رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۲۲۸ ،کلاسه پرونده: ه ع /۹۶/۴۰۲ )

رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال ماده ۶ بند (الف) و ماده ۲ بند (د) دستورالعمل ۱۳۱۶/۳/۵۲۰ – ۲۵/۷/۹۰ معاون فرهنگی و امور اجتماعی بنیاد شهید و امور ایثارگران

مرجع صادر کننده	هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری
موضوع	ابطال ماده ۶ بند (الف) و ماده ۲ بند (د) دستورالعمل ۱۳۱۶/۳/۵۲۰ – ۲۵/۷/۹۰ معاون فرهنگی و امور اجتماعی بنیاد شهید و امور ایثارگران
کلاسه پرونده	ه ع /۹۶/۴۰۲
تاریخ رأی	دوشنبه ۲۸ مرداد ۱۳۹۸
شماره دادنامه	۹۸۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۲۲۸

هیأت تخصصی فرهنگی ، آموزشی و پزشکی

شماره پرونده : ه ع /۹۶/۴۰۲ شماره دادنامه: ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۲۲۸ تاریخ: ۲۸/۵/۹۸

شاکی : آقای حسین زمانی مقدم

طرف شکایت : بنیاد شهید و امور ایثارگران

موضوع شکایت و خواسته : ابطال ماده ۶ بند (الف) و ماده ۲ بند (د) دستورالعمل ۱۳۱۶/۳/۵۲۰ – ۲۵/۷/۹۰ معاون فرهنگی و امور اجتماعی بنیاد شهید و امور ایثارگران

شاکی دادخواستی به طرفیت بنیاد شهید و امور ایثارگران به خواسته ابطال ماده ۶ بند (الف) و ماده ۲ بند (د) دستورالعمل ۱۳۱۶/۳/۵۲۰ – ۲۵/۷/۹۰ معاون فرهنگی و امور اجتماعی بنیاد شهید و امور ایثارگران به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد :

۶-۴- سقف سنوات تسهیلات

به حداکثر مدت زمانی ( تعداد ترم تحصیلی ) مورد تایید وزارتین علوم ، تحقیقات و فن آوری و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی گفته می شود که دانشجویان مشمول بند "۶" این دستورالعمل می توانند از شهریه دانشجویی بهره مند شوند.

جدول مدت برخورداری دانشجویان واجد شرایط شهریه تحصیلی

ردیف

مقاطع تحصیلی

حداکثر مدت استفاده کمک شهریه تحصیلی

۲

کارشناسی پیوسته

۸ نیمسال تحصیلی

دانشگاه ها و مراکز آموزشی و پژوهشی مشمول پرداخت شهریه دانشجویی با استناد به ماده ۱۱۳ قانون بودجه سال ۱۳۹۰ کل کشور تعیین شده است.

مدت استفاده و برخورداری از شهریه دانشجویی بر اساس میزان سنوات تحصیلی و شرایط حاکم بر دانشگاه محل تحصیل تعیین می شود.

۱۰/۱۰- در پرداخت شهریه دانشجویان مشروطی رعایت موارد زیر الزامی است :

۱- کسر ۵۰% از شهریه در اولین ترم مشروطی

۲- کسر ۷۵% از شهریه پرداختی در دومین ترم مشروطی غیر متوالی

۳- عدم پرداخت شهریه به دانشجو در صورت دو ترم مشروطی متوالی تا رفع مشروطی

تبصره : سقف سنواتی که خدمات به دانشجویان ارائه می شود با احتساب موارد فوق محاسبه می گردد.

دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت

شاکی به طور اجمال اظهار داشته است : بند ۱۱۳ قانون بودجه کل کشور در سال ۱۳۹۰ ، تحصیل مشمولان بند (ک) ماده ۲۰ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه کشور ، تحصیل فرزندان شاهد در دانشگاه ها و مراکز دیگر آموزشی و پژوهشی دولتی رایگان می باشد و پرداخت آن هزینه ها با بنیاد شهید و امور ایثارگران است.

