رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۷۶۷ ،کلاسه پرونده: ه ع /۹۷۰۳۳۸۵)

رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال نامه های شماره ۱- ۲۹۵۲۴/۴۰۰ د مورخ ۶/۱۲/۹۶ ، ۲-۲۱۱/۲۰۲/د مورخ ۱۹/۲/۹۷ و ۳- ۳۱۹۹/۴۰۰ مورخ ۱۹/۲/۹۷ با موضوع : ۱- اعلام ضوابط ساختمانی مراکز سرپایی شیمی درمانی ۲- موضوع آیین نامه تأسیس و بهره برداری مرکز سرپایی شیمی درمانی ۳- با موضوع پیوست ضوابط ساختمانی مرکز شیمی درمانی سرپایی

مرجع صادر کننده	هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری
موضوع	ابطال نامه های شماره ۱- ۲۹۵۲۴/۴۰۰ د مورخ ۶/۱۲/۹۶ ، ۲-۲۱۱/۲۰۲/د مورخ ۱۹/۲/۹۷ و ۳- ۳۱۹۹/۴۰۰ مورخ ۱۹/۲/۹۷ با موضوع : ۱- اعلام ضوابط ساختمانی مراکز سرپایی شیمی درمانی ۲- موضوع آیین نامه تأسیس و بهره برداری مرکز سرپایی شیمی درمانی ۳- با موضوع پیوست ضوابط ساختمانی مرکز شیمی درمانی سرپایی
کلاسه پرونده	ه ع /۹۷۰۳۳۸۵
تاریخ رأی	چهارشنبه ۱۵ مرداد ۱۳۹۹
شماره دادنامه	۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۷۶۷

هیأت تخصصی فرهنگی ، آموزشی و پزشکی

شماره پرونده : ه ع /۹۷۰۳۳۸۵ شماره دادنامه : ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۷۶۷ تاریخ: ۱۴/۵/۹۹

شاکی : آقایان سید هادی مولانا ، کمال محمدیان ، غلامرضا احتجاب ، امیر آبادی ، احمد عامری ، جمشید انصاری ، سعید داودیان ، حمیدرضا دهقان منشادی ، رضا ضرغام پور ، رضا خاندوزی ، سیاوش زاهد انارکی ، محمد فتوحی و فتح ا... محقق و خانم ها فاطمه ورشویی تبریزی ، رضوان حسینیان با وکالت آقایان سید سعید مهدوی و مظفر عزیزپور

طرف شکایت : معاون درمان وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی

موضوع شکایت و خواسته : ابطال نامه های شماره ۱- ۲۹۵۲۴/۴۰۰ د مورخ ۶/۱۲/۹۶ ، ۲-۲۱۱/۲۰۲/د مورخ ۱۹/۲/۹۷ و ۳- ۳۱۹۹/۴۰۰ مورخ ۱۹/۲/۹۷ با موضوع : ۱- اعلام ضوابط ساختمانی مراکز سرپایی شیمی درمانی ۲- موضوع آیین نامه تأسیس و بهره برداری مرکز سرپایی شیمی درمانی ۳- با موضوع پیوست ضوابط ساختمانی مرکز شیمی درمانی سرپایی

شاکی دادخواستی به طرفیت معاونت درمان وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی به خواسته ابطال مقررات فوق به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد :

مقرره شماره ۱ : رئیس / سرپرست محترم دانشگاه / دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی

... با توجه به طراحی صورت گرفته در معاونت های مختلف لازم است مطابق مستند پیوست تحت عنوان آیین نامه تأسیس و بهره برداری مرکز سرپایی شیمی درمانی موارد زیر مد نظر قرار گرفته و به صورت مقتضی اقدام گردد :

مقرره دارای ۴ بند بوده که در صفحه ۱۶ پرونده موجود است :

۱- آیین نامه فوق الذکر به صورت مناسبی به اطلاع تجویز کنندگان خدمات شیمی درمانی مطابق متن این مستند رسانده شود.

۲- تمامی مراکز درمانی دولتی و خصوصی ارائه دهنده خدمات سرپایی شیمی درمانی تا اول خرداد سال ۱۳۹۷ فرصت دارند مجوز تأسیس مراکز سرپایی شیمی درمانی را اخذ نمایند. پس از مهلت مقرر ، انجام شیمی درمانی صرفا در مراکز دارای مجوز و با رعایت موارد مندرج در " دستورالعمل مدیریت خدمات شیمی درمانی " مجاز خواهد بود.

