رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال مصوبه شماره ۳۶۶۴۲-۷/۱۱/۱۳۹۲ شورای اسلامی شهر شیراز

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال مصوبه شماره ۳۶۶۴۲-۷/۱۱/۱۳۹۲ شورای اسلامی شهر شیراز

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	آقای محمداله فروزش با وکالت آقای روح اله قاسم زاده
موضوع	ابطال مصوبه شماره ۳۶۶۴۲-۷/۱۱/۱۳۹۲ شورای اسلامی شهر شیراز
کلاسه پرونده	۹۵/۱۱۹۶
تاریخ رأی	سه شنبه ۱۲ تير ۱۳۹۷
شماره دادنامه	۹۳۶

شماره دادنامه: ۹۳۶ تاریخ دادنامه: ۱۲/۴/۱۳۹۷

کلاسه پرونده: ۹۵/۱۱۹۶

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای محمداله فروزش با وکالت آقای روح اله قاسم زاده

موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه شماره ۳۶۶۴۲-۷/۱۱/۱۳۹۲ شورای اسلامی شهر شیراز

گردش کار:آقای محمد اله فروزش به موجب دادخواستی ابطال مصوبه شماره ۳۶۶۴۲-۷/۱۱/۱۳۹۲ شورای اسلامی شهر شیراز را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

" ریاست محترم دیوان عدالت اداری

با سلام احتراما با تقدیم این دادخواست با توجه به دلائل ذیل تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر اعمال مقررات ماده ۹۲ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال مصوبه شماره ۳۶۶۴۲-۷/۱۱/۱۳۹۲ شورای شهر شیراز را از تاریخ تصویب از محضرتان خواستارم

۱- در خصوص عوارض تأمین هزینه خدمات عمومی و شهری مصوبات شماره ۱۶۶۴ش/الف-۱۸/۵/۱۳۸۶ و ۱۲۸۶۸ش/الف-۱۲/۶/۱۳۸۶ و ۱۴۳۹۱ش/الف-۲۳/۸/۱۳۸۴ و بند (ب) ۱۳۵۱ مورخ ۴/۶/۱۳۸۲ که طی رأی شماره ۲۱۸-۹/۴/۱۳۸۷ هیأت عمومی ابطال گردیده دقیقا با همان مضمون و مبتنی بر همان ملاک مصوبه شماره ۷۵۸۵/ش الف س-۳۰/۱۰/۱۳۸۷ می باشد

۲- به اطلاع می رساند شورای شهر شیراز قبلا در خصوص عوارض هزینه خدمات مصوباتی به شماره

۷۵۸۵/ش الف س-۳۰/۱۰/۱۳۸۷ داشته که طی رأی شماره ۳۸۱-۷/۹/۱۳۹۰ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شده است

۳- نظر به اینکه مضمون مصوبه مذکور مبتنی بر همان مصوبه مذکور شماره ۲۶۳۷۳/ش الف س و ۲۶۴۴۴/ش الف س مورخ ۱۱/۱۱/۱۳۹۰ که هیأت عمومی دیوان عدالت اداری طی رأی شماره ۳۴۰ الی ۳۴۱-۱۹/۵/۱۳۹۵ آن را ابطال نموده است

همان طور که ملاحظه می فرمایید: شهرداری و شورای شهر شیراز از سال ۸۲ کرارا اصرار به اخذ عوارضی با عنوان هزینه خدمات نموده است که در قبال آن عوارض هیچگونه خدمات مستقیم ارائه نمی نماید

تاکنون هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در موارد مشابه با صدور آراء متعدد از جمله آراء شماره ۱۸۱۸-۶/۱۱/۱۳۹۳ اخذ این نوع عوارض را از تاریخ تصویب غیر قانونی اعلام نموده است

لذا بدوا مستندا به مواد ۳۴ و ۳۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری تقاضای صدور دستور موقت جهت جلوگیری از اجرای مصوبه مذکور و نهایتا اعمال مقررات ماده ۹۲ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال مصوبه شماره ۳۶۶۴۲-۷/۱۱/۱۳۹۲ شورای شهر شیراز را از تاریخ تصویب از محضرتان خواستارم

"

شاکی متعاقبا به موجب لایحه تکمیلی اعلام کرده است که:

" از آنجائیکه در دادخواست تقدیمی موکل مبنی بر تقاضای ابطال مصوبه شماره ۳۶۶۴۲-۷/۱۱/۱۳۹۲ صراحتا اعلام نموده:

اولا: با مطالعه دقیق مصوبه ۳۶۶۴۲ مورخ ۷/۱۱/۹۲ ملاحظه می فرمایید که مصوبه مذکور به تبع مصوبه ۳۱۱۲۱ مورخ ۹/۱۱/۹۱ صادر گردیده است

