رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره رسیدگی به تکرار جرم در دادگاه

شماره دادنامه	۹۵۰۹۹۷۰۹۳۷۰۰۰۲۷۱
تاریخ دادنامه	۱۳۹۵/۰۶/۲۳
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۴۶ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای کیفری
موضوع	رسیدگی به تکرار جرم در دادگاه
قاضی	علی اصغرجمالو مهردادحبیبی علی علیا

رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره رسیدگی به تکرار جرم در دادگاه: شرط رسیدگی به تکرار جرم در دادگاه، تفهیم تکرار جرم در مرحله دادسرا و درج در کیفرخواست است.

رأی خلاصه جریان پرونده

نامبرده به جرم حمل ونگهداری ۲/۳۰ گرم مواد روان گردان وبدلیل داشتن چهار مورد سابقه محکومیت کیفری موضوع دادنامه های پیوست پرونده ومستند به بند ۳ ماده ۸ وبا رعایت ماده ۹ قانون مبارزه با موادمخدر به تحمل یازده سال حبس ، ۵۰ ضربه شلاق وپرداخت ۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم شده است محکوم علیه وهمچنین وکیل وی بصورت جداگانه لایحه اعتراضیه تقدیم داشته اند که هنگام شور قرائت خواهد شد.پرونده جهت رسیدگی به اعتراض به شعبه ۲۶ دادگاه تجدید نظر استان آذربایجان شرقی ارجاع وشعبه مرجوع الیه دروقت فوق العاده درمورخ ۹۵/۳/۲۰ تشکیل وبا این استدلال که مجازات قانونی جرم یاد شده حبس درجه سوم می باشد ورود به ماهیت امر را خارج از حیط صلاحیت دادگاه دانسته وپرونده را به شعبه دادگاه صادرکننده رأی معترض عنه عودت داده است. رئیس دادگاه دستور داده تا جهت رسیدگی به فرجامخواهی پرونده به دیوان عالی کشور ارسال شود. پرونده بعد از وصول و ثبت به این شعبه ارجاع وبعد از ثبت درشعبه جهت رسیدگی به اینجانب ارجاع شده است. خلاصه پرونده : بدلالت صورتجلسه ۹۴/۶/۲۲ عوامل گشت یگان امداد حین گشت در حوزه استحفاظی کلانتری ... به یک دستگاه خودروی پیکان به شماره .... که در حالت توقف بوده ظنین وآقای س.ص. پشت فرمان بوده وت.ز. بعنوان سرنشین خودرو در معیت ن. و یا ش. ماموران از خودرو پیاده شده واقدام به فرار ناموفق کرده ودستگیر می شود. فرد دیگری بنام ه.ش. که بصورت پیاده به سمت خودرو درحرکت بوده مورد ظن ماموران قرار گرفته ودر بازرسی بدنی از وی مقدار ۳۲ سانتر گرم شیشه از وی کشف می شود وی مقداری مواد را می بلعد. خودرو بعد از انتقال به کلانتری مورد بارزسی واقع و مقدار ۲/۳۰ گرم شیشه از زیر فرمان کشف می شود. ت.ز. اظهار داشته جهت خرید مواد به نزد س. رفته بودم ه.ش. هم می گوید این مواد را از س.ص. خریده بودم ( ص ۶و۵) س. کشف مواد از داخل ماشین را قبول کرده و می گوید متعلق ت.ز. است وجهت فروش به بنده آورده بود ح.ش.، مامورین پلیس موادها را بداخل خودروی بنده انداخت بنده همیشه مواد را از ت.ز. خریداری می کنم ( ص ۷) مواد توزین وبا اخذ انگشت نگاری تعداد ۶ فقره سابقه اتهامی مرتبط با مواد مخدر برای س. اعلام شده است (ص۱۷) دادیار محترم شعبه اول درمورد اتهام ت.ز. و ه.ش. با بیان ادعای شفاهی ودر مورد اتهام س.ص. بلحاظ کیفر قانونی جرم درصورت اثبات و درجه سه بودن آن رسیدگی را در صلاحیت بازپرس دانسته وپرونده به شعبه ۱۹ بازپرسی ارجاع می گردد(ص ۲۲) درجلسه ۹۴/۶/۲۳ بازپرس به متهم ایراد اتهام دفاعیات متهم را اخذ کرده ومتهم اظهار می دارد مواد فروش ها مواد را در ماشین من گذاشته ومواد مال من نیست به هرویین اعتیاد دارم. وی درتوضیخ مطلب می گوید رفته بودم مواد بخرم آن دونفر مواد را آورده بودند ومواد را در ماشین من گذاشتند( ص ۲۴) با صدور قرار وثیقه به ارزش پانصد میلیون ریال وعجز متهم از تودیع آن به زندان معرفی شده وبا پذیرش وثیقه از آقای ع.ص. از زندان آزاد می گردد( ص ۴۱و۴۰)دراین مقطح قرار جلب بدادرسی صادر ومتعاقب تنظیم کیفر خواست ودرحد نگهداری ۲/۳۰ گرم هرویین پرونده به نظر ریاست محاکم انقلاب اسلامی تبریز رسیده ودر۹۴/۸/۱۶ به شعبه دوم دادگاه انقلاب اسلامی تبریز ارجاع می گردد.