رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره ایراد جراحت به کشاله ران منتهی به فوت مجنی علیه

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۹۰۹۳۰۰۲۴۷
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۰۶/۱۱
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۹ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای کیفری
موضوع	ایراد جراحت به کشاله ران منتهی به فوت مجنی علیه
قاضی	نبی الله راجی رضا حاتمی

رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره ایراد جراحت به کشاله ران منتهی به فوت مجنی علیه: درفرض ایراد جراحت به کشاله ران منتهی به فوت مجنی علیه، عمدی تلقی کردن قتل منوط به احراز علم مرتکب به نوعا کشنده بودن رفتار ارتکابی است.

رأی خلاصه جریان پرونده

حسب محتویات پرونده آقای ج.ن. ۵۰ ساله، معیل، دارای سابقه کیفری، در حال حاضر در زندان مرکزی ....... از تاریخ ۱۳۹۲/۰۴/۰۱ تحت قرار بازداشت موقت متهم به مباشرت در قتل عمدی مرحوم الف.ع. که در شعبه دوم دادگاه کیفری استان ... تحت تعقیب قرار گرفته و در تاریخ ۱۳۹۳/۰۱/۳۰ مبادرت به صدور دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۱۳۳۱۲۰۰۰۱۴ نموده. نظر به این که در تاریخ ۱۳۹۲/۰۳/۳۱ مقارن ساعت ۱۱ مورخ لیل جاری برابر اعلام مرکزیت فوریت های پلیس ۱۱۰ مبنی بر وقوع درگیری شدید در ..... که بلافاصله استوار دوم ن. در معیت گروهبان یکم ع. و سرباز وظیفه م.ق. به محل عزیمت که یک نفر با هویت آقای ج.ش. که از ناحیه اعضای بدن خون آلود بوده و زخم و آثار جراحت داشته، توسط تعدادی از اهالی دستگیر شده بوده، مشاهده گردید که برابر اظهارات اهالی و افراد حاضر در محل با برادر زنش به هویت الف.ع. درگیر و با ضربات چاقو وی را مورد جراحت شدید قرار داده که قبل از رسیدن مأمورین به محل توسط خودرو شخصی جهت مداوا به بیمارستان... انتقال گردیده و فرد ضارب آقای ج.ش. نیز دستگیر شده بود و هیچ گونه آلات برنده و چاقو به همراه نداشت و بوی مشروبات الکلی از دهان وی به مشام می رسید، پس از مراجعه به بیمارستان فرد مضروب به علت شدت جراحات وارده با چاقو در اعضای بدن وی فوت می نماید. علت درگیری به لحاظ این که متهم به قتل که شوهرخواهر مقتول (الف.ع.) بوده بر اثر اختلاف قبلی با همسر خود به منزل پدر خانمش آمده و با مشاجره لفظی با همسر خود در ۱۱ شب با مرحوم متوفی الف.ع. درگیر و با استفاده از چاقو و جراحات متعدد به مقتول ضربه ای به کشاله ران راست آن مرحوم وارد که منجر به خون ریزی و نهایتا اعزام به بیمارستان و فوت می نماید. بازپرس ویژه با جلب نظر پزشکی قانونی در خصوص علت تامه فوت و تحقیق از مطلعین حادثه و تفهیم اتهام به متهم و اقرار و اعتراف صحیح نام­برده در مراحل مختلف بازجویی و بازسازی صحنه قتل پس از صدور قرار مجرمیت و کیفرخواست پرونده به دادگاه کیفری استان ارسال و دادگاه با حضور وکیل تسخیری تشکیل و اولیای دم به نام های ۱- ص.ع. ۲- س.ن. پدر و مادر مقتول تقاضای قصاص نفس متهم و مجازات وی را می نمایند. متهم در مراحل تحقیقات و بازجویی به اصل وقوع درگیری با مقتول و وارد آوردن جراحات از جمله کشاله ران آن مرحوم با چاقو اقرار و اذعان می نماید و در نهایت مدعی گردیده که قصد کشتن آن مرحوم را نداشته وکیل تسخیری متهم با تکرار مدافعات موکل خود ضمن مسلوب الاراده بودن موکل به علت شرب خمر اعلام کرده با توجه به این که موکل قصد قتل آن مرحوم را نداشته و جراحات وارده به کشاله ران آن مرحوم با چاقو به گونه ای نبوده است که جارح متوجه و آگاه به نتیجه آن باشد، وفق مفهوم بند (ب) ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی موکل مرتکب قتل عمد نشده است، از پزشکی قانونی مراتب استعلام مبنی بر این که آیا متهم به قتل در زمان وقوع بزه انتسابی مورخ ۱۳۹۲/۰۳/۳۱ نشانه ای از شرب خمر در وی وجود داشته به گونه ای که اراده ارتکاب عمل را از او سلب کرده باشد و آیا ضربه وارد شده به وسیله چاقو به شریان رانی مقتول به گونه ای بوده است که نوعا کشنده باشد و متهم به آن آگاه و توجه داشته باشد یا خیر؟ پاسخ استعلام از این قرار بوده که با توجه به تأخیر در مراجعه و معرفی نام­برده امکان تشخیص شرب خمر و مسلوب الاراده بودن متهم وجود ندارد و جراحت وارد شده در کشاله ران در عرف جزء مناطق حساس و حیاتی محسوب نمی شود، گرچه نوعا کشنده باشد. و در جلسه فوق العاده دادگاه از کارشناس پزشکی قانونی در توضیح نظریه پزشکی قانونی اعلام کرده است هر چند ناحیه کشاله ران واحد شریان مهم رانی تحتانی است لیکن اطلاع از وجود شریان مزبور در این نقطه از بدن مستلزم دانستن اطلاعات پزشکی در حد پزشک یا پرستار یا کارشناس آناتومی (کالبدشناسی) می باشد و فرد عامی که در وی مربوط به آناتومی انسان را مطالعه نکرده مطلع و آگاه به کشنده بودن جراحت فوق نمی باشد. دادگاه پس از تشکیل آخرین جلسه و اخذ مدافعات نماینده دادستان در دفاع از کیفرخواست و اولیای دم و اخذ آخرین دفاع از متهم با توجه به شکات اولیای دم متوفی و گواهی گواهان اقرار و اعتراف صریح متهم در مراحل مقدماتی به وارد آوردن جراحات به ناحیه کشاله ران متوفی و سایر قرائن و امارات موجود در پرونده انتسابی بزه مزبور به متهم محرز و با استناد به مفهوم بند (ب) ماده ۲۹۰ از قانون مجازات اسلامی نام­برده را مستحق قصاص نفس نداشته و وی را از حیث جنبه خصوصی بزه به استناد ماده ۵۴۹ قانون مزبور به پرداخت یک فقره دیه کامله مرد مسلمان به نرخ روز که پرداخت آن ظرف یک سال از وقوع قتل می باشد و از حیث جنبه عمومی بزه مذکور به لحاظ عدم امکان صدور حکم قصاص و این که عمل ارتکابی موجب اخلال در نظم و صیانت در امنیت جامعه گردیده و بیم تجری مرتکب با دیگران نیز وجود دارد، دادگاه نام­برده را به استناد ماده ۶۱۲ از قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات به تحمل ده سال حبس محکوم می نماید.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

