸ قاضی : محمدعلی کریم پور قاضی : غلامرضا شاکری فرجام خواه : خانم ب. الف. فرجام خوانده : آقای ف. ح.خ. فرجام خواسته : دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۸۳۲۵۷۰۰۱۱۱ ۱۳۹۴/۲/۷ صادره از شعبه هجدهم دادگاه تجدیدنظر استان کرمانشاه تاریخ ابلاغ دادنامه به فرجام خواه : ۱۳۹۴/۲/۱۶ تاریخ وصول دادخواست فرجامی : ۱۳۹۴/۲/۳۰ مرجع رسیدگی : شعبه سی ام دیوان عالی کشور هیئت شعبه : آقایان محمد علی کریم پور (رئیس) غلام ر. شاکری (عضو معاون) خلاصه جریان پرونده : خانم ب. الف. در تاریخ ۱۳۹۳/۸/۲۵ دادخواستی به طرفیت همسرش آقای ف. ح.خ. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش به منظور جاری شدن صیغه طلاق به علت عسر و حرج تقدیم نموده و در متن دادخواست توضیح داده حسب سند ازدواج شماره ... در تاریخ ۱۳۹۰/۴/۱۶ به عقد دائمی و شرعی آقای ف. ح.خ. درآمده ام و فرزند مشترکی نداریم چون در این مدت توافق و تفاهم اخلاقی با هم نداشته و با بداخلاقی مداوم مرا مورد کتک کاری و در عسر و حرج قرار می دهد و با این شرایط زندگی به سختی می گذرد. قادر به زندگی با ایشان نبوده صدور گواهی عدم امکان سازش به منظور جاری شدن صیغه طلاق به علت عسر و حرج می باشم . با وصول دادخواست مذکور به دادگستری شهرستان ... بدوا پرونده جهت ایجاد صلح و سازش به شورای حل اختلاف شهرستان مذکور ارسال شده و به لحاظ عدم حصول سازش پرونده به دادگستری اعاده و با کلاسه ۹۳۱۰۶۷ در شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ... در جریان رسیدگی قرار گرفته است . در جلسه دادرسی مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۶ خواهان بیان داشته در قبال طلاق مایل به گذشت از تمام مهریه خود و حق قانونی خود هستم در مدت ۱۴ ماه زندگی با همسرم از ایشان فرزندی ندارم . به دلیل اخلاق بد و به جا نیاوردن حق و حقوق زناشویی مایل به زندگی با ایشان نیستم . مدت ۱۵ ماه است که جدا از هم زندگی می کنیم . آقای ع.ج. با تقدیم وکالتنامه خود را به عنوان وکیل خوانده معرفی و در جلسه دادرسی مذکور دفاع نموده زوجه بدون مانع مشروع زندگی مشترک را ترک کرده و حکم به تمکین زوجه و بازگشت به منزل مشترک صادر گردیده و هیچگونه دلیل و مدرکی که حکایت از عسر و حرج زوجه نماید جهت اجرای صیغه طلاق موجود نیست. در خاتمه جلسه دادگاه قرار ارجاع امر به داوری صادر کرده و نظریه داوران که واصل شده حکایت از عدم توفیق آنان در حصول صلح و سازش دارد . زوجه جهت انجام تست حاملگی به پزشکی قانونی معرفی شده و حسب نظریه مرجع مذکور زوجه حامله نمی باشد (صفحه ۳۴) در جلسه رسیدگی مورخ ۱۳۹۳/۱۱/۵ خواهان مطالب خود را مطرح کرده و به طلاق اصرار ورزیده و توضیح داده در قبال طلاق مهریه باقی مانده را بذل می کند و آن قسمت از مهریه که از طریق اجرای احکام وصول کرده متعلق به خودش است . خوانده در قبال دعوی دفاع نموده حاضر به طلاق نیستم . تقاضای بازگشت خواهان به زندگی مشترک هستم . دارای شغل و مسکن با تمامی امکانات هستم . سرانجام دادگاه با اعلام ختم رسیدگی مبادرت به صدور رأی نموده که به شماره ۱۷۰۱ مورخ ۱۳۹۳/۱۲/۲۶ ثبت دادنامه شده و حسب مفاد آن با استدلال انجام شده و تصریح به اینکه مدت مدیدی است که زوجین جدا از همدیگر زندگی می کنند و نحوه اظهارات زوجه مبین نوعی کراهت ذاتی و عرضی از زوج می باشد و از مهریه و حقوق قانونی خویش گذشت نموده با احراز عسر و حرج زوجه و پذیرش دعوی مستندا به ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی حکم به الزام زوج به مطلقه نمودن زوجه صادر کرده است . آقای الف. گ. با تقدیم وکالتنامه خود را وکیل زوج آقای ف. ح.خ. معرفی نموده و با تقدیم دادخواست تجدیدنظرخواهی ضمن اعتراض به دادنامه صادر نقض آن را خواستار شده است. عمده موارد اعتراضی وکیل تجدیدنظرخواه این است که خواهان هیچگونه دلیلی بر اثبات حدوث عسر و حرج در زندگی مشترک ارائه نکرده است . پس از انجام تبادل لوایح پرونده به دادگاه تجدیدنظر ارسال شده و در شعبه هجدهم دادگاه تجدیدنظر استان کرمانشاه مطرح شده و به کلاسه ۹۴۰۰۹۹ ثبت گردیده است. سپس قضات دادگاه با اعلام ختم رسیدگی مبادرت به انشا رأی کرده اند که به شماره ۱۱۱ مورخ ۱۳۹۴/۲/۷ ثبت دادنامه شده و طی آن تجدیدنظر خواهی زوج را به دلایل آتی وارد دانسته اند . اولا زوجه دلیلی بر حدوث عسر و حرج اقامه نکرده و مورد استنادی وی صرفا در حد ادعا می باشد . ثانیا زوجه بازگشت به زندگی مشترک را منوط به پرداخت مهریه نموده است . ثالثا به موجب حکم دادگاه زوجه محکوم به تمکین و بازگشت به زندگی مشترک شده و اجراییه هم صادر گردیده و با این وصف از ادامه زندگی مشترک امتناع نموده است . بنابراین خواسته به استناد عسر و حرج قابل اجابت نبوده و دادنامه تجدیدنظر خواسته نقض و حکم به رد دعوی اولیه خانم ب. الف. صادر می گردد . دادنامه مذکور در تاریخ ۱۳۹۴/۲/۱۶ به خانم ب. الف. ابلاغ شده و مشارالیها در تاریخ ۱۳۹۴/۲/۳۰ با تقدیم دادخواست فرجام خواهی نقض حکم صادره را تقاضا کرده و در لایحه فرجامی خود عسر و حرج ادعایی را تبیین نموده است . فرجام خوانده هم در مقام تبادل لوایح تایید و ابرام رای فرجام خواسته را تقاضا کرده است . پس از تبادل لوایح پرونده جهت رسیدگی فرجام خواهی به دیوان عالی کشور ارسال شده که به این شعبه ارجاع گردیده است . اینک پرونده امر تحت نظر است . لوایح طرفین هنگام شور قرائت می گردد. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای غلام ر. شاکری عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

