رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره تجمیع احکام صادره از دادگاه های با صلاحیت ذاتی متفاوت

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۱۴۵۰۰۱۵۵
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۲/۲۸
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۱ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای کیفری
موضوع	تجمیع احکام صادره از دادگاه های با صلاحیت ذاتی متفاوت
قاضی	حسین کریمی غلامعلی رضایی چیانه

رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره تجمیع احکام صادره از دادگاه های با صلاحیت ذاتی متفاوت: نگهداری مواد مخدربه عنوان مقدمه بزه درمعرض فروش قرار دادن آن، مجازات مستقل ندارد.

رأی خلاصه جریان پرونده

محکوم علیه فوق الذکر به اتهام در معرض فروش قرار دادن و حمل و نگهداری پانصد و ده گرم تریاک و شش گرم سوخته تریاک و پنجاه وچهار گرم شیره تریاک و نگهداری آلات مخصوص استعمال و نیز استعمال تریاک به استناد مواد ۱۳۴ و ۲۱۵ قانون مجازات اسلامی و بندهای ۱و۳ مواد ۴،۵،۱۹ و۲۰ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاقی موادی به آن از بابت در معرض فروش قرار دادن پانصد و ده گرم تریاک و شش گرم سوخته تریاک و پنجاه وچهار گرم شیره تریاک به پرداخت دویست و ده میلیون ریال جریمه نقدی و تحمل هفتادوهشت ضربه شلاق تعزیری و شانزده سال حبس و از بابت نگهداری همان میزان مواد مخدر شش سال حبس تعزیری و پرداخت شصت ویک میلیون ریال جریمه نقدی و تحمل ۷۸ ضربه شلاق تعزیری و از جهت استعمال مواد از نوع تریاک به تحمل ۷۵ ضربه شلاق تعزیری و پرداخت شش میلیون ریال جزای نقدی و در خصوص نگهداری یک حقه کامل وافور به پرداخت یکصدهزار ریال جزای نقدی محکوم شده است. به لحاظ فقد سابقه کیفری با لحاظ مواد ۳۷و۳۸ و تبصره ۳ ماده ۱۳۴ همان قانون پانزده سال حبس تعزیری در رابطه با در معرض فروش قرار دادن به ۹ سال حبس و ۶ سال حبس تعزیری از بابت نگهداری مواد به سه سال و نیم تقلیل و تخفیف داده و متذکر شده اند فقط مجازات اشد قابل اجرا می باشد. وکیل تعیینی محکوم علیه در اعتراضیه خویش بیان داشته اند که کاملا واضح است دادنامه یادشده بر اساس قانون، عدل و انصاف صادر نشده و یا حداقل قاضی محترم صادرکننده دادنامه بدوی بدون در نظر گرفتن فقد سابقه و مقدار تریاک دادنامه را انشاء نموده است. بنابراین از دادیار محترم اجرای احکام تقاضای ارسال پرونده به دادستانی کل کشور را کرده اند (ص۸۱) و دادیار محترم نیز با ذکر این ایرادات ۱- حمل و نگهداری آلات استعمال جزء مجازات های درجه ۷ بوده مطابق تبصره ۴ ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ با سایر مجازات ها جمع نمی شود. ۲- محکوم علیه مرتکب سه جرم نشده تا مشمول ماده ۱۳۴ قانون مذکور گردد. ۳- رعایت تناسب در مواد ۴و۵و۸ قانون مجازات اسلامی در رأی اصداری دادگاه از شرایط اساسی می باشد موردتوجه قرار نگرفته است. ۴- در صورتی دادگاه محترم نظر بر فسخ حداقل و حداکثر در قانون مبارزه با مواد مخدر با تصویب ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ می باشند صحیح به نظر نمی رسد، چرا قانون عادی مورد تصویب از مجلس شورای اسلامی توانایی فسخ یا تخصیص مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام را نخواهد داشت. لذا اعمال میزان مجازات را متناسب با بزه ارتکابی ندانسته پرونده را به دادگاه صادرکننده رأی ارسال می دارد. دادگاه محترم بر نظر خویش باقی بوده و با رد اعتراض وکیل و دادیار اجرای احکام پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال شده است (ص۸۲،۸۴،تا۸۶). بر اساس گزارش واصله به پلیس مبارزه با مواد مخدر شخصی به نام ب. اقدام به تهیه و توزیع مواد مخدر می نماید. پس از بررسی صحت وسقم موضوع و تأیید آن مراتب به معاون محترم دادستان حوزه قضایی خ. گزارش و تقاضای صدور مجوز نمایندگی ورود به منزل وی را کرده اند (ص۳). معاون محترم دادستان اذن ورود به منزل و بازرسی با رعایت موازین شرعی و قانونی را صادر کرده و بازرسی در تاریخ ۱۳۹۲/۷/۸ به عمل آمده است طبق صورت جلسه مقدار مواد و آلات استعمال مقید در حکم صادره کشف و ضبط می شود (ص۴-۵). و در صورت جلسه آمده است سه نفر به نامان ت.