رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۱۳۵۵ ،کلاسه پرونده: ۹۸۰۲۰۶۶)
رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره " ابطال تبصره های ۲ و ۴ بند ۴-۱ از بخش امتیازات و سهمیه های قانونی دفترچه راهنمای آگهی آزمون استخدامی سال ۱۳۹۷سازمان تامین اجتماعی"
 | |
| مرجع صادر کننده | هیأت عمومی دیوان عدالت اداری |
|---|---|
| شاکی | آقای بهنام فرجی |
| موضوع | " ابطال تبصره های ۲ و ۴ بند ۴-۱ از بخش امتیازات و سهمیه های قانونی دفترچه راهنمای آگهی آزمون استخدامی سال ۱۳۹۷سازمان تامین اجتماعی" |
| کلاسه پرونده | ۹۸۰۲۰۶۶ |
| تاریخ رأی | يکشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۹ |
| شماره دادنامه | ۱۳۵۵ |
شماره دادنامه : ۱۳۵۵ تاریخ دادنامه : ۱۳۹۹/۱۰/۲۰
شماره پرونده: ۹۸۰۲۰۶۶
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای بهنام فرجی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره های ۲ و ۴ بند ۴-۱ از بخش امتیازات و سهمیه های قانونی دفترچه راهنمای آگهی آزمون استخدامی سال ۱۳۹۷سازمان تامین اجتماعی
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستیابطال تبصره های ۲ و ۴ بند ۴-۱ از بخش امتیازات و سهمیه های قانونی دفترچه راهنمای آگهی آزمون استخدامی سال ۱۳۹۷سازمان تامین اجتماعیرا خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
"اینجانب بهنام فرجی جانباز ۳۰ درصد می باشم
نظر به اینکه داوطلب واجد شرایط سهمیه ۲۵ درصدی ایثارگران در آزمون استخدامی متمرکز سازمان تامین اجتماعی کشور در سال ۱۳۹۷ در عنوان سمت شغلی متصدی خدمات دارویی بودم که پس از شرکت در آزمون یاد شده، علیرغم اخذ نمره علمی ۶۴؍۸۷ از مجموع نمره ۱۰۰ در زمان اعلام نتایج آزمون با اعلام نتیجه مردودی در کارنامه، به جهت عدم کسب ظرفیت دو برابری در عنوان شغلی یاد شده مواجه گردیدم
متعاقب این امر با مراجعه به امور اداری و منابع انسانی سازمان تامین اجتماعی و با توجه به نمرات دروس آزمون استخدامی، اطلاع حاصل گردید که اینجانب نفر اول علمی آزمون سازمان تامین اجتماعیمی باشم که مرقومه مورخ ۲۹؍۱۰؍۱۳۹۷ اینجانب به رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی و دستور رئیس کمیسیون یاد شده در هامش نامه موصوف و تایید کسب رتبه اول علمی اینجانب در آزمون معنون و ایضا مفاد و مندرجات نامه شماره ۲۷۹۴۶۱-۲۶؍۱۰؍۱۳۹۷ مدیرکل دفتر مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی استانداری آذربایجان شرقی نیز موید و مصدق این امر می باشد
از آنجا که سازمان تامین اجتماعی پس از هماهنگی با سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران با استناد به تبصره های ۲ و ۴ قسمت بند ۴-۱ (بخش امتیازات و سهمیه های قانونی) موضوع قسمت هایی از مواد و دستورالعمل مندرج در بندهای آگهی دفترچه راهنمای آزمون استخدامی متمرکز سازمان تامین اجتماعی کشور سال ۱۳۹۷ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و سازمان امور اداری و استخدامی کشور ابلاغی به سازمان تامین اجتماعی کشور و سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران و اجرایی توسط سازمان های موصوف در زمان فرایند اعمال و اجرای مقررات مزبور نسبت به مشمولین سهمیه ۲۵ درصدی استخدامی در فرایند جذب و گزینش آنها با استناد به مقرره موصوف، مبادرت به اعمال تبعیضات و اقدامات غیرقانونی در اعمال نمرات و سهمیه های داوطلبان از جمله در راستای تضییع حقوق حقه اینجانب مبادرت و اقدام نموده است
به طوری که سازمان تامین اجتماعی پس از هماهنگی با سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران با اولویت بند (ب) در اعمال سهمیه ۲۵ درصدی موضوع ماده ۲۱ با تعریف و اعمال نمره ۲۸؍۱۵۰ نسبت به اینجانب، بنده را مردود و به جای اینجانب فرزند آزاده و جانباز ۵۰ درصدی که مجموع نمره اکتسابی مشارالیه ۶۴ می باشد را با اعمال نمره ایثارگری و اولویت بندی با احتساب نمره ۱۸۰ قبول و در اولویت استخدام معرفی و اقدام نموده است