این حکم مقرر به صورت مطلق قید شده است ولی در دستورالعمل مورد اعتراض تنها ۸ نیمسال برای مقطع کارشناسی ذکر شده و هم چنین پرداخت شهریه دانشجویان مشروط شده مشمول قوانین یاد شده را محدود و در بعضی شرایط ممنوع اعلام کرده است.

بنابراین دستورالعمل اعتراض شده مغایر قوانین یاد شده که به صورت اطلاق حکمی را مقرر کرده می باشد و موجب تضییع حقوق شده است.

دادنامه ۶۴۳ – ۱۸/۹/۹۲ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز تبصره ذیل ردیف ۱ جزء (د) دستورالعمل مورد اعتراض را به دلیل مغایرت با حکم مقنن و محدود نمودن آن ابطال کرده است.

در پاسخ به شکایت مذکور ، مدیر کل امور حقوقی و معاضدت قضایی بنیاد شهید و امور ایثارگران به موجب لایحه شماره ۹۳۸۵/۸۵۰/۵۴۰۷ مورخ ۱۸/۹/۱۳۹۷ به طور خلاصه توضیح داده است که :

۱- دادنامه شماره ۶۴۳ مورخ ۱۸/۹/۹۲ هیأت عمومی ، به لحاظ مقررات مؤخر نسخ شده است.

۲- وزارتخانه های ذی ربط به موجب آیین نامه آموزشی سقف مدت تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را ۸ نیمسال مقرر کرده اند.

۳- ماده ۳ آیین نامه اجرایی تبصره ماده ۶۶ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران سقف مجاز تحصیل در دوره کارشناسی را ۸ نیمسال مقرر کرده است.

۴- ماده ۴ آیین نامه اجرایی تبصره ماده ۶۶ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران اعلام داشته شهریه دانشجویانی که در مقاطع تحصیلی مشروط شوند بر عهده خود دانشجو خواهد بود.

۵- سقف شهریه پرداختی به ایثارگران شاغل به تحصیل در دانشگاه های پیام نور در مقطع کارشناسی ۱۰ نیمسال تحصیلی است که مازاد بر آن شهریه ای پرداخت نمی شود.

۶- شاکی مدت تحصیلش ۱۴ نیمسال طول کشیده و ۶ نیمسال مشروط شده است.

۷- رد شکایت مورد استدعاست.

رأی هیأت تخصصی فرهنگی ، آموزشی و پزشکی

با توجه به اینکه شاکی با تمسک به اطلاق مقررات قانونی یاد شده بند هایی از دستورالعمل را که ناظر به پرداخت هزینه های تحصیل مشمولین قوانین یاد شده از جمله فرزندان شاهد و ایثارگران و آزادگان برای یک بار در هر مقطع تحصیلی با توجه به طول دوره قانونی و مقطع حسب مورد می باشد مغایر قانون اعلام کرده و با توجه به اینکه استناد به اطلاق نص قانونی منوط به وجود مقدمات حکمت و از جمله عدم وجود قرینه صارفه است و با توجه به اینکه قراین صارفه اعم از قرائن حالیه و مقالبه می باشد و در ما نحن فیه قراین حالیه ای از قبیل متعارف بودن تحصیل در هر مقطع برای یکبار وجود دارد و تحصیل در دو رشته در یک مقطع تحصیلی به صورت همزمان یا غیر همزمان به صورت استثناء اتفاق می افتد بنابراین منظور قانونگذار نیز ناظر به تحصیل متعارف افراد بوده است که معمولا در هر مقطع برای یکبار اتفاق می افتد و لذا اطلاق قانون با قراین حالیه مقید بوده و بندهای مورد شکایت نیز همین حکم را بیان کرده اند. لذا مغایر قانون نیست.

علاوه بر مراتب فوق رویه هیأت عمومی نیز در مورد مشابه به شرح رأی شماره ۱۰۴۶ مورخ ۱۹/۱۰/۹۶ مؤید همین معنی است در نتیجه رأی به رد شکایت مطروحه صادر و اعلام می گردد. این رأی طبق بند (ب) ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری از سوی رئیس محترم دیوان تا ده تن از قضات قابل اعتراض می باشد. /ت

ذبیح اله واحدی

رئیس هیأت تخصصی فرهنگی ، آموزشی و پزشکی

دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 12239