رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره دامنه تبعیت محاکم از مقررات زمان ثبت جرم در دادگاه

شماره دادنامه	۹۵۰۹۹۷۰۹۰۹۳۰۰۲۴۶
تاریخ دادنامه	۱۳۹۵/۰۶/۰۹
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۹ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای کیفری
موضوع	دامنه تبعیت محاکم از مقررات زمان ثبت جرم در دادگاه
قاضی	کامرانمحمدحسینی نبی الهراجی محمدکرمی

رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره دامنه تبعیت محاکم از مقررات زمان ثبت جرم در دادگاه: تبعیت محاکم از مقررات زمان ثبت جرم در دادگاه، منحصر به صلاحیت رسیدگی بوده و به ترکیب دادگاه و مقررات حاکم بر آن، تسری ندارد.

رأی خلاصه جریان پرونده

حسب محتویات پرونده مأمورین مبارزه با مواد مخدرشهر الف. در مورخه ۱۳۹۲/۸/۷ با توجه به اخبار و اطلاعات واصله از منابع محلی و اینکه شخصی به هویت الف.س. در امر تهیه و توزیع مواد روانگردان (شیشه) در خوزستان فعالیت می نماید و پس از مراقبت در ساعت ۲۰:۵۰ متهم با خودرو سمند و در حالی که راننده بود و سرنشین، همسرش خانم ف.الف.غ در محل پلیس راه ... مشاهده و متوقف که در حین بازرسی، آقای الف.س. با زبان عربی به همسرش می گوید سریعا سوار شوید که توسط احدی از پرسنل، کیف زنانه از دست خانم ف.الف.غ. گرفته و سپس با سرعت به خودرو پراید برخورد و آن را از سر راه برداشته و علیرغم تیراندازی مأمورین متواری می شود. ضمن اینکه راننده پراید نیز بعدا به یگان مراجعه نکرده است در ضمن پس از بازرسی از کیف زنانه، مقدار دو کیلو و دویست و پنجاه گرم مواد شیشه روانگردان کشف و از داخل کیف نیز گواهینامه پایه یک الف.س.ب. و کارت سوخت خودرو سمند بنام ف.الف.غ. کارت خودرو بنام ایشان و بیمه نامه شخص ثالث بنام مشارالیها کشف شده است (اوراق ۱ و ۲ پرونده)مواد مکشوفه توزین و مقدار آن دو کیلو و ۲۵۰ گرم شیشه اعلام شده است (ص۳)از آقای ر.ک. شغل نظامی مأمور مبارزه با مواد مخدر در حضور بازپرس تحقیق مشارالیه کم و کیف توقف خودرو پراید و گرفتن کیف زنانه از همسر ایشان ف.الف.غ. و سپس فرار و تیراندازی توضیح داده است. (ص۵)محل سکونت متهمین الف.س. و همسرش توسط مأمورین تحت نظر و مراقبت قرار گرفته که هیچیک از متهمین تردد نداشته تا اینکه منابع خبری اعلام داشته اند به کشور عراق رفته اند (ص۱۰ پرونده). آزمایشگاه با بررسی نمونه ارسالی آن را متامفتامین یافت نموده است (ص۱۴)مأمورین پس از تلاش فراوان متهم الف.س. در محل مخفیگاهش بهمراه شخصی بنام ر.الف.غ. دستگیر نموده اند (ص۵۲ پرونده)ر.الف.غ. گفته است اشتباه کردم مأمورین تهدید نمودم گفتم سربازم پدر شما را در می آورم (ص۵۳) متهم الف.س. در بازجویی مأخوذه گفته است: بله قبول دارم من همراه یک خانم بنام م.و. از تهران مقدار دو کیلو و دویست و پنجاه گرم شیشه خریده به سمت شهر الف. حرکت کردیم زمانی که به مأمورین برخورد نمودیم و کیف از دست خانم و. گرفتند وقتی فهمیدم دستگیری ام قطعی است فرار نمودم شروع به تیراندازی کردند توجهی نکردم بعد از مدتی مشاهده کردم سه گلوله به ماشین برخورد کرده است ده ماه است با م.و. آشنا شده ام هفت بار شیشه از تهران به الف. انتقال داده ایم هر بار تقریبا بین دو کیلو تا دو کیلو و نیم حمل کردیم و م. بفروش می رسانید. او مشتریان خاص خود را داشت از آنها شناختی ندارم بعنوان راننده در قبال گرفتن یک میلیون و پانصد هزار تومان و... (ص۵۵ و ۵۶ پرونده)متهم الف.