رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۲۹۹)

رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال مصوبات شماره ۳۶۵۶ ش الف د- ۱۵/۱۱/۸۲ و ۱۰۱۹۶/ش الف د – ۱۶/۵/۸۴ و ۱۹۰۰۸/ ش الف د – ۸/۲/۸۶ شورای اسلامی شهر شیراز در خصوص تعرفه عوارض حق مشرفیت

مرجع صادر کننده	هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری
موضوع	ابطال مصوبات شماره ۳۶۵۶ ش الف د- ۱۵/۱۱/۸۲ و ۱۰۱۹۶/ش الف د – ۱۶/۵/۸۴ و ۱۹۰۰۸/ ش الف د – ۸/۲/۸۶ شورای اسلامی شهر شیراز در خصوص تعرفه عوارض حق مشرفیت
کلاسه پرونده	ه ع /۹۵/۱۲۲۶
تاریخ رأی	چهارشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۶
شماره دادنامه	۲۹۹

هیأت تخصصی عمران ، شهرسازی و اسناد

کلاسه پرونده : ه ع /۹۵/۱۲۲۶ دادنامه : ۲۹۹ تاریخ : ۱۷/۱۱/۹۶

شاکی : آقای عباس محمودآبادی با وکالت روح اله قاسم زاده

طرف شکایت : ۱-شورای اسلامی شهر شیراز ۲-شهرداری شیراز

موضوع شکایت و خواسته : ابطال مصوبات شماره ۳۶۵۶ ش الف د- ۱۵/۱۱/۸۲ و ۱۰۱۹۶/ش الف د – ۱۶/۵/۸۴ و ۱۹۰۰۸/ ش الف د – ۸/۲/۸۶ شورای اسلامی شهر شیراز در خصوص تعرفه عوارض حق مشرفیت

متن مقرره مورد شکایت

۳۶۵۶/ش الف د- ۵/۱۱/۸۲

ماده واحده : به کلیه اراضی و املاکی که بر اثر طرحهای اصلاحی ، تعریضی ، توسعه ای و احداثی در بر گذر اصلاحی یا تعریضی و یا احداثی واقع می شوند عوارض حق مشرفیت برای یکبار تعلق می گیرد که هنگام فروش ( نسبت به سهم فروش رفته ) از صاحبان این قبیل املاک برابر مفاد تباصر ذیل این ماده واحده توسط شهرداری وصول خواهد شد.

تبصره ۱ : عوارض حق مشرفیت به کلیه اراضی و املاک در معرض طرح و یا براساس اجراء طرح های ماده واحده برگذر واقع شده یا می شوند ۷p می باشد و اجرای کلیه عملیات اجرائی مربوط به این طرحها به عهده شهرداری می باشد.

تبصره ۲ : در هنگام اجرای طرحهای مورد مسیر تا میزان ۲۰% عرصه باقیمانده از مورد مسیر کسر و الباقی هنگام نقل و انتقال ملک به غیر ، قابل محاسبه خواهد بود.

تبصره ۳ : عوارض حق مشرفیت از برگذر جدید تا عمق ۳۰ متر اول ۷p و مابقی p ۴ تا عمق یکصد متر تعلق می گیرد.

تبصره ۴ : کلیه مستحدثاتی (مانند احداث بوستان) که موجب ارزش افزوده می گردند عوارض حق مشرفیت براساس p۵ به عمق یکصد متر بعد از اجرای طرح صرفا برای املاک تجاری تعلق می گیرد.

۱۰۱۹۶/ش الف د -۱۶/۵/۸۴

احترما ، نامه شماره ۱/۲۲۰۶ مورخ ۱۹/۲/۸۴ شهرداری درخصوص اصلاح تعرفه عوارض حق مشرفیت موضوع مصوبه شورا به شماره ۳۶۵۶ مورخ ۵/۱۱/۸۲ در جلسه مورخ ۶/۵/۸۴ شورای اسلامی شهر شیراز مطرح و ضمن جایگزینی تبصره ۲ به مصوبه قبلی شورا به شماره ۰۲۶۵۶ و همچنین اضافه شدن ۲ تبصره دیگر به تبصره های مصوبه مذکور به شرح مورد موافقت قرار گرفت : تبصره ۲ جایگزین : در مورد املاکی که در معرض اجرای طرحهای موضوع این مصوبه قرار میگیرند عوارض حق مشرفیت تا معادل ۲۰% ارزش عرصه باقیمانده براساس قیمت مبنای محاسبه غرامت یا قیمت روز محاسبه و در لیست واحدی منظور و همزمان با اجرای طرح و پرداخت غرامت ، از غرامت مورد مسیر کسر و مابقی از سوی شهرداری پرداخت می گردد . در مواردی که حق مشرفیت بیش از غرامت متعلقه گردد عوارض باقیمانده براساس مصوبات مربوط به حق مشرفیت در هنگام نقل و انتقال جزئی یا کلی ملک به غیر نسبت به سهم موضوع انتقال و به قیمت منطقه بندی روز محاسبه و دریافت خواهد شد. تبصره ۵ :کلیه املاکی که حداکثر با تعریض عمق دو متر مشمول حق مشرفیت می گردند تا ۲۰% باقیمانده ملک با مورد مسیر تهاتر و چنانچه شهرداری پس از آن بستانکار گردد ، با کسر ۲۰% مقدار بستانکار مشمول حق مشرفیت می گردند. تبصره ۶:کلیه املاکی که مشمول تعریض در پیاده رو جلو ملک گردند مشروط بر اینکه مطالبه غرامت ننمایند مشمول پرداخت عوارض حق مشرفیت نمی شوند.