در خصوص فرجام خواهی خانم ب. الف. نسبت به دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۸۳۲۵۷۰۰۱۱۱ مورخ ۱۳۹۴/۲/۷ صادره از شعبه هجدهم دادگاه تجدیدنظر استان کرمانشاه که طی آن رأی دادگاه بدوی که متضمن صدور حکم طلاق به درخواست زوجه به لحاظ حدوث عسر و حرج می باشد نقض و حکم به رد دعوی خواهان بدوی صادر گردیده است . توجها به وجود نقص در تحقیقات دادنامه فرجام خواسته به وضعیت فعلی قابلیت ابرام نداشته و درخور نقض می باشد زیرا حسب اظهار زوجه سوء رفتار زوج به حدی بوده که منجر به سقط جنین وی گردیده و با این وصف هیچگونه تحقیقی در این خصوص به عمل نیامده و اقتضاء داشت با دعوت طرفین توضیحات آنان در این زمینه اخذ می گردید و با توجه به وجود پرونده بالینی در بیمارستان پیرامون چگونگی موضوع و علت سقط جنین از بیمارستان استعلام می شد و نیز راجع به علت مفارقت زوجین که زوجه در جلسه مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۶ با حضور زوج مدت آن را پانزده ماه ذکر کرده و زوج در این زمینه پاسخی نداده است . از زوجین در این خصوص تحقیق گردد. خصوصا با وصف اینکه زوجه از کلیه حقوق مانده خود در قبال طلاق گذشت کرده که بروز در کراهت در زندگی مشترک دارد فلذا مستندا به بند ۵ ماده ۳۷۱ و بند الف ماده ۴۰۱ قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی با نقض دادنامه فرجام خواسته پرونده جهت رسیدگی مجدد و تکمیل تحقیقات به نحو مذکور و صور رأی شایسته به دادگاه صادر کننده رأی منقوض ارجاع می گردد . این رأی قطعی است .

شعبه ۳۰ دیوان عالی کشور - رئیس و عضو معاون

محمد علی کریم پور - غلامرضا شاکری