رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره " ابطال بخشنامه شماره ۳۰۲۵۱؍۶۳-۲۲؍۷؍۱۳۹۸ اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی"

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره " ابطال بخشنامه شماره ۳۰۲۵۱؍۶۳-۲۲؍۷؍۱۳۹۸ اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی"

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	خانمحکیمه وحدانی پور
موضوع	" ابطال بخشنامه شماره ۳۰۲۵۱؍۶۳-۲۲؍۷؍۱۳۹۸ اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی"
کلاسه پرونده	۹۸۰۳۶۷۲
تاریخ رأی	سه شنبه ۱۷ فروردين ۱۴۰۰
شماره دادنامه	۱۴۲

شماره دادنامه : ۱۴۲ تاریخ دادنامه : ۱۴۰۰/۰۱/۱۷

شماره پرونده:۹۸۰۳۶۷۲

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی:خانمحکیمه وحدانی پور

موضوع شکایت و خواسته:ابطال بخشنامه شماره ۳۰۲۵۱؍۶۳-۲۲؍۷؍۱۳۹۸ اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستیابطالبخشنامه شماره ۳۰۲۵۱؍۶۳-۲۲؍۷؍۱۳۹۸ اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضویراخواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است:

"از آنجائیکه بخشنامه صادره ۳۰۲۵۱-۲۲؍۷؍۱۳۹۸ با موضوع کسر حق بیمه مکمل از همکاران فرهنگی و بنده، در تضاد با فصل دهم خدمات کشوری و ماده ۴۵ قانون کار بخشنامه مذکور فاقد وجاهت قانونی می باشد زیرا مطابق با قوانین مذکور کسر هر مبلغ توسط کارفرما یا سازمان باید با رضایت کارگر یا کارمند و یا مستخدم باشد

لذا با توجه به تفوق قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی بر بخشنامه های تنظیمی توسط سازمانها بخشنامه صادره فوق مغایرت آشکاری با قوانین موضوعه جمهوری اسلامی ایران دارد زیرا به صورت پیش فرض این مبالغ از حقوق فرهنگیان کسر می گردد مگر کسانی که انصراف خود را اعلام دارند در حالیکه کسر هر مبلغی از حقوق ایشان باید با رضایت قبلی صورت گیرد

اینک با عنایت به مراتب فوق وفق اصل ۱۷۳ قانون اساسی و مستندا به مواد ۱۰، ۱۱ و ، قانون تشکیلات وآئین دادرسی دیوان عدالت اداری با تقدیم این دادخواست رسمی و قانونی مستدعی است ضمن ورود شکایت بنده صدور حکم بر ابطال بخشنامه شماره ۳۰۲۵۱-۲۲؍۷؍۱۳۹۸ به استناد فصل دهم قانون خدمات کشوری و ماده ۴۵ قانون کار صادر شود

"

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است

"به: تمامی مدارس و مراکز تحت پوشش اداری

موضوع: بیمه عمر مکمل سال ۱۳۹۸

سلام علیکم

احتراما با عنایت به شیوه نامه ۶۶۱۹۵؍۶۳۰؍۶۰۱-۱۸؍۷؍۱۳۹۸ اداره کل در خصوص عقد قرارداد بیمه عمر مکمل کارکنان آموزش و پرورش (شاغل و بازنشسته) با شرکت بیمه معلم، به استحضار کلیه همکاران عزیز می رساند بیمه عمر کارکنان در ۲ بخش زیر قابل اجرا می باشد:

الف- بیمه عمر مصوب: در این نوع پوشش بیمه ای، مبلغ حق بیمه ۴۵۷۸۰ به صورت ماهیانه از حقوق کلیه همکاران (شاغل و بازنشسته) کسر می گردد و شخص همکار در مقابل خطر فوت به دلایل مختلف (طبیعی، بیماری و حادثه) بیمه شده و شرکت بیمه معلم متعهد به باز پرداخت مبلغ ۰۰۰؍۰۰۰؍۷۰ ریال غرامت پس از دریافت مستندات لازم می باشد

۲- بیمه عمر مکمل: در این نوع پوشش بیمه (که به مدت یکسال تحصیلی و اختیاری می باشد) مبلغ حق بیمه (۹۲۵؍۰۷۰؍۱ ریال) طی دو قسط از حقوق آبان و آذر ماه کسر می گردد و شخص همکار در مقابل خطرات:

۱- فوت به دلایل مختلف (طبیعی، بیماری و حادثه) تحت پوشش قرار گرفته و شرکت بیمه معلم متعهد به باز پرداخت مبلغ ۰۰۰؍۰۰۰؍۳۰۰ ریال (سی میلیون تومان)(علاوه بر مبلغ غرامت بیمه عمر مصوب) پس از دریافت مستندات لازم می باشد مشروط بر اینکه سن بیمه شده در زمان انعقاد قرارداد (۳۱؍۶؍۱۳۹۸) ۷۰ سال بیشترنباشد

۲- نقص عضو و از کار افتادگی دائم ناشی از حوادث مشمول بیمه تحت پوشش قرار گرفته و شرکت بیمه معلم متعهد به بازپرداخت حداکثر مبلغ ۰۰۰؍۰۰۰؍۳۰۰ ریال متناسب با شدت حادثه و نقص عضو پس از دریافت مستندات لازم می باشد

