رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۱۲۶۰ ،کلاسه پرونده: ۹۴/۱۰۴۵)
رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ماده ۲۴ تعرفه عوارض محلی شورای اسلامی شهر مرند در سال ۱۳۹۴ در قسمت وضع عوارض معاملات املاک ، مستغلات ، مستحدثات ، سرقفلی خلاف قانون است و ابطال می شود
 | |
| مرجع صادر کننده | هیأت عمومی دیوان عدالت اداری |
|---|---|
| شاکی | آقای قاسم ابراهیمی |
| موضوع | ماده ۲۴ تعرفه عوارض محلی شورای اسلامی شهر مرند در سال ۱۳۹۴ در قسمت وضع عوارض معاملات املاک ، مستغلات ، مستحدثات ، سرقفلی خلاف قانون است و ابطال می شود |
| کلاسه پرونده | ۹۴/۱۰۴۵ |
| تاریخ رأی | شنبه ۱۵ اسفند ۱۳۹۴ |
| شماره دادنامه | ۱۲۶۰ |
تاریخ دادنامه: ۲۰/۱۱/۱۳۹۴ مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال ماده ۲۴ تعرفه عوارض محلی شورای اسلامی شهر مرند را در اجرای مقررات ماده ۹۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
" ریاست محترم دیوان عدالت اداری با سلام، احتراما، به استحضار می رساند شورای اسلامی شهر مرند در ماده ۲۴ تعرفه عوارض محلی مصوب برای اجرا در سال ۱۳۹۴ نیز مبادرت به وضع عوارض معامله ( نقل و انتقال) برای معاملات املاک، مستغلات، مستحدثات، سرقفلی و وسایط نقلیه موتوری کرده است
این در حالی است که: اولا: به موجب ماده ۵ قانون تجمیع عوارض برقراری هر گونه عوارض و سایر وجوه برای انواع کالاهای وارداتی و کالاهای تولیدی و ، همچنین برقراری عوارض به درآمدهای ماخذ محاسبه مالیات، ، توسط شوراهای اسلامی و سایر مراجع ممنوع می باشد
از این رو مطابق این ماده شوراهای اسلامی و سایر مراجع اجازه ندارند نسبت به مواردی که برای آنها پیش بینی اخذ مالیات شده است، اقدام به وضع عوارض نمایند
ثانیا: مطابق ماده ۵۲ قانون مالیاتهای مستقیم
مصوب ۱۳۶۶ (که تحت عنوان مالیات بر درآمد املاک آمده است)، اعلام می دارد: درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران پس از کسر معافیتهای مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمد املاک می باشد
به علاوه ماده ۵۹ قانون مذکور ( اصلاحی ۱۳۸۰) بیان می نماید، نقل و انتقال قطعی املاک به ماخذ ارزش معاملاتی و به نرخ (۵%) و همچنین انتقال حق واگذاری محل به ماخذ وجوه دریافتی مالک یا صاحب حق و به نرخ دو درصد (۲%) در تاریخ انتقال از طرف مالکان عین یا صاحبان حق، مشمول مالیات می باشد
ثالثا: طبق مواد ۴۲ و ۴۳ و ۴۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۷/۲/۱۳۸۷ و بندهای ذیل آن تکلیف مالیات و عوارض و میزان و نحوه وصول آن در انواع وسایط نقلیه موتوری معین شده است
رابعا: برابر ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۷/۲/۱۳۸۷، برقراری هر گونه عوارض و سایر وجوه برای ارائه خدمات که در این قانون، تکلیف مالیات و عوارض آنها معین شده است و همچنین برقراری عوارض به درآمدهای ماخذ محاسبه مالیات، توسط شوراهای اسلامی و سایر مراجع ممنوع اعلام شده است
بنا به مراتب نظر به این که ماده ۲۴ تعرفه عوارض محلی برای سال ۱۳۹۴ مصوبه شورای اسلامی شهر مرند نیز با قانون تجمیع عوارض و با مواد ذکر شده از قانون مالیاتهای مستقیم و همچنین با موادی از قانون مالیات بر ارزش افزوده به شرح فوق مغایرت دارد و همچنین نظر به این که طی دادنامه شماره ۸۷۰- ۲۶/۷/۱۳۹۴ در کلاسه پرونده ۹۳/۷۳ ماده ۲۴ تعرفه عوارض محلی سال ۱۳۹۳ مرند نیز (عوارض نقل و انتقال املاک و وسایط نقلیه موتوری) مصوبه شورای شهر مرند که شاکی آن نیز اینجانب بوده است ابطال شده است:
و نیز با اتکاء به آرای متعدد دیگر از جمله شماره دادنامه ۷۹۹-۲/۱۱/۱۳۹۱ در کلاسه پرونده ۸۸/۹۲۸ و دادنامه شماره ۱۹۰۶-۲۷/۱۱/۱۳۹۳ در کلاسه ۹۲/۴۶۹ و دادنامه شماره ۱۰۱۸-۱۷/۶/۱۳۹۳ در کلاسه ۹۳/۵۳۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض توسط شورای اسلامی مرند بر معاملات املاک، مستغلات، مستحدثات، سرقفلی و وسایط نقلیه موتوری خارج از حدود اختیارات آن شورا می باشد لذا به استناد ماده ۹۲ قانون تشکیلات و
آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۲۵/۳/۱۳۹۲ به جهت مغایرت ( ماده ۲۴ تعرفه عوارض محلی سال ۱۳۹۴ مصوبه شورای اسلامی شهر مرند) با قوانین فوق الذکر و رأی شماره ۸۷۰-۲۶/۷/۱۳۹۴
رأی هیأت عمومی
دیوان عدالت اداری و دیگر آرای هیأت
، تقاضای رسیدگی خارج از نوبت و بدون رعایت مفاد ماده ۸۳ قانون مذکور و ابطال مصوبه اخیرالذکر شورای اسلامی شهر مرند به شرح ستون خواسته از تاریخ تصویب آن را دارم
متن ماده ۲۴ از مصوبه شورای اسلامی مرند برای سال ۱۳۹۴ به شرح ذیل است: ماده ۲۴: عوارض معامله ( نقل و انتقال) عوارض معاملات املاک، مستغلات، مستحدثات، سرقفلی و وسایط نقلیه موتوری که به صورت رسمی ( در دفاتر) و غیر رسمی (به صورت قولنامه ای) انجام می شود به شرح زیر وصول خواهد شد: عوارض معامله (نقل و انتقال)
الف- املاک، مستغلات، مستحدثات: معادل
۱%
{اعیانی ملک
(۱۳۰۰۰+P)۵
۱۵}+ {عرصه ملک
(۱۳۰۰۰+P)۵
۱۵}
توجه: نقل و انتقال املاک خارج از محدوده در جدول فوق به جای ۱۳۰۰۰+P برابر با ۵۰۰۰+P محاسبه و وصول شود
ب- سرقفلی: معادل
۲۰%
مساحت اعیانی (S)
۱۵
عوارض پذیره مربوطه یک متر مربع مطابق ماده ۵
ج- عوارض وسایط نقلیه موتوری
وسایط نقلیه بنزینی
۱- زیر ۱۰ سال عمر برای انواع موتورسیکلت معادل ۰۰۰/۵۰ ریال
۲- زیر ۱۰ سال عمر برای خودروهای تا ۴ سیلندر معادل ۰۰۰/۱۲۰ ریال
۳- زیر ۱۰ سال عمر برای خودروهای بالای ۴ سیلندر معادل ۰۰۰/۱۷۰ ریال
۴- بالای ۱۰ سال عمر، ۱۵% به عوارض مذکور اضافه می شود
وسایط نقلیه گازوئیلی (اعم از اتوبوس، مینی بوس، کامیون، تریلی و انواع ماشین آلات سنگین و کشاورزی و
)
۱- زیر ۱۰ سال عمر به ازای هر محور ۰۰۰/۱۵۰ ریال
۲- بالای ۱۰ سال عمر ۱۵%، به عوارض مذکور اضافه می شود
متن آراء مورد نظر به قرار زیر است
الف: دادنامه شماره ۸۷۰-۱۴/۷/۱۳۹۴
" نظر به این که در ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۷/۲/۱۳۸۷، برقراری عوارض بر درآمدهای ماخذ محاسبه مالیات ممنوع اعلام شده است و در مواد ۵۹ و ۵۲ قانون مالیاتهای مستقیم، برای نقل و انتقال قطعی املاک و واگذاری حقوق اشخاص حقیقی و حقوقی بر املاک، مالیات تعیین شده است و در رأی شماره ۷۹۹-۲/۱۱/۱۳۹۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مصوبه شورای اسلامی شهر رشت که ناظر بر تعیین عوارض بر معامله املاک، مستغلات، مستحدثات غیر تجاری، تجاری و سرقفلی اماکن واقع در محدوده قانونی حریم شهر بوده، ابطال شده است و از طرفی در ماده ۴۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده، مالیات نقل و انتقال انواع خودرو مورد حکم مقنن قرار گرفته است، بنابراین ماده ۲۴ مصوبه شورای اسلامی شهر مرند، در تعرفه عوارض محلی سال ۱۳۹۳ در قسمت مربوط به عوارض نقل و انتقال املاک، مغایر مواد قانونی صدرالذکر و رأی شماره ۷۹۹- ۲/۱۱/۱۳۹۲ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری است و در قسمتی که ناظر بر عوارض نقل و انتقال خودروها می باشد مغایر ماده ۴۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرس دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود
"
ب: دادنامه شماره ۱۰۱۸-۱۷/۶/۱۳۹۳
" مطابق ماده ۹۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲، مقرر شده است:
چنانچه مصوبه ای در هیأت عمومی ابطال شود، رعایت مفاد
رأی هیأت عمومی
در مصوبات بعدی، الزامی است
هرگاه مراجع مربوط، مصوبه جدیدی مغایر
رأی هیأت عمومی
تصویب کنند، رئیس دیوان موضوع را خارج از نوبت بدون رعایت مفاد ماده ۸۳ این قانون و فقط با دعوت نماینده مرجع تصویب کننده در هیأت عمومی مطرح می نماید
نظر به این که هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه های شماره ۹۶۴-۱۱/۹/۱۳۸۶، ۲۱۸- ۹/۴/۱۳۸۷، ۳۹۳- ۲۹/۹/۱۳۸۹، ۴۵۹- ۲۰/۱/۱۳۸۹، ۴۹۲- ۴/۱۱/۱۳۸۹، ۲۷۵-۱۶/۵/۱۳۹۱، ۶۲۱-۱۳/۹/۱۳۹۱، ۶۲۷-۲۰/۹/۱۳۹۱، ۶۳۴- ۲۰/۹/۱۳۹۱، ۷۹۹- ۲/۱۱/۱۳۹۱، ۶۰۴- ۱۶/۲/۱۳۸۹، ۶۶۴-۲۷/۹/۱۳۹۱، ۵۵۱- ۲۰/۸/۱۳۹۲، ۶۴۴-۱۸/۹/۱۳۹۲ مصوبات شوراهای اسلامی شهرهای مختلف در خصوص وضع عوارض تفکیک عرصه، عوارض نقل و انتقال املاک، عوارض از بارنامه های حمل کالا، عوارض حق النظاره، عوارض از عابر بانکها، جدول ارزش معاملاتی ساختمان را ابطال کرده است، بنابراین در اجرای حکم قانونی صدرالذکر، تعرفه بهای خدمات شهرداری اراک در سال ۱۳۹۳ مصوب شورای اسلامی شهر اراک به شرح شکایت شاکی مندرج در گردش کار که در قسمتهای، تعرفه شماره ۱ فصل ۲ با عنوان عوارض تفکیک عرصه، تعرفه شماره ۳ فصل ۲ با عنوان عوارض نقل و انتقال املاک، تعرفه شماره ۴ فصل ۳ با عنوان عوارض حق النظاره و طراحی مهندسین، ردیف ۷ تعرفه شماره ۶ با موضوع اخذ بهای خدمات دستگاههای خودپرداز بانکها و موسسات اعتباری و قرض الحسنه ها و بندهای یک و ۲ تعرفه شماره ۱۵ با عنوان جدول ارزش معاملاتی ساختمان از مصادیق ماده قانونی فوق الذکر است، به استناد این ماده قانونی و بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ابطال آنها صادر می شود
"
ج: دادنامه شماره ۱۹۰۶-۲۷/۱۱/۱۳۹۳
" نظر به این که در ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۳۸۷، برقراری عوارض بر درآمدهای ماخذ محاسبه مالیات ممنوع اعلام شده است و در قانون مالیاتهای مستقیم از جمله مواد ۵۹ و ۵۲ برای نقل و انتقال قطعی املاک و واگذاری حقوق اشخاص حقیقی و حقوقی بر املاک مالیات تعیین شده است، بنابراین ماده ۱۳ از تعرفه عوارض و بهاء خدمات شهرداری ارومیه و سازمانهای تابعه سال ۱۳۹۲ مصوب شورای اسلامی شهر ارومیه در تعیین عوارض بر معامله املاک، مستغلات، مستحدثات و سرقفلی، مغایر قانون تشخیص و به استناد بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ حکم بر ابطال آن از تاریخ تصویب صادر و اعلام می شود
"
د: دادنامه شماره ۷۹۹-۲/۱۱/۱۳۹۱
" نظر به این که در ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۷/۲/۱۳۸۷، برقراری عوارض بر درآمدهای ماخذ محاسبه مالیات ممنوع اعلام شده است و در قانون مالیاتهای مستقیم از جمله مواد ۵۹ و ۵۲ برای نقل و انتقال قطعی املاک و واگذاری حقوق اشخاص حقیقی و حقوقی بر املاک مالیات تعیین شده است، بنابراین ماده ۷ مصوبه شورای اسلامی شهر رشت در تعیین عوارض بر معامله املاک مستغلات، مستحدثات و سرقفلی، مغایر قانون تشخیص و به استناد بند ۱ ماده ۱۹و ماده ۴۲ قانون دیوان عدالت اداری حکم به ابطال آن صادر می شود
"
شاکی به موجب لایحه تکمیلی که به شماره ۱۷۱۸-۱۹/۱۱/۹۴ ثبت دفتر اندیکاتور هیات عمومی شده اعلام کرده است که :