( ص ۴۴) دادگاه دروقت فوق العاده مورخ ۹۴/۸/۲۰متهم را از زندان احضار کرده وضمن تفهیم اتهام به استماع دفاعیات وی پرداخته ومتهم به تکرار مطالب سابق پرداخته است. متهم به زندان بازگشت ودادگاه طی تصمیم مورخ ۹۴/۸/۲۷ وبا عنایت ذیل ماده ۹ قانون مبارزه با موادمخدر رسیدگی به اتهام را منوط به مداخله وکیل رسمی دادگستری وتدارک دفاع از ناحیه وی تشخیص وضرورت معرفی وکیل رسمی دادگستری به متهم ابلاغ می شود درتاریخ ۹۴/۹/۴ مراتب به متهم ابلاغ شده وبدلیل عدم معرفی وکیل توسط متهم باکانون وکلای مرکز استان مکاتبه وبا رعایت تشریفات قانونی آقای محمدرضا میرزائی بعنوان وکیل مدافع تسخیری متهم معرفی وبا تعین وقت رسیدگی مورخ ۹۴/۱۱/۶ وابلاغ حضوری وقت به وکیل مذکور ( ص ۵۵) درهمان تاریخ لایحه ای مکتوب وبدادگاه تقدیم می نماید ( ص ۵۷)با تشکیل دادگاه در وقت مقرر، وکیل حضور نداشته وبا فراهم نبودن موجبات رسیدگی وقت تمدید می شود. به منظوراعمال مفاد ماده ۳۸۷ قانون آ.د.ک وقت احتیاطی تعیین می شود ( ص ۵۸)با حلول وقت احتیاطی ۹۴/۱۱/۲۶ وابطال آن توسط دادگاه وقت رسیدگی مجدد برای تاریخ ۹۵/۱/۱۸ تعیین ( ص ۵۹) وقبل از حلول وقت یاد شده وکیل متهم، دفاعیات خویش را به لایحه ثبت شده به شماره۲۰۰۵۱۹-۲۴ مورخ ۹۴/۱۰/۲۴ معطوف دانسته ودرجلسه رسیدگی حضورنیافته است ( ص ۶۴و۶۳) این جلسه نیز بدون حضور نماینده دادستان و همچنین وکیل تسخیری همراه بوده ومتهم بصورت تحت الحفظ دردادگاه حاضر و دادگاه با تذکر مؤثر بودن همکاری وی در اعمال کیفیات مخففه به تفهیم اتهام پرداخته ومتهم در پاسخ اظهارمیدارد بله این شیشه از ماشین من کشف شده ولی مال من نیست ودرپاسخ به این سؤال که مواد ازماشین شما کشف شده است اظهار داشته نمی دانم مال ه.ش. است. از او خریده ام. دادگاه تعداد سوابق کیفری وی را سؤال کرد وبا اخذ آخرین دفاع ، وقت احتیاطی تعیین وسوابق کیفری وی را استعلام کرده است. در پاسخ به استعلام دادگاه ( تعداد چهار فقره محکومیت بشرح ذیل اعلام گردیده است .۱- دادنامه شماره ۸۹/۶۱۹-۸۹/۴/۳۱ شعبه دوم دادگاه انقلاب تبریز مبنی بر نگهداری ۶ گرم و۵۰ سانتی گرم کریستال و در مورد نگهداری شیشه به شایستگی محاکم عمومی وقرارعدم صلاحیت صادر شده است ۲- دادنامه شماره ۸۹/۸۸۷ مورخ ۸۹/۸/۱ شعبه اول دادگاه درحد نگهداری ۷۹ سانتی گرم کریستال ودر مورد شیشه به همان نحو عمل شده است ۳- دادنامه شماره ۹۲/۳۴۳ شعبه اول آن دادگاه در حد نگهداری ۳۳/۱ گرم هرویین و۴۵ سانتی گرم شیشه ۴- دادنامه شماره ۹۳/۱۱۹۸ مورخ ۹۳/۱۰/۱۶ شعبه دوم آن دادگاه مبنی بر نگهداری ۱۰/۵ گرم هرویین ( ص ۶۸و۶۷و۶۶)دادگاه درتاریخ ۹۵/۱/۲۸ ختم دادرسی را اعلام کرده وا دادنامه فرجامخواسته را انشاء کرده است درتاریخ ۹۵/۲/۳۰ دادنامه به وکیل تسخیری محکوم علیه ابلاغ قانونی شده ( ص ۷۶) وزندان مرکزی تبریز اعلام کرده است محکوم علیه درتاریخ ۹۴/۸/۳۰ به اردوگاه مرند انتقال یافته است (ص ۷۴)مشارالیه با ارسال لایحه ای از زندان وبا اعلام این مطلب که رأی به وی ابلاغ نشده، درخواست رونوشت کردد و دادنامه مجددا به ایشان ابلاغ شده است . تاریخ ۹۵/۳/۱۰ بعنوان آخرین مهلت اعراض تعیین ونامبرده در ۹۵/۳/۸ لایحه اعتراضیه وی توسط دادگاه ملاحظه وثبت شده است پرونده بیش از این انعکاس ندارد وبشرح جداگانه اظهار نظر می نماید. هیئت شعبه درتاریخ بالاتشکیل گردید .پس از قرائت گزارش آقای دکتر علی اصغر جمالوعضو ممیز واوراق پرونده و نظریه کتبی آقای مهرداد حبیبی دادیار دیوان عالی کشوراجمالا مبنی بر نقص دادنامه ،درخصوص دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۴۱۲۴۲۰۰۰۸۴-۹۵/۱/۲۹ تجدید نظر خواسته مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