، الف.، ر. در حال استعمال مواد بودند دستگیر و مقداری مواد بسته بندی شده و نیز ترازوی توزین مواد به دست می آید و صاحب منزل خود را ب. معرفی استعمال مواد به همراه سه نفر افراد دیگر در منزل و نیز کشف مقدار ۵۱۰ گرم تریاک و ۵۴ گرم شیره تریاک و شش گرم سوخته تریاک و بسته بندی مواد را برای فروش در معرض انتظامی را قبول و اضافه کرده اند تریاک را خریداری می کرده و پس از تبدیل آن به شیره تریاک می فروخت (ص۷-۸). مواد مخدر مکشوفه به انبار مواد مخدر مورخه ۱۳۹۲/۰۷/۰۸ تحویل می شود (ص۱۲). پرونده به شعبه ... بازپرسی ارجاع شده است. متهم ب. در بازپرسی مالکیت تمام مواد را قبول و نگهداری وافور برای اعتیاد خودش بوده ترازو برای وزن موادی که می خرد نگهداری می کرد و فروش مواد را انکارمی نماید و در آخرین دفاع نیز اتهام مالکیت و نگهداری مواد را پذیرفته و تقاضای کمک کرده اند (ص۱۱). برای وی قرار وثیقه به میزان یک میلیارد ریال صادر به لحاظ عجز از تودیع وثیقه بازداشت شده اند و در تاریخ ۱۳۹۲/۰۸/۱۸ با تودیع وثیقه از زندان آزاد گردیدند. در تاریخ ۱۳۹۲/۰۷/۰۹ بازپرس محترم با اعلام ختم تحقیقات مقدماتی قرار مجرمیت ب. به اتهام حمل و نگهداری پانصد و ده گرم تریاک و شش گرم سوخته تریاک و پنجاه وچهار گرم شیره تریاک در خصوص اتهام متهمان ۱- ر.ت.الف. دایر بر مشارکت در حمل و نگهداری مواد مخدر از نوع تریاک قرار منع تعقیب صادر کرده اند و مقام محترم اظهارنظر عقیده دارند که علاوه بر اتهام حمل و نگهداری متهم ب. مرتکب جرم در معرض فروش قرار دادن مواد مخدر مکشوفه نیز شده اند و با قرار منع تعقیب صادره موافقت کرده اند. بازپرس با احضار مجدد متهم اتهام در معرض فروش قرار دادن مواد و نیز نگهداری آلات استعمال و استعمال مواد را به وی تفهیم ایشان اتهام در معرض فروش قرار دادن را انکار می نماید و قبول ندارند مقدار مواد مکشوفه برای مصرف شخصی خودش بوده است و در آخرین دفاع نیز گفته مواد برای مصرف شخصی خودش بوده نه برای فروش (ص۵۱). بازپرس در خصوص اتهام در معرض فروش قرار دادن نگهداری آلات استعمال و استعمال مواد قرار مجرمیت وی را صادر کرده اند (ص۵۸). پرونده با صدور کیفرخواست در خصوص ب. به اتهام های ۱- در معرض فروش قرار دادن ۲- حمل و نگهداری پانصد و ده گرم تریاک و شش گرم سوخته تریاک و ۵۴ گرم شیره تریاک و نگهداری آلات استعمال و استعمال تریاک به دادگاه ارسال شده است (ص۵۵) پرونده به شعبه چهارم دادگاه انقلاب اسلامی الف. ارجاع به تاریخ ۱۳۹۳/۰۲/۳۱ وقت رسیدگی تعیین در وقت مقرر جلسه دادگاه با حضور متهم و وکیل ایشان نماینده دادسرا تشکیل شده دادگاه با رعایت اصول تشریفات دادرسی اتهامات متهم ب. دایر بر در معرض فروش قرار دادن مواد به مقدار ۵۱۰ گرم تریاک شش گرم سوخته تریاک و ۵۴ گرم شیره تریاک و حمل و نگهداری آن و استعمال و نگهداری آلات استعمال مواد را به وی تفهیم نموده اند. ایشان گفته مواد را فقط برای مصرف خودش خریده و مواد را تقسیم کرده که برای مصرف اش می باشد و فروشنده مواد نیست. وکیل ایشان نیز در دفاع از موکلش بیان داشته ایشان مصرف کننده برای اینکه هرروز برای مصرف موادش به فروشنده مراجعه نکند مقداری را برای مصرف به صورت کلی خریداری کرده اند و بسته بندی نیز صرفا برای تعیین حد و حدود نگه داشتن مصرف مواد بوده و ترازو برای توزین مواد خریداری شده می باشد. ایشان همچنین به اتهام نگهداری و حمل و در معرض فروش قرار دادن ایراد نموده اند که اگر فروش باشد، لازمه