۳- با توجه به مهلت مقرر شده ، معاونت درمان دانشگاه ها موظف اند رسیدگی به درخواست ها برای صدور مجوز این مراکز را در اولویت قرار دهند.

۴- تمامی مراکز بستری و سرپایی دولتی و خصوصی ارائه دهنده این خدمات تا مدت زمان ذکر شده فرصت دارند داروهای شیمی درمانی مورد نیاز برای درمان بیماران را مطابق دستورالعمل فوق تامین نمایند و پس از این تاریخ مجاز به ارائه نسخه کاغذی به بیمار جهت تأمین این داروها از داروخانه های داخل یا خارج آن مرکز نیستند.

تمامی مراکز پاتولوژی و سیتولوژی همچنین مراکز بستری و سرپایی دولتی و خصوصی ارائه دهنده خدمات سرطان ( و مراکز جدید پس از راه اندازی ) طی مهلت تعیین شده فرصت دارند زمینه لازم برای ثبت اطلاعات بیماران ( شامل اطلاعات تشخیص سرطان و درمان های مختلف از جمله رادیوتراپی و شیمی درمانی در هر مرحله ) در سامانه یکپارچه مدیریت اطلاعات سرطان (سیمای سرطان) را فراهم نمایند. ارائه هرگونه خدمات ، منوط به دریافت کد رهگیری از سامانه خواهد بود و لازم است دانشگاه ها زیر ساخت های نرم افزاری ، سخت افزاری و پرسنلی لازم را به این منظور فراهم آورند. دکتر قاسم جان بابایی – معاون درمان

مقرره شماره ۲ : پیوست ضوابط ساختمانی : فضاهای مورد نظر برای مرکز شیمی درمانی سرپایی به شرح زیر است :

ادامه مقرره در صفحات ۱۳ و ۱۴ پرونده موجود است :

۱- فضای تجویز دارو ( سالن شیمی درمانی )

به طور کلی دو الگوی زیر برای طراحی فضای تجویز داروی شیمی درمانی وجود دارد و اگرچه هر دو الگو مورد قبول است اما به دلیل امکان نظارت بهتر پرستار ، سالن شیمی درمانی ترجیح داده می شود هرچند در حالت کابین یا اتاق ، حریم خصوصی بیمار بهتر رعایت می شود.

الگوی یک – بیمار در یک سال باز روی صندلی / تخت مخصوص می نشیند و تجویز دارو انجام می شود. این فضا لازم است دارای فضایی مناسب با نور طبیعی باشد. حداقل فاصله بین صندلی / تخت ها در این سالن باید ۵/۱ متر باشد.

- رگولاتور وکیوم پزشکی ، فلومتر اکسیژن ، فلومتر ، چراغ معاینه دیواری و صندلی همراه باید به تعداد کافی و در محل مناسب در سال تعبیه شود.

چیدمان صندلی ها یا تخت باید به گونه ای باشد که ضمن حفظ آرامش بیمار ، دسترسی به امکانات احیا در مواقع ضروری وجود داشته باشد.

الگوی دو – برای هر بیمار یک کابین مخصوص ( با دیوار کاذب و یا پرده ) با امکانات لازم در نظر گرفته می شود. برای هر کابین حداقل مساحت ۶ متر مربع لازم است.

- لازم است اطراف صندلی / تخت تزریق ، حداقل از سه طرف فضای آزاد وجود داشته باشد.

- هر کابین باید دارای رگولاتور وکیوم پزشکی ، فلومتر اکسیژن ، فلومتر ، چراغ معاینه دیواری و صندلی همراه باشد.

موارد زیر لازم است در هر دو مدل ارائه شده رعایت شود :

- در هر سال شیمی درمانی از ۶ تا ۱۲ تخت / صندلی تزریق می تواند قرار گیرد. سالن شیمی درمانی باید تحت نظارت دائم کارکنان پرستاری باشد.

- هر سالن شیمی درمانی باید مجهز به دست کم یک سرویس بهداشتی و محل شست و شوی دست باشد و دستگاه آب آشامیدنی مجزا باشد.

الزامات تأسیسات مکانیکی مراکز شیمی درمانی

- سیستم آب و فاضلاب بهداشتی شامل آب سرد و گرم بهداشتی برای روشویی ها و خروجی مناسب فاضلاب با سایز حداقل ۵۰ میلی متر پیش بینی شود.