" با سلام؛ احتراما پیرو ارسال دادخواست و تقاضای ابطال ماده ۲۴ تعرفه عوارض محلی مصوب شورای اسلامی شهر مرند ( از تاریخ تصویب) برای اجرا در سال ۱۳۹۴ در خصوص وضع عوارض معامله (نقل و انتقال) برای معاملات املاک ،مستغلات، مستحدثات ، سرقفلی و ، ثبت شده در دفتر هیات عمومی تحت شماره ۹۴/۱۰۴۵ به استحضار می رساند :
با توجه به اینکه قسمتی از ماده ۲۴ مصوبه شورای اسلامی شهر مرند ؛ ناظر بر عوارض نقل و انتقال خودروها (و سائط نقلیه موتوری ) می باشد که جهت اجرا در سال ۱۳۹۴ تحت بند ج به شرح ذیل تصویب شده است:
ج) عوارض وسائط نقلیه موتوری – وسائط نقلیه بنزینی
۱- زیر ۱۰ سال عمر برای انواع موتورسیکلت معادل ۰۰۰/۵۰ ریال
۲- زیر ۱۰ سال عمر برای خودروهای تا ۴ سیلندر معادل ۰۰۰/۱۲۰ ریال
۳- زیر ۱۰ سال عمر برای خودروهای بالای ۴ سیلندر معادل ۰۰۰/۱۷۰ ریال
۴- بالای ۱۰ سال عمر ۱۵% به عوارض مذکور اضافه می شود
وسایط نقلیه گازوئیلی (اعم از اتوبوس، مینی بوس، کامیون، تریلی و انواع ماشین آلات سنگین و کشاورزی و
)
۱- زیر ۱۰ سال عمر به ازای هر محور ۰۰۰/۱۵۰ ریال
۲- بالای ۱۰ سال عمر ۱۵% به عوارض مذکور اضافه می شود
بدین وسیله از تقاضای ابطال قسمت ج ماده ۲۴ تعرفه عوارض محلی مزبور ( عوارض وسایط نقلیه موتوری) منصرف شده و آن قسمت از دادخواست خود را مسترد می نمایم
مع الوصف تقاضای اینجانب در ابطال قسمت دیگر از ماده ۲۴ تعرفه عوارض محلی اخیر الذکر (از تاریخ تصویب) که ناظر به عوارض معامله( نقل و انتقال )برای معاملات املاک ، مستغلات، مستحدثات ، سرقفلی به شرح دادخواست ارسالی می باشد؛ کماکان به قوت خود باقی است
متمنی است دستور فرمایند؛ در این خصوص اقدام شایسته معمول نمایند
"
در اجرای ماده ۹۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری از شورای اسلامی شهر مرند خواسته شد، نماینده خود را به جلسه معرفی کنند
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲۰/۱۱/۱۳۹۴ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان و نیز با حضور نمایندگان معرفی شده از سوی طرف شکایت تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است
رأی هیأت عمومی
مطابق ماده ۹۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲، مقرر شده است چنانچه مصوبه ای در هیأت عمومی ابطال شود، رعایت مفاد
رأی هیأت عمومی
در مصوبات بعدی، الزامی است
هرگاه مراجع مربوط، مصوبه جدیدی مغایر
رأی هیأت عمومی
تصویب کنند، رئیس دیوان موضوع را خارج از نوبت بدون رعایت مفاد ماده ۸۳ این قانون و فقط با دعوت نماینده مرجع تصویب کننده در هیأت عمومی مطرح می نماید
نظر به این که هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب آراء شماره ۷۹۹-۲/۱۱/۱۳۹۱، ۱۰۱۸- ۱۷/۶/۱۳۹۳ و ۱۹۰۶- ۲۷/۱۱/۱۳۹۳ مصوبات شوراهای اسلامی شهرهای مختلف در خصوص وضع عوارض نقل و انتقال املاک را ابطال کرده است، بنابراین در اجرای حکم قانونی صدرالذکر ماده ۲۴ از تعرفه بهای خدمات شهرداری مرند در سال ۱۳۹۴ مصوب شورای اسلامی شهر مرند در قسمت وضع عوارض معاملات املاک، مستغلات، مستحدثات، سرقفلی خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات مرجع تصویب تشخیص می شود و به استناد بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۸۸ و ۹۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شودو با اعمال ماده ۱۳ قانون یاد شده و تسری ابطال مصوبه به زمان تصویب آن موافقت نشد
مرتضی علی اشراقی
معاون قضایی دیوان عدالت اداری
خیابان بهشت (ضلع جنوبی پارک شهر) دیوان عدالت اداری
کدمنبع: 9070