س. نزد بازپرس اظهار نموده: گزارش مأمورین قبول ندارم شیشه برای من نمی باشد یک روز قبل از دستگیری، خانمی بنام ن.م. که در کار فروش پوشاک است ... تماس گرفت تقاضا کرد همانند قبل او را به تهران ببریم قبول کردم با هم راهی تهران شدیم وقتی رسیدیم پوشاک در خیابان ... پیاده کرد... در مسیر نزدیک شهرستان ب.، خانمی بعنوان مسافر جلوی ماشین گرفت یک دختر ۸ ساله همراهش بود تقاضا کرد تا شهرستان الف. او را برسانم. نفری ۱۵۰۰۰ هزار تومان. در پلیس راه ... کنار زدم پیاده شدم صندوق باز کردم تفتیش کردند گفتند این خانم چه کسی می باشد گفتم مسافر... کیف او را گرفتند... باز کردند دیدم بسته سفید رنگ شبیه شیشه بود... برادرم شیشه مصرف می کند.... ترسیدم فرار کردم - کارت ماشین بنام همسرم است و... (ص۶۸- ۶۹ و ۷۰ پرونده)بازپرس اتهام خانم م.الف.غ. ۲۱ ساله خانه دار همسر الف.س. دایر بر حمل مواد مکشوفه تفهیم نمود. که گفته است قبول ندارم مدارک ماشین بنام می باشد حاضرم با مأمورین مواجهه حضوری شویم و... (ص۹۶ پرونده)آقای س.ک.م. از خانم ف.الف.غ. وکالت نموده است (ص۱۰۰ پرونده)از الف.س. دو فقره سابقه مشارکت در قاچاق کالا و اهانت و تهدید و تخریب اموال دولتی گزارش شده است (ص۱۰۴) ضمن اینکه ف.الف.غ. بدون سابقه اعلام شده است (ص۱۰۵)از مأمورین تحقیق گردیده گفته اند الف.س. باخانم عربی صحبت می کرد (ص۱۰۶)مأمور م.الف. گفته است اینجانب از فاصله تقریبا ۷ متری چهره متهم الف.س. را مشاهده کردم ولی خانمی که با وی بود بدلیل اینکه از خودرو پیاده نشد مشاهده نکردم (صفحه ۱۰۸ پرونده)آقای ص.ع. مأمور انتظامی حاضر در صحنه نیز گفته است ناگهان خودرو سمند متوقف و پس از اخذ مدارک شناسایی اقدام به فرار نمود... همزمان چند گلوله شلیک کردم که ناپدید شدند (ص۱۰۷)مأمورین در مواجهه حضوری با خانم ف.الف.غ. بشرح صورتجلسه مندرج در صفحه ۱۲۲ پرونده گفته اند خانم همراه الف.س. همین خانم ف.الف.غ. می باشد. متهمه گفته است یک سال است با وی اختلاف دارم مدتی از وی بی خبر بودم در منزل پدرم می باشم (ص۱۲۳) وی در حضور بازپرس نیز گفته است هر وقت و زمانی که شوهرم می خواست تهران برود این خانم همراهش بود ازدواج کردم با شوهرم شرط بستم خانه و ماشین بنام من باشد برای همین بنام من زده است (ص۱۳۰) آقای ع.م. از خانم ف.الف.غ. اعلام وکالت نموده است (ص۱۴۴)بازپرس از مأمورین کاشف آقایان ص.ع. و ج.م. تحقیق نموده هر دو گفته اند شب بود و تاریک بود و خود را قادر به شناسایی متهمه ندانسته اند (اوراق ۱۶۴ و ۱۶۵ و ۱۶۶ پرونده)بازپرس در مورد اتهام الف.س. قرار مجرمیت صادر و درباره اتهام ف.الف.غ. و م.و. قرار منع تعقیب صادر که پس از موافقت درباره الف.س. کیفرخواست صادر و بدادگاه ارسال گردیده است (ص۱۸۲)متهم الف.س. آقای م.ف. و ع.الف. را بعنوان وکلای خود انتخاب نموده است (ص۱۸۶)شعبه دوم دادگاه انقلاب اسلامی اهواز جلسه رسیدگی با حضور متهم الف. س. و وکیل ایشان آقای ع.