و در این مصوبه صرفا شواری شهر صرفا قیمت B را اصلاح نموده و از ۲۵B برای باغهای دارای سند شش دانگ به ۱۱۰B افزایش داده است

هرچند در مصوبه ۳۱۱۲۱ به طور دقیق قیمت B مشخص نگردیده، لیکن بر اساس تبصره ۲ مصوبه ۳۱۱۲۱ شهرداری موظف شده ظرف یک ماه قیمت B را به شورا

ارائه نماید

و تا زمان تصویب قیمت B از اراضی و املاک با کاربری باغ (به استثنا باغات حوزه استحفاظی قصرالدشت) بر اساس ارزش معاملاتی موضوع ماده ۶۴ قانون مالیات های مستقیم عوارض اخذ نماید

و در مصوبه ۳۶۶۴۲ شورای شهر به شهرداری اجازه داده تا عوارض را بر اساس ۱۱۰B اخذ نماید

ثانیا: موکل اینجانب در دادخواست تقدیمی هرگز اعلام ننموده است که مصوبه فوق مخالف با موازین شرع می­باشد

و برای اینجانب مشخص نیست که چرا اداره کل هیات عمومی دیوان عدالت اداری نسبت به اعلام موضوع به فقهای شورای نگهبان اقدام نموده است

و صرف بیان یک حدیث یا آیه­ای از آیات قرآن در دادخواست، دلیل موجهی برای ارسال موضوع به فقهای شورای نگهبان نمی باشد

ثالثا: همانطور که هیات عمومی دیوان عدالت اداری در رای ۱۱۵۴ مورخ ۱۰/۱۱/۹۶ به حق اعلام نموده است: ، وضع عوارض تحت عنوان عوارض تامین سرانه خدمات عمومی و شهری از مالکان باغها، عوارض مضاعف محسوب می شود و قانونگذار در بند ب ماده ۱۷۴ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران تکلیف ارزش افزوده ناشی از اجرای طرحهای توسعه شهری را مشخص نموده است

و با توجه به صدر ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده مبنی بر آنکه برقراری هر­گونه عوارض تکلیف مالیات و عوارض آنها معین شده است توسط شوراهای اسلامی و سایر مراجع ممنوع می باشد

رابعا: همانطور که قبلا اعلام نمودم: شورای شهر شیراز با تصویب مصوبات ۲۶۳۷۳ و ۲۶۴۴۴ مورخ ۱۱/۱۱/۹۰ برای اراضی با کاربری باغ ، عوارضی تحت عنوان "تامین سرانه هزینه خدمات عمومی و شهری" تصویب نمود که طی رای شماره ۳۴۰-۳۴۱ مورخ ۳/۶/۹۵ هیات عمومی دیوان عدالت اداری اخذ عوارض مذکور غیر قانونی اعلام شده است

خامسا: مزید اطلاع می رساند هیات محترم دیوان عدالت اداری ضمن ابطال مصوبات شماره ۳۱۱۲۱ مورخ ۹/۱۱/۹۱ و ۲۶۳۷۲ مورخ ۱۱/۱۲/۱۳۹۰ با اعمال مقررات ماده ۱۳ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت

اداری موافقت نموده و مصوبات مذکور را از تاریخ تصویب ابطال نموده است

لذا استدعای بذل توجه و تسریع در رسیدگی را از محضرتان دارم

با تشکر "

در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر هیأت عمومی برای شاکی ارسال شده بود وی به موجب لایحه ای که به شماره ۶۷۶-۴/۴/۱۳۹۶ ثبت دفتر اندیکاتور هیأت عمومی شده اعلام کرده است که:

" مدیر کل محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

سلام علیکم

احترامآ در پاسخ به اخطاریه رفع نقص مورخ ۲۰/۳/۱۳۹۶ مبنی بر ذکر نام قانون و ماده قانونی مغایر با مصوبه ۳۶۶۴۲-۷/۱۱/۱۳۹۲ شورای شهر شیراز در پرونده کلاسه ۹۵/۱۱/۱۳۹۶ موارد ذیل باستحضار می­رسانم:

با مطالعه دقیق مصوبه مذکور ملاحظه می­گردد که:

الف) شورای شهر شیراز به منظور پیش گیری از افزایش تقاضای تغییر کاربری و یا تخلفات ناشی از آن در خصوص باغات مصوبه ای به شماره ۳۱۱۲۱-۹/۱۱/۱۳۹۱ تصویب نموده است و راهکار اساسی به منظور جلوگیری از تغییر کاربری باغات را، اخذ عوارض تحت عنوان عوارض تامین هزینه خدمات عمومی و شهری برای املاک و اراضی با کاربری باغ اعلام نموده است