تجدیدنظرخواهی آقای ص.ع. و خانم س.ن. پدر و مادر مقتول نسبت به دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۱۳۳۱۲۰۰۰۱۴ مورخه ۱۳۹۳/۳۰/۰۱ صادره از شعبه ۲ دادگاه کیفری استان ... وارد به نظر نمی رسد. زیرا هیئت دادگاه پس از استعلام از پزشکی قانونی عنوان گردیده جراحت وارد شده در کشاله ران در عرف جزء مناطق حساس و حیاتی محسوب نمی گردد، گرچه نوعا کشنده باشد و هم چنین در نظریه کارشناس پزشکی قانونی در توضیح نظریه پزشکی قانونی اعلام گردیده هر چند ناحیه کشاله ران واجد شریان مهم رانی تحتانی است، لیکن اطلاع از وجود شریان مزبور در این نقطه از بدن مستلزم داشتن اطلاعات پزشکی می باشد افراد عادی آگاهی به کشنده بودن آن نداشته و ندارند و با توجه به تبصره یک ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی مصوب سال۱۳۹۲ که در بند (ب) عدم آگاهی و توجه مرتکب باید اثبات گردد و در صورت عدم اثبات جنایت عمدی است مگر جنایت واقع شده فقط به علت حساسیت زیاد موضع آسیب واقع شده باشد و حساسیت زیاد موضع آسیب نیز غالبا شناخته نباشد که در این صورت آگاهی و توجه مرتکب باید اثبات شود و در صورت عدم اثبات جنایت عمدی ثابت نمی شود که این موضوع از ناحیه هیئت اعضاء دادگاه کیفری استان مورد توجه قرار گرفته و بر همین اساس مبادرت به صدور رأی نموده و قصاص نفس متهم را محرز ندانسته و مشارالیه را به پرداخت یک فقره دیه کامله مرد مسلمان و ده سال حبس از جهت جنبه عمومی بزه محکوم نموده که رأی اصداری مستند و منطبق با موازین صحیح اصدار یافته و اعتراض معترضین با توجه به ماده استنادی دادگاه و عدم احراز بزه قصاص نفس وارد نبوده با استناد به بند (الف) ماده ۲۶۵ قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امورکیفری دادنامه تجدیدنظرخواسته را عینا تأیید و ابرام می نماید.

شعبه ۲۹ دیوان عالی کشور - رئیس و مستشار

نبی اله راجی - رضا حاتمی