۱۹۰۰۸/ش الف د-۸/۲/۸۶

احتراما ، نامه شماره ۱۹۱/۲۴۱۱ مورخ ۸/۳/۸۵ یکی از اعضاء محترم شورا مثبوت به شماره ۱۹۰۰۸ مورخ ۱۱/۳/۸۵ شورا درخصوص رفع ابهام در نحوه اجرای عوارض حق مشرفیت موضوع مصوبه شماره ۳۶۵۶ مورخ ۵/۱۱/۸۲ ارسالی از کمیسیون برنامه و بودجه در جلسه مورخ ۶/۲/۸۶ شورای اسلامی شهر شیراز مطرح و مقرر گردید تباصر پنج و شش به مصوبه شماره ۳۶۵۶ مورخ ۵/۱۱/۸۲ به شرح زیر اضافه گردد.

تبصره۵: عوارض حق مشرفیت به کلیه اراضی و ساختمانهایی که بر اثر طرحهای اصلاحی تعریض توسعه ای و احداثی در برگذر اصلاحی یا تعریضی و یا احداثی قبل از مورخ ۳/۱۱/۷۰ واقع شده اند تعلق نمی گیرد. تبصره ۶:اراضی و املاک فاقد ساختمان موضوع تبصره ۵ چنانکه تقاضای غرامت مورد مسیری نماید مشمول پراخت حق مشرفیت مطابق تبصره ۲ مصوبه شماره ۳۶۵۶ مورخ ۵/۱۱/۸۲ می گردد. ضمنا مقرر گردید شهرداری نسبت به اصلاح مصوبه طی یک ماه آینده اقدام نماید.

• دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت :

شاکی بموجب دادخواستی ابطال مصوبات شماره ۳۶۵۶/ ش الف د مورخ ۵/۱۱/۸۲ و ۱۰۱۹۶/ ش الف د مورخ ۱۶/۵/۸۴ و ۱۹۰۰۸/ ش الف د مورخ ۸/۲/۸۶ شورای اسلامی شهر شیراز درخصوص تعرفه عوارض حق مشرفیت را خواستار گردیده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است:

۱-فقهای شورای نگهبان در نظریات شماره ۴۸۳۵۸/۳۰/۹۱ مورخ ۲۵/۷/۹۱ و ۱۰۸۵/۱۰۲/۹۳ مورخ ۲۰/۳/۹۳ و ۱۳۰۰ مورخ ۱۲/۱۰/۷۴ اخذ عوارض حق مشرفیت را خلاف شرع اعلام نموده است.

۲-هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز بموجب آراء شماره ۵۶۳ مورخ ۸/۱۲/۹۰ و ۴۲ مورخ ۱۷/۷/۶۸ و ۱۸۸ مورخ ۷/۱۱/۷۴ صراحتا اخذ عوارض حق مشرفیت (مرغوبیت) را غیر قانونی اعلام نموده است.شاکی هم چنین بموجب لایحه جداگانه ای به شماره ۱۸۸/۹۵-۱۳/۱۱/۹۵ به تشریح موارد فوق پرداخته و تقاضای ابطال مصوبات معترض عنه را به دلیل مغایرت با قانون و شرع از تاریخ تصویب داشته است.

• خلاصه مدافعات طرف شکایت :

در پاسخ به اظهارات شاکی ، شهرداری شیراز طی نامه ای به شماره ۲۶۱۳۸۷/۹۶-۲۶/۵/۹۶ اعلام داشته است که :

۱-مصوبه اخیرالتصویب به شماره ۱۵۳۶۵/۹۵/ص-۸/۱۰/۹۵ شورای اسلامی شهر شیراز جایگزین مصوبات مورد شکایت گردیده و عملا مصوبات مذکور منسوخ و جهتی برای ابطال وجود ندارد.

