رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۲۴۶۵ ،کلاسه پرونده: ۹۸؍۲۱۳۲)
رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره اعمال ماده ۹۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به رأی ۱۸۸۹ الی ۱۸۹۱-۴؍۱۰؍۱۳۹۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
 | |
| مرجع صادر کننده | هیأت عمومی دیوان عدالت اداری |
|---|---|
| شاکی | رئیس دیوان عدالت اداری |
| موضوع | اعمال ماده ۹۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به رأی ۱۸۸۹ الی ۱۸۹۱-۴؍۱۰؍۱۳۹۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری |
| کلاسه پرونده | ۹۸؍۲۱۳۲ |
| تاریخ رأی | شنبه ۱۶ آذر ۱۳۹۸ |
| شماره دادنامه | ۲۴۶۵ |
شماره دادنامه: ۲۴۶۵ تاریخ دادنامه:۲۸؍۸؍۱۳۹۸
شماره پرونده: ۹۸؍۲۱۳۲
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع: اعمال ماده ۹۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به رأی ۱۸۸۹ الی ۱۸۹۱-۴؍۱۰؍۱۳۹۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
متقاضی:رئیس دیوان عدالت اداری
گردش کار: ۱- معاونت حقوقی، مجلس و تفریغ بودجه دیوان محاسبات کشور به موجب نامه شماره ۱۰۹؍۲۰۰۰۰-۲۳؍۲؍۱۳۹۸ به رئیس دیوان عدالت اداری اعلام کرده است که:
"احتراما در خصوص صدور رأی وحدت رویه شماره ۱۸۸۹ الی ۱۸۹۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری راجع به ماهیت حقوقی صندوق بازنشستگی کارکنان صنایع فولاد موارد ذیل را به استحضار می رساند:
۱- وفق بند (پ) ماده ۱۲ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مؤسسه صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد با کلیه وظایف، اختیارات، تعهدات و داراییها از جمله اموال منقول و غیرمنقول، سهام، امتیازات، موجودی، اسناد و اوراق با حفظ هویت مستقل به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انتقال می یابد
۲- با عنایت به تأکید بند مزبور مبنی بر انتقال وظایف و اختیارات و سهام و امتیازات و موجودی و اموال منقول و غیرمنقول و داراییهای صندوق به وزارتخانه مذکور با قید حفظ هویت مستقل مربوط ماهیت حقوقی صندوق مزبوردولتی ارزیابی می گردد
بنا به مراتب پیش گفته و از آنجا که آخرین اراده قانونگذار به شرح مأخذ قانونی اخیرالذکر تعیین کننده وضعیت اموال منقول و غیرمنقول، سهام، امتیازات، موجودی، اسناد و اوراق صندوق می باشد که طی آن به وزارت تعاون، کار ور فاه اجتماعی منتقل شده و با این انتقال، ماهیت حقوقی دستگاه منتقل الیه به آن تعمیم می یابد لذا مستند به ماده ۹۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ و به منظور اعمال نظارت مؤثر سازمان متبوع، اصلاح دادنامه صدرالذکر مورد استدعاست
"
۲- رئیس دیوان عدالت اداری پس از ملاحظه گزارش نامه شماره ۳۹۰۳۹-۱۱؍۳؍۱۳۹۸ معاونت نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری موضوع را برای بررسی به هیأت تخصصی مربوطه ارجاع می کند و پس از ملاحظه نظر اکثریت هیأت تخصصی اداری و امور عمومی دیوان عدالت اداری در هامش گزارش ۹۸۰۲۱۳۲-۱۷؍۷؍۱۳۹۸ مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری در اجرای ماده ۹۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری موضوع را به هیأت عمومی ارجاع می کند
۳- متن رأی ۱۸۸۹ الی ۱۸۹۱- ۴؍۱۰؍۱۳۹۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به قرار زیر است:
"به موجب قرارداد قطعی شماره ۳۳۶۹۱؍۴۳-۲۸؍۱۲؍۱۳۹۲ سازمان خصوصی سازی، ۵۵ درصد سهام شرکت دخانیات ایران به صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد واگذار شده است
صندوق حمایت وبازنشستگی کارکنان فولاد بر اساس قانون تأسیس نشده و تعلق بیش از ۵۰ درصد سهام اولیه آن به دولت یا شرکتهای دولتی نیز احراز نشده است و بنابراین تعریف شرکت دولتی (موضوع ماده ۴ قانون محاسبات عمومی و مواد ۲ و ۴ قانون مدیریت خدمات کشوری) شامل این صندوق نمی شود
ضمن آن که این صندوق با شماره ۹۵۱۱ و در تاریخ ۱۸؍۳؍۱۳۷۶ بر اساس مصوبه هیأت مدیره شرکت ملی فولاد ایران به عنوان یک مؤسسه غیر دولتی در اداره ثبتشرکتها و مؤسسات غیر تجاری تهران به ثبت رسیده است