- سیستم گازهای طبی شامل سوکت اکسیژن و وکیوم در کابین شیمی درمانی پیش بینی شود.

- سیستم تهویه می بایست از نوع دستگاهی باشد که مشخصات زیر را تامین نماید :

۱- سیستم توانایی تنظیم درجه حرارت در تابستان در بازه ۲۴ الی ۲۷ درجه سانتیگراد و در زمستان ۲۱ الی ۲۴ درجه سانتیگراد را داشته باشد.

۲- میزان رطوبت نسبی در حدود ۵۰% حفظ گردد.

۳- حداقل تعویض هوا به اندازه ۸ بار در ساعت و میزان ورودی هوای تازه ۶ بار در ساعت می باشد.

۴- بازگردانی هوا در داخل اتاق جایز نمی باشد.

۵- فیلتر ضد باکتری هوای ورودی با راندمان ۵۰ درصد نصب گردد.

۶- فیلتر ضد باکتری در هوای خروجی الزام ندارد.

الزامات فضای ساخت و آماده سازی دارو :

( مطابق با دستورالعمل مدیریت خدمات شیمی درمانی )

۲- ایستگاه پرستاری

- لازم است ایستگاه پرستاری در سالن شیمی درمانی قرار داشته باشد.

- بهتر است به گونه ای طراحی شود که امکان مشاهده مستقیم بیماران در زمان دریافت دارو را فراهم آورد.

- ایستگاه پرستاری بهتر است در مسیر مستقیم رفت و آمد طراحی نشود.

- محل شست و شوی دست باید در نزدیک ایستگاه پرستاری باشد.

مقرره شماره ۳ : پیرو شماره ۲۹۵۲۴/۴۰۰/د مورخ ۶/۱۲/۹۶ در خصوص آیین نامه تأسیس و بهره برداری مرکز سرپایی شیمی درمانی و نامه شماره ۲۱۱/۲۰۲/د مورخ ۱۹/۲/۹۷ مرتبط با ضوابط ساختمانی این مراکز که توسط دفتر توسعه منابع فیزیکی و امور عمرانی معاونت محترم توسعه اعلام گردیده است ، موارد زیر جهت اجرا ابلاغ می گردد. در عین حال لازم است موارد زیر مد نظر قرار گرفته و به صورت مقتضی اقدام گردد :

موارد مورد نظر در ۴ بند در صفحه ۱۵ پرونده موجود است :

۱- ضوابط فوق الذکر با قید فوریت به صورت مناسبی به اطلاع تجویز کنندگان خدمات شیمی درمانی رسانده شود.

۲- مجوز تأسیس مرکز سرپایی شیمی درمانی خصوصی منطبق بر " آیین نامه تأسیس و بهره برداری مرکز سرپایی شیمی درمانی " و با در نظر گرفتن ضوابط ساختمانی مذکور صادر شود.

۳- ضمن صدور موافقت اصولی برای مراکز دولتی موجود ، ساختار مراکز سرپایی شیمی درمانی دولتی متناسب با آیین نامه و ضوابط ساختمانی ابلاغی اصلاح گردد.

۴- جهت صدور موافقت اصولی و پروانه بهره برداری مراکز سرپایی شیمی درمانی لازم است فضاهای معرفی شده ، استانداردهای لازم برای حداقل ۶ تخت شیمی درمانی سرپایی را دارا باشند.

دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت

۱- شکات همگی از متخصصین رادیوتراپی و آنکولوژی بوده که قبلا پروانه مجاز تأسیس مطب از وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی نموده و بنا به تشخیص خود به صورت سرپایی بیماران را شیمی درمانی می کنند ولی طرف شکایت به موجب مقررات مورد شکایت آنان را مکلف به اخذ مجوز تأسیس مراکز سرپایی شیمی درمانی و جلوگیری از صدور نسخه کاغذی نموده است در حالیکه معاون درمان وزیر بهداشت رأسا صلاحیت وضع چنین قاعده ای نداشته بلکه تصویب آن در صلاحیت هیأت وزیران است و قوانین متعدد مرتبطی که در این خصوص وضع شده است از طریق قوه مقننه و هیأت دولت وضع شده است مانند قانون تأسیس مطب پزشکان مصوب ۱۳۶۲ و ...