الف. و نماینده دادستان تشکیل داده ابتدا کیفرخواست صادره علیه متهم قرائت و تفهیم اتهام گردیده که گفته است من نه حمل قبول دارم و نه نگهداری. از تهران به قصد شهر الف. در حرکت بودم با خودرو سمند تنها بودم در مسیر یک خانم سوار کردم دو نفر مرد نیز با وی سوار شدند بعنوان مسافر- گفتند شهر الف. می روی گفتم بلی ... تا رسیدم ایست و بازرسی خانم کیف خود را به مأمور داد یک پلاستیک از کیف درآمد و گفت خودش هست و گفت شیشه است ترسیدم فرار کردم ... خودم مدارک به مأمورین دادم... سپس وکیل متهم دفاع نموده و آخرین دفاع متهم نیز اخذ شده که گفته است من اطلاعی از این موضوع ندارم در مورد من بروید سئوال کنید... وکیل هم گفته است که تفهیم اتهام معاونت در حمل مواد مخدر مورد استدعاست (ص۲۰۲ - ۲۰۳ و ۲۰۴ پرونده)شعبه دوم دادگاه انقلاب اسلامی شهرستان الف.بموجب دادنامه شماره ۲۰۰۵۰۲ - ۱۳۹۴/۹/۳۰ در خصوص اتهام آقای الف.س. با وکالت آقای ع.الف. دایر بر حمل و نگهداری دو کیلو و دویست و پنجاه گرم شیشه با توجه به کیفرخواست دادسرا و صورتجلسه کشف مواد مکشوفه و برگه توزین و نتیجه آزمایشگاه مواد مخدر مکشوفه در مورد ماهیت و نوع مواد مکشوفه و نحوه فرار و دستگیری متهم و اظهارات ایشان و مدافعات بلاوجه وی در نزد دادگاه و ایضا به توضیحات مأمورین در مورد نحوه کشف و پیدایش مواد مکشوفه و رد ادعای متهم مبنی بر اینکه مواد شیشه مکشوفه متعلق به ایشان نبوده و رد دفاعیات وکیل در مورد معاونت در جرم و توجها به این مطلب که وی قبل از مراجعت از تهران تحت نظارت و مراقبت اطلاعات مأمورین بوده وی را مجرم نشناخته و باستناد بند ۶ ماده ۸ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب سال ۱۳۷۶ و اصلاحیه سال ۱۳۸۹ و سایر مواد قانونی ضمن صدور حکم به ضبط وسیله نقلیه به نفع دولت و ضبط مواد مکشوفه متهم را به مجازات اعدام به وسیله طناب دار محکوم و در مورد مصادره اموال چون از متهم مالی شناسایی نگردیده خود را مواجه با تکلیف ندانسته است. پس از ابلاغ رأی آقای ع.الف. بوکالت از محکوم علیه فرجام خواهی نموده که پرونده به دیوانعالی کشور و جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است. هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید و پس از قرائت گزارش آقای محمد کرمی عضو ممیز و اوراق پرونده و اخذ نظریه کتبی آقای کامران محمد حسینی دادیار محترم دادسرای دیوان عالی کشور مبنی بر: با توجه به اینکه حسب تصویب آئین دادرسی کیفری نظر به اینکه مستندا به ماده ۲۹۷ قانون آئین دادرسی دادگاه انقلاب اسلامی در جرائم موجب مجازات مندرج در بندهای الف و ب و پ و ت ماده ۳۰۲ قانون باید با تعدد قاضی رسیدگی شود و دادنامه صادره با یک قاضی رسیدگی و صادر شده است. لذا تقاضای نقض دادنامه را دارم مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

تبصره ۳ ماده ۲۹۶ ق.آ.د. کیفری مصوب سال ۱۳۹۲ متضمن این معنی است که صلاحیت رسیدگی محاکم، تابع مقررات زمان ثبت می باشد و این امر به ترکیب دادگاه و مقررات قانون حاکم بر آن تسری ندارد. زیرا شکل رسیدگی و رعایت تشریفات دادرسی در تشکیل دادگاه، در زمره قواعده آمره محسوب است. بنابراین مطابق شق اخیر تبصره موصوف که مقرر می دارد.... سایر مقررات رسیدگی طبق این قانون در همان شعب مرتبط انجام می شود در خصوص این پرونده و دادنامه شماره ۲۰۰۵۰۲ - ۱۳۹۴/۹/۳۰ شعبه دوم دادگاه انقلاب اسلامی الف. که به وسیله یک نفر قاضی صادر شده، مراعات نگردیده است. لذا دادنامه صادره چون با قاضی واحد صادر گردیده نقض و رسیدگی مجدد را مستندا به بند ب ماده ۴۶۹ ق.آ.د.کیفری به همان شعبه محول می نماید.

شعبه بیست و نهم دیوان عالی کشور - رئیس و مستشار

نبی ا... راجی - محمد کرمی