در عین حال واگذاری این صندوق به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که بر اساس تصویب نامه شماره ۱۴۱۵۹۸؍ت۴۵۳۵۲ه-۲۲؍۷؍۱۳۹۱ هیأت وزیران صورت گرفته تغییری در ماهیت حقوقی آن ایجاد نمی کند، زیرا این انتقال در راستای اجرای حکم مقرر در ماده ۱۱۳ قانون مدیریت خدمات کشوری و به منظور اعمال نظارت بر صندوقهای بیمه ای انجام شده و وضعیت حقوقی سابق آن قابل استصحاب است
احکام قانونگذار در بند (د) ماده۷ قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی مصوب سال ۱۳۸۳، بند (د) ماده ۱۱۳ قانون مدیریت خدمات کشوری اصلاحی ۱۳۸۸، ماده ۲۹ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ۲ مصوب سال۱۳۹۳، بند (پ) ماده ۱۲ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۹۵ و بند (ه) تبصره ۷ قانون بودجه سال ۱۳۹۶ کل کشور به ترتیب بر منع دولت از دخل و تصرف در اموال صندوقهای بازنشستگی، عدم تغییر نظام حقوقی صندوقهای بازنشستگی پس از واگذاری آنها، کاهش وابستگی این صندوقها به بودجه عمومی دولت، حفظ هویت مستقل آنها پس از واگذاری و رد دیون دولت به صندوق بازنشستگی فولاد تأکید کرده است که موارد فوق همگی دلالت بر حفظ ماهیت غیر دولتی این صندوق از نظر قانونگذار دارند
همچنین با توجه به عدم پیش بینی ردیف بودجه دولتی برای صندوق بازنشستگی فولاد در قوانین بودجه سالیانه کل کشور و تصریح مفاد نامه شماره ۱۴۷۳۶۷؍۲۳۹۵۲-۲۴؍۱۱؍۱۳۹۵معاونت حقوقی رئیس جمهور، نامه شماره ۷۸۶؍۳۰۱۰۰-۱۵؍۱۱؍۱۳۹۳ مدیرکل حقوقی و بررسی های فنی دیوان محاسبات کشور و نامه شماره ۱۳۲۵۲؍۲۱-۹؍۶؍۱۳۹۳ سازمان خصوصی سازی بر غیر دولتی بودن این صندوق، ماهیت آن غیر دولتی است
بنابراین با توجه به ماهیت غیر دولتی صندوق یاد شده، شرکت دخانیات ایران نیز که ۵۵ درصد سهام آن به این صندوق واگذار شده، بالتبع ماهیت غیر دولتی دارد و آرایی که بر مبنای غیر دولتی بودن شرکت دخانیات و صندوق بازنشستگی فولاد صادر شده و شعب دیوان را صالح به رسیدگی به دعاوی مطروحه علیه آنها ندانسته اند، صحیح و موافق مقررات قانونی است
این رأیبه استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری در موارد مشابه لازم الاتباع است"
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ۲۸؍۸؍۱۳۹۸با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است
رأی هیأت عمومی
مطابق بند (پ) ماده ۱۲قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامیایرانمصوب سال ۱۳۹۵ مقرر شده است مؤسسه صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد با کلیه وظایف، اختیارات، تعهدات و داراییها از جمله اموال منقول و غیرمنقول، سهام، امتیازات، موجودی، اسناد و اوراق با حفظ هویت مستقل به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انتقال می یابد
نظر به اینکه رأی وحدت رویه شماره ۱۸۸۹ الی ۱۸۹۱-۴؍۱۰؍۱۳۹۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری پس از لازم الاجرا شدنقانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایرانصادر شده و از طرفی منظور از حفظ هویت در بند (پ) ماده ۱۲قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، هویت مستقل آن بوده و در صدد بیان ماهیت حقوقی آن از حیث دولتی یا غیردولتی بودن نبوده است، مضاف اینکه در بند ۵۹قانون بودجهسال ۱۳۹۱ نیز مفاد بند (پ) ماده ۱۲قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایرانذکر شده بود، بنابراین با لحاظ حکم بند ۵۹قانون بودجهسال ۱۳۹۱ کل کشور و بند (پ) ماده ۱۲قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگیجمهوری اسلامی ایرانصندوق بازنشستگی کارکنان صنایع فولاد به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مستقل شده و ماهیت حقوقی آن دولتی است
از این جهت رأی وحدت رویه شماره ۱۸۸۹ الی ۱۸۹۱-۴؍۱۰؍۱۳۹۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مغایر قانون صادر شده و در اجرای ماده ۹۱قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال ۱۳۹۲ رأی مذکور نقض می شود و با توجه به اینکه
رأی هیأت عمومی
وحدت رویه بوده، در اجرای بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریآرایی که در مقام دولتی بودن صندوق بازنشستگی فولاد صادر شده صحیح و موافق مقررات است
این رأی برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است
مرتضی علی اشراقی
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضایی دیوان عدالت اداری
کدمنبع: 12564