مدت اجرای این قرارداد از تاریخ ۳۱؍۶؍۱۳۹۸ لغایت ۳۱؍۶؍۱۳۹۹ می باشد

جمع مبلغ پرداخت غرامت (تعهد بیمه عمر مصوب و مکمل) در ۲ حالت (الف) و (ب) ۰۰۰؍۰۰۰؍۳۷۰ ریال (سی و هفت میلیون تومان) می باشد

با توجه به توضیحات ارائه شده و با عنایت به برنامه ریزی به عمل آمده جهت کسر مبلغ حق بیمه عمر مکمل از حقوق آبان و آذر کلیه همکاران محترم شاغل (رسمی، پیمانی و قراردادی)، چنانچه همکاری متقاضی پوشش بیمه عمر مکمل نمی باشند، لازم است فرم انصراف از بیمه عمر مکمل که پیوست این شیوه نامه می باشد را تکمیل و امضا نموده و در بایگانی آموزشگاه نگهداری و فقط فایل اکسل به اداره تحویل شود

مدیریت آموزشگاه مقتضی است فایل مذکور را (به صورت فلش یا سی دی) همراه با پرینت تأیید شده (دارای امضا و اثر انگشت همکار و مهر و امضای مدیر) حداکثر تا مورخ ۴؍۸؍۱۳۹۸ به کارشناسی تعاون و امور رفاهی ناحیه شخصا تحویل تا اقدامات لازم بعدی به عمل آید

ارسال فایل اکسل فقط به وسیله فلش یا سی دی، ارسال توسط اتوماسیون یا سایر روشها، قابل پذیرش نمی باشد

بدیهی است با توجه به پایان انجام فرایند محاسبات حقوق آبانماه در محدوده زمانی قید شده، امکان ثبت تقاضاهای ارسالی بعد از تاریخ ۴؍۸؍۱۳۹۸ نبوده و مبلغ کسر شده غیر قابل برگشت می باشد

با عنایت به اهمیت موضوع مدیریت مسئول مستقیم اطلاع رسانی و اخذ امضا از همکاران می باشد

-مدیر آموزش و پرورش ناحیه ۲ مشهد مقدس"

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی به موجب نامه شماره ۱۱۸۳۲؍۱۶۰-۱۲؍۱۲؍۱۳۹۸ توضیح داده است که:

"۱- با عنایت به اینکه وفق بند (ت) و (پ) ماده ۸۰ و ماده ۸۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در ابطال مصوبات می بایست حکم شرعی، مواد قانونی مغایر و خروج از اختیارات مقام تصویب کننده، تصریح گردد لکن شاکی بدون عنوان مغایرت مذکور صرفا درخواست ابطال بخشنامه را نموده است

بنا به قاعده البینه علی المدعی و همچنین با عنایت به اینکه شاکی در تنظیم دادخواست وفق مواد فوق الذکر اقدام ننموده است وفق قسمت اخیربند ۳ ماده ۸۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صدور قرار رد دادخواست مشارالیه مورد تقاضاست

۲- حسب بررسی انجام شده توسط اداره آموزش و پرورش ناحیه سه مشهد در اجرای بخشنامه مذکور مبلغی از حساب ایشان برداشت نشده است و اساسا ایشان نفعی در دعوی مطروحه ندارد

۳- بخشنامه مذکور در جهت کمک و مساعدت با همکاران و پیشگیری از تضییع حقوق خانواده آنان تنظیم گردیده است و در آن مهلت معقولی برای اعلام انصراف همکار پیش بینی شده است، بنابراین در صورت عدم انصراف از آن، رضایت حاصل می شود و ادعای شاکی مبنی بر عدم وجود رضایت همکار در این خصوص صحیح نمی باشد

ضمن اینکه در صورت اعلام انصراف، مبلغی از همکار کسر نمی شود

با توجه به مراتب معروضه و نظر به اینکه بخشنامه مذکور مغایرتی با قانون ندارد لذا رسیدگی و رد درخواست مورد استدعاست

"

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۷؍۱؍۱۴۰۰ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است

رأی هیأت عمومی

اولا: مستفاد از ماده ۱قانون بیمهمصوب سال ۱۳۱۶، بیمه عقدی است رضایی و برای تحقق آن اراده بیمه گذار و اعلام صریح آن لازم است؛ بنابراین مفروض دانستن رضایت سابق جهت تمدید عقد بیمه و الزام به اعمال انصراف در بخشنامه مورد اعتراض مغایر ماده قانونی مذکور است و سکوت دلیل بر قبول تمدید عقد نیست

ثانیا: بیمه مکمل عمر جزو مصادیق ماده ۸۵قانون مدیریت خدمات کشوریو تکالیف دستگاه اجرایی تلقی نمی­ شود؛ چه آن که در این صورت به رسمیت شناختن حق انصراف بیمه گذاران در بخشنامه مورد اعتراض فاقد مبنا بود

ثالثا: بیمه مکمل عمر جزو بیمه های اختیاری بوده که انعقاد آن برای هر سال به صورت جداگانه صورت می پذیرد، لذا در صورت عدم اعلام درخواست برقراری بیمه، اساسا ایجاب و قبولی جهت انعقاد عقد بیمه در سال جدید صورت نمی گیرد و مفروض دانستن رضایت بیمه گذار محتاج دلیل است که در این حالت موجود نیست

بنابراین بخشنامه شماره ۳۰۲۵۱؍۶۳-۲۲؍۷؍۱۳۹۸ اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی مغایر ماده ۱قانون بیمهو بند ۱ ماده ۱۹۰قانون مدنیدر خصوص لزوم وجود رضای طرفین در عقداست و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود

محمدکاظم بهرامی

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 14256