رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره تعدد جرم ناشی از بی مبالاتی در رانندگی منجر به فوت چند نفر

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۷۴۰۰۵۹۹
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۶/۱۱
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۱۴ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای کیفری
موضوع	تعدد جرم ناشی از بی مبالاتی در رانندگی منجر به فوت چند نفر
قاضی	محمدرضا صابر غلامرضا خلف رضایی محمد حسین راضی جعفر زاده

رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره تعدد جرم ناشی از بی مبالاتی در رانندگی منجر به فوت چند نفر: بی مبالاتی در رانندگی منتهی به فوت و ایراد صدمه بدنی چند نفر، رفتار واحد دارای عناوین مجرمانه متعدد بوده و مصداق تعدد معنوی جرم است.

رأی خلاصه جریان پرونده

خلاصه جریان پرونده شعبه ۱۰۱ دادگاه عمومی جزایی شهرستان ر. به اتهام س. دایر بر بی مبالاتی در رانندگی منتهی به فوت دو مرد مرحومان ع. و ح. و یک زن به نام خانم م. و ایراد صدمه بدنی غیرعمدی و غیرمسری در فوت مرحومان مذکور و ایراد صدمه بدنی غیرعمدی نسبت به مصدومان شاکی در مورخ ۱۳۹۲/۱۰/۱۳ موضوع شکایت شکات خصوصی و کیفرخواست صادره رسیدگی و به شرح استدلال مقید در دادنامه شماره ۹۳۰۰۰۷۷۴- ۱۳۹۳/۱۲/۳، تقصیر و مجرمیت نامبرده احراز و از حیث جنبه خصوصی جرم و به جهت فوت دو مرد به دو فقره دیه کامل مرد مسلمان و به جهت فوت یک زن به یک فقره دیه کامل زن مسلمان و از جهت صدمات وارده به شرح مقرر در دادنامه به پرداخت کسری یا درصدی از دیه کامل در حق مصدومان اعم از وراث متوفیان و یا مصدومان حاضر و از لحاظ جنبه عمومی جرم به تحمل سه سال حبس تعزیری و توقیف گواهینامه رانندگی وی به مدت سه ماه محکوم و با اعتراض محکوم علیه و یکی از وراث نسبت به رأی مرقوم، شعبه دوم دادگاه تجدیدنظر استان همدان عهده دار رسیدگی شده و به شرح استدلال مقید در دادنامه شماره ۹۴۰۰۰۵۳- ۱۳۹۴/۰۱/۲۹ اعتراض را به اساس دادنامه بدوی وارد ندیده ولی با استناد به ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ قائل به عدم رعایت تعدد جرم و لزوم تعیین مجازات علی حده شده و با توجه به قتل سه نفر و مصدومیت نفرات دیگر از حیث مجازات عمومی بزه، متهم را به تحمل سه فقره چهار سال حبس و یک فقره حبس ۱۸ ماه بابت صدمات منجر به از کار افتادگی اعضاء ژ. و چهار فقره حبس هفت ماه بابت ایراد صدمات غیرمسری به مقتولان و ایراد صدمه به ب. (با اصلاح دادنامه بدوی) محکوم و با رد اعتراض، دادنامه بدوی را با اصلاح به عمل آمده تأیید و قطعیت آن اعلام شده است. وکیل محکوم علیه به شرح لایحه ای که تسلیم کرده و قرائت خواهد شد و پرداخت هزینه دادرسی نسبت به رأی قطعی یاد شده درخواست اعاده دادرسی نموده و رسیدگی به این شعبه محول شده است. هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای محمدرضا صابر عضو ممیز و بررسی اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای جعفرزاده دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر تقاضای اتخاذ تصمیم شایسته و قانونی دارم، مشاوره نموده چنین رأی می دهد. شماره پرونده : ۹۲۰۹۹۸۸۱۲۷۷۰۱۵۶۷ شماره دادنامه : ۹۴۰۹۹۷۰۹۰۷۴۰۰۵۹۹ تاریخ : ۱۳۹۴/۰۶/۱۱ خلاصه جریان پرونده به موجب دادنامه شماره ۰۰۷۷۴- ۱۳۹۳/۱۲/۳ صادره از شعبه ۱۰۱ دادگاه عمومی جزایی شهرستان ر. در خصوص اتهام