رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۱۹۵۴ ،کلاسه پرونده: ۹۸۰۳۹۴۷)

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره " ابطال بند ۲۳ آیین نامه داخلی دانشگاه صنعتی امیرکبیر ناظر بر رویه مقررات آموزش مقطع کارشناسی از تاریخ تصویب "

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	خانم فاطمه کریمی
موضوع	" ابطال بند ۲۳ آیین نامه داخلی دانشگاه صنعتی امیرکبیر ناظر بر رویه مقررات آموزش مقطع کارشناسی از تاریخ تصویب "
کلاسه پرونده	۹۸۰۳۹۴۷
تاریخ رأی	يکشنبه ۲۲ فروردين ۱۴۰۰
شماره دادنامه	۱۹۵۴

شماره دادنامه : ۱۹۵۴ تاریخ دادنامه : ۱۳۹۹/۱۲/۱۹

شماره پرونده: ۹۸۰۳۹۴۷

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: خانم فاطمه کریمی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ۲۳ آیین نامه داخلی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در خصوص الزام دانشجویان کارشناسی مشمول آموزش رایگان دولتی به پرداخت شهریه در صورت تمدید سنوات

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستیابطال بند ۲۳ آیین نامه داخلی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در خصوص الزام دانشجویان کارشناسی مشمول آموزش رایگان دولتی به پرداخت شهریه در صورت تمدید سنواترا خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

"به استحضار می رساند هیأت رئیسه دانشگاه صنعتی امیر کبیر رویهAUT-PR-۳۲۰۹را بر اساس آیین نامه مصوب جلسه شماره ۸۸۹-۳۰؍۱۰؍۱۳۹۶ شورای عالی برنامه ریزی آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در تاریخ ۲۷؍۶؍۱۳۹۷ به تصویب رسانده و این رویه برای کلیه دانشجویان این دانشگاه اجرا می شود

به موجب بند ۲۳ این رویه در صورت عدم اتمام تحصیلات و نیاز به تمدید سنوات بعد از نیم سال دهم، دانشجویان مشمول آموزش رایگان ملزم به پرداخت هزینه تحصیل، مطابق با مصوبات هیأت رئیسه دانشگاه هستند

همچنین به استناد اطلاعیه درج شده در وب سایت مرکز آموزش های آزاد و الکترونیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر (که متن بخشنامه ای که ترتیبات لازم برای درج این اطلاعیه را فراهم کرده است حصول نشده است)، دانشجویان ورودی سال ۱۳۹۵ وبعد از آن از نیمسال ۱۰ مشمول پرداخت جریمه اضافه سنوات شده و نیمسال های ۱۰ و ۱۱ باید معادل ۷۰% شهریه سایر دوره ها را پرداخت نموده و بعد از آن به صورت کامل پرداخت نمایند

با عنایت به اینکه مطابق بندهای (ح)، (ط) و (ی) ماده ۲۰ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۸۹ مقرر شده تحصیل دانشجویان روزانه در دانشگاه های دولتی رایگان می باشد و این حکم مطلق بیان شده و دلیلی بر انصراف آن از سنوات تحصیلی ملاحظه نمی شود، از طرفی طبق ماده ۴ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۱۳۸۴ و نیز ماده ۶۰ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت موسوم به الحاق ۲ دریافت هرگونه وجهی توسط دستگاه های اجرایی نیاز به حکم یا اذن قانونگذار دارد و این اذن از طرف قانونگذار به دانشگاه ها واگذار نشده، ضمن درخواست ابطال مقرره مذکور در رویهAUT-PR-۳۲۰۹صدور حکم بر ورود شکایت به شرح مورد استدعاست

"

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است

"رویه مقررات آموزشی مقطع کارشناسی

۲۳- تمدید سنوات آموزشی

در صورت عدم اتمام تحصیلات و نیاز به تمدید سنوات بعد از نیمسال دهم، درخواست دانشجو در کمیسیون موارد خاص دانشگاه بررسی می گردد

در صورت موافقت دانشجویان ذکور می بایست فرم تمدید سنوات ارفاقی را به تأیید نظام وظیفه برسانند

در این صورت دانشجویان مشمول آموزش رایگان موظف به پرداخت هزینه تحصیل، مطابق با مصوبات هیأت رئیسه دانشگاه می باشند

"

در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر به موجب لایحه شماره ۲۲۸؍۱۰-۲۳؍۲؍۱۳۹۹ توضیح داده است که:

"بر اساس ماده ۱۵ آیین نامه آموزشی شماره ۲۴۴۷۵۹؍۲-۲۴؍۱۲؍۱۳۹۳ دوره های کاردانی و کارشناسی(پیوسته و ناپیوسته) وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مدت مجاز تحصیل در دوره های کاردانی (اعم از پیوسته و ناپیوسته) و کارشناسی ناپیوسته دو سال و در دوره های کارشناسی پیوسته چهار سال است