۲- شکات با تأسیس مطب شیمی درمانی سرپایی در این زمینه دارای حق مکتسبه شده اند و الزام آنان به اخذ مجوز مرکز شیمی درمانی مخالف حقوق مکتسبه آنان است.

۳- نحوه صدور پروانه و تأسیس مرکز درمانی به عهده سازمان نظام پزشکی است نه معاونت درمان وزارت بهداشت .

۴- تأسیس مراکز شیمی درمانی سرپایی مستلزم صرف هزینه های بسیار سنگین است که از عهده شکات خارج بوده و اجرای آن موجب تعطیلی مطب شکات و بیکاری شاغلین در آن مطب ها و نارضایتی عمومی خواهد بود.

در پاسخ به شکایت مذکور ، مدیر کل حقوقی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی به موجب لایحه شماره ۱۵۴۰/۱۰۷ مورخ ۴/۹/۹۸ به طور خلاصه توضیح داده است که :

به موجب بندهای ۱ و ۱۲ و ۱۴ ماده ۱ و ماده ۸ قانون تشکیل وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی مصوب ۱۳۶۴ و ماده ۱ قانون مقررات امور پزشکی و دارویی و بند (ث) ماده ۷۰ و بند (الف) ماده ۷۲ قانون برنامه ششم توسعه ارائه سیاست ها ، تعیین خط مشی ها و برنامه ریزی برای تربیت نیروی انسانی و ارائه خدمات پزشکی و صدور پروانه اشتغال حرف پزشکی و وابسته به آن و صدور و تمدید و لغو پروانه مؤسسات و مراکز پزشکی و سیاست گذاری اجرایی و برنامه ریزی راهبردی و ارزیابی و اعتبار سنجی و نظارت بر مراکز یاد شده از وظایف و اختیارات وزارت بهداشت می باشد و مقررات موضوع شکایت در راستای انجام وظایف قانونی مذکور تصویب و ابلاغ شده است. لذا تقاضای رد شکایت شاکی را دارد.

رأی هیأت تخصصی فرهنگی ، آموزشی و پزشکی

در خصوص شکایت شکات مبنی بر ابطال نامه های شماره ۱- ۲۹۵۲۴/۴۰۰ د مورخ ۶/۱۲/۹۶ ، ۲-۲۱۱/۲۰۲/د مورخ ۱۹/۲/۹۷ و ۳- ۳۱۹۹/۴۰۰ مورخ ۱۹/۲/۹۷ از این جهت شرایط جدیدی برای انجام شیمی درمانی سرپایی مقرر نموده و با توجه به حقوق مکتسبه اشخاصی که قبلا در مطب خود شیمی درمانی انجام میدادند مغایرت دارد بعلاوه مرجع صدور پروانه مطب و شرایط آن سازمان نظام پزشکی می باشد و لذا وزارت بهداشت خارج از حدود اختیار و بر خلاف قانون وضع مقرره نموده با توجه به اوراق و محتویات پرونده نظر به اینکه بر اساس شرایط زمان ، توسعه علم ، کشف عوارض دارو و درمان ، بهبود شرایط ، تغییرات مقررات ناظر به فعالیت در حوزه سلامت ، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی به موجب بندهای ۱ و ۱۲ و ۱۴ ماده ۱ و ماده ۸ قانون تشکیل وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی مصوب ۱۳۶۴ و ماده ۱ قانون مقررات امور پزشکی و دارویی و بند (ث) ماده ۷۰ و بند (الف) ماده ۷۲ قانون برنامه ششم توسعه مرجع ارائه سیاست ها ، تعیین خط مشی ها و برنامه ریزی برای تربیت نیروی انسانی و ارائه خدمات پزشکی و سیاست گذاری اجرایی و برنامه ریزی راهبردی و ارزیابی و اعتبار سنجی و نظارت بر مراکز درمانی است بنابراین مورد شکایت با توجه به شرایط و تحولات درمانی بیماران سرطانی تدوین شده و از وظایف و اختیارات وزارت بهداشت می باشد. در نتیجه مقررات موضوع شکایت در راستای انجام وظایف قانونی مذکور تصویب و ابلاغ شده است. لذا به استناد بند ب ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ رای به رد شکایت شاکی صادر می گردد. این رأی ظرف بیست روز از تاریخ صدور ، از سوی رئیس محترم دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می باشد./ت

ذبیح اله واحدی

رئیس هیأت تخصصی فرهنگی ، آموزشی و پزشکی

دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 13340