رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره عدم ابطال بندهای ۴ و ۵ بخشنامه شماره ۱۷۴/۱۰۰-۲/۳/۱۳۹۴ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره عدم ابطال بندهای ۴ و ۵ بخشنامه شماره ۱۷۴/۱۰۰-۲/۳/۱۳۹۴ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	آقایان 1- احسان بهرام پور 2- آرین یوسفی مرادی 3- مجتبی رمضانی 4- مصطفی کودینی 5- حسام الدین نظری 6- سعید جوانمرد 7- سیدمحمد موسوی 8- سید حجت شکیب 9- محمد امین کاووسی 10- مرتضی گوران 11- سیدآرمان محققی 12- امید مرتضایی 13- محسن کرباسی 14- حشمت الله شهرکی ابراهیمی 15- شهاب هنر 16- مهدی یاسمن شیرازی 17- امید توکل 18- سینا نقی زاده 19- احسان شفیعی 20- محمدصالح خاقانی نژاد 21- هادی مختار پور 22- مسعود بابائی جهرمی 23- امیرکیا کجوری 24- محمدمهدی نقیبی سیستانی 25- سجاد یوسفی 26- رضا امیرزرگر 27- علی آقا میبدی 28- امیرسالار سیدیاحسین 29- مانی آرش راد 30- عماد بهرام نژاد و خانمها : 31- کوثر دادگر 32- الهام سلطانی مهر 33- نرگس ضیائی 34- شکوفه نوبهار 35- مهسا همتی 36- مرجان مجد 37- سیده پویا مروتی 38- روژین سلیمان زاده 39– لیلا جوکار 40- فهیمه احراریزدی 41– سارا کاوه 42- زینب بیات 43- سیده ساره هندی 44- فاطمه حافظ ملکی 45- زینب موثق 46- بنفشه پورمرادی 47- نسترن فرهادی 48- سیده زینب افتخاری 49- سهامه انصاری فر 50- پریسا جعفر نژادی 51- عذرا نیکنام 52- مریم رعایانی 53- الهام قناطیر 54- فاطمه حاجی زاده 55- مریم محمودی 56- سمانه شهابی 57- آنیتا ابراهیمی 58- سهیلا درمیانی 59- مریم ابراهیمیان 60- شیما احمدی - 61سمانه عباسی 62- زهره رفیعی 63-ناهید نصرآبادی 64- فرزانه میرحسینی 65- مرضیه جعفری 66- فاطمه میر 67- الهه سادات هاشمی 68- ندا شهرکی 69- پروین اربابی 70- ویدا مسرت 71- فاطمه کیخانی 72- فاطمه کریمی 73- نوشین سادات شجاعی 74- مریم سعادت 75- ونوس مرتضوی مقدم 76- نگار فیضی 77- مریم فیروزمندی 78- فرزانه خواجه79- نجمه محمدی 80- سیمرا جمشیدی 81- هدی سادات بنی هاشمی 82- فاطمه خلفی نژاد 83- فاطمه عظیمی 84- آیدا مهدی پور 85- روشنک منتظری 86- فاطمه صمدی 87- زینب السادات رضائی 88- سعیده گله دار 89- نگین فرهمند پور 90- مهسا کفیلی 91- بنفشه ارضی 92- الهه بیابانکی 93- زهرا بنی عامری 94- بهاره آقامحمدی 95- مایسا ملاحی 96- بهار جاوید 97- افروز نخستین 98- فاطمه رئوفی نژاد 99- پونه محسن کاشانی 100- ریحانه خالصی تویسرکانی 101- راهله امانی 102- سیده مریم طیاری 103- سیده مونا علی محمدی با وکالت آقای بهمن امین منصور
موضوع	عدم ابطال بندهای ۴ و ۵ بخشنامه شماره ۱۷۴/۱۰۰-۲/۳/۱۳۹۴ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
کلاسه پرونده	۹۴/۶۲۱
تاریخ رأی	پنج‌شنبه ۲۱ ارديبهشت ۱۳۹۶
شماره دادنامه	۵۷۴

