رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۱۰۶۷ ،کلاسه پرونده: ه ع/۹۷۰۰۰۰۷ )

رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال مواد ۳ و۵ و۶ آیین نامه اجرایی ماده ۱۲ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران به شماره ۱۳۴۲۳۸/ت۵۳۱۶۵ه مورخ ۲۵/۱۰/۱۳۹۶ مصوب هیات وزیران

مرجع صادر کننده	هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری
موضوع	ابطال مواد ۳ و۵ و۶ آیین نامه اجرایی ماده ۱۲ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران به شماره ۱۳۴۲۳۸/ت۵۳۱۶۵ه مورخ ۲۵/۱۰/۱۳۹۶ مصوب هیات وزیران
کلاسه پرونده	ه ع/۹۷۰۰۰۰۷
تاریخ رأی	چهارشنبه ۷ اسفند ۱۳۹۸
شماره دادنامه	۹۸۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۱۰۶۷

هیأت تخصصی کار ، بیمه و تامین اجتماعی

شماره پرونده : ه ع/۹۷۰۰۰۰۷ شماره دادنامه : ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۱۰۶۷ تاریخ : ۷/۱۲/۹۸

شاکی : آقای منصور گودرزی

طرف شکایت : نهاد ریاست جمهوری

موضوع شکایت و خواسته : ابطال مواد ۳ و۵ و۶ آیین نامه اجرایی ماده ۱۲ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران به شماره ۱۳۴۲۳۸/ت۵۳۱۶۵ه مورخ ۲۵/۱۰/۱۳۹۶ مصوب هیات وزیران

شاکی دادخواستی به طرفیتنهاد ریاست جمهوری به خواستهابطال مواد ۳ و۵ و۶ آیین نامه اجرایی ماده ۱۲ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران به شماره ۱۳۴۲۳۸/ت۵۳۱۶۵ه مورخ ۲۵/۱۰/۱۳۹۶ مصوب هیات وزیرانرا به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:

ماده ۳- سرانه بیمه سلامت پایه هرساله با پیشنهاد شورای عالی بیمه سلامت کشور توسط هیات وزیران تصویب و سرانه بیمه تکمیلی حداکثر تا سقف (۵/۲) برابر بیمه پایه تعیین می گردد.

ماده ۵- حدود خدمات بهداشتی و درمانی بر اساس بیمه پایه و تکمیلی به شرح جدول ذیل تعیین می شود:

شرح خدمات

بیمه پایه

بیمه تکمیلی

بستری-جراحی

کلینیک و پاراکلینیک (ویزیت، خدمات سرپایی، دارو، توانبخشی، تصویربرداری و آزمایشات)

دندانپزشکی

ندارد

تجهیزات پزشکی (جراحی و توانبخشی)

انواع خدمات توانبخشی

ماده ۶- خدمات بهداشتی و درمانی که هزینه های آن مطابق مقررات دستگاه ذی ربط قابل پرداخت نبوده و در تعهد صندوق های بیمه درمانی (بیمه پایه- تکمیلی) نیز نمی باشد مطابق ضوابطی که توسط بنیاد، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و ستاد کل نیروهای مسلح تهیه و ابلاغ می شود، صرفا برای جانبازان، والدین شهدا و همسر و فرزندان شهدای داری بیماری صعب العلاج و همسر و فرزندان تحت تکفل جانبازان و آزادگان داری بیماری صعب العلاج در چارچوب کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت و سقف اعتبارات مصوب مربوط قابل ارائه می باشد.

دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت

طبق مفاد بند الف ماده ۱۳ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، تامین صد در صد هزینه بهداشتی – درمانی خانواده شاهد، جانبازان، آزادگان و افراد تحت تکفل آنان برعهده دولت می باشد. لکن در ماده ۳ آیین نامه مورد شکایت، سرانه بیمه تکمیلی حداکثر تا سقف ۵/۲ برابر بیمه پایه تعیین گردیده و در ماده ۵ آن نیز امور دندانپزشکی در شمول بیمه قرار نگرفته است. لذا با توجه به اطلاق قانون و همچنین مفاد ردیف ۲ تبصره ذیل بند الف ماده ۲ قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی که طبق آن خدمات بیمه تکمیلی مطابق قرارداد فی مابین بیمه شده و بیمه گر تعیین می شود و در قانون در این خصوص محدودیتی لحاظ نگردیده، تعیین سقف سرانه و خارج نمودن امور دندانپزشکی از شمول بیمه تکمیلی ایثارگران مغایر با قانون است.

همچنین در ماده ۶ آیین نامه مورد شکایت، بیمه خاص صرفا به ایثارگرانی که دارای بیماری صعب العلاج می باشند، محدود شده است، این درحالی است که در تبصره الف ذیل ماده ۱۳ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران بیمه خاص عبارت است از خدماتی که مشمول قوانین بیمه همگانی و تکمیلی نمی گردند لذا بیمه خاص نیز عام و فرگیر بوده و تمام مواردی که در قالب بیمه پایه و تکمیلی قابل پوشش نباشد را در بر می گیرد، لذا محدودیت تعیین شده در ماده ۶ آیین نامه موضوع شکایت نیز مغایر با قانون است.

