رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۷-۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۰۰۶ ،مورخ: سه شنبه ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۹)

رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بندهای ۴ و ۵ برنامه درسی دوره یک ساله مهارت آموزی دانشگاه فرهنگیان مصوب ۱؍۸؍۱۳۹۷ و ابطال بند (ج) شرایط اختصاصی وزارت آموزش و پرورش در دفترچه راهنمای ثبت نام پنجمین آزمون استخدامی متمرکز دستگاه های اجرایی کشور در سال ۱۳۹۷

مرجع صادر کننده	هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری
موضوع	ابطال بندهای ۴ و ۵ برنامه درسی دوره یک ساله مهارت آموزی دانشگاه فرهنگیان مصوب ۱؍۸؍۱۳۹۷ و ابطال بند (ج) شرایط اختصاصی وزارت آموزش و پرورش در دفترچه راهنمای ثبت نام پنجمین آزمون استخدامی متمرکز دستگاه های اجرایی کشور در سال ۱۳۹۷
کلاسه پرونده	ه ع؍ ۹۸۰۲۶۲۴ و ۹۸۰۳۰۴۱
تاریخ رأی	سه شنبه ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۹
شماره دادنامه	۷-۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۰۰۶

هیأت تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری

شماره پرونده :ه ع؍ ۹۸۰۲۶۲۴ و ۹۸۰۳۰۴۱ شماره دادنامه :۷-۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۰۰۶ تاریخ: ۱۵/۲/۹۹

شاکی :خانم ها بتول ریکا طرهانی، خدیجه فتح الهی، هاجر حاتمی، زهرا کیانی، مرضیه روحی، فاطمه علیجان زاده، نیره عبدی، سولماز پورحسینی، مهرانگیز ظهرابی،عارفه ترکاشوند، معصومه نوروزی، سیده شکوفه حسینی، سکینه تنهایی، مرضیه فاضلی، محبوبه شکوهی و زینب جلالیان و آقایان عبدالقادر میرزایی، هادی میرزائیان مفرد همگی با وکالت آقایان حسین کاشانی و محمدتقی کاشانی

طرف شکایت :۱- وزارت آموزش و پرورش ۲- دانشگاه فرهنگیان ۳- سازمان اداری و استخدامی کشور

موضوع شکایت و خواسته :ابطال بندهای ۴ و ۵ برنامه درسی دوره یک ساله مهارت آموزی دانشگاه فرهنگیان مصوب ۱؍۸؍۱۳۹۷ و ابطال بند (ج) شرایط اختصاصی وزارت آموزش و پرورش در دفترچه راهنمای ثبت نام پنجمین آزمون استخدامی متمرکز دستگاه های اجرایی کشور در سال ۱۳۹۷

شورای دانشگاه فرهنگیان به استناد ماده ۲۸ اساسنامه آن دانشگاه، اقدام به تدوین و اجرای برنامه درسی دوره یک ساله مهارت آموزی نموده است که شکات به بند ۴ و ۵ آن و همچنین به ضوابط ناشی از آن در دفترچه راهنمای ثبت نام پنجمین آزمون استخدامی متمرکز دستگاه های اجرایی کشور در سال ۱۳۹۷ مبنی بر لزوم اخذ آزمون پس از طی دوره یکساله مهارت آموزی اعتراض نموده اند.

