رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بند ۲ نامه شماره ۴۹۶۹؍۲۰۹؍۵-۲۷؍۸؍۱۳۹۴ اداره کل منابع انسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بند ۲ نامه شماره ۴۹۶۹؍۲۰۹؍۵-۲۷؍۸؍۱۳۹۴ اداره کل منابع انسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	آقای صلاح الدین بهزادی
موضوع	ابطال بند ۲ نامه شماره ۴۹۶۹؍۲۰۹؍۵-۲۷؍۸؍۱۳۹۴ اداره کل منابع انسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
کلاسه پرونده	۸۹۹/۹۷
تاریخ رأی	سه شنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۸
شماره دادنامه	۵۱۲

شماره دادنامه: ۵۱۲ تاریخ دادنامه:۲۱؍۳؍۱۳۹۸

شماره پرونده: ۹۷؍۸۹۹

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای صلاح الدین بهزادی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ۲ نامه شماره ۴۹۶۹؍۲۰۹؍۵-۲۷؍۸؍۱۳۹۴ اداره کل منابع انسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستیابطال بند ۲ نامه شماره ۴۹۶۹؍۲۰۹؍۵-۲۷؍۸؍۱۳۹۴ اداره کل منابع انسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکیرا خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

"ریاست محترم دیوان عدالت اداری

سلام علیکم

احتراما به پیوست تصویر بخشنامه سرپرست اداره کل منابع انسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به شماره ۴۹۶۹؍۲۰۹؍۵-۲۷؍۸؍۱۳۹۴ با موضوعیت مغایرت با مواد ۲ و ۵ آیین نامه اجرایی قانون ارتقای بهره وری کارکنان بالینی نظام سلامت مصوب مجلس شورای اسلامی که در آن عنوان نموده ضریب یک و نیم ایام شب و تعطیل موضوع ماده ۳ قانون ارتقای بهره وری و ماده ۵ آیین نامه اجرایی قانون مذکور از ساعات موظف تعیین شدهدر بند ۱ نامه فوق کسر نمی گردد از حیث قانونی مغایر با بند ۳ قانون ارتقای بهره وری و ماده ۵ آیین نامه اجرایی قانون بوده در نص صریح قانونی کاهش ساعات کاری ناشی از سابقه تا ۸ ساعت تقلیل در هفته تصریح گردیده و ضرایب ۵؍۱ شب کاری و ۲؍۱ ناشی از ماده آیین نامه اجرایی قانون نیز تصریح گردیده است و عملا شیفتهای موظف ماهانه را مشمول ماده ۵ آیین نامه اجرایی و ۳ قانون از حیث ضرایب شامل ندانسته و ضرایب را فقط به اضافه کار تعمیم داده و آن را مختص ساعات موظفی ماهیانه ندانسته لذا با توجه به اینکه مغایر با نص صریح قانونی و آیین نامه اجرایی آن در هر دو مورد می باشد

ضرایب ۵؍۱ ناشی از شب کاری و ۲؍۱ عصر کاری را در شیفت موظفی مغفول گذاشته است تقاضای ابطال بخشنامه فوق مورد استدعا می باشد

"

متعاقبا آقای صلاح الدین بهزادی به موجب لایحه ای که به شماره ۹۷-۸۹۹-۱- ۶؍۸؍۱۳۹۷ ثبت دفتر هیأت عمومی شده است اعلام کرده است که:

"ریاست محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

سلام علیکم

احتراما در خصوص پرونده شماره ۹۷۰۰۸۹۹ (مانحن فیه ابطال بخشنامه ۴۹۶۹؍۲۰۹؍۵-۲۷؍۸؍۱۳۹۴ به استحضار می رساند:

۱- آیین نامه اجرایی قانون ارتقای بهره وری توسط هیأت وزیران در مورخ ۲۰؍۱۰؍۱۳۸۸ به تصویب رسیده است

۲- هیأت وزیران به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های کار و رفاه و تأمین اجتماعی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، سازمان نظام پرستاری، سازمان نظام پزشکی آیین نامه اجرایی فوق را تصویب نموده است