بنا به شرح یاد شده و مستندا به نص صریح ماده ۲۱ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب سال ۱۳۹۱ و ماده ۴۴ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۸۹ و اصلاحات بعدی که متضمن هیچ گونه مقرره ای در راستای اعمال اولویت بندی در سهمیه ۲۵ درصد فی مابین داوطلبین در سهمیه مقرر استخدامینمی باشد و اعمال اولویت بندی وجذب اشخاص توسط سازمان های تامین اجتماعی و بنیاد شهید و امور ایثارگران در بین سهمیه ۲۵ درصدی اعلامی برخلاف مستندات قانونی برشمرده و در تضاد و تناقض با حقوق مکتسبه استخدامی اینجانب می باشد
چرا که دادنامه شماره ۵۳۸-۷؍۶؍۱۳۹۶ اصداری از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری کشور نیز موید و مصدق عدم اولویت بندی شخص رزمنده بر سایر مشمولین سهمیه ۵ درصدی استخدامی می باشد که هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مقرره آگهی استخدام در آن قسمت را که متضمن اولویت دادن رزمندگان بر سایر مشمولین می باشد را به شرح دادنامه مبحوث عنه ابطال نموده است
علی ایحال تقاضای رسیدگی و ابطال تبصره های ۲ و ۴ قسمت بند ۴-۱ (بخش امتیازات و سهمیه های قانونی) موضوع قسمت هایی از مواد و دستورالعمل مندرج در بندهای آگهی دفترچه راهنمای آزمون استخدامی متمرکز سازمان تامین اجتماعی کشور سال ۱۳۹۷ و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و سازمان امور اداری و استخدامی کشور ابلاغی به سازمان تامین اجتماعی کشور و سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران و اجرایی توسط سازمان های موصوف در زمان فرایند اعمال و اجرای مقررات مزبور نسبت به مشمولین سهمیه ۲۵ درصد استخدامی که سبب تضییع حقوق مکتسبه استخدامی اینجانب گردیده با صدور حکم به الزام سازمان های یاد شده به اعمال سهمیه ۲۵ درصدی ایثارگران بدون اعمال اولویت بندی در بین مشمولین استخدام برابر مقررات مورد استنادی و ایضا اعاده وضعیت اینجانب از مردودی به وضعیت استخدامی برابر اعمال مقررات سهمیه ۲۵ درصدی ایثارگران بدون احتساب اولویت بندی استخدامی از محضر ریاست دیوان عدالت اداری مورد استدعاست
"
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است
"۴-۱- سهمیه ۲۵ درصد ایثارگران: بیست و پنج درصد (۲۵%) سهمیه استخدامی به جانبازان و آزادگان، همسر و فرزندان شهدا و جانبازان ۲۵% و بالاتر، فرزندان و همسران آزادگان یک سال و بالای یک سال اسارت و خواهر و برادر شهید پس از طی فرایند استخدام (آزمون کتبی، مصاحبه علمی و
) اختصاص دارد
نکته مهم: صرفا ایثارگرانی مجازند از سهمیه استخدامی ۲۵% بهره مند شوند که وضعیت شغلی آنان در فرایند ثبت نام و برگزاری آزمون استخدامی در سیستم سجایا بیکار ثبت شده باشد
تبصره ۲ : در فرایند جذب و استخدام مشمولین سهمیه ۲۵ درصد ایثارگران، اولویت استخدام آنان مطابق ضوابط و مقررات جاری و با هماهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران صورت خواهد پذیرفت
اولویت استخدامی در بین این مشمولین به ترتیب با جانبازان، آزادگان، فرزندان شاهد، فرزندان جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر (بر اساس درصد جانبازی) و فرزندان آزادگان با یک سال اسارت و بیشتر می باشد و در صورت عدم تکمیل سهمیه از بین ایثارگران فوق الذکر مانده سهمیه قابل تسری به سایر ایثارگران مشمول سهمیه یاد شده ( به ترتیب به همسر شهید، همسر جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر، همسر آزادگان با یک سال اسارت و بیشتر، خواهر و برادر شهید) خواهد بود
تبصره ۴: مشمولین سهمیه ۲۵ درصد ایثارگران به استثنا خواهر و برادر شهید (به استناد تبصره ۲ قانون اصلاح بند (و) ماده ۴۴ قانون برنامه پنجم توسعه و اصلاحیه بعدی آن)، از شرط سن، مدرک تحصیلی و معدل معاف می باشند
"
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل اشتغال و کارآفرینی سازمان تامین اجتماعی به موجب لایحه شماره ۳۴۷۷؍۹۸؍۷۱۰۰-۱۷؍۶؍۱۳۹۸ توضیح داده است که:
"الف- خلاصه دادخواست شاکی و موضوع: شاکی که از داوطلبان استخدام در آزمون استخدامی سال ۱۳۹۷ این سازمان بوده است با توجه به اینکه در آزمون مذکور پذیرفته نشده است، با ارائه دادخواستی نسبت به آن بخش از آگهی استخدام متمرکز سال ۱۳۹۷ این سازمان که در مورد پذیرش داوطلبان ایثارگر بر طبق نظر بنیاد شهید و امور ایثارگران، اقدام به تعیین اولویت بین آنان نموده، اعتراض و تقاضای ابطال آن را کرده است