س. دائر بر: بی مبالاتی در رانندگی منتهی به فوت دو مرد مرحومان ع. و ح. و یک زن به نام خانم م. و ایراد صدمه بدنی غیرعمدی و غیرمسری در فوت مرحومان مذکور و ایراد صدمه بدنی غیرعمدی نسبت به مصدومان شاکی در مورخ ۱۳۹۲/۱۰/۱۳ با احراز اتهامات و مستندا به مواد ۱، ۲، ۳، ۱۲، ۱۴، ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۱۴۵، ۲۸۹، ۲۹۱، ۴۴۸، ۴۴۹، ۴۵۰، ۴۵۲، ۴۶۲، ۴۸۸، ۵۲۹، ۵۳۸، ۵۳۹، ۵۴۹، ۵۵۰، ۵۵۹، ۵۶۳، ۵۶۸، ۵۶۹، ۵۷۰، ۵۹۳، ۶۱۶، ۶۲۹، ۶۳۳، ۶۵۳، ۶۵۶، ۷۰۹، ۷۱۰، ۷۱۴ و ۷۱۵ و نیز ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ و ۷۵ از حیث جنبه خصوصی جرم به جهت فوت دو مرد به دو فقره دیه کامل مرد مسلمان و به جهت فوت یک زن به یک فقره دیه کامل زن مسلمان و از جهت صدمات وارده به شرح مقرر در دادنامه به پرداخت مقادیری دیه و ارش در حق مصدومان اعم از وراث متوفیان و یا مصدومان و از لحاظ جنبه عمومی جرم به تحمل سه سال حبس تعزیری و توقیف گواهینامه رانندگی وی به مدت سه ماه محکوم گردیده است. س. یکی از وراث مرحوم م. نسبت به جنبه عمومی محکومیت و متهم (س) به میزان مجازات تعیین شده تجدیدنظرخواهی نموده اند، شعبه دوم دادگاه تجدیدنظر استان همدان رسیدگی کرده و به موجب دادنامه شماره ۰۰۰۵۳- ۱۳۹۴/۰۱/۲۹ تجدیدنظرخواهی به عمل آمده را وارد ندانسته لیکن مستندا به ماده ۲۵۰ قانون آیین دادرسی کیفری و بند الف ماده ۲۵۷ قانون مذکور و مستفاد از تبصره ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲، مجازات جنبه عمومی اتهام، نامبرده را به تحمل سه فقره چهار سال حبس بابت سه فقره قتل غیرعمدی و یک فقره حبس ۱۸ ماه بابت صدمات منجر به از کار افتادگی اعضاء ژ. و چهار فقره حبس هفت ماه بابت ایراد صدمات غیرمسری به مقتولان و ایراد صدمه به ب. اصلاح و با اصلاحات انجام شده ضمن رد اعتراض، دادنامه معترض عنه را نتیجتا تأیید نموده است. س. نسبت به رأی مذکور تقاضای پذیرش اعاده دادرسی نموده و پس از ارجاع به این شعبه (۱۴ دیوان عالی کشور) رسیدگی شده و با استدلال منعکسه در رأی شماره ۰۰۱۹۸- ۱۳۹۴/۳/۶ ضمن تجویز اعاده دادرسی، رسیدگی مجدد به شعبه دیگری از محاکم تجدیدنظر استان همدان محول گردیده است. به حسب مدرک ارائه شده شعبه سوم دادگاه تجدیدنظر استان همدان رسیدگی کرده و با استدلال منعکسه در رأی شماره ۰۰۴۷۳- ۱۳۹۴/۰۴/۱۳ رأی صادره از شعبه ۲ دادگاه تجدیدنظر استان همدان را نتیجتا مبتنی بر منطوق تبصره ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ و صحیح و عاری از ایراد مؤثر در نقض تشخیص و با رد درخواست اعاده دادرسی دادنامه مورد اعاده دادرسی را تأیید نموده است. ملاحظه می شود س. ضمن ارائه یک برگ استشهادیه محلی و با تسلیم لایحه ای که به تاریخ ۱۳۹۴/۰۵/۲۸ ثبت دفتر دیوان عالی کشور گردیده نسبت به دادنامه اخیرالصدور شماره ۰۰۴۷۳- ۱۳۹۴/۰۴/۳۱ تقاضای پذیرش اعاده دادرسی نموده که به این شعبه ارجاع و به کلاسه فوق ثبت و با تهیه گزارش در دستور کار قرار گرفته است. بدیهی است به هنگام شور لایحه مزبور قرائت خواهد شد. هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای محمد حسین راضی عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای جعفرزاده دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر تقاضای اتخاذ تصمیم شایسته و قانونی دارم، مشاوره نموده چنین رأی می دهد.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