ب) عوارض تعیین شده از سوی شهرداری شیراز در مصوب ۳۱۱۲۱-۹/۱۱/۱۳۹۱، B۲۵ اعلام نموده و قیمتB را برای باغات و اراضی با کاربری باغ که قبل از تصویب مصوبه مذکور تغییر کاربری داده شده اند، بر اساس آخرین ارزش معاملاتی موضوع ماده ۶۴ قانون مالیاتهای مستقیم قرار داده شده است

و برای سایر باغات و اراضی با کاربری باغ که مالکین متقاضی تغییر کاربری می باشند از زمان تصویب مصوبه به بعد، معادل یک درصد قیمت روز زمین (که توسط شهرداری تعیین می گردد) اعلام نموده است

ج) همانطور که ملاحظه می فرمایید: مصوبه مذکور از این جهت که برای باغات و اراضی با کاربری باغ که قبل از

تصویب مصوبه مذکور تغییر کاربری داده شده اند، عطف بماسبق شده است، مغایر با ماده ۴ قانون مدنی و آراء شماره ۶۴۸-۲/۹/۱۳۸۸ و ۱۲۸۲-۷/۱۱/۱۳۸۶ و ۷۴۸-۳۰/۱۱/۱۳۸۴ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری می باشد

د) در خصوص اخذ عوارض از باغات و اراضی با کاربری باغ که از زمان تصویب مصوبه مذکور به بعد، مالکین متقاضی تغییر کاربری بوده معادل یک درصد ارزش روز (طبق نظر شهرداری شیراز) تعیین تکلیف شده است، مغایر با اصل تسلیط و اعمال حقوق مالکانه می­باشد

در این خصوص امیر المومنین (ع) چنین فرمودند: من طلب الخراج بغیر عماره أخرب البلاد ، و أهلک العباد ، و لم یستقم أمره إلا قلیلا= امام على (ع) می فرمایند: هر که خراج را بدون آبادانى بطلبد، شهرها را ویران کند و بندگان [خدا] را به نابودى کشد و حکومتش جز اندکى نپاید

مصوبه مذکور با قوانین ذیل مغایرت دارد:

۱- همانطور که در دادخواست تقدیمی اعلام گردید شورای شهر شیراز تاکنون مصوبات متعددی در خصوص عوارض تامین هزینه خدمات عمومی و شهری برای املاک و اراضی با کاربری باغ تصویب نموده که هیأت عمومی دیوان عدالت اداری طی رای شماره ۱۳۱۰-۱۸/۱۲/۱۳۹۴ آنها را ابطال نموده است

از آنجائیکه به صراحت مواد ۸۹ و ۹۰ و ۱۰۷ و ۱۰۹ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری آراء صادره از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری لازم الاتباع بوده، لذا تصویب مجدد عوارض با همون مضمون عوارض ابطال شده قبلی مغایر با مواد قانونی فوق الذکر می­باشد

۲- هیأت عمومی دیوان عدالت اداری طی آراء شماره ۳۴۰ الی ۳۴۱-۱۹/۵/۱۳۹۵ و ۱۸۱۸-۶/۱۱/۱۳۹۳ و ۱۷۹-۱۱/۵/۱۳۸۹ عوارض مشابه را نیز خلاف قوانین بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۸۸ و ۱۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری اعلام نموده است

۳- مواد ۵ و ۵۰ و بند ۸ ماده ۱۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۹/۳/۱۳۸۷ و ماده ۱ قانون معروف به تجمیع عوارض

۴- ماده ۴ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب ۱۳۸۰

۵- قسمت دوم اصل ۱۷۰ قانون اساسی

۶- همچنین هر چند قانونگذار بر اساس بند ۲۶ ماده ۷۱ قانون تشکیلات، وظائف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱۳۷۵ اجازه تصویب نرخ خدمات ارائه شده توسط شهرداری و سازمانهای وابسته به آن به شوراهای اسلامی داده است، لیکن از آنجائیکه شهرداری هیچگونه خدماتی در خصوص تغییر کاربری املاک و اراضی که توسط کمیسیون ماده ۵ شورای عالی شهرسازی و معماری کاربری آنها باغ اعلام گردیده است، نمی دهد لذا مستحق دریافت هیچگونه عوارضی نمی باشد

با توجه به مراتب فوق تقاضای اعمال مقررات ماده ۹۲ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری را از محضرتان دارم

"