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری شاکیان: آقایان ۱- احسان بهرام پور ۲- آرین یوسفی مرادی ۳- مجتبی رمضانی ۴- مصطفی کودینی ۵- حسام الدین نظری ۶- سعید جوانمرد ۷- سیدمحمد موسوی ۸- سید حجت شکیب ۹- محمد امین کاووسی ۱۰- مرتضی گوران ۱۱- سیدآرمان محققی ۱۲- امید مرتضایی ۱۳- محسن کرباسی ۱۴- حشمت الله شهرکی ابراهیمی ۱۵- شهاب هنر ۱۶- مهدی یاسمن شیرازی ۱۷- امید توکل ۱۸- سینا نقی زاده ۱۹- احسان شفیعی ۲۰- محمدصالح خاقانی نژاد ۲۱- هادی مختار پور ۲۲- مسعود بابائی جهرمی ۲۳- امیرکیا کجوری ۲۴- محمدمهدی نقیبی سیستانی ۲۵- سجاد یوسفی ۲۶- رضا امیرزرگر ۲۷- علی آقا میبدی ۲۸- امیرسالار سیدیاحسین ۲۹- مانی آرش راد ۳۰- عماد بهرام نژاد و خانمها : ۳۱- کوثر دادگر ۳۲- الهام سلطانی مهر ۳۳- نرگس ضیائی ۳۴- شکوفه نوبهار ۳۵- مهسا همتی ۳۶- مرجان مجد ۳۷- سیده پویا مروتی ۳۸- روژین سلیمان زاده ۳۹– لیلا جوکار ۴۰- فهیمه احراریزدی ۴۱– سارا کاوه ۴۲- زینب بیات ۴۳- سیده ساره هندی ۴۴- فاطمه حافظ ملکی ۴۵- زینب موثق ۴۶- بنفشه پورمرادی ۴۷- نسترن فرهادی ۴۸- سیده زینب افتخاری ۴۹- سهامه انصاری فر ۵۰- پریسا جعفر نژادی ۵۱- عذرا نیکنام ۵۲- مریم رعایانی ۵۳- الهام قناطیر ۵۴- فاطمه حاجی زاده ۵۵- مریم محمودی ۵۶- سمانه شهابی ۵۷- آنیتا ابراهیمی ۵۸- سهیلا درمیانی ۵۹- مریم ابراهیمیان ۶۰- شیما احمدی - ۶۱سمانه عباسی ۶۲- زهره رفیعی ۶۳-ناهید نصرآبادی

۶۴- فرزانه میرحسینی ۶۵- مرضیه جعفری ۶۶- فاطمه میر ۶۷- الهه سادات هاشمی ۶۸- ندا شهرکی ۶۹- پروین اربابی ۷۰- ویدا مسرت ۷۱- فاطمه کیخانی ۷۲- فاطمه کریمی ۷۳- نوشین سادات شجاعی ۷۴- مریم سعادت ۷۵- ونوس مرتضوی مقدم ۷۶- نگار فیضی ۷۷- مریم فیروزمندی ۷۸- فرزانه خواجه۷۹- نجمه محمدی ۸۰- سیمرا جمشیدی ۸۱- هدی سادات بنی هاشمی ۸۲- فاطمه خلفی نژاد ۸۳- فاطمه عظیمی ۸۴- آیدا مهدی پور ۸۵- روشنک منتظری ۸۶- فاطمه صمدی ۸۷- زینب السادات رضائی ۸۸- سعیده گله دار ۸۹- نگین فرهمند پور ۹۰- مهسا کفیلی ۹۱- بنفشه ارضی ۹۲- الهه بیابانکی ۹۳- زهرا بنی عامری ۹۴- بهاره آقامحمدی ۹۵- مایسا ملاحی ۹۶- بهار جاوید ۹۷- افروز نخستین ۹۸- فاطمه رئوفی نژاد ۹۹- پونه محسن کاشانی ۱۰۰- ریحانه خالصی تویسرکانی ۱۰۱- راهله امانی ۱۰۲- سیده مریم طیاری ۱۰۳- سیده مونا علی محمدی با وکالت آقای بهمن امین منصور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بندهای ۴ و ۵ بخشنامه شماره ۱۷۴/۱۰۰-۲/۳/۱۳۹۴ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

گردش کار: شاکیان با وکالت آقای بهمن امین منصور به موجب دادخواستی ابطال بندهای ۴ و ۵ بخشنامه شماره ۱۷۴/۱۰۰-۲/۳/۱۳۹۴ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است:

" احتراما به وکالت از موکلان به استحضار می رساند:

۱- موکلان جملگی در زمره دستیاران تخصصی دندانپزشکی هستند که با اتمام دوره دستیاری و ورود به دوره طرح خدمت قانونی مربوطه، مشغول گذراندن طرح قانونی می باشند و اینان اعم از مشمولین طرح سهمیه عام و یا سهمیه خاص (سهمیه مناطق محروم و نیازمند کشور) دندانپزشکی هستند

۲- مشمولین سهمیه عام مدت طرح قانونی خود را بر اساس مقررات ماده ۷ لایحه قانونی اصلاح مواد ۷ و ۸ قانون تامین وسائل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب ۱۳۵۸ شورای انقلاب و مشمولین سهمیه خاص (مناطق محروم) در صورتی که تا قبل از تصویب قانون برقراری عدالت آموزشی مصوب سال ۱۳۸۹ و ۱۳۹۱ دوره دستیاری خود را آغاز نموده باشند، بایستی دوره خدمت قانونی خود را برابر مدت مندرج در ماده ۱۴ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۷۵ و مشمولین سهمیه عامی که دوره دستیاری خود را در زمان حاکمیت قانون برقراری عدالت آموزشی آغاز کرده باشند، دوره خدمت مزبور برابر مقررات این قانون بایستی به انجام رسانند

۳- به موجب مقررات ماده ۵ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان، مشمولان این قانون مادام که خدمات قانونی را شروع ننموده یا معافیت اخذ نکرده باشند، مجاز به دخالت در امور پزشکی نمی باشند

۴- به موجب مقررات تبصره ۲ قانون اصلاح بند ۳ ماده واحده قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی و تخصصی مصوب ۱۳۹۲

تبصره ۲- ارائه مدرک تحصیلی مشمولان مذکور، بعد از اتمام تعهد مورد نظر مجاز می باشد و نامبردگان در زمان تعهد مجاز به فعالیت پزشکی در سایر نقاط کشور نمی باشند

لازم به ذکر اینکه این معنا در مقررات تبصره ۱ بند ب ماده ۱۳ آیین نامه دوره دستیاری دندانپزشکی نیز مستتر است

۵- طرف شکایت در سنوات ماضی، مستندا به مقررات پیش گفته مبادرت به صدور مجوز تاسیس مطب برای موکلان از طریق دانشگاههای مربوطه نموده و موکلان با ابتناء به مجوز صادره بعضا، با دریافت وامهای سنگین (بعضا تا حدود ۷۰۰ میلیون تومان) و با بهره زیاد بانکی توانسته اند مبادرت به خرید دستگاههای دندانپزشکی و دائر کردن مطب نموده و به فعالیت تخصصی در حوزه محل طرح قانونی خود بنمایند

۶- طرف شکایت به موجب بند ۴ و ۵ بخشنامه شماره ۱۷۴/۱۰۰-۲/۳/۱۳۹۴ خطاب به کلیه دانشگاهها/ دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سراسر کشور، اعلام نموده است که مراجع موصوف مجاز به صدور گواهی عدم نیاز به خدمت دندانپزشکان متخصص متعهد خدمت در غیر ساعات اداری نمی باشند

این حکم شامل متخصصینی که دارای مجوز مطب بوده (تا تاریخ پایان اعتبار مندرج در مجوز قبلی ایشان) نخواهد بود

برای

متخصصینی که دوره ای معادل با یک برابر مدت تحصیل خود را به عنوان بخشی از تعهدات خدمت طی نموده اند

صدور گواهی عدم نیاز به خدمت در ساعات غیر اداری، توسط آن دانشگاه/ دانشکده بلامانع می باشد

۷- به موجب مقررات ماده ۲۶ آیین نامه دوره دستیاری دندانپزشکی، دستیاران موظف به حضور تمام وقت (۴۴ ساعت در هر هفته) و شرکت در فعالیتهای آموزشی/پژوهشی/ درمانی می باشند

(قابل ذکر اینکه مدت ۴۴ ساعت در هفته مفهوم ساعات اداری است)