متن مقررات مورد شکایت به شرح زیر است

الف) برنامه درسی دوره یک ساله مهارت آموزی دانشگاه فرهنگیان

۴- اجرای دوره یکساله مهارت آموزی:دوره یکساله مهارت آموزی طی دو نیمسال تحصیلی به اجرا گذاشته می شود. رشته های دوره یکساله مهارت آموزی عبارتند از : آموزش ابتدایی ( شامل دو زیر مجموعه آموزگار ابتدایی و آموزگار کودکان استثنایی ) ، آموزش متوسطه ( شامل هفده زیر مجموعه و دبیری تربیت بدنی ) ، مراقب سلامت ، مربی امور تربیتی مدارس و مشاوره.بر حسب مورد برخی از دروس به صورت مجازی ارائه می شوند که کلاس های رفع اشکال آن در پایان هر دوره حداکثر به میزان دو جلسه به صورت حضوری در واحدهای آموزشی برگزار می شود.واحدهای درسی این دوره از نوع نظری ، عملی ، کارگاهی و کارآموزی هستند.کارآموزی تمامی مهارت آموزان این دوره ، در محیط های مربوط انجام می شود.ارزشیابی در این دوره مشتمل بر ارزشیابی تکوینی و تراکمی برای هر یک از دروس و ارزشیابی جامع در پایان دوره است.

۵- ارزشیابی جامع صلاحیت های حرفه ای:مؤلفه های سنجش ارزشیابی جامع صلاحیت های حرفه ای ( اصلح ) عبارتند از :

آزمون های کتبی : این بخش از طریق طراحی سوالات استاندارد و آزمون کتبی اجرا می گردد و دارای دو بخش آزمون دانشی و آزمون عملکردی است ، که در پایان هر نیمسال تحصیلی برگزار می شود.

فعالیت های فرهنگی : این بخش بر اساس فعالیت ها و گزارش های مرتبط با امور فرهنگی ، هنری و مذهبی تنظیم می شود ، که در صورت مهیا شدن شرایط و امکانات لازم در برنامه منظور می شود.

تدریس عملی : این بخش از طریق اجرای تدریس در موقعیت ( واقعی یا تصنعی ) و دفاع از آن در حضور معلم راهنما به همراه دو نفر از استادان دانشگاه در پایان نیمسال دوم تحصیلی انجام می شود.

کسب نصاب ۶۵ درصد امتیاز برای موفقیت و دریافت گواهی صلاحیت حرفه ای لازم است. افردی که کمتر از حد نصاب های مطرح شده را کسب کرده باشند ، با فاصله زمانی حداقل سه ماه ، می توانند یک نوبت دیگر درخواست شرکت مجدد در سنجش مؤلفه هایی از ارزشیابی جامع صلاحیت های حرفه ای را داشته باشند که حد نصاب لازم را در آن کسب نکرده اند. در صورت عدم موفقیت و کسب حداقل های امتیاز ، شخص باید مجددا در دوره شرکت کند.

این دوره منتهی به صدور گواهی شایستگی حرفه ای معملی می شود ؛ که اعتبار آنبرای شروع به کار برای مدت پنج سال است شرایط تمدید گواهی شایستگی متعاقبا اعلام می شود.

دارا بودن گواهی مهارت های هفتگانه (ICDL) و گواهی مهارت روخوانی و روان خوانی قرآن مجید برای تمامی مهارت آموزان برای صدور گواهی صلاحیت حرفه ای الزامی است.

کلیه مهارت آموزان از گذراندن دروسی با عنوان و سرفصل مشابه در دوره کارشناسی و یا کارشناسی ارشد که در آنها نمره ۱۴ و بالاتر کسب کرده اند ، معاف می باشند.

ب) بند ج از شرایط اختصاصی دفترچه راهنمای ثبت نام پنجمین آزمون استخدامی سال ۱۳۹۷ :

شرایط و ضوابط دوره یک ساله مهارت آموزی : به استناد مجوز شماره ۱۶۶۷۲۰۷ مورخ ۱۰؍۱۱؍۱۳۹۶ سازمان اداری و استخدامی کشور و مفاد ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان پذیرفته شدگان استخدام پیمانی مشاغل آموزشی در آموزش و پرورش ملزم به گذراندن دوره یکساله مهارت آموزی در دانشگاه فرهنگیان (رشته های شغلی دبیر،آموزگار ) و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی ( رشته شغلی هنرآموز و استادکار ) می باشند. کلیه پذیرفته شدگان ملزم به گذراندن دوره یک ساله مهارت آموزی و موفقیت در آزمون جامع بدون دریافت حقوق و مزایا بوده و صدور حکم استخدامی منوط به موفقیت در دوره مذکور می باشد.