در این پرونده آقای س.ص. به جرم نگهداری ۲/۳۰ گرم مواد روان گردان و به دلیل تحقق تکرار جرم برای بار پنجم ومستندا به بند ۳ ماده ۸ و ماده ۹ قانون مبارزه با مواد مخدر به تحمل یازده سال حبس و... محکوم شده وبا اعلام اعتراض درمهلت قانونی رسیدگی فرجامی دیوان عالی کشور را درخواست کرده است از عطف توجه به مفاد صورتجلسه کشف مواد مورخ ۹۴/۶/۲۲ واظهار ات مشتمل براقرار نامبرده مبنی بر قبول کشف مواد از زیر فرمان خودروی پیکان متعلق به خودش دراساس مجرمیت نامبرده تردید وجود ندارد. ولی مع الوصف در نحوه احتساب واحراز تکرار جرم برای بار پنجم نقص تحقیقاتی مسجل بوده وبدلیل تأثیر تام تکرار جرم در تعیین مجازات قانونی دادنامه معترض عنه اقتضاء نقض دارد. زیرا اولا دوفقره دادنامه بشماره های ۸۹/۶۱۹-۸۹/۴/۳۱ و ۸۹/۸۸۷-۸۹/۸/۱ از حیث تعریف تکرار، مشمول قانون مجازات اسلامی سابق بوده ورعایت ماده ۴۸ آن قانون در وضعیت فعلی پرونده قابل ارزیابی قضائی نمی باشد . ثانیا وجود قید در جرائم مذکور در بندهای ۵تا۱ ماده ۸ قانون مبارزه با مواد مخدر ومفاد بند ۶ وتبصره یک آن ماده بوضوع دلالت براین امر وارد که محکومیت موضوع بند ۶ ماده ۸ از احتساب بعنوان سابقه وبرای بندهای ۵-۱ انصراف حکمی داشته ودر نتیجه احتساب دادنامه شماره ۹۲/۳۴۳- ۹۲/۳/۱۹ با موضوع نگهداری ۳۴/۱ گرم هروئین و ۴۵سانتی گرم شیشه با اشکال مواجه است . رابعا تائید تاثیر تکرار جرم درمجازات قانونی جرم همانطور که مستلزم تعیین وکیل در دفاع از اتهام وارده بر متهم بوده و در مانحن فیه رعایت شده است، با همان ملاک، نیازمند تفهیم اتهام رسیدگی مقدماتی دردادسرا و نهایتا ذکر در کیفر خواست بوده ورسیدگی به پرونده بدون رعایت قیود مزبور، خروج از حیطه کیفرخواست می باشد و معطوفا به جهات یاد شده ومستندا به بند ۲ شق( ب) ماده ۴۶۹ قانون آئین دادرسی کیفری دادنامه فرجام خواسته را نقض نموده و ادامه رسیدگی را به همان دادگاه محول می نماید.

شعبه چهل ششم دیوان عالی کشور - رئیس و عضو معاون

علی علیا - دکترعلی اصغر جمالو