۲-شورای نگهبان طی نامه شماره ۲۰۰/۳۷۶۰۵/۲۱۰/۹۰۰۰ مورخ ۱۲/۳/۹۴ اخذ عوارض بر حق مشرفیت را شرعی دانسته و منعی جهت وصول آن اعلام نکرده است.

۳-هیات تخصصی عمران ، شهرسازی و اسناد دیوان عدالت اداری در دادنامه های شماره ۲۵۲ الی ۲۶۵ مورخ ۲۹/۱۰/۹۵ موضوع پرونده شماره ۴۹۸/۹۲ با تاکید بر نظریه شورای نگهبان وضع عوارض بر حق مشرفیت را مغایر قانون ندانسته است.

۴-هیأت عمومی دیوان عدالت اداری طی دادنامه های شماره ۱۰۵ مورخ ۲/۷/۷۴ و ۱۸۱ مورخ ۴/۵/۸۳ نیز اخذ عوارض بر حق مشرفیت را مغایر قانون تشخیص نداده است. همچنین رئیس شورای اسلامی شیراز پیرو نامه شهرداری شیراز ( با مشخصات فوق) و در پاسخ به اظهارات شاکی طی نامه ای به شماره ۳۲۹۷/۹۶/ص مورخ ۷/۸/۹۶ عینا به موارد فوق اشاره و تقاضای رد شکایت شاکی و ابرام مصوبه های شورا را از ریاست هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نموده است.

• چنانچه ادعای مغایرت با موازین شرعی مطرح شده است نظریه شورای نگهبان نوشته شود :

موضوع مصوبات ( مورد شکایت ) در جلسه مورخ ۱۵/۶/۱۳۹۶ فقهای معظم شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نظر فقها به شرح ذیل اعلام می گردد : (( چون مفاد مصوبه تجویز دریافت درصدی از قیمت اضافه شده در زمان فروش ملک به عنوان عوارض می باشد فلذا مصوبه مذکور خلاف موازین شرعی تشخیص داده نشد. از جهت اینکه چنین عوارضی خلاف قانون است یا خیر تشخیص امر به عهده آن دیوان محترم می باشد.))

تهیه کننده گزارش :

جباری

هیأت تخصصی عمران ، شهرسازی و اسناد دیوان عدالت اداری با حضور اعضاء تشکیل ، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرائت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره به اتفاق آراء اعضای حاضر به شرح ذیل مبادرت به صدور رأی می نماید .

• رأی هیات تخصصی عمران ، شهرسازی و اسناد

طبق بند ۱۶ ماده ۷۱ قانون تشکیلات ، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱۳۷۵ تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست های عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می شود از جمله وظایف و مسئولیتهای شورای اسلامی شهرهاست و در تبصره یک ماده ۵ قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران موسوم به تجمیع عوارض مصوب ۱۳۸۱ وضع عوارض محلی تجویز شده است ، همچنین در آراء هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره های ۱۰۵-۱/۷/۱۳۷۴ و ۱۱۸۷-۲۳/۱۰/۱۳۸۶ و ۱۲۲۹-۲۳/۱۰/۱۳۸۶ و غیره وضع عوارض بر حق مشرفیت در بخشنامه های وزارت کشور و شهرداری تهران و مصوبات شوراهای اسلامی مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص نگردیده است. همچنین شورای محترم نگهبان طبق نظریه شماره ۲۵۶۵/۱۰۲/۹۶-۱۵/۶/۹۶ جعل عوارض بر حق تشرف یا مشرفیت را در مصوبات مذکور مخالف شرع اعلام نکرده است ، بنابراین مصوبات شماره ۳۶۵۶ ش الف مورخ ۵/۱۱/۱۳۸۲ و شماره ۱۰۱۹۶/ ش الف د مورخ ۱۶/۵/۱۳۸۴ و شماره ۱۹۰۰۸/ ش الف د مورخ ۸/۲/۱۳۸۶ شورای اسلامی شهر شیراز مبنی بر وضع عوارض حق مشرفیت مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات نبوده و به استناد مواد ۱۲و۸۴ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری رأی به رد شکایت صادر می شود. این رأی ظرف ۲۰ روز از تاریخ صدور از سوی رئیس محترم دیوان عدالت اداری و یا ۱۰ نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است ./ح

جباری

رئیس هیأت تخصصی عمران ، شهرسازی واسناد

دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 11175