رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نگهداری مواد پیش ساخت مواد مخدر

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۶۱۰۰۳۱۹
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۶/۱۸
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۱ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای کیفری
موضوع	نگهداری مواد پیش ساخت مواد مخدر
قاضی	حمیدرضاموحدی عنایت حیاتی مهردادحبیبی

رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نگهداری مواد پیش ساخت مواد مخدر: محکومیت متهم به بزه نگهداری ماده روانگردان شیشه در فرضی که ماده مزبور توسط متهم،هنوز استحصال و تبدیل به شیشه نشده باشد، فاقد وجاهت قانونی است.

رأی خلاصه جریان پرونده

صورت جلسه تنظیمی مورخ ۱۳۹۲/۶/۶ مأمورین مبارزه با مواد مخدر تهران دلالت دارد که در پی گزارش واصله مبنی بر اینکه فردی به هویت ب. م. در امر تولید و توزیع مواد روان گردان شیشه فعالیت دارد. با کسب دستور از مقام قضائی منزل نامبرده واقع در تهران مورد بازرسی قرار می گیرد. که بدوا به لحاظ مقاومت در بازرسی و ایجاد درگیری دستگیر و از منزل نامبرده هیچگونه مواد ممنوعه بدست نمی آید و در ادامه با راهنمائی نامبرده منزل واقع در کوچه ط. مورد بازرسی قرار می گیرد. از داخل کابینت آشپزخانه مقدار ۴۲۸ گرم مواد روان گردان شیشه با لفاف تعداد ۲۱۰ عدد پک خرده و عمده فروشی، یک عدد قیف و یک عدد دستگاه ترازو یک عدد اجاق گاز تک شعله یک عدد سطل و از حمام دو عدد قابلمه مخصوص پخت شیشه از داخل انبار سه گالن بیست لیتری آب مقطر با مارک زلال پمپ، مقدار ۳۰۷ گرم آبکار و مایع مشکوک به شیشه با لفاف، پودر مشکوک به آندرین ۷۴ گرم با لفاف کشف می گردد. در برگ توزین نیز مقادیر مذکور اعلام شده است از متهم تحقیق اظهار می دارد که کشف مواد از منزل بنده قبول دارم ولی متعلق به بنده نیست برای علی ... می باشد تاکنون با هیچکس در امر تولید و ساخت شیشه فعالیت نداشته ام. ولی ع. ح (ظاهرا الف. صحیح است. عضوممیز) به مدت ۷سال است فعالیت دارد و آشپز است حدود دو ماه پیش ع. لوازم و شیشه مکشوفه را در منزل بنده گذاشت و با وانت آن ها را به آنجا آورد بنده مبلغ ۵۵ میلیون تومان به ع. قرض داده بودم حدود دو ماه پیش که از او سفته گرفته بودم ع. به من گفت این لوازم به صورت امانت در منزل بنده باشد تا برگردم و آن ها را از اینجا می برم و پول شما را می دهم و تسویه می کنم. گزارش به نظر قاضی کشیک دادسرا رسیده است از متهم تحقیق و اتهام نگهداری مقدار ۴۳۰ گرم شیشه و مواد اولیه ساخت شیشه به وی تفهیم شده است دفاعا بیان داشته است که گزارش را قبول دارم. مواد به اتفاق اقلام ساخت شیشه از منزل من کشف شده است تماما متعلق به ع. ح. می باشد. من از ایشان مبلغ صد میلیون تومان طلبکار بودم و نامبرده به عنوان امانت آورده بود منزل من و گفت می آیم می برم. شنیده ام در زندان قزل الحصار است و متعلق به من نمی باشد، قرار بازداشت موقت صادر شده جهت رسیدگی به شعبه ۱۲ بازپرسی ارجاع گردیده است پاسخ آزمایشگاه نمونه جامد کلوخی به صورت مخلوط با پودر زرد رنگ حاوی مقدار جزئی متامفتامین (شیشه) و نمونه کریستالی سفید رنگ را متامفتامین (شیشه) اعلام داشته است (ص۲۴) آقایان ک.پ. و ح.ت. از جانب متهم اعلام وکالت نموده اند در تاریخ ۱۳۹۲/۶/۳۰ بازپرس از متهم آخرین دفاع اخذ نموده مطالب قبلی را تکرار و اعلام داشته مواد متعلق به ع. ح. می باشد. و از شیشه اطلاعی نداشتم متهم ع. الف. ح. از زندان تحت الحفظ احضار در مورخ ۱۳۹۲/۷/۸ در بازپرسی حاضر از نامبرده تحقیق بیان داشته است اینجانب اظهارات ب. م. را قبول ندارم. من از تاریخ عید فطر امسال که حدود ۲ ماه می شود در زندان قزل الحصار هستم بابت اتهام نگهداری ۱۶ گرم شیشه در شعبه ۱۱ دادگاه انقلاب به هفت سال و نیم محکوم شده ام و دو ماه سپری کرده ام اصلا رابطه ای با ب. م. ندارم برادرانش میوه فروش هستند ولی هیچ رفت و آمدی با ایشان نداشتم حرف های ایشان کذب محض است. اصلا قبول ندارم. سفته به م. داده بودم به ایشان نداده بودم حاضرم مواجهه حضوری شوم. در تاریخ ۱۳۹۲/۷/۱۵ با احضار متهمان از زندان بازپرس بین آن ها مواجهه حضوری داده است. ب. م. اظهار داشته مواد متعلق به آقای ع. الف. ح. است که اینجا حاضر می باشد. من کلید منزلم را به ایشان داده بودم. چون می خواستم بروم شمال و این آقا با یک م. نامی آمدند کلید را گرفتند. من رفتم شمال برگشتم کلیدها را به من برگرداندند و حتی به خانه رفتم ولی توجهی نکردم. گویا این وسایل را این آقا و م. داخل منزل گذاشته اند و اصلا کلید را تحویل شخص دیگری نداده ام متهم ع.