۸- از مجموع مقررات ماده ۵ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان، (که با دلالت مدلول التزامی مفید جواز فعالیت و دخالت در امور پزشکی به محض آغار خدمت قانونی می باشد) و نیز مقررات تبصره ۲ قانون اصلاح بند ۳ ماده واحده قانون برقراری عدالت آموزشی (و باز هم به دلالت مفهوم قسمت اخیر تبصره موصوف، متعهدان طرح قانونی در زمان تعهد مجاز به فعالیت در صرف حوزه تعهد می باشند) به نحو مذکور در فوق چنین مستفاد می شود که فارغ التحصیلان دوره دستیاری به تبع کسب قابلیتهای تخصصی و در قالب تعهد خدمت قانونی خود و در طول مدت آن و در صرف حوزه محل ایفای تعهد قانونی خود، در همان حوزه جغرافیایی محل تعهد خدمت و از ابتدای مدت طرح قانونی می توانند در ساعات غیر اداری، ارائه خدمت دندانپزشکی نمایند، لکن محدود نمودن و محروم نمودن این متعهدان خدمت قانونی به عدم دائر کردن مطب در غیر ساعات اداری در حوزه تعهد تا زمانی معادل دوره دستیاری (و این در حالیست که اساسا تعیین مدت طرح قانونی توسط طرف شکایت و در بسیاری از موارد خارج از صلاحیت و بر خلاف قوانین موضوعه می باشد)، هم بر خلاف مقررات پیش گفته است ( ماده ۵ قانون مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان و هم قسمت اخیر تبصره ۲ قانون اصلاح بند ۳ ماده واحده قانون برقراری عدالت آموزشی و هم بر خلاف مقررات تبصره ۱ بند ب ماده ۱۳ آیین نامه دستیاری دندانپزشکی) و هم در تنافر و تغایر با رویه معمول طرف شکایت در سنوات ماضی است، بنابراین صدور بخشنامه به وصفی که هم مانع اعطاء مجوز قانونی است و هم ایجاد

محظور وافر برای دارندگان مجوز مطب سابق ( که در صورت انقضاء مدت مجوز مزبور قبلی تا قبل از زمانی معادل یک برابر مدت تحصیل این متخصصین) می نماید و هم مانع غیر قانونی برای سایر متعهدین مزبور گردیده است، برخلاف بین مقررات قانونی پیش گفته بوده و هم زائل کننده حقوق مکتسب دارندگان مجوز مطب سابق بوده لذا ضمن استدعای امعان نظر دقیق به خواسته و مستندات تقدیمی، به وکالت از موکلان تقاضامندم با توجه به مقررات اصل ۱۷۳ قانون اساسی و مسئولیت خاص آن مرجع در پاسداری از حقوق شهروندان در قالب نظارت بر عملکرد دستگاههای دولتی و احتمالا تعدیات آنان بر شهروندان، با رسیدگی نسبت به ابطال بخشنامه صادره طرف شکایت به وصف مندرج در ستون خواسته اقدام فرمایند

"

آقای بهمن امین منصور به موجب لایحه تکمیلی که به شماره ۱۱۶۶-۱/۸/۱۳۹۵ ثبت دفتر اندیکاتور هیأت عمومی شده، اعلام کرده است که:

" احتراما، به وکالت از موکلان در پرونده کلاسه ۹۴/۶۲۱ به خواسته ابطال مفاد بند ۵ بخشنامه شماره ۱۷۴/۱۰۰-۲/۳/۱۳۹۴ طرف شکایت پرونده مزبور (وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) و توجها به مفاد لایحه اخیرالتقدیم طرف شکایت موصوف دائر بر تقاضای رد دادخواست موضوع این پرونده به دلیل ابلاغ مفاد بند ۷ متمم آیین نامه خدمات متعهدین خدمت دوره های تخصصی دندانپزشکی و نیز سایر مقررات اخیرالابلاغ طرف شکایت در خصوص موضوع، مراتب ذیل را به استحضار رسانیده و نظر به اینکه ادعای اصلاح مقررات مورد اعتراض (به رغم اعطاء مهلت به طرف شکایت توسط کمیسیون تخصصی مربوطه) نه تنها به رغم صرف زمان زیاد، فاقد هر نوع اصلاح مقررات مورد اعتراض می باشد، بلکه بعضا موارد بخشنامه های صادره به نظر فاقد وجه انطباق با قوانین موضوع می باشد، لذا ضمن استدعای امعان نظر، تقاضای رد ادعای طرف شکایت و ارسال موضوع جهت اتخاذ تصمیم به هیأت عمومی دیوان عدالت اداری را دارم:

الف- حسب مدلول التزامی ماده ۵ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان، مشمولان قانون مزبور با آغاز خدمت قانونی موضوع این قانون و یا اخذ معافیت مجاز به فعالیت پزشکی می باشند

ب- وفق مدلول التزامی (مفهوم مخالف) قسمت اخیر تبصره ۲ ماده واحده اصلاح بند (۳) قانون برقراری عدالت آموزشی، متعهدین موضوع این بند در زمان تعهد صرفا مجاز به فعالیت پزشکی در حوزه اجرای طرح خود بوده و از انجام این نوع فعالیت در خارج از محل اجرای طرح منع شده اند

ج- در تمسک مبادی اجرایی به مفاد قوانین و به جهت تبعیت از آخرین اراده قانونگذار در امر واحد ضروریست مبادی اجرایی به سیر تطور قوانین و اصل حاکمیت قانون در زمان اعتناء کنند، تا اقدامات اجرایی آنان با انطباق با نظر قانونگذار محل اعمال یابد

چنانچه مقررات ماده ۶۲ قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مصوب ۱۵/۱۰/۱۳۸۹ وارد بر مقررات بند ن ماده ۳ قانون سازمان نظام پزشکی می باشد که مقررات موخر موید دیدگاه قانونگذار بر ساماندهی و تسهیل، تسریع، کاهش هزینه ها و حذف مجوزهای غیر ضروری بوده و مزید بر آن وزارت بهداشت وفق مقررات تبصره این ماده نیز مقید به قیود دیگری نیز شده است، لذا به نظر می رسد فلسفه وضع این ماده به نحوی که مورد نظر قانونگذار است، باید توسط وزارت بهداشت رعایت شود، (ارجاع امر به کارگروهی که در ماده مزبور پیش بینی شده و تبعا متابعت از سیاستهای عمومی متخذه به وسیله کارگروه و سیاستگذاری داخلی)

ه- نتیجه عملی مفاد بند ۷ متمم آیین نامه خدمت متعهدین خدمت دوره های تخصصی دندانپزشکی مجددا واجد محدودیت عدم صدور گواهی عدم نیاز برای ساعات غیر اداری تا خاتمه تعهد به میزان برابر مدت تحصیل برای متعهدین دوره دستیاری دندانپزشکی است که مبین رفع هیچ مانع و رادعی در خصوص موضوع نیست و کماکان متعهدین متخصص موصوف با همان محدودیت منظور در بند ۵ بخشنامه مورد اعتراض مواجه هستند (ضرورت طی یک برابر مدت تحصیل تخصصی) بنابراین ادعای طرف شکایت، دال بر اصلاح موضوع ( تبعیت از قوانین موضوعه)

فاقد صحت بوده و معلوم نیست، محظوری را که طرف شکایت به یک باره و بدون تغییر هیچ قانونی در سال ۱۳۹۴ ایجاد نموده است بر چه مبنایی است؟ آیا خود واضعین این مقررات با وصف ثبوت مبنای قانونی مواجه با این محظور بوده اند؟

علیهذا، به دلیل اینکه طرف شکایت با وضع این مقررات و با وصف اعطاء مهلت توسط کمیته تخصصی دیوان، هیچ تغییر در مقررات خود اعمال نکرده و این محظور حتی در قالب سیاستهای بهداشتی درمانی، نمی تواند مضیق حقوق پزشکان و دندانپزشکان موضوع بخشنامه مورد اعتراض باشد، به وکالت از موکلان استدعای بررسی و اتخاذ تصمیم مقتضی را دارم

"

متن بندهای ۴ و ۵ از بخشنامه مورد اعتراض به قرار زیر است

" با سلام واحترام:

با توجه به نیاز مردم به خدمات دندانپزشکی تخصصی، ضرورت افزایش دسترسی مردم به این خدمات و نیز سوالات مطروحه پیرامون چگونگی صدور مجوز فعالیت انتفاعی دندانپزشکان متخصص متعهد خدمت، بدین وسیله دستورالعمل ساماندهی خدمات دندانپزشکان متخصص متعهد خدمت جهت اجرا ابلاغ می گردد:

۱- روسای دانشگاهها و دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مکلفند در صورت نیاز به خدمات دندانپزشکان متخصص متعهد خدمت، مراتب را در موعد مشخص شده توسط دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی به دبیرخانه مذکور اعلام نمایند

