رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نگهداری مواد اولیه تولید مواد روانگردان

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۶۱۰۰۳۴۵
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۷/۱۸
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۱ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای کیفری
موضوع	نگهداری مواد اولیه تولید مواد روانگردان
قاضی	حمیدرضاموحدی مهردادحبیبی عنایت حیاتی

رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نگهداری مواد اولیه تولید مواد روانگردان: نگهداری مواد اولیه جهت تولید موادروانگردان، بزه نگهداری مواد روانگردان محسوب نمی شود.

رأی خلاصه جریان پرونده

صورت جلسه تنظیمی مورخ ۱۳۹۲/۱۲/۷ مأمورین مبارزه با مواد مخدر تهران دلالت دارد در پی اقدامات اطلاعاتی مشخص گردید شخصی به نام و. ن. در منزل فردی به نام م.م. با همکاری یکدیگر اقدام به راه اندازی لابراتور خانگی تولید شیشه نموده اند. پس از بررسی و حصول اطمینان در ساعت ۱۳ یوم جاری با اخذ مجوز قضائی از جانشین محترم دادسرای ناحیه ... تهران با رعایت موازین شرعی و قانونی وارد منزل شده مشخص گردید بر روی پشت بام منزل متهم م. م. به آدرس ... یک اطاقک فلزی درست شده و هر دو متهم در حال استعمال مواد روان گردان شیشه بودند که طی یک عملیات دستگیر و مواد ذیل کشف گردید ۱- مقدار تقریبی ۱/۵ گرم شیشه ۲- مقدار تقریبی ۶/۸ گرم ماده شیری رنگ مشکوک به شیشه ۳- مقدار تقریبی ۶ گرم حشیش بالفاف ۴- مقدار تقریبی ۱/۶ گرم شیره تریاک بالفافه ۵- مقدار تقریبی ۱۱ گرم ماده خاکی رنگ مشکوک به هروئین بالفاف ۶- مقدار تقریبی ۴۰۰ سی سی آبکار شیشه که نیاز به آزمایش دارد. ۷- مقدار تقریبی ۱۷۳ گرم ید ۸- مقدار تقریبی ۷کیلوگرم سود ۹- حدود بیست لیتر تولوئن ۱۰- مقدار تقریبی دو لیتر استون ۱۱- یک عدد ارسن خلاء ده لیتری ۱۲- دکانتر یک عدد ۱۳- تعداد ۱۰ عدد بشر در سایزهای مختلف ۱۴- ۱۵ عدد پایپ مستعمل ۱۵- ظروف کریستال جهت ساخت شیشه ۳ عدد ۱۶- ترازوی دیجیتال دو عدد ۱۷- تعدادی سطل و قیف پلاستیکی و نیز یک قبضه کلت کمری ۹ میلی متری به شماره ۱۲-۸۸۹۶A به همراه یک خشاب و سه عدد فشنگ ویک عدد اسپری گاز اشک آور. و چند عدد گوشی وکارت عابر بانک و غیره. با انتقال متهمان به مرجع انتظامی از آنان تحقیق و. ن. اظهار داشته است. مواد شیره متعلق به من می باشد ولی از بقیه موادها چیزی اطلاع ندارم و بقیه موادها از قبیل شیشه و حشیش متعلق به مجتبی م. می باشد و هیچگونه شیشه ای تولید نکرده ام علت حضور شما در منزل مجتبی م. چه بود؟ بنده وسیله ای ندارم به صورت مهمان آنجا بودم و چیزی از تولید شیشه اطلاع ندارم. اسلحه متعلق به من نیست و منزل و کمد و کلیه لوازم متعلق به م. م. می باشد. م. م. اظهارداشته است. در منزل خودم دستگیر شدم کلیه لوازم و تجهیزات تولید شیشه متعلق به و. ن. می باشد. که سه روز قبل این وسایل را به منزل من آورد. و در پشت بام گذاشته و دیشب نیز به منزل من آمده و شب در آنجا بود قرار بود امروز این لوازم و تجهیزات تولید شیشه را از منزل من خارج کند و به کرج انتقال نماید و کلیه مواد مخدر و روان گردان کشف شده متعلق به و. ن. می باشد حتی بنده جهت استعمال هروئین خودم از و. جنس تهیه می کردم. اسلحه متعلق به من نیست. متعلق به و. ن. است. درب کمد باز بود احتمالا شخص و. ن. اسلحه را آورده و در آنجا گذاشته است. اسپری اشک آور از بیرون پیدا کرده ام و خالی بوده است. برگ توزین مقدار ماده شیری رنگ بدون لفاف ۸ گرم شیره مطبوخ بدون لفاف یک گرم. پودر قهوه ای رنگ بدون لفاف ۱۰ گرم، مقدار شیشه بالفاف یک گرم اعلام نموده است. (ص ۸) با ارسال گزارش به دادسرا قاضی کشیک به متهم م.