۳- سرپرست اداره کل منابع انسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خارج از وظایف و حدود اختیاراتاقدام به اضافه نمودن قید حذف ضرایب ۵؍۱ شب کاری ناشی از مواد ۲ و ۵ آیین نامه اجرایی و ضرایب ناشی از سابقه در خصوص شیفت موظفی نموده است و قانونگذار هیچ گونه قیدی در جهت عدم اجرای قانون ارتقای بهره وری در خصوص شیفت موظفی تعیین ننموده است و مغایر با بند ۱ و ۳ قانون و ۲ و ۵ آیین نامه اجرایی عمل نموده است

"

متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است

"جناب آقای دکتر شهرامی

مشاور و معاون محترم اجرایی معاونت درمان

موضوع بازگشت به نحوه اعمال قانون ارتقاء بهره وری در محاسبه ساعت موظف و غیر موظف گروه پرستاری

سلام علیکم

احتراما بازگشت به نامه شماره ۱۹۷۷۹؍۴۰۰د-۴؍۸؍۱۳۹۴ در خصوص نحوه محاسبه ساعات موظف افراد در اجرای قانون ارتقای بهره وری به استحضار می رساند:

۱-

۲- ضریب ۵؍۱ ایام شب و تعطیل موضوع ماده ۳ قانون ارتقای بهره وری و ماده ۵ آیین نامه اجرایی قانون مذکور از ساعات موظف تعیین شده در بند ۱ این نامه کسر نمی گردد

بلکه در کارکرد ماهانه فرد ثبت شده و در ساعات کار غیر موظف محاسبه می شود بدین ترتیب فرد مورد بحث در بند ۱ چنانچه در ماه مورد نظر دو شیفت شب انجام داده باشد ۱۴ ساعت کار ناشی از اعمال ضریب ۵؍۱ برای وی در ساعات غیر موظف مورد محاسبه قرار می گیرد

- سرپرست اداره کل منابع انسانی"

در پاسخ به شکایت مذکور، دفتر امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (معاونت حقوقی و امور مجلس) به موجب لایحه شماره ۱۹۵؍۱۰۷-۳۱؍۱؍۱۳۹۸ توضیح داده است که:

"ریاست محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با اهدای سلام

احتراما در خصوص پرونده شماره بایگانی ۹۳۷۳۷ موضوع شکایت آقای صلاح الدین بهزادی سام به خواسته ابطال بخشنامه شماره ۴۹۶۹؍۲۰۹؍د-۲۷؍۸؍۱۳۹۴ سرپرست وقت اداره کل منابع انسانی مراتب ذیل به استحضار می رسد: شاکی وفق دادخواست تقدیمی ادعا نموده بخشنامه شماره ۴۹۶۹؍۲۰۹؍د-۲۷؍۸؍۱۳۹۴ سرپرست وقت اداره کل منابع انسانی وزارت بهداشت که برابر آن ضریب یک و نیم شب و ایام تعطیل موضوع بند۳ قانون ارتقاء بهره وری و ماده ۵ آیین نامه اجرایی قانون از ساعات موظف تعیین شده در بند ۱ بخشنامه مذکور کسر نمی گردد مغایر ماده ۳ قانون و ماده ۵ آیین نامه اجرایی مربوطه بوده و بر این اساس متقاضی ابطال بخشنامه گردیده است

به موجب بند ۳ قانون ارتقاء بهره وری، دولت می تواند ساعات کار بخشهای دولتی و غیردولتی در نوبت های شب و ایام تعطیل را با ضریب ۵؍۱ و در نوبت عصر با ضریب ۲؍۱ محاسبه نماید و همچنین مشمولین این ماده اجازه کار بیش از دوازده ساعت متوالی را ندارند و می توانند حداکثر معادل نصب ساعت کار موظف ماهانه، با توافق کارفرما اضافه کار انجام دهند

ماده ۵ آیین نامه اجرایی قانون ارتقاء بهره وری نیز مقرر می دارد ساعات کار کارکنان بالینی در بخشهای دولتی و غیردولتی در نوبت های شب و ایام تعطیل با ضریب (۵؍۱) محاسبه می گردد