۲- دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی موظفند دندانپزشکان متخصص معرفی شده دارای دانشنامه را در قالب عضو هیأت علمی دانشکده دندانپزشکی و افراد دارای گواهینامه تخصصی را به عنوان کادر درمانی به کار گیرند

این حکم مانع از ارائه خدمات آموزشی دارندگان گواهینامه تخصصی، به صورت کادر غیر

هیأت علمی در دانشکده دندانپزشکی نمی باشد

متخصصین موضوع این بند به صورت تمام وقت جغرافیایی فعالیت نموده و برابر مقررات به آن دسته از متخصصین تمام وقت جغرافیایی که در ساعات اداری خدمات آموزشی ارائه می نمایند، از محل درآمد بخشهای آموزشی – درمانی کارانه تعلق خواهد گرفت

۳- دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مکلفند با رعایت اصل غیر انتفاعی بودن ارائه خدمات دندانپزشکی به مردم عزیز کشور، با استفاده از ظرفیت و مشارکت بخش خصوصی (همچون دندانپزشکان متخصص دارای دانشنامه/ گواهینامه مشمول تعهدات) و امکانات موجود در دانشکده های دندانپزشکی، حداکثر تا پایان سال جاری نسبت به ایجاد مرکز خدمات تخصصی دندانپزشکی اقدام نمایند

چارچوب و مفاد قرارداد موضوع این بند از سوی دفتر حقوقی متعاقبا ابلاغ خواهد شد

۴- دانشگاهها و دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مجاز به صدور گواهی عدم نیاز به خدمات در ساعات غیر اداری برای دندانپزشکان متخصص متعهد خدمت نمی باشند

این حکم شامل متخصصینی که دارای مجوز مطب بوده ( تا تاریخ پایان اعتبار مندرج در مجوز قبلی ایشان) نخواهد بود

۵- برای متخصصینی که دوره ای معادل با یک برابر مدت تحصیل تخصصی خود را به عنوان بخشی از تعهدات خدمت طی نموده اند، صدور گواهی عدم نیاز به خدمات در ساعات غیر اداری، توسط آن دانشگاه/ دانشکده بلامانع است

۶- در صورتی که آن دانشگاه/دانشکده از ابتدا متخصص دارای دانشنامه تخصصی را به عنوان کادر درمانی به کار گیرد و یا بنا به درخواست عضو هیأت علمی با تبدیل وضعیت وی به کادر درمانی موافقت نماید و یا در مواردی که دانشگاه عدم صلاحیت وی را به عنوان عضو هیأت علمی برابر مقررات جاری احراز نماید، دانشگاه می بایست امکان به کارگیری این قبیل افراد را در مرکز خدمات تخصصی دندانپزشکی فراهم نماید

۷- دانشگاههای علوم پزشکی و خدمت بهداشتی موظفند تا پایان سال جاری شرایطی را فراهم نمایند که مجوز

مراکز خدمات تخصصی دندانپزشکی و سایر کلینیکهای درمانی درون و یا وابسته به دانشکده دندانپزشکی را به عنوان مرکز آموزشی- درمانی در کمیسیون ماده ۲۰ دانشگاه اخذ و متعاقبا قرارداد با سازمانهای بیمه گر منعقد نمایند

"

در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست دفتر امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به موجب لایحه شماره ۴۰۳۰/۱۰۷-۲/۱۲/۱۳۹۴ توضیح داده است که:

" ریاست محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با اهدای سلام

احتراما، در خصوص پرونده کلاسه ۹۴/۶۲۱ موضوع شکایت آقای احسان بهرام پور و سایرین به خواسته ابطال بندهای ۴ و ۵ بخشنامه شماره ۱۷۴/۱۰۰-۲/۳/۱۳۹۴ مراتب ذیل به استحضار می رسد:

۱- شکات برابر دادخواست تقدیمی ادعا نموده اند فارغ التحصیل مقطع تخصص دندانپزشکی و مشغول انجام تعهدات دوره مذکور می باشند، نامبردگان همچنین مدعی گردیده اند وزارت بهداشت به موجب بندهای ۴ و ۵ بخشنامه شماره ۱۷۴/۱۰۰-۲/۳/۱۳۹۴ که به توشیح وزیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده آنان را از فعالیت در مطب در ساعات غیر اداری محروم نموده است