ح. اظهار داشته است. قبول دارم کلید را از ب.م. گرفتم ولی درجا به م. دادم تا با دوست دخترش بروند آنجا من نرفتم م. رفته است و م. روی دو تا سه پرونده متواری است. اگر موادی گذاشته باشد کار م. است، م.ب. فامیل است و پایگاه ... در تعقیب او هستند، قبول دارم اشتباه کردم کلید منزل ب.م. را به م. دادم، و می دانم مواد مال ب.م. نیست و م.ب. فراری است و ب.م. اهل مواد نیست، دعوائی است ولی موادی نیست. خودم تقریبا ۱۵ روز بعد به خاطر ۱۴ گرم گیر افتادم که این مواد هم امانت م. ب. بوده است مجددا ب. م. اظهار داشته است به خدا از این مواد هیچ اطلاعی نداشتم سابقه من را بررسی کنید ورزشکار هستم و دعوا می کنم ولی از مواد اطلاعی ندارم، بازپرس قرار مجرمیت متهم صادر نموده به لحاظ عدم اظهارنظر در خصوص سایر متهمان و نیز اخذ نتیجه میزان مواد روان گردان استحصال شده از مایع مشکوفه دادیار اظهارنظر با قرار صادره موافقت نمی نماید. در این هنگام به علت بلاتصدی بودن شعبه اول بازپرس جهت رسیدگی به شعبه دوم بازپرسی ارجاع می گردد گزارش آزمایشگاه حاکی است که مقدار ۲۰ گرم شیشه (متامفتامین) از مایع مکشوفه قابل استحصال است (ص ۶۴) وکلاء متهم لایحه ای تقدیم که پیوست پرونده می باشد، با توجه به نتیجه آزمایشگاه اتهام نگهداری مقدار ۴۵۰ گرم شیشه به نامبرده تفهیم و اتهام قبلی اصلاح می شود. مجددا اظهار می دارد که مواد متعلق به من نیست متعلق به آقای ع. ... می باشد. پس از رفع نواقص قرار مجرمیت متهم در خصوص نگهداری مواد روان گردان (شیشه) به میزان مذکور صادر و در خصوص سایر اتهامات قرار منع تعقیب صادر می گردد و با تنظیم کیفرخواست پرونده به دادگاه ارسال می شود. جهت رسیدگی به شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب اسلامی تهران ارجاع شده است خانم ها ف.ص. و ن.ع. از جانب متهم اعلام وکالت می نمایند. متهم طی ارسال لایحه ای از زندان سایر وکلاء خود را عزل می نماید. مجددا ج.و. از جانب متهم اعلام وکالت می نماید. وقت دادرسی به تاریخ ۱۳۹۴/۲/۱۵ تعیین شده است. با حضور متهم، وکیل نامبرده و نیز نماینده دادستان جلسه دادرسی تشکیل گردیده است خطاب به متهم مفاد کیفرخواست دادسرا قرائت می گردد چه می گوئید؟ قبول دارم از خانه من کشف شده است ع. ... این مواد را به خانه من به عنوان امانت آورد و کلید خانه را به او دادم و ۵۵ میلیون تومان از وی طلبکار بودم و کلید خانه را به او دادم و به شمال رفتم و گفت کلید خانه را به من امانت بده و بنده در شمال بودم وقتی از شمال برگشتم مرا دستگیر کردند. و به خانه خود مرا بردند و مواد از خانه من کشف گردید. انگیزه پذیرش چه بود. من اشتباه کردم کلید خانه ام را به او دادم و زمانی که آمد گالن آب مقطر آورده بود، در مقام آخرین دفاع گفته است شیشه متعلق به من نیست و خود ع. گفته که مواد متعلق به من است. وکیل نامبرده نیز اظهار داشته مدافعاتم به شرح لایحه ای است که تقدیم می نمایم. وکیل مذکور لایحه ای سپس تقدیم و طی آن مضمونا اعلام داشته است. موکل از وجود مواد در منزل هیچگونه اطلاعی نداشته است و صرفا از روی اعتماد کلید منزل را در اختیار دیگری قرار داده است و باز نمودن درب با ریموت برای مأمورین دلیل بر آسودگی روانی وی مبنی بر عدم وجود وسایل ممنوعه در منزل می باشد و فقدان سوءنیت وی را نشان می دهد و اینکه متهم از ابتدا منکر اتهام شده و اظهارات اولیه نامبرده در نزد مأمورین زیر فشار شکنجه شدید فیزیکی بوده است به لحاظ عدم تحقق عناصر سه گانه جرم برائت وی را تقاضا نموده است. نماینده دادسرا نیز با توجه به مفاد کیفرخواست و محتویات پرونده و اظهارات متهم در مراحل دادرسی رسیدگی و صدور حکم را به شرح کیفرخواست و محکومیت نامبرده خواستار شده است. سپس دادگاه با ختم رسیدگی به شرح دادنامه شماره ۰۰۰۲۹-۱۳۹۴/۲/۱۹ به استناد بند ۶ ماده ۸ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر نامبرده را به اعدام و مصادره اموال ناشی از وقوع جرم محکوم می نماید. و سرانجام با توجه به اعتراض وکیل نامبرده پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع می شود. مفاد لایحه تکرار مطالب قبلی است. هنگام شور قرائت می گردد. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای عنایت حیاتی عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای مهرداد حبیبی دادیار محترم دادسرای دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر نقض دادنامه مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