م. اتهام نگهداری هشتاد سانت شیشه، ۱/۴۰شیره مطبوخ، ۵/۲۵ حشیش، ۱۵ عدد پایپ ووسایل اولیه تولید روان گردان و استعمال هروئین و نگهداری یک قبضه اسلحه کمری و یک عدد اسپری تفهیم نموده، دفاعا بیان داشته قبول دارم اسلحه متعلق به شخصی به نام ش. است حاضرم وی را معرفی کنم، دفاع شخصی خالی بوده است به متهم و. ن. اتهام حمل و نگهداری ۱/۴۰ گرم شیشه مطبوخ و استعمال آن تفهیم اظهار داشته قبول دارم. قرار وثیقه برای متهمان صادر و به علت عجز از تودیع وثیقه به زندان معرفی شده اند. با توجه به فوت احد از متهمان به نام م.م.، قرار موقوفی تعقیب نامبرده صادر شده است. ضمنا بازپرس از همسر نامبرده تحقیق اظهار داشته است همسرم در این مدت که بیمارستان بود از بی گناهی ن. صحبت می کرد و اسم افرادی می آورد که این وسایل را آورده اند و چند بار تکرار کرد وقتی سالم شدم همه چیز به آقای بازپرس می گویم ولی اجل امانش نداد به دیار باقی شتافت و اسلحه مال همسرم نبوده او چنین پولی نداشت که اسلحه بخرد شاید مال ن. بوده که همسرم را اغفال کرده آن را نگه دارد یا همان کسانی که به انباری پشت بام می رفتند سپس وقت رسیدگی تعیین مأموران انتظامی و متهم و. ن. از زندان دعوت و احضار شده اند. گزارش مرکز عملیات پلیس مبارزه با مواد مخدر به شرح برگ شماره ۷۵ مواد اولیه مکشوفه توزین شده را به شرح ذیل اعلام داشته است. ۱- سود مقدار ۷ کیلوو۴۵۰ گرم ۲- بیست لیتر تولوئن معادل ۱۴ کیلوگرم ۳- ید مقدار ۱۷۰ گرم ۴- ۲ لیتر استون معادل یک کیلو و ششصدگرم و در خصوص بند ۳ جوابیه آزمایشگاه ۱/۶ گرم تریاک اعلام می گردد و مأمورین کاشف از روی شکل ظاهری و تشخیص اولیه قید نموده اند که مواد شیره تریاک است، در مورخ ۱۳۹۲/۴/۹ با حضور متهم و مأمورین کاشف با هویت مشخص از آن ها تحقیق می گردد. مأمورین اظهار داشته اند پیرو اطلاعات فنی و اقدامات اطلاعاتی مرکز عملیات وی‍ژه پلیس مبارزه با مواد مخدر مبنی بر فعالیت فردی به هویت و. ن. درامر تولید مواد روان گردان شیشه که قبل از تاریخ دستگیری نامبرده شخصا اقدام به خرید لوازم و آلات و ادوات و پیش سازهای مواد روان گردان شیشه نموده است و جهت ساخت و تولید شیشه لوازم و موادهای پیش ساز را به منزل فردی به هویت م.م. انتقال داده است و با توجه به اینکه م.م. خودش مصرف کننده مواد روان گردان شیشه بود و در حین دستگیری نیز مشغول استعمال شیشه بود به همین خاطر برای تأمین مواد مصرفی خود اطاقک روی پشت بام منزل خود را در اختیار متهم و. ن. قرار داده بود علی ایحال اکیپی از این مرکز پس از اخذ دستور و حکم قضائی از جانشین محترم دادسرای انقلاب ناحیه ... تهران به محل مورد نظر مراجعه با رعایت موازین شرعی و قانونی وارد منزل شده مشاهده گردید که هر دو نفر در اطاقک روی پشت بام مشغول استعمال مواد روان گردان شیشه می باشند متهمین دستگیر و پس از بازرسی دقیق از اطاقک موارد ذکر شده در صورت جلسه اولیه کشف و ضبط گردید. متهم م.