درخواست اعاده دادرسی وکیل محترم محکوم علیه س. نسبت به دادنامه قطعی شماره ۹۴۰۰۰۵۳-۱۳۹۴/۱/۲۹ صادره از شعبه دوم دادگاه تجدیدنظر استان همدان با انطباق مورد تقاضا با بند ۶ ماده ۲۷۲ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۷۸ درخور پذیرش و تجویز است؛ زیرا تلقی دادگاه تجدیدنظر از تعدد جرم و انطباق مورد پرونده با بیان مقنن در ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مبنی بر اشتباه بوده و مآلا مجازات های غیرمتناسب و بلکه غیرقانونی علیه متهم تعیین نموده است چرا که مورد پرونده به شرح منطوق صریح دادنامه های بدوی و تجدیدنظر در واقع فعل واحد دارای عناوین متعدد (تعدد معنوی) می باشد؛ به عبارتی موضوع اتهامی متهم (متقاضی فعلی) مشمول ماده ۱۳۱ قانون یاد شده است و بدیهی است مرتکب فقط به مجازات اشد محکوم خواهد شد و از شمول ماده ۱۳۴ قانون یاد شده منصرف می باشد، بنا به مراتب ضمن تجویز اعاده دادرسی رسیدگی مجدد به شعبه دیگری از محاکم تجدیدنظر استان همدان ارجاع می گردد. مستشار رئیس شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور محمد رضا صابر - غلامرضا خلف رضائی رأی شعبه تقاضای س. مبنی بر تجویز اعاده دادرسی نسبت به دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۸۱۱۶۳۰۰۴۷۳- ۱۳۹۴/۰۴/۳۱ صادره از شعبه سوم دادگاه تجدیدنظر استان همدان ناظر بر دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۸۱۱۶۲۰۰۰۵۳- ۱۳۹۴/۰۱/۲۹ صادره از شعبه دوم همان دادگاه به جهت اینکه فعل ارتکابی توسط متهم بی مبالاتی در امر رانندگی منتهی به فوت چند نفر شده است که در واقع، فعل واحد و جرم مشابه محسوب می شود لذا با مداقه در بیان مقنن در ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲، استنباط می شود که مراد قانونگذار ارتکاب اعمال مجرمانه از نوع مختلف باشد چرا که در ذیل ماده یاد شده اجرای مجازات را صرفا به مجازات اشد مقید نموده است در حالی که در موضوع حاضر به لحاظ این که جرم مشابه بوده مآلا عنوان مجازات اشد منتفی است و مجازات های چندگانه مقرره در حکم شعبه دوم دادگاه تجدیدنظر تماما علی السویه هستند، بعلاوه حکم مقرر در ماده ۲ ماده فوق الذکر نیز مؤید همین استدلال است که می بایست یک مجازات با رعایت تشدید مقرر در ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی و بر اساس مفاد ماده ۱۳۱ قانون مذکور تعیین شود بنابراین مجازات مقرره علیه متقاضی اعاده دادرسی از حیث جنبه عمومی جرم غیرمتناسب می باشد و با انطباق مورد تقاضا با بند چ ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۹۲ و مستندا به ماده ۴۷۶ همان قانون رأی به پذیرش اعاده دادرسی صادر و پرونده جهت رسیدگی مجدد به دادگاه هم عرض دادگاه صادرکننده حکم قطعی ارجاع می شود.

مستشار رئیس شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور

محمدرضا صابر - محمد حسین راضی