دلایل شاکیان برای ابطال مقرره مورد شکایت :وکیل شکات اعلام داشته ، شکات پس از دریافت اطلاعیه آزمون استخدام پیمانی آموزش و پرورش در سال ۱۳۹۷ اقدام به ثبت نام در آزمون نموده و پس از قبولی در آزمون و گذراندن دوره های مخصوص در دانشگاه فرهنگیان و بردن تعهدنامه محضری به دانشگاه به صورت پیمانی در نقاط مختلف کشور استخدام شده اند لیکن علیرغم تبصره بند ۵ نظام سنجش صلاحیت و رتبه بندی معلمان که عنوان داشته دوره تحصیل دانشجو معلمان در دانشگاه های وابسته به وزارت آموزش و پرورش و گذراندن دوره یک ساله مهارت آموزی برای جذب شدگان از طریق سایر مجاری قانونی ، بهمثابهکسب گواهینامه صلاحیت حرفه ای خواهد بود. سازمان اداری و استخدامی کشور در دفترچه راهنمای ثبت نام پنجمین آزمون استخدامی متمرکز دستگاه های اجرایی در قسمت دوم از بند (ج) علاوه بر گذراندن دوره یک ساله مهارت آموزی موفقیت در آزمون جامع ( اصلح ) را شرط اساسی جهت دریافت حکم استخدامی اعلام نمودهکه این قسمت از بند (ج) با ماده ۲۱ بخشنامه شماره ۹۷۵۷؍۹۳؍۲۰۰ مورخ ۱۹؍۷؍۹۳ ( موضوع دستورالعمل نحوه برگزاری امتحان عمومی و تخصصی استخدامی ) که به شرح زیر اعلام می دارد مغایر است :

دستگاه های اجرایی موظف است حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از اعلام نظر گزینش و انجام سایر تشریفات استخدامی ، بعد از اخذ شماره مستخدم برای افراد پذیرفته شده نهایی از معاونت توسعه ، نسبت به صدور حکم کارگزینی آنان اقدام نماید. با توجه به موارد فوق مشخص می گردد که پذیرفته شدن از بین دانش آموختگان سایر رشته ها برای تأمین بخشی از نیازهای خاص آموزش و پرورش منوط به گذراندن دوره یکساله مهارت آموزی می باشد و طبعا پس از سپری شدن مدت دوره لازم است که آموزش های ارائه شده مورد سنجش واقع گردد.

خلاصه دفاعیه سازمان اداری و استخدامی : اولاشاکیان به استناد ماده۲۱بخشنامه شماره ۹۷۵۷؍۹۳؍۲۰۰–۱۹؍۷؍۹۳ سازمان اداری و استخدامی کشور تقاضای ابطال مقرره مورد شکایت را کرده است که باید گفت درخواست ابطال می بایست به دلیل مغایرت با قانون یا شرع یا خارج از حدود هر اختیارات باشد و از سوی دیگر ماده ۲۱ بخشنامه مذکور مقرر داشته ... انجام سایر تشریفات استخدامی ... که این شرط نیز برای صدور تاییدیه قبولی از او الزامی است.ثانیاماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده بر اساس ضوابط و مقرراتی که تعیین می کند اقدام به تأمین بخشی از نیازهای خاص خود کند که این وزارتخانه به استناد ماده ۲۸ اساسنامه مذکور به این امر اقدام کرده است.ثالثاماده ۴۱ قانون مدیریت خدمات کشوری مقرر کرده ورود به خدمت می بایست بر اساس مجوزهای صادره از مراجع ذیصلاح باشد که بر اساس مجوز سال ۹۶ سازمان اداری و استخدامی کشور به صراحت عبارت "پس از طی موفقیت آمیز دوره مهارت آموزی ذکر شده است"رابعاماده۴۲قانون مدیریت خدمات کشوری نیز، امتحان یا مسابقه تخصصی را از شرایط به کارگیری افراد اعلام کرده است که اخذ آزمون جامع اصلی در راستای آن ماده و بخشنامه سازمان اداری استخدامی منبعث از ماده مذکور بوده است.خامساپرداخت سوابق بیمه از موجبات احتساب سنوات خدمت نیست و اساسا شکات حکم استخدامی ندارند و بر اساس بند (ج) دفترچه آزمون استخدامی صدور حکم منوط به موفقیت در آزمون جامع شده است.