م. اعلام داشت اسلحه متعلق به و. ن. است ولی این مرکز هیچگونه اطلاعاتی مبنی بر اینکه سلاح متعلق به چه کسی می باشد ندارد. سپس از متهم سؤال شده اظهار داشته قبول ندارم اسلحه و موادها متعلق به مرحوم م. بوده است. مجددا مأمورین اظهار داشته اند که به طور واضح و آشکار مشخص بود مکان مذکور فقط جهت ساخت و تولید شیشه و استعمال استفاده می شده است و کلیه مواد مکشوفه در صورت جلسه اولیه در داخل کارتن یا بسته بندی نبوده و نشان دهنده این بوده که لوازم و مواد پیش ساز در آنجا مورد استفاده جهت ساخت شیشه قرار گرفته است.ص ۷۸ متهم نیز بیان داشته به خدا کذب محض است من فقط مهمان بوده ام. سپس نظر کارشناسی آن ها نیز با توجه به تجربیات و دریافت های صحنه جرم اخذ شده است. اعلام داشته اند باتوجه به بیماری هپاتیت از نوع ۲ و سن بالای م.م. و اعتیاد شدید نامبرده به مواد مخدر و روان گردان توانائی کافی جهت تهیه و خرید و جمع آوری لوازم و ادوات را نداشته و حتی علم این کار را نیز نداشته و فقط جهت تهیه مواد مصرفی خود منزل خود را در اختیار متهم و. ن. قرار داده است. به علت بیماری صعب العلاج از خانواده خود طرد شده بود و در اطاقک بالای پشت بام زندگی می کرد. و توانائی انجام کار جز مصرف مواد نداشته است بازپرس سپس اتهام الف- تولید و نگهداری ۱۷۲/۸۰ گرم شیشه ب- نگهداری ده گرم هروئین. ج- نگهداری ۱۵ پایپ د- نگهداری ۶/۶۵ گرم حشیش و شیره تریاک، استعمال شیره تریاک و نگهداری ۱۵/۶۰۸ کیلوگرم تولوئن استون و سودافدرین به متهم تفهیم نموده دفاعا بیان داشته است. قبول ندارم من گاهی شیره تریاک مصرف می کردم تمام موادها و ادوات و وسایل مال مرحوم م. بوده است با اخذ آخرین دفاع به تشدید قرار تأمین نامبرده اقدام شده است. ضمنا نتیجه آزمایشگاه نمونه پودر شیری رنگ را قابل نتیجه گیری ندانسته و پودر قهوه ای رنگ را هروئین شناسائی کرده است (ص ۹۱) با صدور قرار مجرمیت و تنظیم کیفرخواست پرونده به دادگاه ارسال و به شعبه ۲۳ دادگاه انقلاب اسلامی تهران ارجاع شده است. بدوا آقای م.ک. از جانب متهم اعلام وکالت و سپس استعفاء نموده است به علت عدم معرفی وکیل توسط متهم برای نامبرده وکیل تسخیری تعیین شده است آقای ح.ا. از جانب کانون وکلاء معرفی شده است. لایحه ای تقدیم و به شرح آن به لحاظ فقد دلیل بر اثبات این موضوع که وسایل و لوازم ساخت شیشه و دیگر اتهامات صدور حکم برائت وی را خواستار شده است صفحات(۱۱۷ الی ۱۲۱) با حضور متهم و وکیل نامبرده جلسه دادرسی در مورخ ۱۳۹۳/۹/۲۳ تشکیل شده است مجددا به شرح مطالب قبلی اظهارات متهم استماع شده است. فقط اقرار کرده که تریاک مصرف می کردم و قبول دارم. و شب برای خرید تریاک رفته بودم و فردا توسط مأمورین دستگیر شدم سایر مواد متعلق به من نیست. ضمنا وکیل نامبرده نیز اظهار داشته است که همسر متوفی م. نامبرده در بیمارستان گفته ن. بی گناه است خواهشمندم این مطلب در صورت جلسه قید شود. نماینده دادستان با توجه به محتویات پرونده و نحوه دستگیری متهمان و اقرار متهم به خرید شیره تریاک و استعمال آن تقاضای رسیدگی و اتخاذ تصمیم شایسته دارم. سپس دادگاه جهت