در تبصره ۱ ماده مذکور اعلام گردیده، دانشگاه اختیار دارد در شرایط خاص و با تصویب شورای آموزشی دانشگاه، حداکثر یک نیمسال برای دوره های کاردانی و کارشناسی ناپیوسته و حداکثر دو نیمسال برای دوره کارشناسی پیوسته، مدت مجاز تحصیل را افزایش دهد

چنانچه دانشجو در این مدت دانش آموخته نشود از ادامه تحصیل محروم خواهد شد

در تبصره ۲ ماده فوق اعلام شده است که هزینه افزایش سنوات تحصیلی طبق تعرفه مصوب هیأت امناء دانشگاه از دانشجویان مشمول آموزش رایگان دریافت می شود

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری طی نامه شماره ۴۳۰۶۹؍۲-۱؍۳؍۱۳۹۷ آیین نامه یکپارچه آموزشی دوره های تحصیلی ویژه دانشگاه های سطح ۱ و ۲ دولتی، را به دانشگاه ها ابلاغ نموده و در بند ۲ این نامه اعلام شده است موضوعاتی که در آیین نامه یکپارچه به آن اشاره ای نشده است به دانشگاه های سطح ۱ و ۲ دولتی، تفویض اختیار گردیده و تصمیم گیری در این موارد با حفظ مسئولیت پاسخگویی، بر عهده دانشگاه است

در ماده ۸ این آیین نامه یکپارچه آموزشی اعلام شده است سقف مدت مجاز تحصیل در هر دوره محدود است و با اتمام سنوات مجاز، امکان تحصیل در آن دوره از دانشجو سلب می شود

رویه مقررات آموزشی مقطع کارشناسی (AUT-PR-۳۲۰۹) برگرفته از آیین نامه های مذکور بوده و در تاریخ ۲۷؍۶؍۱۳۹۷ به تصویب هیأت رئیسه دانشگاه رسیده است

در بند ۱۱ این رویه مدت مجاز تحصیل دانشجو در دوره کارشناسی پیوسته ۴ سال (۸ نیمسال) است و این دوره حداکثر تا ۲ نیمسال بر اساس مصوبات و مقررات دانشگاه قابل افزایش است

بر اساس مصوبات مورخ ۲۶؍۴؍۱۳۹۷ هیأت رئیسه دانشگاه، مقرر گردیده چنانچه دانشجویان روزانه ورودی ۱۳۹۵ و به بعد وارد نیمسال ۱۰ سنوات تحصیلی خود در دوره کارشناسی گردند، بابت هر نیمسال طبق ضوابط تعیین شده شهریه پرداخت نمایند

دانشجویان خودگردان ورودی ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ که طی مدت ۴ سال تحصیل خود شهریه ثابت پرداخت می نمودند، چنانچه وارد نیمسال ۹ سنوات خود و یا بالاترگردیدند، بابت هر نیمسال معادل یک هشتم پرداخت شده طی ۴ سال تحصیل خود شهریه پرداخت نمایند و دانشجویان روزانه ورودی ماقبل ۱۳۹۵ چنانچه وارد نیمسال ۱۱ سنوات تحصیلی خود در دوره کارشناسی گردیدند، بابت هر نیمسال طبق ضوابط تعیین شده شهریه پرداخت نمایند

لازم به ذکر است دانشجویان ممتاز دو رشته ای از پرداخت شهریه اضافه سنوات (حداکثر ۲ نیمسال) معاف هستند

دانشجویان شاهد و ایثارگر هم نسبت به دانشجویان عادی یک سال سنوات مجاز، بیشتر دارند

با عنایت به مراتب معنونه فوق، از محضر عالی جنابان صدور قرار شایسته مبنی بر رد شکایت شاکی، مورد استدعا و انتظار می باشد

"

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۹؍۱۲؍۱۳۹۹ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است

رأی هیأت عمومی

از آنجا که مصوبه مورد شکایت ناظر به دریافت وجه از دانشجویان است و این امر حسب ماده ۴قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولتمصوب سال ۱۳۸۴ شأن قانونگذاری دارد و رأی ۱۳۱۸-۲۵؍۱۲؍۱۳۹۲ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز مؤید این مفهوم است، لذا هیأت رئیسه دانشگاه رأسا امکان تعیین آن را نداشته و مستندی مبنی بر تفویض اختیار از سوی هیأت امناء دانشگاه نیز ارائه نشده است

بنابراین بند ۲۳ آیین نامه داخلی دانشگاه صنعتی امیرکبیر ناظر بر رویه مقررات آموزشی مقطع کارشناسی خارج از حدود اختیارات مقام تصویب کننده است و مستند بهبند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۸۸ و ۱۳قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال ۱۳۹۲ازتاریخ تصویبابطال می شود

احمد درزی رامندی

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 14190