مشمولین این ماده اجازه کار بیش از دوازده ساعت متوالی را نداشته و می توانند در صورت نیاز ماهانه حداکثر (۸۰) ساعت بر اساس دستورالعمل ماده ۲ آیین نامه با توافق کارفرما اضافه کاری انجام دهند

با اعمال این ضریب هیچ یک از کارکنان مجاز به صرف زمان جهت خوابیدن در طی شیفتهای شب و ایام تعطیل نمی باشند

همان گونه که استحضار دارید برابر بند ۱ ماده واحده قانون ارتقاء بهره وری، ساعت کار هفتگی شاغلین موضوع این قانون با توجه به صعوبت کار، سابقه خدمت و کار در نوبت کاریهای غیرمتعارف، به تناسب در هفته حداکثر تا هشت ساعت تقلیل می یابد

همچنینوفق ماده ۲ آیین نامه اجرایی قانون مذکور میزان ساعات کار کارکنان مشمول آیین نامه ۴۴ ساعت در هفته می باشد و با توجه به صعوبت کار، سابقه خدمت و کار در نوبت کارهای غیر متعارف طبق دستورالعملی که به تفکیک مشاغل و نوع فعالیت توسط وزارتخانه های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تعیین و ابلاغ می گردد، حداکثر تا هشت ساعت در هفته تقلیل می یابد

این دستورالعمل در بخشهای دولتی و غیردولتی لازم الاجرا خواهد بود

بنابراین از آنجا که سقف تقلیل ساعت کار بر اساس قانون حداکثر ۸ ساعت در هفته اعلام شده است حداکثر ۸ ساعت مذکور در ساعات موظفی کارمند مشمول قانون قابل احتساب بوده و امکان کسر ضریب ۵؍۱ شب و ایام تعطیل از ساعات موظف تعیین شده وجود نخواهد داشت بلکه در کارکرد ماهانه فرد ثبت شده و ساعات کار غیر موظف محاسبه می گردد

در غیر این صورت مشمولین ساعت موظفی خود را صرفا با چند شیفت شب و تعطیل تکمیل می نمایند که این کار نقض غرض خواهد بود

بر این اساس تصویر نامه شماره ۳۴۶؍۲۰۹؍د-۲۷؍۱؍۱۳۹۸ اداره کل منابع انسانی وزارتخانه نیز جهت استحضار و بهره برداری ایفاد می گردد

"

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ۲۱؍۳؍۱۳۹۸با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است

رأی هیأت عمومی

با توجه به اینکه بند ۳قانون ارتقاء بهره وری کارکنان بالینی نظام سلامت مصوب سال ۱۳۸۸مقرر کرده است که دولت می تواند ساعات کار بخشهای دولتی و غیر دولتی در نوبت های شب و ایام تعطیل را با ضریب ۵؍۱ و در نوبت عصر با ضریب ۲؍۱ محاسبه نماید

و بین کسانی که ساعات موظفی خود را در نوبت هایفوق الاشاره اشتغال به کار دارند و یا کسانی که در ساعات غیر موظف (در قالب اضافه کار) انجام وظیفه می کنند، تفاوتی قائل نشده است، بنابراین از آنجایی که در ماده ۵ آیین نامه اجرایی قانون مذکور، هیأت وزیران دستگاه های مجری را مکلف کرده که ساعات کار کارکنان بالینی در بخشهای دولتی و غیردولتی در نوبت های شب و ایام تعطیل را با ضریب ۵؍۱ محاسبه کند و لفظ (می تواند) در بند ۳ قانون موصوف به موجب ماده ۵ آیین نامه مذکور از حالت اختیار خارج و افاده تکلیف می کند، بنابراین بند ۲ بخشنامه مورد شکایت در مقید کردن ضرایب فوق الاشاره به اضافه کار برخلاف اطلاق ماده ۳ قانون یاد شده بوده و به استناد بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال۱۳۹۲ابطال می شود

مرتضی علی اشراقی

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 12091