نظر به اینکه متهم از بدو تحقیق منکر اتهام و بزه انتسابی بوده است و مدعی گردیده که قبل از دستگیری در شمال کشور بوده و خودش مأمورین را به صحنه کشف مواد هدایت کرده است. در وضع کنونی رأی فرجام خواسته به لحاظ نواقص تحقیقاتی به شرح ذیل واجد اشکال است که اقتضاء دارد به وجه مفید مرتفع گردد. اولا: لازم است با اعزام مأمورین مورد وثوق قابل اطمینان به نحو غیرمحسوس در مورد فعالیت و اقدامات متهم در توزیع مواد مخدر (خصوصا در محل کشف مواد) تحقیقات اطمینان آور انجام شود که آیا اساسا گزارش اولیه در این مورد صحت دارید یا خیر؟ ثانیا: ادعای متهم در مورد عدم حضورش در تهران مورد بررسی و همچنین با پرسش و سؤالات تکمیلی و تحقیق بیشتر از نامبرده در مورد دیگر اظهاراتش مبنی بر تعلق مواد به فرد دیگر، چگونگی انتقال آن ها به آپارتمان وی، زمان و نحوه ادعای تحویل کلید آپارتمان به افراد دیگر تحقیقات کافی و روشن کننده صورت پذیرد. ثالثا: در فرض اینکه متهم توزیع کننده مواد بوده است علی القاعده می بایستی شماره تلفن یا نام و مشخصاتی از دریافت کننده های مواد مخدر در پرینت مکالمات تلفنی یا مدارک و دفاتر وی موجود باشد. که در این مورد هم تحقیقی صورت نگرفته است و اقتضاء دارد. به طریق مقتضی تحقیقات لازم در این مورد نیز معمول گردد. رابعا افزودن مقدار بیست گرم شیشه به اتهام متهم در حالی که استحصال و تبدیل به ماده روان گردان شیشه نشده است نیز محل تأمل و صحیح به نظر نمی رسد. لذا به لحاظ مراتب رأی صادره مخدوش و درخور نقض است و مستند به بند ب ماده ۴۶۹ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۹۲ و تجویز شق دوم بند مذکور با نقض رأی رسیدگی مجدد را به همان دادگاه صادرکننده حکم منقوض محول تا پس از رفع نواقص یاد شده سپس رأی مقتضی صادر نمایند.

مستشار و عضومعاون شعبه اول دیوان عالی کشور

حمیدرضا موحدی - عنایت حیاتی