رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بخشنامه شماره ۲۸۵۴۱/۸۶۸۱ ۴۳۰ مورخ ۴/۸/۱۳۷۴ وزیر امور اقتصادی و دارایی

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بخشنامه شماره ۲۸۵۴۱/۸۶۸۱ ۴۳۰ مورخ ۴/۸/۱۳۷۴ وزیر امور اقتصادی و دارایی

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	آقای حسین میرابزادهاردکانی
موضوع	ابطال بخشنامه شماره ۲۸۵۴۱/۸۶۸۱ ۴۳۰ مورخ ۴/۸/۱۳۷۴ وزیر امور اقتصادی و دارایی
کلاسه پرونده	۲۴۵/۷۹
تاریخ رأی	يکشنبه ۷ مرداد ۱۳۸۰
شماره دادنامه	۸۰/۱۴۶

مقدمه:شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، وزارت امور اقتصادی و دارایی به استناد تبصره ۵۰ قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مکلف گردید تا در طول اجرای این برنامه از درآمد مشمول مالیات قطعی شده مؤدیان از موارد تصریح شده در تبصره مذکور عوارضی به میزان ۳% درآمد به نفع شهرداری ها وصول و در اختیار وزارت کشور قرار دهد با اتمام مهلت اجرای برنامه توسعه اول، وزارت دارایی با تشبت به بخشنامه مورد شکایت تا به امروز همچنان نسبت به وصول ۳% مذکور بدون مجوز قانونی عمل و اقدام مینماید

با عنایت به دلایل زیر صدور بخشنامه فوق و به تبع آن وصول ۳% موصوف از سال ۱۳۷۳ (پایان برنامه اول) فاقد هرگونه وجهه قانونی بوده است

۱

در انتهای تبصره ۵۰ قانون برنامه اول توسعه، صراحتا وزارت کشور را مکلف به ارائه طرح های درآمدی برای شهرداری ها به عنوان جایگزین این منبع درآمد (۳%) نموده و اعلام میدارد که …… به نحوی که در پایان اجرای برنامه اول شهرداری ها به این منبع درآمد نیاز نداشته باشند

۲

در بخشنامه فوق مستند وصول ۳% عوارض را موافقت رئیس جمهور با توجه به اختیار مصرح در ماده ۳۰ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۲۸/۱۲/۱۳۷۳ عنوان نموده است

آنچه در ماده ۳۰ به عنوان اختیارات رئیس جمهور احصاءگردیده است صرفا وضع عوارض جدید و افزایش عوارض موجود در محدوده قوانین و مقررات شهرداری ها با پیشنهاد وزیر کشور می باشد همچنین مخاطب در ماده ۳۰ وزارت کشور می باشد که میبایست پیشنهاد وضع عوارض و یا افزایش عوارض مورد عمل را به رئیس جمهور داده و وصول کننده شهرداری ها خواهند بود

در حالی که در تبصره ۵۰ قانون برنامه اول توسعه، مخاطب و مجری وصول ۳% وزارت دارایی بوده است که در پایان برنامه دیگر دارای چنین اختیار و تکلیفی نبوده است

تبصره ۵۰ بعد از پایان برنامه اول توسعه دیگر موجودیت و یا موضوعیت قانونی ندارد و احیاء مجدد آن مستلزم وضع قانون جدید توسط قانونگذار می باشد

در خاتمه ابطال بخشنامه شماره ۲۸۵۴۱/۸۶۸۱-۴-۳۰ مورخ ۴/۸/۱۳۷۴ وزارت امور اقتصادی و دارایی را به علت خروج از محدوده اختیارات قانونی دارم