ب- ایرادات وارد بر دادخواست:۱- با توجه به اینکه مفاد دادخواست مطروحه حاکی از این است که شاکی به نتیجه ازمون برگزار شده و عدم پذیرش در آزمون معترض می باشد، بنابراین شاکی به دنبال اثبات مغایرت آگهیمنتشره با قانون نمی باشد، لذا شکایت موردی بوده از این رو از موارد مشمول ماده ۱۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری که به احصاء موارد صلاحیت هیأت عمومی دیوان اختصاص دارد، خارج است
۲- مضاف بر آن مطابق با قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری همچنین آراء متعدد صادره از هیأت عمومی و تخصصی دیوان عدالت اداری، صلاحیت هیأت عمومی در رسیدگی به آن دست از ضوابط و مقررات دولتی و قواعد عام الشمول الزام آور می باشد که آگهی استخدام منتشره در حیطه شمول آن قرار نمی گیرد
بنابراین از این حیث نیز دادخواست مطروحه فاقد وجهه قانونی و مردود است
هرچند ایرادات وارد بر دادخواست به تنهایی برای رد آن کفایت می کند، با وجود این در ماهیت امر نیز ورود نموده و دلایلی که حاکی از انطباق عملکرد و اقدامات این سازمان با قانون می باشد را تبیین می دارد
ج- دلایل و مبانی قانونی آگهی منتشره: ۱- مطابق با ماده ۷۵ قانون جامع ایثارگران که به صراحت مقرر داشته، نوع و میزان و تعیین اولویت ارائه خدمات هر فصل طبق آیین نامه هایی خواهد بود که توسط بنیاد شهید با همکاری معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری ستاد کل نیروهای مسلح و وزارت دفاع و دستگاه های ذیربط حسب مورد تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید بنیاد شهید اقدام به تعیین اولویت در استفاده از سهمیه ۲۵ درصد ماده ۲۱ قانون نموده و مراتب را به سازمان سنجش اعلام نموده است و نه تنها این سازمان بلکه تمامی دستگاه های اجرایی ملزم به رعایت ضوابط مذکور شناخته می شوند بر همین مبنا نیز آگهی استخدامی و دفترچه راهنمای آزمون تهیه و تنظیم شده است
کما اینکه بر طبق ماده ۷۴ قانون مذکور کلیه دستگاه های مشمول قانون مکلف شده اند که هر ساله گزارش عملکرد مربوط به نحوه و میزان ارائه خدمات و تسهیلات به ایثارگران مشمول را به بنیاد شهید ارائه نمایند
۲- مضاف بر آن بر اساس نص صریح تبصره ۱ قانون اصلاح بند (و) ماده ۴۴ قانون برنامه پنجم توسعه کشور که بنیاد شهید را موظف ساخته فرزندان شاهد و جانباز و آزاده را با اولویت فرزندان شاهد و سپس جانبازان بر اساسدرصد جانبازی و فرزندان آزادگان بر حسب مدت اسارت معرفی نماید، بنیاد شهید اقدام به تعیین اولویت و معرفی مشمولان بر طبق اولویت تعیینی کرده و این سازمان نیز بر همین مبنا و با عنایت به قانون جامع ایثارگران تصمیمات بنیاد شهید به عنوان مرجع ذی صلاح در این خصوص را مراعات و آگهی منتشره را تهیه و تنظیم و منتشر نموده است
۳- اتفاقا مطابق با قسمت اخیر دادنامه شماره ۵۳۸-۸؍۶؍۱۳۹۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری تنها مستند شاکی، که به صراحت آورده است با استناد به ماده ۴۴ قانون برنامه پنجم توسعه و اصلاحات بعدی، اختصاص سهمیه استخدامی به رزمندگان با سابقه حداقل ۶ ماه حضور در جبهه ها و همسر و فرزندان آنان و فرزندان جانبازان زیر ۲۵ درصد و آزادگان کمتر از یک سال اسارت، متضمن حکمی مبنی بر اولویت یکی از افراد مذکور نیست ، بنابراین آن قسمت از مفاد آگهی استخدامی مورد اعتراض که ناظر بر اولویت دادن رزمندگان بر سایر مشمولین سهمیه پنج درصد استخدامی است ابطال می شود، مفهوم مخالف آن این است که با عنایت به اینکه ماده ۴۴ قانون برنامه پنجم توسعه کشور اصلاحی، متضمن تعیین اولویت در بین مشمولان سهمیه ایثارگران است، لذا آگهی معترض عنه که بر این مبنا تهیه و تنظیم شده است، در انطباق با قانون قرار داشته ضمن اینکه دادنامه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری تاییدی بر آن است
۴- قانون اساسنامه بنیاد شهید با اصلاحات بعدی نیز حکایت از مرجعیت این بنیاد در تعیین مصادیق ایثارگران و خانواده های آنان داشته و واجد صلاحیت معرفی مشمولان قوانین و مقررات مربوط از جمله قانون جامع ایثارگران می باشد