خلاصه مدافعات دانشگاه فرهنگیان به شرح زیر است :۱- دانشگاه فرهنگیان در سال ۱۳۹۰ به موجب مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تأسیس شده است و حسب فرمان مورخ سال ۶۳ حضرت امام خمینی (ره) ، ضوابط و قواعدی که آن شورا وضع می نماید مترتب آثار قانونی و لازم الاجراست.۲- دانشگاه فرهنگیان نیز مطابق ماده ۲۰ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور از رعایت قوانین و مقررات معاف بوده و صرفا بر اساس مصوبات هیأت امنا که حسب مورد به تایید وزیر می رسد عمل خواهد کرد.۳- به استناد مجوز شماره ۱۶۶۷۲۰۷ مورخ ۷؍۱۱؍۹۶ سازمان اداری و استخدامی کشور و به موجب ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان ، پذیرفته شدگان آزمون استخدام پیمانی مشاغل آموزشی ملزم به گذراندن دوره یکساله مهارت آموزی و موفقیت در آزمون جامع دوره مذکور هستند و شرایط و نحوه ثبت نام در دوره پس از قبولی نهایی و تایید صلاحیت از سوی دانشگاه مجری اعلام می گردد.۴- فرآیند ارزشیابی جامع صلاحیت های حرفه ای معلمی چهارمین دوره خود را طی می کند و دارای پشتوانه محکم قانونی است.۵- در سند تحول آموزش و پرورش مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی از وظایف دانشگاه فرهنگیان استقرار نظام ملی تربیت معلم و یا رویکرد آموزش تخصصی و حرفه ای تربیت محور / ایجاد نظام ارزیابی صلاحیت معلمان از ضرویات نظام آموزش و پرورش است.۶- در سند مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی مقرر شده .... لازم است .... مبنای تمام سیاست گذاری ها ، برنامه ریزی ها و تولید اسناد تحولی در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد که در این سند یکی از وظایف دانشگاه فرهنگیان مشارکت در تدوین شاخص های صلاحیت حرفه ای و بیان و ارزیابی آن بر اساس دلالت های فلسفه تربیت رسمی و عمومی و ایجاد ساز و کارهایی برای کمک به نظام تربیت رسمی و عمومی در این خصوص تعیین شده است و وجود یک دوره آزمایشی به عنوان فرصتی برای درک و کسب صلاحیت های لازم در بدو خدمت ضروری است. در پایان این دوره باید صلاحیت های حرفه ای و کارایی افراد بر اساس استانداردهای حرفه ای مورد ارزشیابی قرار گیرد و مجوز ورود به دوره ذی ربط برای آنان صادر شود.۷- در سند تحول ۳ نوع صلاحیت برای معلمان ذکر شده است. صلاحیت عمومی ، صلاحیت تخصصی ، صلاحیت عمومی و حرفه ای. آزمون جامع ناظر بر ارزشیابی صلاحیت حرفه ای معلمی پیش از ورود به شغل خطیر معلمی است.۸- " گذراندن یک دوره " که در ماده ۲۸ قانون اساسنامه دانشگاه فرهنگیان آمده متفاوت با " شرکت و حضور در دوره"است و گذراندن دوره منوط به تایید دانشگاه است و دانشگاه پس از ارزشیابی های دوره یکساله می تواند موفقیت در اتمام دوره را به تایید برساند.۹- دوره مهارت آموزی ایجاد فرصت های لازم برای کسب شایستگی های معلمی برای دانش آموختگان ایجاد می کند و این از اصول اولیه هر آموزشی است که آن آموزش نیاز به سنجش و پایش در زمینه آموخته های مهارت آموزان و دانش آموزان دارد که بر اساس قاعده اذن در شی اذن در لوازم آن هم هستو اینکهضرورت برگزاری آزمون جامع و اطمینان از کسب مهارتهای حرفه ای لازمه شغل معلمی است.۱۰- موضوع الزامی بودن گذراندن دوره یکساله مهارت آموزی و موفقیت در آزمون به صراحت در دفترچه آزمون استخدامی سال ۹۶ و ۹۷ قید شده است و مهارت آموزان با علم و اطلاع از وجود این دوره و چنین آزمونی به ثبت نام در آزمون استخدامی اقدام کرده اند.۱۱- ماده ۱۵ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان به صراحت شورای دانشگاه را دومین رکن سیاستگذار بعد از هیأت امنا ذکر کرده است و وظیفه تنظیم سیاست ها و برنامه های جاری دانشگاه بر اساس سیاستهای کلان مصوب را دارد و بر اساس بند ۶ ماده ۱۶ وظیفه بررسی و تصویب برنامه های پیشنهادی آموزشی ، پژوهشی و تربیتی کوتاه مدت در چارچوب نیازهای وزارت بر عهده شورای دانشگاه می باشد که بر همین اساس برنامه درسی دوره یکساله مهارت آموزی در مورخ ۱؍۸؍۹۷ به تصویب رسیده و اجرایی شده است.