متن مصوبه مورد اعتراض به قرار زیر است

" جناب آقای دکتر احمدی

استاندار محترم فارس

با سلام

احتراما، نامه شماره ۱۷۴۴۲۵/۹۲-۲۰/۹/۱۳۹۲ شهرداری شیراز مثبوت به شماره ۳۶۶۴۲-۲۳/۹/۱۳۹۲ دبیرخانه شورا در خصوص اصلاح قیمت B جهت محاسبه عوارض تامین هزینه خدمات عمومی و شهری جهت املاک و اراضی با کاربری باغ موضوع مصوبه شماره ۳۱۱۲۱/ش الف س-۹/۱۱/۱۳۹۱ شورای اسلامی شهر، ارسالی از کمیسیون برنامه و بودجه، امور حقوقی و املاک شورا، در بیست و ششمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر شیراز مورخ ۳۰/۱۰/۱۳۹۲ مطرح و به منظور پیشگیری از افزایش تعداد تقاضاها و یا تخلفات ناشی از تغییر کاربری باغات مصوبه شماره ۳۱۱۲۱-۹/۱۱/۱۳۹۱ شورای اسلامی در خصوص عوارض تامین هزینه خدمات عمومی و شهری به

شرح ذیل اصلاح گردید:

مقدمه اصلاحی:

به استناد تبصره ۱ ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده و بند ب ماده ۱۷۴ قانون برنامه پنجم توسعه عوارض تامین هزینه خدمات عمومی شهری از باغهای واقع در محدوده قانونی و حریم شهر شیراز به استثناء باغهای واقع در حوزه استحفاظی باغات قصر دشت که طبق قانون و مقررات و ضوابط شهرسازی امکان صدور مجوز بر روی آنها فراهم می باشد به شرح ذیل محاسبه می گردد:

بند ۱ الحاقی: عوارض تامین هزینه خدمات عمومی و شهری باغهای دارای سند ششدانگ به ازای هر مترمربع B ۱۱۰ محاسبه و اخذ گردد

ب: بندهای ۱، ۲، ۳، ۴ مصوبه ۳۱۱۲۱ -۹/۱۱/۱۳۹۱ لغو گردید

ج: تبصره های ۱- ۲- ۳- ۴- ۵ و ۶ لایحه پیوستی و تبصره ۱ مندرج در متن مصوبه ۳۱۱۲۱ -۹/۱۱/۱۳۹۱ به قوت خود باقی می باشد

خواهشمند است مستند به مواد ۸۰ و ۹۳ اصلاحی قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی مصوب ۱/۳/۱۳۷۵ مصوبه مذکور را بررسی و نتیجه را به این شورا اعلام نمایید

- رئیس شورای اسلامی شهر شیراز "

در خصوص ادعای مغایرت موضوع مصوبه شماره ۳۶۶۴۲-۷/۱۱/۱۳۹۲ شورای اسلامی شهر شیراز با شرع مقدس اسلام، قائم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب لایحه شماره ۴۰۴۶/۱۰۲/۹۶- ۳/۱۱/۱۳۹۶ اعلام کرده است که:

" جعل عوارض با رعایت موازین قانونی توسط شورا خلاف موازین شرع نمی باشد از جهت خلاف قانون بودن تشخیص امر به عهده آن دیوان است

"

علی رغم ارسال نسخه ثانی شکایت و ضمائم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده در هیأت

عمومی دیوان عدالت اداری هیچ پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۲/۴/۱۳۹۷ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است

رأی هیأت عمومی

الف- با توجه به اینکه در آراء متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض تامین هزینه خدمات عمومی و شهری باغها در مصوبات شوراهای اسلامی شهرها مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص و ابطال شده است، بنابراین مصوبه شماره ۳۶۶۴۲-۷/۱۱/۱۳۹۲ شورای اسلامی شهر شیراز به دلایل مندرج در رأی شماره ۱۱۵۴-۱۰/۱۱/۱۳۹۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۸۸ و ۱۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال می شود

ب- نظر به اینکه قائم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب نامه شماره ۴۰۴۶/۱۰۲/۹۶-۳/۱۱/۱۳۹۶ اعلام کرده است که فقهای شورای نگهبان اعلام کرده اند که جعل عوارض با رعایت موازین قانونی توسط شورا خلاف موازین شرع نمی باشد و از جهت خلاف قانون بودن تشخیص امر به عهده دیوان است و هیأت عمومی نیز به شرح بند الف این رأی مصوبه را مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر شیراز تشخیص داده و مصوبه را از این بعد ابطال کرده است، بنابراین در اجرای حکم تبصره ۲ ماده ۸۴ و ماده ۸۷

قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ و تبعیت از نظر فقهای شورای نگهبان و با لحاظ ماده ۱۳ قانون پیش گفته حکم بر ابطال مصوبه مورد اعتراض از بعد شرعی و از تاریخ تصویب مصوبه صادر و اعلام می شود

محمدکاظم بهرامی

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 11413