بر همین مبنا نیز بنیاد مذکور اقدام به تعیین اولویت بندی و معرفی مشمولان به دستگاه های اجرایی از جمله این سازمان نموده و آگهی استخدامی منتشره در بحث از استخدام ایثارگران نیز بر مبنای قوانین و مقررات حاکم بر رعایت ضوابط مقرره از سوی بنیاد شهید تهیه و تنظیم و منتشر شده است و مغایرتی با قوانین ندارد که به ابطال آن منتهی شود
۵- روح و مفاد کلی قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران نیز حکایت از ضرورت حمایت بیشتر از ایثارگرانی دارد که به واسطه فقدان والدین خود یا به سبب ورود صدمات و جراحات بیشتر فیزیکی درصد جانبازی آنان بیشتر بوده و از این حیث خود یا فرزندانشان دشواری های بیشتری را در زندگی متحمل شده اند به گونه ای که در شرایط مساوی با سایرین قرار نگرفته و در نتیجه امکان رقابت از آن سلب می شود
از این رو نیز آگهی منتشره با قوانین و مقررات حاکم بر موضوع مطابقت دارد
با توجه به جمیع جهات مذکور آگهی منتشره بر مبنای قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران همچنین با عنایت به ماده ۴۴ اصلاحی قانون برنامه پنجم توسعه کشور و در راستای دادنامه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در مورد موضوع، ضمن التفات به اینکه بنیاد شهید به عنوان مرجع قانونی تعیین مصادیق ایثارگر و مشمولان قانون به طور کلی و معرفی واجدان شرایط شناخته می شود، تهیه و تنظیم و منتشر شده و مغایرتی با قوانین و مقررات حاکم ندارد از این رو رد دادخواست و شکایت مطروحه مورد استدعاست
"
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲۰؍۱۰؍۱۳۹۹ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است
رأی هیأت عمومی
با توجه به اینکهاولا: به موجب ماده ۷۶قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران: کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون ملغی الاثر شده است و سایر احکام مواد، بندها، اجزاء و تبصره های کلیه قوانینی که طی سال های ۱۳۸۶ تا ۲؍۱۰؍۱۳۹۱ به نفع ایثارگران به تصویب رسیده است از جملهقوانین برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایرانوبودجهسال ۱۳۹۱ کل کشور در طول زمان اعتبار قانونی خود معتبر است
لذادر حال حاضر در خصوص سهمیه ایثارگران در آزمون های استخدامی و معافیت های آنها ماده ۲۱قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگرانبا اصلاحات مقرر درقانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایرانملاک عمل می باشد و در این ماده قانونی در چارچوب سهمیه استخدامی ایثارگران، مبنایی برای اولویت قایل شدن برای برخی از مشمولین سهمیه ایثارگری ۲۵ درصدی نسبت به سایر ایثارگران مشمول سهمیه مذکور ملاحظه نمی شود و رأی شماره ۵۳۸-۷؍۶؍۱۳۹۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز موید این امر می باشد و هیأت وزیران نیز تاکنون مستند به ماده ۷۵ قانون مذکور آیین نامه ای در این خصوص تصویب نکرده است
ثانیا: به موجب تبصره ۱ ماده ۲۱قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، معافیت های قانونی جهت استخدام ایثارگران شامل معافیت از شرط حداقل معدل و حداکثر سن می باشد و رأی شماره ۱۸۴۹-۱۸۵۱ مورخ ۲۰؍۹؍۱۳۹۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری موید این امر است
بنابراین از آنجا که تبصره ۲ بند ۴-۱ مقرره مورد شکایت، استفاده از سهمیه استخدامی ایثارگران را اولویت بندی نموده است و در تبصره ۴ این بند نیز خارج از زمان اعتبارقانون برنامه پنجساله پنجم توسعه کشوربه استناد بند و ماده ۴۴ قانون مذکور علاوه بر معافیت های مقرر در تبصره ۱ ماده ۲۱قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، معافیت از مدرک تحصیلی را نیز افزوده است، مقرره مورد شکایت به علت مغایرت با قانون مستند بهبند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال ۱۳۹۲ابطال می شود
مرتضی علی اشراقی
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضایی دیوان عدالت اداری
کدمنبع: 13871