رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره "ابطال جزء ۲ بند (ب) ماده ۱ دستورالعمل شماره ۱۲۳۵؍۳؍۴۰۰-۲۴؍۹؍۱۳۹۷ رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران"

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره "ابطال جزء ۲ بند (ب) ماده ۱ دستورالعمل شماره ۱۲۳۵؍۳؍۴۰۰-۲۴؍۹؍۱۳۹۷ رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران"

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	خانم شهناز خرمی
موضوع	"ابطال جزء ۲ بند (ب) ماده ۱ دستورالعمل شماره ۱۲۳۵؍۳؍۴۰۰-۲۴؍۹؍۱۳۹۷ رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران"
کلاسه پرونده	۹۸۰۳۲۷۷
تاریخ رأی	سه شنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۰
شماره دادنامه	۲۹۵

شماره دادنامه : ۲۹۵ تاریخ دادنامه : ۱۴۰۰/۰۲/۲۸

شماره پرونده: ۹۸۰۳۲۷۷

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: خانم شهناز خرمی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال جزء ۲ بند (ب) ماده ۱ دستورالعمل شماره ۱۲۳۵؍۳؍۴۰۰-۲۴؍۹؍۱۳۹۷ رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستیابطال جزء ۲ بند (ب) ماده ۱ دستورالعمل شماره ۱۲۳۵؍۳؍۴۰۰-۲۴؍۹؍۱۳۹۷ رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگرانرا خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

"احتراما به استحضار می رساند اینجانب شهناز خرمی خواهر شهید محمدرضا خرمی بوده که مطلقه و فاقد شغل می باشم و نظر به اینکه با فوت والده خویش مستند به قانون اصلاح تبصره ۲ ماده واحده قانون اجازه پرداخت وظیفه و فرزندان و نوادگان اناث مصوب ۲؍۲؍۱۳۶۳ از بنیاد شهید انقلاب اسلامی سمنان تقاضای برخورداری از مزایای قانون یاد شده در جهت برقراری مستمری خود نموده ولکن در پاسخ به درخواست مکتوب بنده آن نهاد بر اساس نامه مورخ ۲۸؍۵؍۱۳۹۸ به شماره ۸۲۲۹؍۹۸؍۱۰۰ اعلام داشته که برقراری مستمری به دلیل بخشنامه شماره ۱۲۳۵؍۳؍۴۰۰-۲۴؍۹؍۱۳۹۷ میسر نمی باشد علیهذا با این شرح از آنجا که بخشنامه نمی تواند ناقض قانون یاد شده باشد بدیهی است که پاسخ دریافتی منطبق با قانون و مقررات قانونی از جمله قانون یاد شده و ماده ۴۸ از قانونحمایت خانواده نمی باشد لذا بدین وسیله تقاضای ابطال بخشنامه مورد اشاره و الزام بنیاد شهید انقلاب اسلامی را دارم

"

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است

"مدیران کل محترم استانها

مدیران کل محترم ستادی

سلام علیکم

به پیوست دستورالعمل اصلاح شده پرداخت کمک معیشت به نامادری، خواهر و برادر شهدا که به واسطه فوت والدین شهید و تحت تکفل بودن والدین مشمول دریافت کمک معیشت هستند و همچنین همسران مطلقه شهدا (طلاق در زمان حیات شهید) در راستای اجزای ۴، ۵ و ۶ ماده ۸۸ قانون برنامه ششم توسعه و نیز فرزندان اناث شاهد که همسرشان به رحمت ایزدی پیوسته و در راستای بند (ط) تبصره ۱۷ قانون بودجه سال ۱۳۹۷ جهت اقدام لازم ابلاغ می گردد

–رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران

دستورالعمل اجرایی اجزای ۴، ۵ و ۶ بند (ب) ماده ۸۸ قانون برنامه ششم توسعه و بند (ط) تبصره ۱۷ قانون بودجه سال ۱۳۹۷ جمهوری اسلامی ایران

ماده ۱- معانی مشروح عبارات و اصلاحاتی که در این دستورالعمل به کار می روند:

ب- افراد مشمول

۲- خواهران تنی شهید که در زمان حیات والدین شهید، مجرد و تحت تکفل آنها بوده است

(مشمول خواهران تنی مطلقه و یا شوهر فوت کرده در زمان حیات والدین شهید نمی باشد

)"

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل امور حقوقی و معاضدت قضایی بنیاد شهید و امور ایثارگران به موجب لایحه های شماره ۳۱۲۱۵۲؍۹۸؍۴۰۷-۲۸؍۱۱؍۱۳۹۸ و ۲۵۲۰۴؍۹۹؍۵۴۰۷-۱۷؍۲؍۱۳۹۹ توضیح دادهاست که:

"به استحضار می رساند که قوانین مرتبط با ایثارگران علی الخصوص قوانین در زمینه برقراری حقوق و مستمری جز قوانین خاص بوده و بر اساس اصول حقوقی در تعارض با قوانین عام صرفا قانون خاص قابل اجرا بوده که با این وصف استناد شاکی به ماده ۴۸ قانون حمایت از خانواده ، فاقد وجاهت قانونی می باشد

طبق نص صریح قانون این امتیاز صرفا مختص خواهران مجرد شهدا که تحت تکفل والدین خود بوده اند ( و ارتباطی به خواهران مطلقه ندارد) البته با وجود داشتن شرایط مقرر قانونی ( فاقد شغل و درآمد باشند و پس از تامین اعتبار لازم توسط دولت) بنابراین دستورالعمل مذکور دقیقا بر مبنای نص صریح قانون تدوین و تصویب شده است و هیچ گونه مخالفتی با متن قانون ندارد

به استناد تبصره ۲ ماده واحده قانون حالت اشتغال نیز حقوق حالت اشتغال شهداء، جانبازان و ، به آزاده و یا جانباز از کارافتاده کلی و عائله شهید و یا مفقودالاثر موضوع ماده ۷ قانون برقراری حقوق وظیفه و وظیفه عائله تحت تکفل جانبازان و شهدا ، مصوب ۲۵؍۱۱؍۱۳۶۱ و تبصره ذیل آن پرداخت خواهد شد و به استناد ماده ۶ قانون اخیرالذکر نیز حقوق و مستمری متعلقه به عائله تحت تکفل آنها پرداخت می شود و در ماده ۷ مذکور عائله تحت تکفل را که می تواند از این حقوق استفاده نماید احصاء شده است، که در مانحن فیه برادر و خواهر شهید تحت تکفل نبوده و شرایط دریافت حقوق و مستمری را ندارند

در خصوص شاکی نیز با عنایت به اینکه مشارالیها با ازدواج از شمار عائله تحت تکفل والدین خود خارج گردیده و تحت تکفل برادر شهید خود نیز نبوده، مشمول جزء ۴ بند (ب) ماده ۸۸ قانون برنامه ششم توسعه کشور نیست و فاقد شرایط قانونی برای دریافت کمک معیشت می باشد

بنابراین دستورالعمل شماره ۱۲۳۵؍۳؍۴۰۰-۲۴؍۹؍۱۳۹۷ ریاست بنیاد شهید و امور ایثارگران خلاف قانون نبوده و قابلابطال نیست که با این وصف شکایت مطروحه از هر جهت فاقد وجاهت می باشد

لذا رد دادخواست مشارالیها از آن مرجع مورد استدعاست

"

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲۸؍۲؍۱۴۰۰ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است

رأی هیأت عمومی

برمبنای جزء ۴ بند ب ماده ۸۸قانون پنجساله برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوریاسلامی ایرانمصوب سال ۱۳۹۵ دولت موظف است اعتبار لازم را به منظور تأمین حداقل معیشت خواهران مجرد شهدا که تحت تکفل والدین شهدا بوده اند، پس از فوت والدین و در صورتی که فاقد شغل یا درآمد باشند پیش بینی کرده و حداقل حقوق کارکنان دولت را به آنان جهت پرداخت در بودجه های سنواتی درج و در اختیار دستگاههای مربوطه قرار دهد

در جزء ۲ بند ب ماده ۱ دستورالعمل شماره ۱۲۳۵؍۳؍۴۰۰-۲۴؍۹؍۱۳۹۷ رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران مقرر شده است که آن دسته از خواهران مجرد شهدا که بهواسطه طلاق یا فوت شوهر در زمان حیات والدین تحت تکفل آنها قرار گرفته اند، از شمول حکم مقرر در جزء ۴ بند ب ماده ۸۸قانون پنجساله برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایرانخارج هستند

نظر به اینکه در صورت طلاق خواهر شهید یا فوت شوهر وی و در شرایطی که در زمان حیاتوالدین شهید چنانچه خواهران شهید با اوصاف مذکور تحت تکفل والدین خود قرار گیرند همچنان به عنوان خواهر مجرد شهید شناخته می شوند و مطابق جزء ۴ بند ب ماده ۸۸قانون پنجساله برنامه ششم توسعهاقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوریاسلامی ایرانبه اعتبار مجرد بودن و تحت تکفل والدین شهید بودن مشمول حکم مقنن قرار می گیرند؛ بنابراین جزء ۲ بند ب ماده ۱ دستورالعمل موصوف به دلیل محدود و مقید کردن حکم مقنن به شرح مذکور خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند۱ماده۱۲و ماده۸۸قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال۱۳۹۲ابطال می شود

محمد مصدق

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 14361