رفع نواقص تحقیقاتی مورد نظر به شرح صورت جلسه تنظیمی مبنی بر تحقیق مجدد از مأمورین و مواجهه حضوری با متهم تحقیق محسوس و غیرمحسوس پیرامون اشتهار و سابقه متهم در امر تولید و تهیه مواد مخدر تحقیق از همسر متهم متوفی و سایر افراد خانواده به عنوان مطلع در رابطه با فعالیت مشترک متوفی با متهم در امر تولید مواد مخدر تهیه تصاویر و عکس از محل تهیه و تولید یعنی اطاقک پشت بام که وسایل در آنجا کشف شده است. پرونده را به دادسرا اعاده نموده است. مجددا با حضور متهم و مأموران توسط بازپرس از آنان تحقیق شده است. اظهارات قبلی را تکرار کرده اند و متهم کماکان منکر اتهام شده است مجددا از همسر متهم متوفی تحقیق اظهار داشته که همسرم گفت وسایل مال ن. نبوده است مال افراد دیگری بوده اگر حالم خوب شد به بازپرس می گویم ولی اجل امانش نداد. اظهارات وکیل نامبرده نیز استماع شده در تاریخ ۱۳۹۳/۱۱/۶ از کارشناس (مأموران کاشف) نیز تحقیق شده است در پیشگاه کتاب الهی اطلاعات خویش را در خصوص فعالیت یا عدم فعالیت و. ن. بیان کنید که اینجانب با توجه به اجرای وظایف شرعی و قانونی خود با در نظر گرفتن وجدان اعلام می نمایم که و. ن. به مدت ۲ ماه تحت کنترل اطلاعاتی و فنی این پلیس قرار داشته است و متهم م. به هیچ وجه تحت کنترل نبوده چون در تولید شیشه نقش محسوس نداشته فقط جائی را به منظور تولید شیشه در اختیار وی قرار داده است و گهگاهی و. به وی می گفت عمو از بالا مثلا صد گرم شیشه بکش تو روزنامه بندازش پائین م. صرفا در همین حد در امر شراکت داشته است نقش اصلی در امر تولید به عهده و. ن. بوده است وی شخصا اقدام به تولید مواد ... نموده و خودش به فروش می رسانده است. ایشان ۲ ماه تحت کنترل اطلاعاتی و فنی پلیس بود و به صورت متناوب اقدام به تولید شیشه می نموده است و مشتریان دائمی داشت که به آن ها شیشه می فروخت و ساعتی قبل از دستگیری مقداری بالغ بر صد گرم شیشه به فروش رساند و قول بعد از ظهر جهت تحویل مقداری بالغ بر ۱۵۰ گرم دیگر را نیز می داد که دستگیر گردید. و. ن. همواره از ابتدای دستگیری اذعان داشته که شیره تریاک مصرف می نموده و برای مصرف به آنجا رفته به نظر شما چرا این ادعا را دارد. ج- زمان دستگیری به مأمورین اعلام داشت که لابراتوار برای وی است، پس از مرگ م. در زندان بهترین زمان است برای شانه خالی کردن از اتهام و تبرئه خود هرکس دیگری بود هم همین را می گفت. اینجانب که مدت ۲ ماه روی ایشان کار کردم ندیدم شیره مصرف نماید و صراحتا می گویم همه کاره بوده است. سپس با وصول پاسخ استعلام مرجع انتظامی در مورد تحقیق محلی پیرامون وضعیت متهم و اعلام اینکه در نشانی بیان شده شناسائی نشده است. با ختم رسیدگی به شرح دادنامه شماره ۲۶۴-۱۳۹۴/۳/۳۱ و با استدلالات مندرج در رأی با احراز بزهکاری متهم از حیث اتهام استعمال تریاک به پرداخت مبلغ پنج میلیون ریال جزای نقدی و تحمل ۷۴ ضربه شلاق از جهت نگهداری حشیش و تریاک به پرداخت مبلغ یک میلیون ریال جزای نقدی و تحمل دو ضربه شلاق از جهت نگهداری آلات استعمال به پرداخت مبلغ هفت میلیون و پانصدهزار ریال جزای نقدی از جهت نگهداری مواد اولیه جهت تولید مواد روان گردان به تحمل ده سال حبس تعزیری و پرداخت مبلغ یکصد و شصت میلیون ریال جزای نقدی و تحمل ده