معاون دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره ۴۱۶۷۲ مورخ ۲۴/۱۱/۱۳۷۹ اعلام داشتهاند، هر چند مهلت اعتبار تبصره ۵۰ قانون برنامه اول توسعه مصوب ۱۳۶۸ پایان پذیرفته است معهذا با توجه به اختیار ناشی از بند (الف) ماده ۴۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۱۳۶۹ که وضع عوارض جدید و افزایش عوارض موجود جهت شهرداری ها را به طور علیالطلاق و اعم از این که همراه با مالیات یا مستقل از آن باشد بر عهده ریاست جمهور محول نموده است

لذا ریاست جمهوری به استناد این ماده و بنا به پیشنهاد شماره ۱/۳/۳۴/۵۶۱۶ مورخ ۲۲/۳/۱۳۷۳ وزارت کشور با وضع عوارض در تاریخ ۲۴/۳/۱۳۷۳ موافقت نموده است بنابراین انقضای مهلت تبصره ۵۰ قانون برنامه اول مانع از اعمال ماده ۴۳ قانون وصول نمی باشد

ضمنا قانونگذار اخذ عوارض موضوع ماده مذکور را محدود به زمان خاصی ندانسته است

لذا با انقضای مدت اجرای ماده ۴۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت، عوارضی که به استناد این ماده وضع شده به عنوان آثار اجرای ماده مذکور مجری خواهد بود کما این که آثار اجرای تبصرههای بودجه سالیانه بعد از گذشت سال مالی مربوط زایل نمیگردد

علیهذا با توجه بمراتب فوق تقاضای رد دادخواست مطروحه را مینماید

مدیرکل دفتر حقوقی وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره ۱۸۹۹/۹۱ مورخ ۱۸/۲/۱۳۸۰ ضمن ارسال تصویر نامه شماره ۲۶۵۹-۵/۳۰ مورخ ۲۴/۱۱/۱۳۷۹ دفتر فنی مالیاتی اعلام داشتهاند، با عنایت به این که وفق بند (الف) ماده ۳۰ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۲۸/۱۲/۱۳۷۳ پس از مکاتبات بین وزارت کشور و دفتر ریاست جمهوری به موجب نامه محرمانه شماره ۴۸۰۵-۷۴/م مورخ ۱۲/۷/۱۳۷۴ دفتر ریاست جمهوری وصول ۳% درآمد مشمول مالیات قطعی شده به عنوان عوارض به نفع شهرداری ها به تأیید و تنفیذ ریاست جمهوری رسیده است

بنابراین صدور بخشنامه یاد شده منطبق با قوانین و مقررات قانونی می باشد

علیهذا با ملحوظ نمودن نامههای فوقالذکر رد شکایت شاکی مورد استدعا است

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید

رأی هیأت عمومی

مدلول تبصره ۵۰ قانون برنامه اول توسعه اقتصادی مصوب ۱۳۶۸ منحصرا مفید جواز وصول عوارض به میزان ۳% درآمد مشمول مالیات قطعی شده منابع مذکور در این تبصره به نفع شهرداری در طول اجرای برنامه مذکور است و به صراحت قسمت آخر تبصره فوقالذکر وزارت کشور مکلف گردیده است که در طول اجرای برنامه مزبور طرح های درآمدی لازم را برای کسب درآمدهای جدید برای شهرداری ها به منظور جایگزین کردن با درآمد موضوع این تبصره تهیه نماید به نحوی که در پایان اجرای برنامه اول شهرداری ها به این منبع درآمدی نیاز نداشته باشند و چون ادامه وصول عوارض مذکور پس از پایان برنامه اول توسعه اقتصادی به ادعای اعمال اختیار مقرر در ماده ۳۰ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۱۳۷۳ به لحاظ مغایرت آن با حکم خاص مقنن به شرح تبصره فوقالاشعار جواز قانونی ندارد

بنابراین بخشنامه شماره ۲۸۵۴۱/۸۶۸۱-۴-۳۰ مورخ ۴/۸/۱۳۷۴ وزارت امور اقتصادی و دارایی خلاف قانون تشخیص داده میشود و مستندا به قسمت دوم ماده ۲۵ قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد

کدمنبع: 6097