شاکیان بر این اساس متقاضی ابطال بندهای مذکور (به شرح ذیل) می باشند

بند ۴- بخشنامه شماره ۱۷۴/۱۰۰-۲/۳/۱۳۹۴: دانشگاهها و دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی مجاز به گواهی عدم نیاز به خدمات در ساعات غیر اداری بر دندانپزشکان متخصص متعهد خدمت نمی باشند

این حکم شامل متخصصینی که دارای مجوز مطب بوده ( تا تاریخ پایان اعتبار مندرج در مجوز قبلی ایشان) نخواهد بود

بند ۵- برای متخصصینی که دوره ای معادل با یک برابر مدت تحصیل تخصصی خود را به عنوان بخشی از تعهدات

خدمت نموده اند، صدور گواهی عدم نیاز به خدمات در ساعات غیر اداری، توسط دانشگاه/ دانشکده بلامانع است

۲- در خصوص شکایت مطروحه لازم به ذکر است، بر اساس قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین و ارائه سیاستها، تعیین خط مشی ها، برنامه ریزی برای فعالیتهای مربوط به تربیت نیروی انسانی گروه پزشکی، تامین بهداشت عمومی و ارتقاء سطح آن از طریق برنامه های بهداشتی، تعیین رشته ها و مقاطع تحصیلی مورد نیاز کشور و اجرای برنامه های تربیت نیروی انسانی گروه پزشکی در جهت نیل به خودکفایی و برنامه ریزی به منظور توزیع متناسب و عادلانه نیروی انسانی و سایر امکانات ( آموزش پزشکی و تسهیلات بهداشتی- درمانی) کشور با تاکید اولویت رفع نیاز مناطق محروم و نیازمند از وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است

۳- با توجه به پیاده سازی برنامه های طرح تحول نظام سلامت، جهت دستیابی به اهدافی همچون ارتقاء کیفیت خدمات و مراقبتهای سلامت، دسترسی عادلانه مردم به خدمات ویژه در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته، کاهش پرداخت مردم و در نهایت توسعه جذب و ماندگاری پزشکان، فعالیت انتفاعی متعهدین خدمت در ساعات غیر اداری مغایر با ضوابط، سیاستها و مقررات یاد شده تشخیص داده شده و لذا این گروه از پزشکان نیز همانند بسیاری دیگر از پزشکان شاغل در بیمارستانهای تابعه وزارت بهداشت ملزم به ارائه خدمت به طور تمام وقت گردیده اند

۴- ضمن اینکه در تبصره ۱ بند (د) ماده ۳۲ قانون برنامه پنجم نیز تاکید گردیده که کلیه ارائه کنندگان خدمات بهداشتی و درمانی کشور اعم از دولتی و غیر دولتی موظفند از خط مشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تبعیت نمایند

بنابراین نیروهای متعهد خدمت نیز موظف به پیروی از خط مشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده و از آنجا که یکی از اهداف و برنامه های مهم این وزارتخانه اجرای صحیح برنامه تحول نظام سلامت می باشد، حضور و فعالیت تمام وقت این دسته از متخصصین در بخش دولتی و به ویژه مناطق محروم بسیار ضروری

است

۵- توضیحا اعلام می دارد که با اجرای طرح تحول نظام سلامت شرایط و انگیزه لازم برای پزشکان با پرداخت کارانه مناسب در بخش دولتی فراهم شده، به طوری که در مناطق محروم با اجرای مفاد کتاب ارزش نسبی خدمات و مراقبتهای سلامت، درآمد پزشکان تا چندین برابر افزایش یافته است

جبران خدمت پزشکان در طرح تحول نظام سلامت در قالب برنامه های ارتقاء کیفیت ویزیت، حمایت از ماندگاری پزشکان در مناطق محروم، پرداخت مقیمی، طرح تمام وقتی پزشکان درمانی و ، صورت می گیرد

ضمن اینکه ارائه خدمت سلامت در مطب خصوصی پزشکان مستلزم پرداخت نقدی صد در صد از سوی بیمار می باشد، در حالی که برای دریافت این خدمت در کلینیک ویژه معادل یک هشتم تعرفه مطب از بیمار دریافت می شود