پرونده در جلسه مورخ ۸؍۲؍۱۳۹۹ هیأت تخصصی استخدامی مطرح گردید و پس از رسیدگی به موضوع ، اعضاء هیأت با اکثریت بیش از سه چهارم مصوبه مورد شکایت را قابل ابطال تشخیص ندادند و بنابراین به استناد بند ب ماده ۸۴قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریبرای آن رأی صادر می شود.

رأی هیات تخصصی استخدامی

با توجه به اینکهاولابر اساس ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان مصوب ۱۰؍۶؍۱۳۹۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده مقرر شده است : تامین بخشی از نیارهای خاص آموزش و پرورش در رشته هایی که امکان توسعه آن از طریق دانشگاه وجود ندارد ، مطابق ضوابط و مقررات وزارت آموزش و پرورش از میان دانش آموختگان سایر دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور و حوزه های علمیه مشروط به گذراندن دوره یکساله مهارت آموزی در دانشگاه بلامانع می باشد. و با توجه به صلاحیت های قانونی شورای عالی انقلاب فرهنگی می تواند برای آموزش و پرورش ملاک عمل قرار گیرد.ثانیاتصویببرنامه درسی دوره یک ساله مهارت آموزی دانشگاه فرهنگیان از سوی هیات امناء دانشگاه فرهنگیان در چارچوب اختیارات قانونی آن مرجع و در اجرای مصوبه شورای انقلاب اسلامی صادر شده است .ثالثابرگزاری هر دوره علمی و آموزشی و اخذ آزمون پایانی جهت سنجش میزان فراگیری شرکت کننده گان در آن دوره امری لازم و ملزوم یکدیگر بوده و اساسا بدون سنجش افراد و اطمینان از کسب مهارت شرکت کنندگان ، اطمینانی از تحقق هدف برگزاری دوره حاصل نمی گردد.رابعامشروط بودن استخدام پذیرفته شدگان به موفقیت در طی دوره مهارت آموزی مذکور از شروط اختصاصی استخدام بوده و در دفترچه استخدامی به آن تصریح شده است . فلذا مقررات مورد شکایت مغایرتی با قانون و حدود اختیارات مرجع وضع آن نداشته وقابل ابطال تشخیص داده نمی شود و رأی به رد شکایت صادر می شود. این رأی مستند به بند ب ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می باشد.

رضا فضل زرندی

رئیس هیات تخصصی استخدامی

کدمنبع: 13049