فروش نگهداری است و چه بسا برای تحویل به خریداری حمل باشد و درحالی که تحقیق محلی در خصوص توزیع و فروش مواد مخدر به عمل نیامده است. نگهداری مواد صرفا برای مصرف وی بوده است نماینده دادستان نیز تقاضای صدور حکم شایسته مطابق کیفرخواست صادره را کرده اند (ص۶۵و۶۶). دادگاه معلوم نیست به چه دلیل وقت رسیدگی را تجدید به وقت ۱۳۹۳/۰۳/۲۴ تعیین وقت شده در موعد مقرر جلسه دادگاه با حضور نماینده دادسرا و وکیل متهم و شخص متهم تشکیل شده است. نماینده دادسرا همان مطالب قبل را تکرار و اتهام های متهم مجددا به وی تفهیم ایشان به عنوان آخرین دفاع همان مطالب پیش گفته را تکرار و وکیل ایشان با تقدیم لایحه ای همان مطالب قبل در جلسه پیشین را بیان کرده اند (ص۷۱). دادگاه با اعلام ختم دادرسی مبادرت به انشاء رأی نموده اند (ص۶۸تا۷۴). در برگ ۵ با عنایت به جمیع اوراق و محتویات پرونده ایرادات ذیل بردادنامه صادره وارد می باشد۱- تمامی مواد مکشوفه از منزل متهم به هنگام بازرسی کشف شده است و محکوم علیه به هنگام فروش مواد و عرضه به افراد دیگر دستگیر نشده اند. لذا اتهام انتسابی در معرض فروش قرار دادن مواد نمی تواند صدق داشته باشد.۲- چنانچه اتهام در معرض فروش قرار دادن مواد وارد باشد، لازمه فروش نگهداری است یا مالکیت مواد می باشد لذا تعیین دو مجازات مستقل برای یک جرم صحیح نمی باشد.۳- نگهداری آلات استعمال مواد مخدر و استعمال مواد از جرائم تعزیری درجه هفت به بعد می باشد و بر اساس تبصره ۴ ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مقررات تعدد جرم در مورد جرائم تعزیری درجه های هفت و هشت اجرا نمی شود. بنابراین عقیده بر نقض دادنامه صادره و ارجاع به دادگاه هم عرض را دارم، پرونده کلاسه ۴۵۱/۹۳/۱۱۰/۳۲ در یوم جاری تحت نظر قرار دارد؛ ملاحظه می شود که در این پرونده ب. به جرم حمل و نگهداری مقدار ۵۱۰ گرم تریاک، ۶ گرم سوخته تریاک، ۵۴ گرم شیره تریاک و نگهداری آلات استعمال و استعمال تریاک به موجب دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۶۱۲۲۴۰۰۲۹۶ – ۱۳۹۳/۰۳/۲۵ شعبه ۴ دادگاه انقلاب اسلامی الف. به مجازات های قانونی محکوم و پرونده با اعتراض وکیل محکوم علیه به این مرجع ارسال که احد از همکاران محترم اظهارنظر نموده و این جانب نیز به عنوان اظهارنظر دوم به شرح آتی اعلام نظر خواهم نمود. با توجه به مراتب فوق اولا برای حمل و نگهداری آلات استعمال در قانون اصلاح ق.م.م.م مجازات جداگانه ای تعیین شده است. ثانیا اگر اتهام را در معرض فروش قرار دادن لحاظ کرده، موضوع بند ۳ ماده ۴ به بزه ارتکابی نامتناسب بوده و چنانچه اتهام حمل و نگهداری قید شود که اصلح این عنوان اتهامی است، باز هم مجازات نسبت به بزه ارتکابی نامتناسب می باشد و برای یک بزه دو مجازات در نظر گرفته نمی شود. زیرا لازمه در معرض فروش قرار دادن نگهداری است، لذا با عنایت به مراتب فوق با نظر همکار محترم موافق بوده و عقیده به نقض دادنامه مذکور داشته تا در شعبه هم عرض مورد رسیدگی قرار گیرد. عضو معاون دیوان عالی کشور

رأی شعبه دیوان عالی کشور

اعتراض وکیل محکوم علیه نسبت به دادنامه شماره ۴۰۰۲۹۶ – ۱۳۹۳/۰۳/۲۵ صادرشده از شعبه چهارم دادگاه انقلاب اسلامی حوزه قضایی الف.که به موجب آن ب. به اتهام در معرض فروش قرار دادن و حمل و نگهداری ۱۰ گرم تریاک و ۶ گرم سوخته و ۵۴ گرم شیره تریاک و نگهداری ادوات استعمال مواد به تحمل حبس و تازیانه و پرداخت جزای نقدی محکومیت یافته است، با عنایت به نظر مشورتی قضات دیوان عالی کشور که رسیدگی دادگاه را به لحاظ عدم انطباق با موازین قانونی مخدوش دانسته اند، مستندا به ماده ۳۲ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر ضمن نقض دادنامه موصوف رسیدگی مجدد را به شعبه هم عرض صادرکننده رأی ارجاع می دهد.

رئیس شعبه اول دیوان عالی کشور- عضو معاون

حسین کریمی - غلامعلی رضایی