علی ایحال، با توجه به اینکه در شرایط کنونی طرح تحول نظام سلامت مورد استقبال و رضایت مردم قرار گرفته و حق بهره مندی از خدمات سلامت در بخش دولتی برای مردم محقق گردیده است، تمام وقت نمودن پزشکان درمانی و خصوصا پزشکان متعهد خدمت، موجب کاهش مشکلات نظام سلامت و رضایت بیماران را فراهم می نماید

ضمنا لازم به ذکر است مفاد ماده ۵ قانون خدمات پزشکان و پیراپزشکان و تبصره ۲ قانون اصلاح بند ۳ ماده واحده قانون برقراری عدالت آموزشی که شاکیان به عنوان دلیل در دادخواست مطروحه استناد نموده اند، هیچ گونه ارتباطی با موضوع شکایت مطروحه ندارد

با عنایت به مراتب فوق الذکر و با توجه اینکه بخشنامه فوق الذکر این وزارتخانه کاملا مطابق با سیاستهای وزارت بهداشت در ارتباط با تامین سلامت جامعه صادر گردیده است، رد دعوای نامبردگان مورد تقاضا می باشد

"

همچنین سرپرست دفتر امور حقوقی معاونت برنامه ریزی، هماهنگی و امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به موجب لایحه شماره ۱۱۶۲/۱۰۷-۹/۶/۱۳۹۵، نامه شماره ۴۱۰/۱۰۰-۱۸/۵/۱۳۹۵ را ارسال کرده است که متن آن به قرار زیر است:

" رئیس/ سرپرست محترم دانشگاه/دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی

معاون محترم

با سلام واحترام

از آنجا که به موجب بند ۱۰ ماده ۵۴ و تبصره ۱ ماده ۸۷ آیین نامه اداری، استخدامی و تشکیلاتی کارکنان غیر هیأت علمی آن دانشگاه/ دانشکده وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، متناظر با بند ۹ ماده ۶۸ و ماده ۹۳ قانون مدیریت خدمات کشوری، مقرر گردید، در صورت نیاز موسسه به خدمات کارکنان، فرد ملزم به ارائه خدمات در برابر حق الزحمه تعیین شده در آیین نامه مذکور می باشد، با توجه به نیاز دانشگاهها و واحدهای تابعه به خدمات متعهدین متخصص پزشک و دندانپزشک در راستای برنامه های طرح تحول نظام سلامت، ضروری است از صدور هر گونه گواهی عدم نیاز راجع به متخصصین متعهد اعم از عضو هیأت علمی و غیر هیأت علمی (فارغ التحصیلان جدید و متعهدین در حال انجام تعهد) خودداری گردد

یادآوری می نماید مفاد بند ۳ بخشنامه شماره ۱۷۴۱/۱۰۰- ۲۴/۱۲/۱۳۹۳ و بند ۷ متمم آیین نامه خدمات متعهدین خدمت دوره های تخصصی دندانپزشکی موضوع نامه شماره ۱۶۳۷/۵۰۰/د-۱۹/۴/۱۳۹۵ معاونت آموزشی کماکان به قوت خود باقی خواهد ماند

"

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲۱/۶/۱۳۹۶ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است

نظر به اینکه حکم مقرر در ماده ۵ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب سال ۱۳۷۵ مبنی بر اینکه

مشمولان این قانون مادام که خدمات قانونی را شروع ننموده یا معافیت اخذ نکرده باشند مجاز به دخالت در امور پزشکی نمی باشند ملازمه با مجوز تاسیس مطب ندارد و با توجه به اینکه دستگاههای اجرایی می توانند در خارج از ساعات اداری به مستخدمین خود کار اضافی محول کنند و در این صورت مستخدمین موظف به انجام کار اضافی هستند، بنابراین بندهای ۵ و ۴ بخشنامه شماره ۱۷۴/۱۰۰-۲/۳/۱۳۹۴ وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که صدور گواهی عدم نیاز به خدمات دندانپزشکان متخصص متعهد خدمت در غیر ساعات اداری را غیر مجاز اعلام کرده و البته برای کسانی که معادل یک برابر مدت تحصیل، تعهدات خود را ایفاء کرده اند بلامانع دانسته است با قوانین مورد استناد شاکیان مغایرت ندارد و قابل ابطال تشخیص نشد

محمدکاظم بهرامی

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 9596