در پاسخ به شکایت مذکور، معاونت امور حقوقی دولت به موجب لایحه شماره ۵۹۸۴۹ مورخ ۹/۵/۱۳۹۷ و معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران به موجب لایحه شماره ۳۱۱/۸۲۰/۵۴۰ مورخ ۱۶/۴/۱۳۹۷ و معاونت حقوقی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به موجب لایحه شماره ۸۴۱/۱۲/۱۰۸/۲۴۲۰۶ مورخ ۵/۴/۱۳۹۷ و رییس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور به موجب نامه شماره ۲۱۲۶۳۰ مورخ ۱/۵/۱۳۹۷ به طور خلاصه توضیح داده اند که:

۱- برابر ماده ۱۲ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران حدود خدمات بیمه ای ... قابل ارائه به خانواده شاهد، جانبازان، آزادگان و افراد تحت تکفل ایشان طبق مفاد قانون بیمه همگانی درمانی کشور و قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی و اصلاحات قوانین یاد شده می باشد. آیین نامه اجرایی ذی ربط با پیشنهاد مشترک بنیاد، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و ستاد کل نیروهای مسلح به تصویب هیات وزیران خواهد رسید. در تبصره ماده ۶ قانون بیمه همگانی خدمات درمانی، ارائه بیمه مکمل منوط به رعایت قوانین مربوط و عقد قرارداد بیمه تکمیلی گردیده و در جزء ۲ ذیل بند الف ماده ۲ قانون ساختار جامع رفاه و تامین اجتماعی نیز صرفا به رعایت قراردادهای مربوطه و پرداخت حق بیمه، اشاره شده است.

۲- با عنایت به ماده ۱۳ قانون مذکور تامین صد در صد هزینه های بهداشتی – درمانی ایثارگران نیازمند عقد قرارداد با یکی از شرکت های بیمه و بالطبع تعیین سرانه بیمه برای هر نفر است و ناظر به همه انواع خدمات بهداشتی و درمانی نیست، لذا با توجه به اعتبارات تخصیص یافته برای این منظور و اختیارات ماده ۱۲، قراردادی با شرکت بیمه منعقد شده و در حدود تعیین شده هیچگونه محدودیتی برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به ایثارگران مشمول در مراکز درمانی وجود ندارد. لکن با توجه به ضوابط و قرارداد منعقده با شرکت بیمه طرف قرارداد، ارائه خدمات دندانپزشکی و ارتز و پروتز برای جانبازان آسیب دیده از ناحیه فک و صورت بدون محدودیت انجام خواهد شد، اما با عنایت به محدودیت اعتبار و سرانه تعیین شده، ارائه خدمات دندانپزشکی به صورت مکمل به کلیه ایثارگران میسر نیست و چون تعیین حدود ارائه خدمات از اختیارات دولت است، لذا مغایرتی قانونی وجود ندارد. همچنین از آنجایی که بیمه خاص فاقد چارچوب مشخص است، لذا دولت در آیین نامه اجرایی کلیه بیماری های صعب العلاج که علی الاصول بیماری های خاص را هم در بر می گیرد، مشمول ارائه خدمات درمانی قرار داده است.

۳- براساس ماده ۷۵ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران نوع، میزان و تعیین اولویت ارائه خدمات هرفصل (از قانون) طبق آیین نامه هایی خواهد بود که توسط بنیاد با همکاری معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور، ستاد کل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و دستگاه های ذی ربط (حسب مورد) تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید. لذا دولت برابر مصوبه مرقوم، حدود خدمات موصوف را تعیین نموده است.

۴- با توجه به بند د ماده ۲۸ و بند الف ماده ۳۱ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب ۱۳۹۳ اعتبارات هزینه ای و تملک دارایی سرمایه ای و ... فقط در حدود وصولی درآمدها و سایر منابع عمومی ... و در حدود ابلاغ و تخصیص اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور ... قابل تعهد، پرداخت و هزینه است. و در موارد قانونی، هرگونه پرداخت و کمک مالی توسط دستگاه های اجرایی، فقط بر اساس مفاد موافقتنامه و بعد از تخصیص و در حدود آن مجاز است.

رای هیات تخصصی کار ، بیمه و تامین اجتماعی

در خصوص شکایت آقای منصور گودرزی به طرفیت نهاد ریاست جمهوری (هیأت وزیران) به خواسته ابطال مواد ۳ ، ۵ و ۶ آئین نامه اجرایی ماده ۱۲ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران به شماره ۱۳۴۴۲۳۸ – ت ۵۳۱۶۵ مورخ ۲۵/۱۰/۱۳۹۶ هیأت وزیران با التفات به اینکه آئین نامه موضوع شکایت آئین نامه اجرایی ماده ۱۲ قانون جامع خدمت رسانی به ایثارگران بوده و در این ماده حدود خدمات بیمه بهداشتی درمانی (همگانی ، مکمل و خاص ) قابل ارائه به خانواده شاهد ، جانبازان ، آزادگان و افراد تحت تکفل ایشان طبق قانون بیمه همگانی درمانی کشور و قانون ساختار جامع نظام رفاه و تأمین اجتماعی و اصلاحات قوانین یاد شده می باشد و آئین نامه اجرایی آن به پیشنهاد مشترک بنیاد ، وزارت دفاع و ستاد کل به تصویب هیأت وزیران می رسد. بنابراین مواد ۳ ، ۵ و ۶ آئین نامه موضوع شکایت که در مقام بیان حدود خدمات بیمه بهداشتی ، درمانی قابل ارائه به خانواده شهدا و جانبازان و ایثارگران و افراد تحت تکفل آنهاست مغایرتی با بند (الف) ماده ۱۳ قانون جامع خدمت رسانی به ایثارگران که صد در صد هزینه های درمانی را بر عهده دولت قرار داده ، نداشته و مستندا به ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به جهت خارج از حدود اختیار نبودن و عدم مخالف با قوانین حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. این رأی ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور قابل اعتراض توسط رئیس محترم دیوان یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری است./ت

رحیم باقری زیاری

رئیس هیات تخصصی کار ، بیمه و تامین اجتماعی

دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 12974