سال حبس تعزیری و پرداخت مبلغ یکصد و شصت میلیون ریال جزای نقدی و تحمل پنجاه ضربه شلاق تعزیری بابت اتهام تولید و نگهداری مواد روان گردان جمعا به میزان ۱۸۲/۸۰ سانت به مجازات اعدام ... محکوم می نماید. با اعتراض تجدیدنظرخواهی وکیل محکوم علیه پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و حسب دستور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع می گردد. مفاد لایحه اعتراض تکرار مطالب قبلی است که هنگام شور قرائت می گردد. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای عنایت حیاتی عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای مهرداد حبیبی دادیار محترم دادسرای دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر نقض دادنامه مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

دادنامه فرجام خواسته به شماره ۲۶۴-۱۳۹۴/۳/۳۱ صادره از شعبه ۲۳ دادگاه انقلاب اسلامی تهران به جهات ذیل واجد اشکال است. ۱- اولا به شرح صورت جلسه تنظیمی مورخ ۱۳۹۲/۱۲/۷ مأمورین و نیز برگ توزین مواد مکشوفه و گزارش مندرج در برگ شماره ۳۸ پرونده مقدار مواد مخدر و روان گردان مکشوفه عبارت بوده است از یک و نیم گرم شیشه و شش گرم حشیش و ۱/۶ گرم تریاک و یازده گرم هروئین بوده سایر مکشوفات مواد و محلول هائی است که پیش ساز شیشه بوده و قابلیت تبدیل به آن را داشته است. ولکن دادگاه بدون توجه به اینکه مواد و محلولات اخیر صرفا قابلیت استحصال داشته. آن ها را مواد روان گردان شیشه تلقی و به همین اعتبار مبادرت به صدور حکم نموده است ۲- ثانیا دادگاه علی الظاهر یک بار به لحاظ اتهام نگهداری مواد اولیه جهت تولید مواد روان گردان یعنی مقدار ۱۵/۶۰۸ کیلوگرم (تولوئن، استون، آفدرین) حکم به تحمل ده سال حبس، پرداخت یکصدوشصت میلیون ریال جزای نقدی در حق دولت و تحمل ۵۰ ضربه شلاق صادر و یک بار به لحاظ اتهام نگهداری مقدار مواد روان گردان قابل استحصال یعنی ۱۷۲ گرم مندرج در برگ شماره ۳۸پرونده با جمع سایر مواد روان گردان به شرح فوق حکم اعدام متهم صادر نموده است در حالی که مواد مذکور صرفا امکان تبدیل شیشه داشته و نه اینکه مواد شیشه باشد. و اتهام در واقع منطبق با ماده ۴۰ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۳۷۶ می باشد که مورد توجه قرار نگرفته و تعیین دو مجازات به شرح مذکور خلاف بین شرع و قانون می باشد.۳- ثالثا حسب گزارش مأمورین قبل از دستگیری مقدار صد گرم شیشه توزیع کرده است. علی القاعده می بایست در همان بحبوحه حداقل وجوه حاصل از فروش کشف یا ضبط می گردید و یا نسبت به دستگیری خریدار اقدام می گردید که نشده است. لذا گزارش مذکور نیز نمی تواند مبنائی برای حکم محکومیت باشد. گذشته از مراتب اساسا دلیل مؤثر و اطمینان بخشی که تعلق مواد مکشوفه به متهم و انتساب به وی را نشان دهد. در پرونده وجود ندارد. لذا رأی صادره مخدوش بوده و قابلیت ابرام ندارد. با پذیرش اعتراض مستند به بند ب ماده ۴۶۹ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۹۲ و اصلاحات بعدی و لحاظ شق دوم از بند مذکور با نقض رأی رسیدگی مجدد را به شعبه هم عرض دادگاه صادرکننده حکم منقوض محول می نماید.

مستشار و عضو معاون شعبه اول دیوان عالی کشور

حمیدرضا موحدی - عنایت حیاتی